KONYA ETNOGRAFYA MÜZESİNDE BULUNAN DİVAL İŞİ TEKNİĞİNDE YAPILMIŞ SECCADE ÖRNEKLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 44, 2077 - 2093, 20.12.2023

Kezban Sönmez

https://doi.org/10.12981/mahder.1383447

Öz

Öz
Türk işlemeleri, Türk kültürünün tarihsel sürecinde, diğer kültürlerle etkileşimleri ile kendi kültürlerini zenginleştirmeleri sonucunda ortaya çıkmış ve çeşitli el sanatı teknikleriyle beraber gelişim göstermeye başlamıştır. Türk işleme sanatı, farklı toplumların kültürlerini ortaya koyan canlı belgeler olarak dikkat çekmektedir. Geçmişten günümüze önemini yitirmeden ve özgünlüğünü koruyarak yapımı devam eden dival işi tekniğinde yapılmış işlemeler, geleneksel el sanatları ve kültürel miras olarak Türk işlemelerinin en önemli örneklerine sahip bir işleme tekniği olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu araştırmanın amacı; Konya Etnografya Müzesinde bulunan dival işi seccade örneklerini incelemek ve özelliklerini belirlemek, ayrıca dival işi tekniğinde yapılmış seccade örneklerinin malzeme, renk ve teknik özelliklerini analiz etmek, motif ve kompozisyon özelliklerini tespit etmek, bununla birlikte seccade örneklerinin Türk işleme sanatı açısından önemini ortaya koymaktır.
Bu çalışmada öncelikle literatür taraması yapılmış, konu ile ilgili her türlü kaynak incelenmiştir. Müzedeki örnekler incelenmiş, dival işi tekniği kullanılarak süslenen seccadelerin çeşitli özelliklerini tespit etmek açısından için gözlem fişi formları hazırlanmıştır. Müzede bulunan seccade örneklerinin fotoğrafları çekilmiş ve müze görevlilerinden bu eserlerle ilgili gerekli bilgiler alınmıştır. Bu süreçler sonunda elde edilen bilgiler analiz edilerek sonuca gidilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İşleme, Dival İşi, Seccade, Türk Kültürü, El Sanatları

Etik Beyan

Yoktur

Destekleyen Kurum

Yoktur

Teşekkür

Yoktur

EXAMINATION OF SAMPLES OF PRAYER RUG MADE IN DIVAL WORK TECHNIQUE IN KONYA MUSEUM OF ETNOGRAPHY

Öz

Abstract
Turkish embroidery emerged in the historical process of Turkish culture, as a result of their interaction with other cultures and enriching their own cultures, and started to develop together with various handicraft techniques. Turkish embroidery art draws attention as living documents revealing the cultures of different societies. Embroidery made in the dival work technique, which has not lost its importance and preserved its originality from the past to the present, emerges as an embroidery technique that has the most important examples of Turkish embroidery as traditional handicrafts and cultural heritage.
The purpose of this research; is to examine the dival work prayer rug samples in Konya Ethnography Museum and to determine their features, morever to analyze the material, color and technical characteristics of the prayer rug samples made in the dival work technique, to determine the motif and composition features, and to reveal the importance of the prayer rug samples in terms of Turkish embroidery art.
In this study, first of all, literature review was made and all kinds of sources related to the subject were examined. The samples in the museum were examined, and observation slip forms were prepared to determine the various features of the prayer rugs decorated using the dival work technique. Photographs of prayer rug samples in the museum were taken and necessary information has been received about these artifacts was obtained from museum officials. The information obtained at the end of these processes was analyzed and the result was tried to be reached.

Anahtar Kelimeler

Embroidery, Dival work, Prayer rug, Turkish culture, Handicrafts.

Kaynakça

• Akpınarlı, F. vd. (2014). Kahramanmaraş el sanatları, işlemecilik-örücülük-dokumacılık. 1, Ankara: Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi.
• Aşa, E. H. (1996). Kadın kıyafetleri. Osmanlı Ansiklopedisi Tarih/Medeniyet/Kültür, 5, 68-73, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Barışta, Ö. (1978). Türk işlemelerinde teknikler. Ankara: Erkek Teknik Yüksek Okulu Basımevi.
• Barışta, Ö. (1984). Türk işleme sanatı tarihi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Barışta, Ö. (1988). Türk el sanatları. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Bayraktaroğlu, S. (1999). Seccade. Erdem Dergisi Halı Özel Sayısı-I, 28 (10), 57-64.
• Demirli, A. (2006). Sandıklarda saklı saray yaşamı. İstanbul: TBMM Milli Saraylar Yayınları.
• Diker, B. (1973). Türk işleme motifleri ve tekniği. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Faroqhi, S. (2005). Osmanlı’da kentler ve kentliler. (çev.: Neyyir Berktay), İstanbul.
• Girgök, L., (1997). Seccade. Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, 3, 1627.
• Gönül, M. (1973). Türk el işleri sanatı xvı. xıx. yüzyıl. Ankara: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Köklü, H. (2002). El işlemeleri. İstanbul.
• Lecomte, P. (1901). Türkiyede sanatlar ve zenaatlar ondokuzuncu y.y. sonu. (hzl.: Ayla Düz), İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser.
• Markaloğlu, Ş. (1991). Kahramanmaraş’ta Maraş işi işlemeler. Kültür Sanat Dergisi, 10, 37-40.
• Markaloğlu, Ş. (1996). Dival işleme (sırma- Maraş işi). Ankara.
• Ögel, B. (2000). Türk kültür tarihine giriş V. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Özcan, F. (2008). Kahramanmaraş Müzesi dival işlemelerinden örnekler. Halk Kültürü’nde Giyim-Kuşam ve Süslenme Uluslararası Sempozyumu, 183-194, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Basımevi.
• Parmaksızoğlu, İ. (1971). İbn Batuta seyahatnamesi’nden seçmeler. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Sözen, M. – Tanyeli, U. (1986). Sanat kavram ve terimleri sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Şanlı, N. vd. (2011). Dulkadiroğulları’nın Maraş iline bıraktıkları kültürel miras. Uluslararası Dulkadir Beyliği Sempozyumu 2, 405- 423, Kahramanmaraş.
• Tanır, İ. (2011). Hayata ışıltı katan işleme: sim sırma. Anadolu Jet Dergisi, 23, 90-96.
• Taylor, R. (1993). Ottoman embroidery. Ankara.
• Tezcan, H. (2001). Saray için yapılan gümüşlü, altınlı dokumalar işlemeler. Antik Dekor Antika, Dekorasyon ve Sanat Dergisi, 64, 70-78.
• Yakar, E. – Yakar, E. B. (2011). Maraş işi sim sırma ve bindallılar. Kahramanmaraş.
• Yetimoğlu, P. (1992). Beypazarı’nda sırma işçiliği. Kültür Sanat Dergisi Kahramanmaraş Özel Sayısı, 13, 72-74.