BİR MASAL ARAŞTIRICISININ DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 47, 1 - 27, 25.08.2024

Saim Sakaoğlu

https://doi.org/10.12981/mahder.1514949

Öz

Genç bir üniversite öğretim elemanı olarak 56 yıl kadar önce (1968) başladığımız profesyonel masal araştırıcılığımızın sisler arasından zorla çekip çıkarabildiğimiz bir de ön dönemi olmalıdır. Bu konuya her eğilişimizde bu ön dönem biraz daha açıklığa kavuşmaktadır. Onun için hayattaki en eski masal araştırıcısı olarak dününü biraz daha zorlamalı, bulunabilecek bilgi kırıntılarını da bilim dünyasına sunmalıyız. Biz de kendi çalışmalarımızı bazı zaman dilimlerine ayırarak ele almayı uygun bulduk Ancak bu dilimlerden hiç ses getiremeyenlerin de olacağı unutulmamalıdır. Bunca yılın araştırıcısı olarak hayatımızda masal kavramının hiç yerinin olmadığı dönemi de unutmamamız gerekecektir. Bu alanda yayımladığımız ondan fazla masal kitabı hemen hemen masal dünyamızı okuyucularımıza bütün yönleriyle tanıtacaktır. Bu çalışmalarımız aynı zamanda Türk masal araştırıcılığının bir yere kadar ana hatlarını da ortaya koymaktadır. Masal konusunda ilk doktora çalışmasının tarafımızdan yapılmış olması, onlarca öğrencimize lisans, yüksek lisans ve doktora tezi hazırlatmamızın da önünü açmıştır, Dünkü masal araştırıcılığı ile günümüzün masal araştırıcılığı arasında elbette önemli farklılıkların olacağı kaçınılmazdır. Siz de ilerleyen zaman içinde bu yeniliklere ayak uydurmaya çalışacaksınız. Ancak masalı bekleyen bazı tehlikelerin olacağı da unutulmamalıdır. Görünüşte eğitim ve eğlendirme amaçlarına yönelik olarak hazırmış gibi görünse de ticari amaçlarla yayımlandığını bildiğimiz pek çok yayın masalın ruhunu incitmektedir. Masaldan daha çok hikâye yazarcasına ancak masal motifleri ile süslenilen kitapların mutlaka dikkate alınması gerekecektir. Büyüklerin okuyacağı masallar elbette bunlara göre daha farklı özelliklere sahip olacağından bu alanda tehlikeden söz edilemez.

Anahtar Kelimeler

Masal, derleme, dünkü çalışmalar, yayınlar, anlatıcılar

A FOLK TALES RESEARCHER'S PAST, TODAY AND TOMORROW

Öz

The professional folk tale research, which we started 56 years ago (1968) as a young university lecturer, must also have had a preliminary period that we could hardly pull out of the mists. This preliminary period becomes a little bit clearer each time we tend to this subject. For that reason, as the oldest folk tale researcher alive, we should push our past a little more and present the crumbs of information that can be found to the scientific world. We have also found it appropriate to deal with our own work by dividing it into some time periods, but it should not be forgotten that there will be some of these periods that will not bring any sound. As a researcher of so many years, we should not forget the period when the concept of folk tale had no place in our lives. More than ten folk tale books we have published in this field will almost introduce our folk tale world to our readers in all its aspects. These studies also reveal the outlines of Turkish folk tale research to some extent. The fact that the first doctoral study on the subject of folk tales was carried out by us has paved the way for dozens of our students to prepare undergraduate, graduate and doctoral theses. It is inevitable that there will be significant differences between yesterday's folk tale research and today's folk tale research. You will also try to keep up with these innovations in the future. However, it should not be forgotten that there are some dangers awaiting the folk tale. Although they seem to be prepared for educational and entertainment purposes, many publications that we know are published for commercial purposes hurt the spirit of the folk tale. Books that are decorated with folk tale motifs as if they are more like stories than folk tales should definitely be taken into consideration. Since the folk tales to be read by adults will of course have different characteristics than these, there is no danger in this area.

Anahtar Kelimeler

Folk tales, compilation, past studies, publications, narrators

Kaynakça

• Ahsen Turan, F.-Önal, M. N. (ed.). (2023). Türk dünyası masal araştırmaları. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayını.
• Elçin, Ş. (1997). Kitâbî, mensur, realist İstanbul halk hikâyeleri. Halk Edebiyatı Araştırmaları 2, 69-113, 176-205, 210-234, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ergun, M. (1988). Türkmen ve Anadolu halk masallarının yapı ve motif açısından mukayesesi üzerine bir araştırma. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kocatürk, V. M. (hzl.) (1948). Masal zinciri/Türkiye masalları. İstanbul: Türkiye Yayınevi.
• Radloff, W. (1997). Proben VIII. (akt.: Saim Sakaoğlu-Metin Ergun), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Rifat, M. (2023). Masallara yaklaşım biçimleri. YKY kitap-lık, 31 (230), 122-136.
• Sakaoğlu, S. (1973). Gümüşhane masalları / metin toplama ve tahlil. Ankara: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Sakaoğlu, S. (1977). Türk çocuklarına masallar. Ankara.
• Sakaoğlu, S. (1983). Kıbrıs Türk masalları. Ankara.
• Sakaoğlu, S. (1987). Tokatlı Bir Masal Anası: Şahâdet Göl. Türk Tarihinde ve Kültüründe Tokat Sempozyumu, 2-6 Temmuz 1986, Ankara, 515-520, Ankara: Tokat Valiliği Şeyhülislâm İbn Kemal Araştırma Merkezi Yayını.
• Sakaoğlu, S. (1999). Masal araştırmaları. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Sakaoğlu, S. (2002). Gümüşhane ve Bayburt masalları. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Sakaoğlu, S. (2013). Türk masalları. Ankara.
• Sakaoğlu, S. (2018). Masal araştırmaları 2. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Sakaoğlu, S.-Ergun, M. (1991). Türkmen halk masalları. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Sakaoğlu, S.-Karadavut, Z. (2010). Halk hikâyeleri ve masallar. Eskişehir.
• Sakaoğlu, S.-Karadavut, Z. (2011). Masallar. Eskişehir.