SOME WRITTEN WORKS FROM THE ISLAMIC PERIOD IN THE METROPOLITAN MUSEUM

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 47, 1638 - 1663, 23.09.2024

Necla Dursun , Kamran Sokhanpardaz

https://doi.org/10.12981/mahder.1417474

Öz

The Metropolitan Museum of Art, located in New York City, United States, stands as one of the largest museums in the world. Established in 1872, the museum's collection encompasses a wide array of art from various regions, including Asia, the Ancient Near East, Egypt, Greece and Rome, the Middle Ages, Islamic art, European paintings, and modern art. This article examines 11 previously untranscribed artefacts from the Islamic period, housed within the collection of the Metropolitan Museum. These artefacts, dating between the 8th and 14th centuries, originate from different regions and consist of two embellished stone architectural elements, two wooden panels, one token or glass weight, and six pages of the Qur'an inscribed in Kufic script. The objective of this study is to provide a transcription of these artefacts, elucidate their general characteristics, and analyse the intricacies of their motifs and ornamentation. While many pieces in the museum's section have been thoroughly documented in the list of museum artefacts, the transcriptions and detailed examinations of the examined artefacts have been largely overlooked. In fact, the museum's inventory lacks comprehensive information and readings of these artefacts. Conducting a detailed analysis of these artefacts will serve as a guiding resource for those conducting research in this field. This article employs a qualitative research method, relying on descriptive analysis and observation based on a selected sample.

Anahtar Kelimeler

Metropolitan Museum Artefacts, Islamic Period Artefacts, Metropolitan Museum Stone Artefacts, Metropolitan Museum Wood Artefacts, Metropolitan Museum Manuscripts

METROPOLİTAN MÜZESİ'NDEKİ İSLAMİ DÖNEME AİT BAZI YAZILI ESERLER

Öz

Amerika Birleşik Devletinin New York şehrinde yer alan Metropolitan Sanat Müzesi, dünyanın en büyük müzelerinden biridir. 1872 yılında kurulan müzenin koleksiyonunda Asya, Eski Yakın Doğu, Mısır, Yunan ve Roma, Orta Çağ, İslam, Avrupa resim ve modern sanat eserleri bulunmaktadır. Bu makalede Metropolitan Müzesi koleksiyonunda yer alan bugüne kadar transkripsiyonu yapılmamış, İslami döneme ait 11 eser incelenmiştir. Bu eserler 8 ila 14. yüzyıl aralığında, farklı bölgelerden müzeye intikal etmiş, 2 adet süslemeli taş yapı elemanı, 2 ahşap levha, 1 cam ağırlık, 6 kûfi yazılı Kur’ân-ı Kerim sayfasıdır. Çalışmanın amacı bu eserlerin, okunuşları ile tanımlanması, genel özelliklerinin ortaya konulması ve motif ile süsleme detaylarının incelenmesidir. Müze seksiyonunda yer alan pek çok eser bugün literatüre girmiştir. Burada incelenen eserlerin transkripsiyonu ve detaylı incelemeleri üzerinde pek durulmamıştır hatta müze envanterinde eser okunuşları ve bilgileri eksiktir. Bu eserlerin detaylı incelemelerinin yapılması, alanda çalışma yapacaklar için yol gösterici olacaktır. Makale nitel araştırma yöntemi ile hazırlanmış olup, örneklem üzerinden betimleme ve gözleme dayalı sonuca ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Metropolitan Müzesi Eserleri, İslami Dönem Eserleri, Metropolitan Müzesi Taş Eserler, Metropolitan Müzesi Ahşap Eserler, Metropolitan Müzesi Yazma Eserler

Kaynakça

• Baer, E. (1967). A group of Seljuq figural bas reliefs. Oriens, vol. 20, 107-124.
• Beyazit, D. (2021). Edward C. Moore and the arts of the Islamic lands. Collecting Inspiration: Edward C. Moore at Tiffany & Co, 162–205, New York: MetPublications.
• Bozkurt, N. (1997). Hasan b. Sehl. TDV İslam Ansiklopedisi, C. 16, 351, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Çağatayi, M. A. (1962). Amerika Birleşik Devletlerindeki İslam sanat eserleri loleksiyonları. (çev.: M. Esad Kılıcer), Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Çoruhlu, Y. (1997). Lotus ikonografisi ve Uygur sanatında lotus. Uluslararası Osmanlı Öncesi Türk Kültürü Kongre Bildirileri, 155-168, Ankara,
• Çoruhlu, Y. (2002). Türk mitolojisinin anahatları. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Dimand, M.S. (1944). A handbook of Muhammadan art. New York: The Metropolitan Museum of Art.
• Dursun, Ş. (2016). Anadolu Selçuklu kervansaraylarında süsleme. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Eravşar, O.-Karpuz, H. (2013). Büyük Selçuklu mirası müzeler 1-2. İstanbul: Cumhurbaşkanlığı Selçuklu Belediyesi Yayınevi.
• Flinders P.W.M. (1926) Glass stamps and weights illustrated from the Egyptian collection in University College. London: British School of Archaeology in Egypt.
• Lane-Poole S. (1891). Catalogue of Arabic glass weights in the British Museum. London: British Museum Publications.
• Gündoğdu, H. (1993). İkonografik açıdan Türk sanatında Rumi ve palmetler. Sanat Tarihinde İkonografik Araştırmalar, 197-211, Ankara.
• Karaman, H. vd. (2020). Kur’ân yolu Türkçe meâl ve tefsir I-V. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Morton A. H. (1985). A catalogue of early islamic glass stamps in the British Museum. London: British Museum Publications.
• Mülayim, S. (1997). Rumî motifinin zoomorfik kökeni hakkında. Uluslararası Osmanlı Öncesi Türk Kültürü Kongre Bildirileri (4-7 Eylül 1989), 177-181, Ankara.
• Ögel, B. (2006). Türk mitolojisi I- II. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Ögel, S. (1966). Anadolu Selçukluları’nın taş tezyinatı. Ankara: Türk Tarih Kurumu
• Öney, G. (1992). Anadolu Selçuklu mimari süslemesi ve el sanatları. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Özönder, H. (2003). Ansiklopedik hat ve tezhip sanatları deyimleri, terimleri sözlüğü. Konya: Nüve Kültür Merkezi.
• Rutschowscaya, M.H. (1986). Musée du Louvre Bois de ľÉgypte Copte. Paris: Published by Réunion des Musées Nationaux.
• Taşdelen, A. (2020). Konya Türk devri yapılarında bulunan gülbezekler. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.