GÜNÜMÜZ TÜRK BESTECİLERİNİN PİYANO ESERLERİNDE ÇAĞDAŞ MÜZİK TEKNİKLERİNİN KULLANIMI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 47, 1594 - 1616, 23.09.2024

Özgür Eser , Pınar Beşevli

https://doi.org/10.12981/mahder.1507702

Öz

ÖZ
Yazılı kültürün ortaya çıkmasıyla birlikte toplumlar oluşturdukları müzik kültürünün belleklerden silinmesini önlemek ve nesiller boyu aktarımını sağlayabilmek için kültürlerine bağdaşık çeşitli semboller üreterek ses yazım sistemleri geliştirmişlerdir. Bu geliştirilen sistem ve semboller, müzik yazısı olarak adlandırılan notasyondur. Orta çağda kullanılmaya başlayıp günümüze kadar varlığını devam ettiren konvansiyonel nota sistemi, dönemlere ve zamanın müzikal ifadelerinin ihtiyaçlarına göre şekillenmiş ve özünü yirmi birinci yüzyıla kadar muhafaza etmeyi başarmıştır. Tarihsel süreç içerisinde özellikle yirminci yüzyılda çağdaş müzik akımlarının ortaya çıkmasıyla, müzikte çeşitli yeni teknikler kullanılmaya başlanmış ve müzikal değişimi aktarabilmek için notasyon üzerinde de çeşitli arayışlar, kullanımlar ve metotlar denenerek farklı notasyon biçimleri üretilmiştir. Yeni müzik tekniklerinin piyano için yazılan eserlerde sıklıkla rastlanır olması dolayısıyla bu çalışmada bu çalgı üzerine yazılmış eserlere yoğunlaşılmıştır. Bu çalışmada çağdaş müzik tekniklerinin neler olduğu ve konvansiyonel müzik yazısından nasıl ayrıldığı tarihsel bir betimlemeyle ele alınmıştır. Araştırmada günümüz Türk bestecilerinin piyano eserlerinde çağdaş müzik tekniklerini nasıl kullandıkları bunları notaya aktarım biçimleri ve bu teknikleri tercih etme sebeplerinin neler olduğunun ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda yazdıkları piyano eserlerinde çağdaş müzik teknikleri kullanan günümüz Türk bestecilerinden altısı ile görüşülerek örnek eserler belirlenmiş ve eserlerinde kullandıkları teknikler ele alınmıştır. Çalışmada nitel bir araştırma yöntemi benimsemiştir. Literatür taraması ve yarı yapılandırılmış görüşme formu üzerinden elde edilen veriler, tarihsel bir dizgeyle ve betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma, günümüz Türk bestecilerinin hangi çağdaş müzik tekniklerini nasıl kullandıklarına örnek oluşturma ve literatüre katkı sağlama amacını gütmektedir. Aynı zamanda çağdaş müzik alanında çalışan bestecilere, icracılara ve bu yönde çalışmalar yapan araştırmacılara önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş Müzik, Çağdaş Piyano Teknikleri, Piyano, Türk Bestecileri, Çağdaş Türk Müziği

Etik Beyan

Çalışma, etik beyan gerektirmemektedir.

Destekleyen Kurum

Çalışma her hangi bir kurum ya da kuruluş tarafından desteklenmemektedir.

AN ANALYSİS OF THE USE OF CONTEMPORARY MUSİC TECHNİQUES IN THE PİANO WORKS BY CONTEMPORARY TURKİSH COMPOSERS

Öz

With the emergence of written culture, societies have developed sound writing systems by producing various symbols compatible with their culture to prevent the musical culture they created from being erased from memory and to ensure its transmission across generations. This developed system and symbols are the notation called musical writing. The conventional notation system, which started to be used in the Middle Ages and continues to exist today, has been shaped according to the periods and the needs of the musical expressions of the time and has managed to preserve its essence until the twenty-first century. During the historical process, especially with the emergence of contemporary music movements in the twentieth century, various new techniques began to be used in music to convey musical change. Various searches, uses, and methods were tried on notation, and different forms of notation were produced. Since new musical techniques are frequently encountered in works written for the piano, this study focuses on works written for this instrument. In this study, what contemporary music techniques are and how they differ from conventional music writing are discussed with a historical description. The research aims to reveal how today's Turkish composers use contemporary musical techniques in their piano works, how they transfer them to notes, and why they prefer these techniques. In this regard, six of today's Turkish composers who use the contemporary music techniques in their piano works were interviewed. Exemplary works were determined, and the techniques they used were discussed. A qualitative research method was adopted in the study. The data obtained through literature review and semi-structured interview form were evaluated using a historical system and descriptive analysis method. The research aims to create an example of how and which contemporary musical techniques today's Turkish composers use and to contribute to the literature. It is also an important resource for composers, performers, and researchers in contemporary music.

Anahtar Kelimeler

Contemporary Music, New Piano Tecniques, Piano, Turkish Composers, Contemporary Turkish Music

Kaynakça

• Alaner, A.B. (2000). Tarihsel süreçte müzik. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Yayınları.
• Alimdar, S. (2011). XIX. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti’nde Batı müziğinin benimsenmesi ve toplumsal sonuçları. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Beşevli Solmaz, P. (2014). İkinci dünya savaşı sonrası Türkiye’de çağdaş müzik politikaları (1945-1990). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Brindle, R. S. (1975). The new Music: The avant-garde since 1945. London, New York: Oxford University Press.
• Çöloğlu, M. E. (2005). Çağdaş Türk bestecilerinin 20. yy. müziğinin modernist anlayışlarıyla etkileşimi (orkestra için müzik). İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Doğan, Ö. (2013). Türk beşleri'nin solo piyano eserlerinde izlenimcilik etkisi. Erciyes: Erciyes Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tez.
• Duncan, S.P. (2010). Re-complexifying the function(s) of notation in the music of Brian Ferney houghandthe “newcomplexity”. Perspectives of New Music, 48(1), 136-172.
• Dürük, E. (2009). Modern müzik bestecilerinin yenilik arayışlarında geleneğin ve dinleyici etkeninin yeri. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 207-216.
• Durmak, S. (2021). Modern müzikte genişletilmiş piyano teknikleri. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Ishii, R. (2005). The development of extended piano techniques in twentieth-century American music. USA: The Florida State University College Of Music, Doctoral Thesis.
• McPherson, A. (2010). The magnetic resonator piano: Electronic augmentation of an acoustic Ggand piano. Journal of New Music Research, 39(3), 189-202.
• Nergiz, E. (2024). Çağdaş Türk müziği konusunda Türkiye’de yapılan çalışmaların eğilimlerinin belirlenmesi. Art and Interpretation, 43(1),14-25.
• Önal, E. (2005). Henry Cowell’in piyanodan farklı tını elde etme teknikleri. Ankara: Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Özkişi, Z.- Dündar, E. (2015) Farklı modernist eğilimler: empresyonist ve ekspresyonist yaklaşımlar çerçevesinde müzik ve modernizm. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 1-12.
• Şahin, M. - Duman, R. (2008). Cumhuriyetin yapılanma sürecinde müzik eğitimi. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi 7(16), 259-272.
• Tuncer, K. A. (2021). 20. yüzyıl müziği yeni notasyon uygulamaları üzerine bir inceleme. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7(36), 142-153.
• Turan, D.- Oğul, B. (2023). The yeni müzik scene in Türkiye: How did the ‘new music’ discourse change local contemporary music practice?. Musicologist, 7(1), 49-77.
• Yang, C. S. (2004). Exploring new techniques in contemporary piano music: A guide for the intermediate-grade student. USA: University of Washington, Phd of Musical Arts.
• Yengi, R. M. (2012). Türkiye’de “çağdaş”, “modern” kavramları ekseninde bestecilik, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Yiğit, E.E. (2020). Extended piyano teknikleri’nin incelenmesi ve piyano eğitiminde kullanımına ilişkin besteci görüşleri. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Yöre, S. (2011). Çağdaş müzik bestecilik ana akımları, teknikleri ve başlıca besteciler. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 1-20.
• Zhu, Y. (2017). Study on the evolution of piano playing techniques. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 185, 236-239, 6th International Conference on Social Science, Education and Humanities Research.