YÖRESEL DOKUMACILIĞIN ARAŞTIRILMASININ ÖNEMİ VE BİBLİYOMETRİK BİR ANALİZ

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 47, 1733 - 1752, 23.09.2024

Zeynep Balkanal

https://doi.org/10.12981/mahder.1513261

Öz

Bu çalışmada 1996-2023 yılları arasında yapılmış olan yöresel dokumaları konu alan lisansüstü tezlerin bibliyometrik özellikleri araştırılarak yöresel dokumacılığın önemine dikkat çekmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda yöresel dokuma konulu tezlerin, tez türleri, tezlerin yıllara göre dağılımı, tezlerin üniversiteler göre dağılımı, tezlerin enstitülere göre dağılımı, tezlerin ana bilim/ana sanat dallarına göre dağılımı, tezlerde kullanılan anahtar kelimeler tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Yöresel dokuma üzerine yapılan literatür taramasında konu ile ilgili çeşitli araştırmalara rastlanmıştır. Ancak yöresel dokumaları konu alan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizine rastlanmamıştır. Araştırmada veri toplamak amaçlı 1996-2023 yılları arasında yapılmış yöresel dokumaları konu alan 96 yüksek lisans, 12 sanatta yeterlik ve 12 doktora tezi olmak üzere toplam 120 adet tez incelenmiştir. Elde edilen veriler incelenerek bulgular elde edilmiştir. Bulgulara göre yöresel dokuma ile ilgili tezlerin büyük çoğunluğunun yüksek lisans tezi olduğu ve bunu doktora ve sanatta yeterlik tezlerinin eşit oranda takip ettiği sonucuna ulaşılmıştır. İncelenen yöresel dokuma konulu lisansüstü tezlerin en fazla Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı’nda yapıldığı göze çarpmaktadır. Çalışma yöresel dokuma ile ilgilenen araştırmacılara örnek olması açısından önemlidir. Literatürde yöresel dokuma konulu lisansüstü çalışmaların ele alındığı bibliyometrik bir çalışmaya rastlanılmaması çalışmanın özgünlüğünü arttıran bir etkendir. Aynı zamanda bu yönüyle de çalışmanın literatüre katkı sağlayacağı ön görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yöresel Dokuma, Dokumacılık, Geleneksel Türk Sanatları, Bibliyometrik Analiz, Lisansüstü Tezler

THE IMPORTANCE OF RESEARCHING LOCAL WEAVING AND A BIBLIOMETRIC ANALYSIS

Öz

In this study, it was aimed to draw attention to the importance of local weaving by investigating the bibliometric properties of postgraduate theses on local weavings made between 1996-2023. For this purpose, the theses on local weaving, thesis types, the distribution of theses by years, the distribution of theses by universities, the distribution of theses by institutes, the distribution of theses by main science/main art branches, and the keywords used in the theses were tabulated and interpreted. In the literature review on local weaving, various studies on the subject were found. However, no bibliometric analysis of postgraduate theses on local weavings has been found. To collect data in the research, a total of 120 theses, including 96 master's degree theses, 12 arts proficiency theses and 12 doctoral theses, were examined on local weavings made between 1996-2023. Findings were obtained by examining the data obtained. According to the findings, it has been concluded that the majority of theses on local weaving are master's theses, followed equally by doctoral theses and proficiency in arts theses. It is noteworthy that most of the postgraduate theses on local weaving examined were made in the Traditional Turkish Handicrafts Main Art Branch. The study is important as it sets an example for researchers interested in local weaving. The fact that there is no bibliometric study in the literature discussing postgraduate studies on local weaving is a factor that increases the originality of the study. At the same time, it is anticipated that the study will contribute to the literature in this aspect.

Anahtar Kelimeler

Local Weavings, Weaving, Traditional Turkish Arts, Bibliometric Analysis, Postgraduate Theses

Kaynakça

• Al, U. (2008). Türkiye'nin bilimsel yayın politikası: Atıf dizinlerine dayalı bibliyometrik bir yaklaşım. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Al, U. - Coştur, R. (2007). Türk psikoloji dergisi’nin bibliyometrik profili. Türk Kütüphaneciliği, 21(2), 142-163.
• Aytaç, A. (2019). Ahilikte geçen dokumacılıkla alakalı mesleklere dair. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 46, 317-328.
• Aytaç, A. (2022). Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi’nde Hereke ipek halılarıyla alakalı bazı belgeler. Arış Dergisi, 20-21, 44-52.
• Donthu, N., et al. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133(133), 285-296.
• Genç, R. (1997). Kaşgarlı Mahmud'a göre XI. yüzyılda Türklerde dokuma ve yaygı işleri. Arış Dergisi, 3, 8-17.
• Karakelle, A. (2023). Hatay-İskenderun ve Şanlıurfa-Suruç ilçeleri halk eğitim merkezlerinde kadınların yaptıkları el sanatları çalışmaları. The Journal of Academic Social Science, 76(76), 263-271.
• Karakelle, A. - Kayabaşı, N. (2018). Hatay/Reyhanlı kilimlerinde bulunan yaşam ile ilgili motifler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(Özel Sayı 3), 2633-2646.
• Kılıçarslan, H. (2022). Yalvaç ilçe ve müzesinde yer alan namazlık dokumalar. Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi, 5(Özel Sayı 3), 188-210.
• Okubo, Y. (1997). Bibliometric indicators and analysis of research systems: Methods and examples. OECD Science, Technology and Industry Working Papers, 1997/01, 1-70.
• Ölmez, F.N. vd. (2022). Kırşehir düz dokumaları (kilim cicim zili sumak). Ankara: Gece Kitaplığı.
• Öztürk, O. - Gürler, G. (2021). Bir literatür incelemesi aracı olarak bibliyometrik analiz. Ankara: Nobel Yayınevi. Soysaldı, A. (1999). Türk Kilimlerinde Dokuma Teknikleri ve Boyama Özellikler. Erdem, 10(30), 599-613.