DİJİTAL ÇAĞDA GELENEKSEL ZANAATLARIN YAŞATILMASINDA KADIN KOOPERATİFLERİ

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 48, 2281 - 2299, 26.12.2024

Emel İştar Işıklı

https://doi.org/10.12981/mahder.1533928

Öz

Bu çalışma, geleneksel zanaatları sürdüren kadın kooperatiflerinin dijital dönüşüm süreçlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Kadın kooperatiflerinin genellikle toplumsal cinsiyet rolleri ve sınırlı iş yönetimi becerileri nedeniyle "kadın işi" olarak değerlendirilen alanlarda faaliyet gösterdiği gözlemlenmiştir. Kooperatifler, el işi ürünleri, tekstil, gıda ve kozmetik ürünleri gibi çeşitli alanlarda üretim yapmakta ve genellikle pazar bulmakta zorluk çeken kadınları desteklemektedir. Bu bağlamda, çeşitli örnekler ve projeler üzerinden kadın kooperatiflerinin geleneksel zanaatları nasıl koruduğu ve yaşattığı incelenmiştir. Örneğin, Kastamonu'daki kadın kooperatifi taş baskı ürünlerinin tanıtımını yaparken, Mersin'deki kooperatif geleneksel iğne oyasını sürdürmektedir. Ayrıca, kadın kooperatiflerinin dijital dönüşüm süreçlerine etkisi, e-ticaret platformlarının bu süreçteki rolü detaylandırılmıştır. E-ticaret, kooperatiflerin pazar genişletme ve ekonomik sürdürülebilirliklerini artırma açısından önemli bir araç olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca, kadın kooperatiflerine yönelik ulusal ve uluslararası destek projeleri ve e-ticaret platformlarıyla yapılan işbirlikleri incelenmiş, bu projelerin kadın kooperatiflerinin dijital ortamda güçlendirilmesine nasıl katkı sağladığı ortaya konmuştur. Çalışma, kadın kooperatiflerinin dijital dönüşüm süreçlerinin ve e-ticaretin bu kooperatifler için sunduğu fırsatların önemini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kadın, Kadın Kooperatifleri, Dijital Çağ, Geleneksel Zanaatlar, E-Ticaret

WOMEN COOPERATIVES IN PRESERVING TRADITIONAL CRAFTS IN THE DIGITAL AGE

Öz

This study aims to examine the digital transformation processes of women cooperatives that sustain traditional crafts. It has been observed that women cooperatives typically operate in areas deemed as "women's work" due to societal gender roles and limited skills in business management. These cooperatives support women who often face challenges in finding markets by engaging in various production activities such as handicrafts, textiles, food, and cosmetics. The study reviews examples and projects that illustrate how women cooperatives preserve and sustain traditional crafts. For instance, a cooperative in Kastamonu promotes traditional stone printing products, while a cooperative in Mersin continues the tradition of needle lace. The impact of digital transformation on women cooperatives and the role of e-commerce platforms in this process are discussed in detail. E-commerce is highlighted as a crucial tool for expanding market reach and enhancing economic sustainability. Additionally, national and international support projects and collaborations with e-commerce platforms are examined to demonstrate how these initiatives contribute to strengthening women cooperatives in the digital realm. The study emphasizes the importance of digital transformation processes and the opportunities e-commerce presents for women cooperatives.

Anahtar Kelimeler

Women, Women Cooperatives, Digital Age, Traditional Crafts, E-Commerce

Kaynakça

• Act Human. (2021). Sosyal dayanışma ekonomisi için güçlü kooperatifçilik. İstanbul: Ingev Yayını.
• Akkaya Aldırmaz, F. (2018). Türkiye’de kadın kooperatiflerinin sürdürülebilir kırsal turizmdeki önemi ve finansal performanslarının analizi. Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Arlı, M. (1987). Kullanıldıkları hammaddeye göre el sanatlarının sınıflandırılması (Örnekler ve öneriler). III. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, Ankara, 5 39-56.
• Atalay, D. (2015). Women’s collaboration for the enhancement of craft culture in contemporary Turkey. Craft Research, 6(2), 223-239.
• Aydın, Ç. E. (2019). Türkiye örneğinde kadın sosyal girişimciliğini incelemek: Nitel bir araştırma. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Boz, N. - İrmiş, A. 2023 Bir sosyal girişimcilik örneği olarak kadın kooperatifleri. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 58(3), 2088-2124.
• Castells, M. (1997). An introduction to the information age. City: Analysis of Urban Trends, Culture, Theory, Policy, Action, 2(7), 6–16.
• Chatzitheodoridis, F., Kontogeorgos, A., Liltsi, P., Apostolidou, I., Michailidis, A., & Loizou, E. (2017). Women's cooperatives in less favored and mountainous areas under economic instability. Agricultural Economics Review, 17(1),63-79.
• Demircan Yıldırım, P. (2020). Kırsal kalkınmada kadın kooperatiflerinin rolü: Ahatlı kadın kooperatifi örneği. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 159-170.
• Diallo, A. (2021). Marketing cooperatives as a strategy for women’s socio-economic empowerment: Case study of Mali. Journal of International Scientific Publications: Agriculture & Food, 9, 316-333.
• Ghebremichael, B. (2013). The role of cooperatives in empowering women. Journal of Business Management & Social Sciences Research (JBM&SSR), 2(5), 51-85.
• Gümüşoğlu, F. (2012). Kadınların toplumsal alanda güçlenmesine bir örnek: “Yağlar köyü tarımsal kalkınma kooperatifi.” Kadın Araştırmaları Dergisi, 10, 39-60.
• Gürsoy-Yenilmez, Ö. B. (2022). Türkiye’de e-ticaret platformlarında satış yapan kırsal kadın kooperatiflerinin incelenmesi. Beykoz Akademi Dergisi, 10(1), 265-279.
• Kahrıman, E. (2021). Bir kadın kooperatifi ve kadınların dayanışma deneyimleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kaya, Ç. (2011). Designer as enabler: A methodology of intervention for designers. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Kaya Köse, E. - Akbulut, D. (2023). Kadın kooperatiflerinde yeni ürün geliştirme süreci ve tasarımcının rolü: Karabük üreten eller kooperatifi örneği. Sanat &Tasarım Dergisi, 13(1), 119-133.
• Koçtürk, O. M. (2006). Türkiye’de kooperatiflerin vergilendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi, 13(2), 119–136.
• Kutay, T. (2022). Kırsal kalkınmada kadın kooperatiflerinin önemi: Türkiye özelinde bir değerlendirme. Politik Ekonomik Kuram, 6(1), 119–150.
• Maier, S. - Nair-Reichert, U. (2008). Empowering women through ICT-based business initiatives: An overview of best practices in e-commerce/e-retailing projects. Information Technologies and International Development, 4(2), 43-60.
• Mastor, N. H. vd. (2019). Barriers to cooperatives growth as social entrepreneurs. Journal of Economic Info, 6(4), 18–20.
• McMurtry-Schincariol, L. - McMurtry, J. J. (2015). Advancing gender equality: The co-operative way. Geneva: International Labour Organization (ILO) Publications.
• Ojha, B. R. (2018). Women entrepreneurship development through cooperatives. Management Dynamics, 21(1), 61–78.
• Onyejekwe, C. J. (2001). Micro-finance and Economic Empowerment: Women’s Cooperatives in Nigeria. Asian Journal of Women’s Studies, 7(4), 70–89.
• Özdemir, G. (2013). Women’s cooperatives in Turkey. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 81, 300–305.
• Özdemir, G. - Yılmaz, E. (2008). Kadın girişimciliği ve kooperatifler. Uluslararası 2. Trakya Bölgesi Sempozyumu, 1-2 Ekim 2008, Kırklareli. Öztürkoğlu, Y. - Gençtürk, S. (2019). Sosyal girişimcilik için inovasyonun etkisi: Kadın kooperatiflerinde bir örnek uygulama. Idea Studies Journal, 5(11), 135–143.
• Raniga, T. (2017). Participatory Experiences of Women in Economic Development Cooperatives in Bhambayi, KwaZulu-Natal, South Africa. Research on Social Work Practice, 27(2), 215-222.
• Şahankaya Adar, A. - Dedeoğlu, S. (2023). Türkiye’de kadın kooperatiflerinin kadınların güçlenmesine etkisi. Fe dergi, 15(2), 8-49.
• Şahankaya Adar, A. vd. (2023). Türkiye’de kadın kooperatifleri: Mevcut durum analizi, kadın güçlenmesi ve istihdam yaratma potansiyeli. Çalışma ve Toplum, 2(77), 1171-1208.
• Şimşek İşliyen, F. (2020). Dijital çağda bilginin değişen niteliği ve infobezite: Z kuşağı üzerine bir odak grup çalışması. Selçuk İletişim, 13(1), 246-272.
• Tesfay, A. - Tadele, H. (2013). The role of cooperatives in promoting socio-economic empowerment of women: Evidence from multipurpose cooperative societies in South-Eastern Zone of Tigray, Ethiopia. International Journal of Community Development, 1, 1-11.
• Tuncer, İ. - Gündüz, M. A. (2017). Kırsal kalkınmada elektronik ticaretin rolü üzerine teorik inceleme. Kesit Akademi Dergisi, 7, 364-373.
• Ünsal, E. (2018). Sanat ve hayat bağlamında, sanat/zanaat söylemi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 109-124.
• Yılmaz, A. E. –Yıldız, A. (2020). Küreselleşme sürecinde kobi’lerin elektronik ticaret uyumu. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(1), 29-50.
• Yılmaz, E. vd. (2019). Women in rural areas and analytical approaches to empowerment of women. Women’s economic empowerment in Turkey, (eds.: O. B. Çelik - M. İ. Yenilmez), New York: Routledge.