ÇALIŞAN PERFORMANSI ÖLÇEĞİNDEKİ İFADELERİN KARAR AĞACI ALGORİTMASI İLE BELİRLENMESİ

Year 2022, Volume: 9 Issue: 1, 561 - 584, 23.03.2022

Sümeyye Çelik , Özlem Çetinkaya Bozkurt , Nisa Ekşili

https://doi.org/10.30798/makuiibf.913478

Abstract

Çalışan performansı birçok çalışmaya konu olan önemli bir kavramdır. Bu araştırmada da veri madenciliği yöntemlerinden olan karar ağaçları kullanılarak çalışan performansı verileri üzerinde sınıflandırma yapılmıştır. Çalışan performansı ölçeğindeki ifadelerden hangisinin veya hangilerinin performansın belirlenmesinde daha fazla etkili olduğu belirlenmiştir. Bu amaçla performans, kariyer planlama, iş tatmini ve kişilik arasındaki ilişkilerin incelenmesi için 2017 yılında yapılan bir anket çalışmasının verileri kullanılmıştır. Veriler üzerinde karar ağaçları yöntemi uygulanarak çalışanların performanslarının sınıflandırması işlemi gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda; karar ağaçlarının çalışan performansını yüksek başarı ile tahminlendiği görülmüştür. Ayrıca analiz sonucunda çalışan performansının belirlenmesinde ölçekteki hangi ifadelerin daha etkili olduğunu ortaya konmuştur.

Keywords

Veri Madenciliği, Karar Ağaçları, Sınıflandırma, Çalışan Performansı

DETERMINING THE EXPRESSIONS ON THE EMPLOYEE PERFORMANCE SCALE WITH THE DECISION TREE ALGORITHM

Abstract

Employee performance is an important concept that has been subject to many studies. In this research, a classification was made on employee performance data by using decision trees, one of the data mining methods. It was determined which or which expressions in the employee performance scale were more effective in determining the performance. For this purpose, the data of a survey study conducted in 2017 were used to examine the relationships between performance, career planning, job satisfaction and personality. The classification of the performance of the employees was carried out by applying the decision trees method on the data. In the results of working; decision trees were found to predict employee performance with high success. In addition, as a result of the analysis, it was revealed which expressions in the scale were more effective in determining employee performance.

Keywords

Data Mining, Decision Trees, Classification, Employee Performance

References

• Ahmad, N. L., Yusuf, A. N. M. ve Shobri, N.D.M, Wahab, S. (2012). The relationship between time management and job performance in event management. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 65, 937-941.
• Akbal, E., Dogan, Ş. ve Varol, N. (2017). Karar ağaçları ile telefon dolandırıcılığı verilerinin analizi. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 29 (1), 171-177.
• Akduman, G. (2020). İşe alım sürecinde benzerlik etkisi: aday ile değerlendirici arasındaki kişilik benzerliğinin değerlendirme ve seçim üzerindeki rolü. İş'te Davranış Dergisi, 5 (1), 26-37.
• Aksoy, G., Ataş, P. ve Karabatak, M. (2019). Investigation of shopping habits using data mining classification algorithms. In 2019 1st International Informatics and Software Engineering Conference (UBMYK) (pp. 1-5). IEEE.
• Aksu, G. ve Güzeller, C. O. (2016). PISA 2012 matematik okuryazarlığı puanlarının karar ağacı yöntemiyle sınıflandırılması: Türkiye örneklemi. Eğitim ve Bilim, 41(185). 101-112.
• Alan, M. A. ve Yeşilyurt, C. (2018). Farklı veri setleri üzerinde smo ve j48 algoritmalarının sınıflandırma sonuçlarının karşılaştırılması. İşletme Bilimi Dergisi, 6(3), 199-213.
• Alnıaçık, E., Pamuk, M. ve Alnıaçık, Ü. (2020). Kurumsal imajın bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkileri: Sağlık çalışanları üzerinde bir araştırma. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 6(4), 43-52.
• Aşkın, A., Çabuk, Y. ve Karayılmazlar, S. (2020). Mobilya işletmelerinde inovasyon faaliyetlerinin veri madenciliği yöntemi ile araştırılması. Journal of Bartin Faculty of Forestry, 22(3), 919-928.
• Atmaca, T. (2020). Öğretmenlerin kişilik tipleri ile mesleğe yabancılaşma arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 491-506.
• Azad, M., Chikalov, I. ve Moshkov, M. (2020). Representation of knowledge by decision trees for decision tables with multiple decisions. Procedia Computer Science, 176, 653-659.
• Barrick, M. R., Mount, M. K. ve Judge, T. A. (2001). Personality and performance at the beginning of the new millennium: What do we know and where do we go next?. International Journal of Selection and Assessment, 9, 9-30.
• Bayır, A., Özdemir, Ş. ve Gülseçen, S. (2016). Türkiye’deki seçmen eğilimlerinin c4.5 karar ağacı algoritması ile belirlenmesi. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 2(2), 223-233.
• Bezdrob, M. ve Sunje, A. (2021). Transient nature of the employees’ job satisfaction: The case of the IT industry in Bosnia and Herzegovina. European Research on Management and Business Economics, 27(2), 100141.
• Bilginoğlu, E. ve Yozgat, U. (2021). Örgütsel güçsüzlüğün iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 131-145. DOI: 10.30798/makuiibf.794018.
• Bozer, A. ve Yanık, A. (2020). Üniversite çalışanlarının örgütsel vatandaşlık davranışı, iş tatmini ve iş performansı arasındaki ilişki. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 125-143.
• Bulut, M. ve Yıldız, M. (2020). Üniversite öğrencilerinin kişilik özelliklerinin yaşam doyumlarına etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24 (2), 397-412.
• Büyükarıkan, U. (2020). Finansal performansa etki eden finansal değişkenlerin chaıd karar ağacıyla belirlenmesi: Tekstil sektörü örneği. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 5(1), 1-10.
• Chen, J., Lian, Y. ve Li, Y. (2020). Real-time grain impurity sensing for rice combine harvesters using image processing and decision-tree algorithm. Computers and Electronics in Agriculture, 175, 105591.
• Chien, G. C., Mao, I., Nergui, E. ve Chang, W. (2020). The effect of work motivation on employee performance: Empirical evidence from 4-star hotels in Mongolia. Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 19(4), 473-495.
• Cihan, Ş., Karabulut, B., Arslan, G. ve Cihan, G. (2018). Koroner Arter hastalığı riskinin veri madenciliği yöntemleri ile incelenmesi. Uluslararası Mühendislik Araştırma Ve Geliştirme Dergisi, 10(1), 85-93.
• Çalış, A., Kayapınar, S. ve Çetinyokuş, T. (2014). Veri Madenciliğinde karar ağacı algoritmaları ile bilgisayar ve internet güvenliği üzerine bir uygulama. Endüstri Mühendisliği, 25(3), 2-19.
• Çavuş, Ş. ve Kaya, A. (2015). Turizm lisans eğitimi alan öğrencilerin kariyer planları ve turizm sektörüne yönelik tutumu. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(5), 101-116.
• Çelik, S. (2020). Determination and classification of ımportance of attributes used in diagnosing pregnant women's birth method. Alphanumeric Journal, 8(2), 261-274.
• Çelik, S., Bozkurt, Ö. Ç. ve Çeşmeli, M. Ş. (2018). İnsan omurgası veri setinin sinir-bulanık sınıflayıcı ile öznitelik tespiti ve sınıflandırılması. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 4(1), 39-52.
• Çiçek, B. ve Çiçek, A. (2020). İşyeri nezaketsizliğinin yaratıcı çalışan performansı üzerindeki etkisi: lider-üye etkileşiminin aracılık rolü. İş ve İnsan Dergisi, 7(2), 267-282.
• Çöl, G. (2008) Algılanan Güçlendirmenin İş Gören Performansı Üzerine Etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.
• Çöp, S. ve Doğanay, A. (2020). Algılanan liderlik iletişiminin iş performansı ve iş tatminine etkisi: 4 ve 5 yıldızlı otel çalışanları üzerine bir araştırma. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 34-49.
• Dağlar, H. (2020). Beş faktör kişilik özelliklerinin örgütsel sessizlik üzerine etkisi: Öğretmenler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2487-2500.
• Derebew, B., Thota, S., Shanmugasundaram, P., ve Asfetsami, T. (2021). Fuzzy logic decision support system for hospital employee performance evaluation with maple implementation. Arab Journal of Basic and Applied Sciences, 28(1), 73-79.
• Diktaş, G. ve Özgeldi, M. (2020). Çalışan performansı ve işten ayrılma niyeti konularında örgütsel sinizm ve sosyal zekânın rolü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(2), 11-28.
• Eroğlu, K. ve Palabaş, T. (2016). Kronik böbrek hastalığı tespitinde farklı sınıflandırma yöntemleri ve farklı topluluk algoritmalarının birlikte kullanımının sınıflandırma performansına etkisi. Elektrik-Elektronik Mühendisliği Odası, 512-516.
• Ertugrul, O. F., Tağluk, M. E. ve Kaya, Y. (2013). Fault detection at power transmission lines by extreme learning machine. In 2013 21st Signal Processing and Communications Applications Conference (SIU) (pp. 1-4). IEEE.
• Gök, B. ve Fidan, Ü. (2019). Kurumsal itibar algısının satın alma niyetine etkisinin karar ağacı ile haritalandırılması. Business and Economics Research Journal, 10(3), 723-734.
• Güler, M. ve Ocak, M. (2020). Yönlendirici liderliğin çalışan performansına etkisinde işe tutulmanın aracılık rolü. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 75-85.
• Horzum, M. B., Ayaş, T., ve Padır, M. A. (2017). Beş faktör kişilik ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 398-408.
• Kaçmaz, A., Yıldız, K. ve Buldu, A. (2020). An application on technology addiction with c4.5 classification algorithm. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 9(4), 1756-1765.
• Kahyaoğlu, M. ve Akca, M. (2020). Kurumsal imajın iş tatminine etkisinde duygusal bağlılığın rolü: Konaklama işletmeleri üzerinde bir araştırma. Turizm Akademik Dergisi, 7(1), 225-240.
• Kamaşak, R. ve Bulutlar, F. (2010). Kişilik, mesleki tercih ve performans ilişkisi: akademik personel üzerine bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 1309 -8039.
• Karadirek, G. (2020). Çalışanların Algıladıkları örgütsel desteğin motivasyon, iş tatmini ve örgütsel bağlılıkla ilişkisi: Bir tekstil işletmesi örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 10(1), 203-220.
• Kartal, K. S., Ayyıldız, E. ve Alp, S. (2019). Meslek seçimini etkileyen faktörler ile kariyer planlama/tercih kriterleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 3(5), 29-50.
• Kaur, A. (2013). Maslow’s need hierarchy theory: Applications and criticisms. Global Journal of Management and Business Studies, 3(10), 1061-1064.
• Kavzoğlu, T. ve Çölkesen, İ. (2010). Karar ağaçları ile uydu görüntülerinin sınıflandırılması: Kocaeli örneği. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2(1), 36-45.
• Koçak, H. (2020). Çalışanların örgütsel bağlılıklarının cart karar ağacı algoritması ile belirlenmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 66-87.
• Koulinas, G., Paraschos, P. ve Koulouriotis, D. (2020). A decision trees-based knowledge mining approach for controlling a complex production system. Procedia Manufacturing, 51, 1439-1445.
• Koyuncugil, A. ve Özgülbaş, N. (2016). İmkb’de işlem gören kobi’lerin güçlü ve zayıf yönleri: Chaıd karar ağacı uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 1-21.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmanlığı-kuramlar uygulamalar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Eren, Ş. ve Kaya, S. (2020). Üniversite öğrencilerinin kariyer planlaması: Büro yönetimi ve yönetici asistanlığı öğrencileri örneği. Middle Black Sea Journal of Communication Studies, 5(2), 96-107.
• Li, D., Liu, W., Liu, Z., Wang, J., Liu, Q., Zhu, Y. ve He, F. (2008). Prıncess, a protein interaction confidence evaluation system with multiple data sources. Molecular & Cellular Proteomics, 7(6), 1043-1052.
• Maliah, S. ve Shani, G. (2021). Using POMDPs for learning cost sensitive decision trees. Artificial Intelligence, 292, 103400.
• Okatan, E. ve Işık, A. (2020). Sağlık harcamalarının tahmininde karar ağacının kullanımı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(1), 86-94.
• Ozcan, O. ve Ozturk, I. (2020). Impact of organızatıonal culture and leadershıp styles on employee performance: A research study on the bankıng ındustry. Research Journal of Business and Management, 7(1), 45-55.
• Özsoy, A. ve Tayfun, A. (2020). Profesyonel turist rehberlerinin kişilik özellikleri ile sundukları hizmet kalitesi arasındaki ilişki. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 1101-1116.
• Pandey, A. K., Pandey, P., Jaiswal, K. L. ve Sen, A. K. (2013). A heart disease prediction model using decision tree. IOSR Journal of Computer Engineering (IOSR-JCE), 12(6), 83-86.
• Park, S. H., Lee, P. J., Lee, B. K., Roskams, M. ve Haynes, B. P. (2020). Associations between job satisfaction, job characteristics, and acoustic environment in open-plan offices. Applied Acoustics, 168, 107425.
• Poyraz, K. ve Kama, B. (2008). Algılanan iş güvencesinin, iş tatmini, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 143-164.
• Rothmann, S. ve Coetzer, E.P. (2003) The bıg fıve personalıty dımensıons and job performance. Journal of Industrial Psychology, 29(1), 68-74.
• Rucker, D.D. ve Galınsky, A.D. (2008). Desire to acquire: Powerlessness and compensatory consumption. Journal of Consumer Research, 35, 257-267.
• Sarkhosh, M., Najafpoor, A. A., Alidadi, H., Shamsara, J., Amiri, H., Andrea, T. ve Kariminejad, F. (2021). Indoor air quality associations with sick building syndrome: An application of decision tree technology. Building and Environment, 188, 107446.
• Sifah, E. B., Xia, H., Cobblah, C. N. A., Xia, Q., Gao, J. ve Du, X. (2020). Bempas: A decentralized employee performance assessment system based on blockchain for smart city governance. IEEE Access, 8, 99528-99539.
• Sirgy MJ., Efraty D., Siegel P. ve Lee DJ. (2001). A new measure of quality of work life (QWL) based on need satisfaction and spillover theory. Soc Indic Res, 55, 241–302.
• Sudak, M. ve Zehir, C. (2013). Kişilik tipleri, duygusal zeka, iş tatmini ilişkisi üzerine yapılan bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22), 141-165.
• Şengür, D. ve Tekin, A. (2014). Öğrencilerin mezuniyet notlarının veri madenciliği metotları ile tahmini. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 6(3), 7-16.
• Tanrıverdi, H. ve Kılıç, N. (2016). Algılanan örgütsel destek ve örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E- Dergisi, 8(2), 429-439.
• Tekin, E. ve Güven, S. (2020). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan branş öğretmenlerinin sınıf yönetiminde karşılaştıkları istenmeyen davranışlar ile kişilik tiplerinin karşılaştırılması. Turkish Studies, 15(1), 155-184.
• Testa, M. R. ve Sipe, L. (2012) Service-leadership competencies for hospitality and tourism management. International Journal of Hospitality Management, 31(3), 648-658.
• Tuna, M., Ghazzawi, I., Yesiltas, M., Tuna, A. A. ve Arslan, S. (2016). The effects of the perceived external prestige of the organization on employee deviant workplace behavior. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(2), 366-396.
• Tunçer, P. (2013). Örgütlerde performans değerlendirme ve motivasyon. Sayıştay Dergisi, 88(1), 87-108.
• Yorulmaz, M. ve Karabacak, A. (2020). Liman çalışanlarında örgütsel güven ile iş performansı arasındaki ilişki: İş tatmini ve örgütsel bağlılığın rolü. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 121-130.
• Zhang, C., Zhao, Y., Li, T., Zhang, X. ve Adnouni, M. (2021). Generic visual data mining-based framework for revealing abnormal operation patterns in building energy systems. Automation in Construction, 125, 103624.