Türkiye'de Kamu İktisadi Teşekküllerine Bir Örnek: Keçiborlu Kükürt Fabrikası

Yıl 2010, Sayı: 3, 93 - 102, 30.12.2010

Kadir Şeker

Öz

Osmanlı Devleti’nin dağılması ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulması pek çok alanda olduğu gibi ekonomik hayatta da değişimleri beraberinde getirmiştir. Zira Cumhuriyetin kurucuları ekonomik başarılarla desteklenmeyen askeri zaferlerin kalıcı olmayacağını çok iyi biliyorlardı. Bundan dolayı 1923 yılından itibaren çeşitli ekonomik model uygulamalarını hayata geçirdiler. 1923–29 yıllarında ekonomide, özel teşebbüsün desteklendiği karma ekonomik model uygulanmaya çalışıldı. Fakat 1929 yılındaki dünya ekonomik krizi, bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de karma ekonomik sistemin sona ermesine neden oldu ve 1930’lardan itibaren Devletçiliğin esas alındığı ekonomik uygulamalar hayata geçirildi. 1933 yılından itibaren devlet yatırımları çeşitlenerek arttı ve KİT’lerin doğuşu hızlandı. Bu makalede Cumhuriyetle birlikte uygulanan ekonomik modellerle 1933’lerde ortaya çıkan KİT gerçeği, Keçiborlu Kükürt Fabrikası göz önüne alınarak değerlendirilmeye çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Karma Ekonomi, Devletçilik, Kamu İktisadi Teşekkülleri, Keçiborlu Kükürt Fabrikası

Kaynakça

• Armaoğlu, F. (1987). 20. Yüzyıl siyasi tarihi 1914–1980. Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Avcıoğlu, D. (2001). Türkiye’nin düzeni. İstanbul: Tekin Yayınları. Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi. Fon Kodu, 030. 10–174.202.6
• Boratav, K. (2007). İktisat tarihi 1908–1980. Sina Akşin. (Ed.), Çağdaş Türkiye 1908–1980, IV, (s.297–383). İstanbul: Cem Yayınevi,
• Hiç, M. Atatürk ve Ekonomik rejim devletçilikten günümüzde piyasa ekonomisine, Cumhuriyet 1923– 1998 dönemi değerlendirmesi, V. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s. 3285–3292.
• http://www.mta.gov.tr/mta_web/kutuphane/mtadergi/46-47_10.pdf
• Isparta Valiliği. (1983). Cumhuriyetimizin 60. Yılında Isparta. Isparta: Isparta Valiliği Yayınları
• Isparta Valiliği. (1996). Isparta Valiliği 1996 il yıllığı. Isparta: Isparta Valiliği Yayınları.
• İnan, A. (1982). İzmir İktisat Kongresi 17 Şubat–4 Mart 1923. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Keçiborlu Kaymakamlığı. (1994). Dünden Yarına Keçiborlu. Isparta: Keçiborlu Kaymakamlığı Yayınları.
• Koçak, C.(2007). Siyasal tarih (1923–1950). Sina Akşin. (Ed.), Çağdaş Türkiye 1908–1980. IV, (s. 127–215). İstanbul: Cem Yayınları.
• Komisyon. (2005). Atatürk’ün bütün eserleri, XV. İstanbul: Kaynak Yayınları
• Komisyon. (1980). Cumhuriyet dönemi Türkiye ekonomisi 1923–1978, İstanbul: Akbank Yayınları.
• Maliye Bakanlığı. (1978). 1977 kamu iktisadi teşebbüsleri ve iştirakleri yıllığı. Ankara: Maliye Bakanlığı Yayınları.
• Özgüven, A. (1998). Cumhuriyetimizin 75. Kuruluş yılında Atatürk’ün iktisadi görüşleri ve önerileri.
• Cumhuriyet 1923–1998 Dönemi Değerlendirmesi, V, (s. 3293–3298). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Yaşa, M.(1966). İktisadi meselelerimiz. İstanbul: Yaylım Matbaası Yayınları
• Yaşa, M. (1973). Kamu maliyesi teorisine giriş. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları