Kavramsal Metafor Ve Şiirsel Metafor İlişkisi Bağlamında Ahmet Haşim'in "Merdiven" Adlı Şiiri-Ahmet Haşim's Poem Of "Merdiven" In The Context Of Relation Between Conceptual Metaphor And Poetical Metaphor

Yıl 2014, Cilt: 6 Sayı: 11, 186 - 191, 16.01.2015

Gökhan Tunç

Öz

Zoltán Kövecses, gerçek ve özgün metaforların edebiyatta ve sanatın diğer dallarında bulunabileceğine dair genel kanaate değinir ve hakiki metafor örneklerini oluşturan unsurun şairin ya da sanatçının yaratıcı dehası olduğu görüşünü sorgular. Ona göre sanılanın aksine şiir dilinin büyük kısmı sıradan kavramsal metaforlara dayanır. Kövecses, şairin gündelik dildeki kavramsal metaforları yeniden işleyerek şiirini oluşturduğunu iddia eder. Bu makalede, Kövecses’in sözü edilen görüşlerinden yola çıkılarak, Ahmet Haşim’in “Merdiven” şiirini yazarken, gündelik dilde yer alan “Yaşam bir yolculuktur”, “Ömür bir güne benzer” ve “Yaşam dört mevsimdir” kavramsal metaforlarını kullandığı ve bunları işleyerek edebî metaforlara dönüştürdüğü ortaya konmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Haşim, Merdiven, Zoltán Kövecses, kavramsal metafor, edebî metafor.

Kaynakça

• Ahmet Haşim (2008), Bütün Şiirleri: Piyale/Göl Saatleri, Diğer Şiirler, Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Aksan, Doğan (2004), Cumhuriyet Döneminden Bugüne Örneklerle Şiir Çözümlemeleri, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• Cebeci, Oğuz (2013), Metafor ve Şiir Dilinin Yapısal Özellikleri, İthaki Yayınları, İstanbul.
• Çetin, Nurullah (2008), Şiir Tahlilleri 1, Öncü Kitap, Ankara.
• Çetişli, İsmail (2004), Metin Tahlillerine Giriş/1 Şiir, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Çoban, Ahmet (2004), Göller ve Çöller Şairi Ahmet Haşim, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Draaisma, Douwe (2007), Bellek Metaforları: Zihinle İlgili Fikirlerin Tarihi, Çev. Gürol Koca, Metis Yayınları, İstanbul.
• Kövecses, Zoltán (2003), “Edebiyatta Metafor”, Çev: Ali Kaftan, Kitaplık, Sayı. 65, (79-86).
• Lakoff, George ve Mark Johnson (2005), Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil, Çev: Gökhan Yavuz Demir, Paradigma Yayıncılık, İstanbul.
• Sezer, Engin (2003), “Dilde ve Edebiyatta ‘Yol’ Metaforu”, Kitaplık, Sayı. 65, (88-92).