Bürokrasinin Siyaset Karşısında Güç Kaybetmesine Yönelik Gelişmeler - The Developments That Cause Bureaucracy To Lose Power Against Politics

Yıl 2014, Cilt: 6 Sayı: 11, 40 - 56, 16.01.2015

Mustafa Lamba

Öz

Bu çalışmada, genellikle olumsuz özellikleri ile ön plana çıkan bürokrasinin, son yıllarda siyaset kurumları karşısında güç kaybetmesine yol açan gelişmelerin literatür üzerinden incelenmesi amaçlanmaktadır. Bürokrasinin siyaset karşısında, yasal, materyal, stratejik örgütsel ve siyasal eylem kaynakları bulunmaktadır. Son yıllarda kamu yönetimi, bilgi teknolojileri ve demokrasi gibi alanlarda bürokrasinin siyaset üzerindeki etkilerini azaltıcı yönde bazı gelişmeler yaşanmaktadır. Bu kapsamda, stratejik yönetim, performans yönetimi ve denetimi, sonuç odaklı yönetim, esnek istihdam, rekabet edebilirlik, hesap verebilirlik, alternatif bürokrasiler oluşturma, adem-i merkeziyetçilik, hizmet kalitesinin arttırılması, e-devlet, bütçeleme ve planlama süreçlerin basitleştirilmesi, performans bütçe sistemleri ile bilgi teknolojilerinin sağladığı avantajlar bürokrasinin siyaset karşısındaki güç kaynaklarını zayıflatmaktadır. Diğer taraftan, siyaset ve yönetim ayrımı bakımından da bu gelişmelerin olumlu katkısının olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Yönetimi, Bürokrasi, Siyaset, Bürokratik Güç, Stratejik Yönetim

Kaynakça

• Aktan, Coşkun Can (2008), “Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama”, Çimento İşveren Dergisi, Temmuz-Ağustos.
• Al, Hamza (2002), Kamu Yönetiminde Paradigma Değişimi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya.
• Al, Hamza (2007), “Kamu Kesiminde Yeni Denetim Yaklaşımları: Süreç Odaklı Denetimden Sonuç Odaklı Denetime Geçiş”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt. 40, Sayı. 4, Aralık, (445-61).
• Arslan, Onur Ender (2012), Devlet Bürokrasi ve Kamu Personel Rejimi, İmge Kitabevi, 2. Baskı, Ankara.
• Ataç, Beyhan (1986), “Kamu Kesimi, Politika ve Bürokrasi”, Prof. Dr. Suat Mirza’nın Anısına Armağan, Cilt 1, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayın No:42, Eskişehir.
• Ateş, Hamza (2003), “Postbürokratik Kamu Yönetimi,” (Ed) Asım Balcı, Ahmet Nohutçu, Namık Kemal Öztürk ve Bayram Coşkun, Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar, Seçkin Yayınları, Ankara, (57-82).
• Aucoin, Peter (1996), “Political Science and Democratic Governance”, Canadian Journal of Political Science / Revue Canadienne de Science Politique, Vol. 29, No. 4, December, (643-660).
• Bağlı, Mehmet Selim (2011), “Parlamento-Bütçe İlişkilerinde Stratejik Plan ve Faaliyet Raporlarının Önemi”, Yasama Dergisi, Sayı. 17, Ocak – Şubat – Mart – Nisan, (39-80).
• Bakırtaş, İbrahim (1999), “Kamu Harcamaları Üzerinde Bürokratik Gücün Belirleyici Unsurlarının Etkisi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:14, Sayı:1, (1-23).
• Blöndal, Jón R.- Kraan, Dirk-Jan - Ruffner, Michael (2003), “Budgeting in the United States”, OECD Journal on Budgeting , Vol. 3, No. 2, (7-53).
• Dasandi, Niheer (2014), “Review Of The Political-Bureaucratic Leadership Interface”, UNDP Global Centre for Public Service Excellence, Singapore.
• Debbasch, Charles (1978), Science Administrative, Paris LGDJ, 1978, s.70-71, Aktaran: Davut Dursun Siyaset Bilimi, Beta Yayınları 6. Baskı, İstanbul Dursun, 2012.
• Deniz, Mustafa (2014), “Bürokrasiyi Azaltmak ve Kamu Harcamalarını Kısmak (Amerika Örneği)”, http://dergiler.sgb.gov.tr/calismalar/maliye_dergisi/yayinlar/md/133/MustafaDEN%C4%B0Z.pdf, (15.10.2014).
• Dinçer, Ömer ve Yılmaz, Cevdet (2003), Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma: 1 Değişimin Yönetimi İçin Yönetimde Değişim, T.C. Başbakanlık Yayınları, Ankara.
• Dökmen, Gökhan ve Sezer, Özcan (2013), “Kamu Harcamaları ile Bürokrasi Arasındaki İlişki: Avrasya Ekonomileri Örneği”, International Conference On Eurasian Economies.
• Dreyfus, Françoise (2007), Bürokrasinin İcadı, (Çev.) Işık Ergüden, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Durgun, Şenol (2002), “Türk Kamu Yönetiminde Bürokratik Siyaset”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Özel Sayı, (83-102).
• Dursun, Davut (2012), Siyaset Bilimi, Beta Yayınları 6. Baskı, İstanbul.
• Eryılmaz, Bilal (2011), Kamu Yönetimi, Okutan Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara.
• Eryılmaz, Bilal (2013), Bürokrasi ve Siyaset, Alfa Yayınları, 5. Baskı, İstanbul.
• Fâbiân, Adrian (2010). “New Public Management And What Comes After”, Issues Of Business And Law, Vol: 2, (36-45).
• Farazmand, Ali (2009), Bureaucracy and Administration, CRC Press, Taylor and Francis Group, USA.
• Ferlie, Ewan-Ashburner, Lynn-Fitzgerald, Louise-Pettitgrew, Andrew (1996), The New Public Management İn Action, Oxford University Press, New York.
• Fişek, Kurthan (1979), Yönetim, Sevinç Matbaası, Ankara.
• Gore, Al (1993), Report of the National Performance Review http://nsf.gov/pubs/stis1993/npr93a/npr93a.txt, (15.11.2014).
• Güzelsarı, Selime (2004), “Kamu Yönetimi Disiplininde Yeni Kamu İşletmeciliği ve Yönetişim Yaklaşımları”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Gelişme ve Toplum Araştırmaları Merkezi Tartışma Metinleri, No:66.
• Herzog, J. Richard (2006), “Performance Budgetting: Descriptive, Allegorical, Mythical, And Idealistic”, International Journal of Organization Theory and Behavior, Spring 2006; 9 (1), (72-91);
• Aktaran, A. Kemal Çelebi ve Birol Kovancılar, “Performans Esaslı Bütçeleme Sisteminin Teorik ve Pratik Sorunları”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt. 19, Sayı. 1, 2012, s.8, (1-18).
• Heywood, Andrew (2012a), Siyaset, Çev: Bekir Berat Özipek, Bican Şahin, Mete Yıldız, Zeynep Kopuzlu, Bahattin Seçilmişoğlu ve Atilla Yayla, Adres Yayınları, Ankara.
• Heywood, Andrew (2012b), Siyasetin Temel Kavramları, (Çev.) Hayrettin Özler, Adres Yayınları, Ankara.
• Hill, Lary B. (1992), “Introduction”, (Edt.) Lary B. Hill, The State Of Public Bureaucracy, M.E. Sharpe Inc., New York.
• Hood, Christopher (1991), “A Public Management For All Seasons?”, Public Administration, Vol.69, (3-19).
• Hughes, Owen E. (2003), Public Management and Administration, Third Edition, Palgrave Macmilan, New York.
• Kaufman, Herbert (2001), “Major Players: Bureaucracies In American Government”, Public Administration Review, Vol. 61, No. 1, January/February, (18-42).
• Kaya, Muammer (2014), “Bürokrasiden Kurtulmak için e-Devlet”, Üniversite ve Toplum Dergisi, Mart 2005, Cilt 5, Sayı 1, http://www.universite-toplum.org/text.php3?id=226, (11.14.2014).
• Kerman, Uysal (2006), Türkiye’de Devletin Küçültülmesi Sorunu, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi (Yönetim Bilimleri) Anabilim Dalı Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Köroğlu, Özlem Taner (2010), “Türkiye’de Personel Yönetiminden İnsan Kaynaklarına Geçişte Esneklik ve Memur Statüsü”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 469, Aralık, (139-164).
• McNutt, Patric A. (1996), The Economy of Public Choice, Edward Elgar Publishing Ltd., Cheltenham.
• Metin, Abdullah (2012), “Türkiye’de E-Devlet Uygulaması ve E-Devletin Bürokrasiye Etkisi”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı. 7, Nisan, (97-108).
• Mises, Ludwig Von (2010), Bürokrasi, Çev: Feridun Ergin ve Atilla Yayla, Liberte Yayınları, 3. Baskı, Ankara.
• Nelson, Michael (1994), “Bureaucracy”, (Ed), Adam Kupper ve Jessica Kupper, The Social Science Encyclopedia,2nd Edition, Routledge, London.
• Niskanen, William A. (2007), Bureaucracy and Representative Government, Aldine Atherton Press, Chicago.
• OECD (2007), Performance Budgeting in OECD Countries, OECD.
• Övgün, Barış (2010), Bürokrasiden Yönetişime Yönetim Biçiminin Değişmesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2010, s.100-101.
• Peters, Guy (2001), The Politics of Bureaucracy, Fifth Edition, Routledge, London and New York.
• Pollitt, Christopher and Bouckaert, Geert (2011), Public Management Reform: A Comparative Analysis of New Public Management, Governance, and the Neo-Weberian State, Third Edition, Oxford University Press.
• Saygılıoğlu, Nevzat ve Arı, Selçuk (2003), Etkin Devlet: Kurumsal Bir Tasarı ve Politika Önerisi, Sabancı Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Smith, B.C. (2003), Understanding Thirld World Politics, 2nd Edition, Indiana University Press, USA.
• Solakoğlu, Gönül Budak ve Budak, Gülay (1995), “Bürokratik Yapılarda Etkinliği Azaltan Disfonksiyonel Bürokratik Davranışlar” Kamu Yönetimi Disiplini Sempozyumu Bildiriler Kitabı Cilt:2, TODAİE Yayınları, Ankara, (95-103).
• T.C. Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığı, http://www.igb.gov.tr/CalismaGoster.aspx?ID=1&DetailID=14, (10.11.2014).
• Tortop, Nuri-İsbir, Eyüp G.-Aykaç, Burhan-Yayman, Hüseyin-Özer, M. Akif (2007), Yönetim Bilimi, Nobel Yayın, Ankara.
• Weber, Max (2004), Sosyoloji Yazıları, Çev: Taha Parla, İletişim Yayınları, 6. Baskı, İstanbul.
• Weber, Max (2011), Bürokrasi ve Otorite, Çev: H. Bahadır Akın, Adres Yayınları, 3. Baskı, Ankara.
• Wilson, Woodrow (1887), “The Study of Administration”, Political Science Quarterly, Vol:2 No:2, June, (197-222).
• Wiseman, Martin (1993), “The Ecology of Strategic Management in Small Local Governments”, Public Administration Quarterly, Vol:17, No:2, Summer, (145-148).
• Yılmaz, Kutluhan (2003), “Kamu Kuruluşları İçin Stratejik Planlama Uygulaması”, Sayıştay Dergisi, Sayı:50-51, Temmuz-Aralık, (67-86).
• 07.2009 tarih ve 27305 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan “Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik”.