EXAMİNİNG THE RELATİONSHİP BETWEEN ORGANİZATİONAL JUSTİCE PERCEPTİON OF EMPLOYEES AND ORGANİZATİONAL SİLENCE

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 13, 150 - 171, 11.01.2016

Mehmet Özçınar Yavuz Demirel B. Dilek Özbezek

Öz

Understanding organizational silence, a pervasive, however usually neglected organizational phenomenon may turn up as a substantial challenge for researchers. While common sense may dictate us to recognize it as a sign of intimidating and tense organizational relations, most executives expectedly and probably fallaciously would tend to accept organizational silence as an endorsement of their policies by employees. However, the case may be exactly different and needs to be examined. Logically, employees’ perception in terms of organizational justice is to play a critical role to substantiate the real meaning of employee silence in an organization, for employees’ perceptions of justice would be an indicator of whether they endorse the organizational policies and conducts. Accordingly, the key objective of this paper is to make an exposition of whether a positive or negative perception of justice can be linked to organizational silence. Organizational justice is associated with the total of values provided to the employees in return for their contribution to the organization. In the literature, organizational justice is usually studied in terms of distributive, procedural and interactional dimensions. Organizational silence shall be quantified in terms of employees’ sensitiveness or indifference toward organizational conducts. The study encompasses three dimensions of organizational silence: (lack of) defensive voice, (lack of) pro-social voice and defensive silence. Pro-social silence is excluded for it may lead to irrelevant conclusions. In this context, a questionnaire meant to gauge the employees’ both silence (or voice) levels and organizational justice perceptions was conducted on 337 employees from four different organizations. The findings of the study have indicated that there is a meaningful relationship between employees’ justice perceptions and organizational silence.

Anahtar Kelimeler

Organizational justice, organizational silence, defensive silence, defensive voice, pro-social voice

ÇALIŞANLARIN ÖRGÜTSEL ADALET ALGILARI VE ÖRGÜTSEL SESSİZLİK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Öz

Yaygın olmakla birlikte genellikle üzerinde fazla durulmamış bir olgu olan örgütsel sessizliği anlamak araştırmacılar için ciddi anlamda bir zorluk da içermektedir. Sağduyu gereği, örgütsel sessizliği stresli ve tehditkar iş ilişkilerinin bir işareti olarak anlamak mümkünse de; bir çok tepe yöneticisinin örgütsel sessizliği çalışanların örgüt içi politikalara verdiği bir onay olarak algılamaları ihtimali vardır. Bununla birlikte gerçek durum çok farklı olabilir ve gerçek durumun saptanabilmesi için mercek altına alınması gerekmektedir. Adalet algıları çalışanların örgüt politikalarını ve uygulamalarını onaylayıp onaylamadıklarının bir göstergesi olduğundan, sessizliğin gerçekte ne anlama geldiğini anlamak açısından çalışanların örgütsel adalet algılamalarını incelemek kritik bir rol oynayabilir. Bu bağlamda, bu çalışmanın temel amacı da, çalışanların, olumlu veya olumsuz örgütsel adalet algılamaları ile örgütsel sessizlik davranışı arasındaki böyle bir bağlantı olup olmadığını tespit etmektir. Örgütsel adalet, çalışanların örgüte yaptıkları katkı karşılığında örgütün onlara atfettiği değerler toplamıdır. Literatürde genellikle örgütsel adalet, dağıtımsal, işlemsel ve etkileşimsel boyutları ile ele alınmaktadır. Dağıtımsal adalet bakımundan, örgütsel adalet algılaması kaynakların ve kazançların çalışanların örgüte yaptıkları katkı oranında paylaştırılması ile ilişkilidir. Örgütsel sessizlik, örgütsel uygulamalar karşısında çalışanların duyarlı veya duyarsız kalmaları gözönüne alınarak değerlendirilen bir olgudur. Çalışmada örgütsel sessizliğin, savunmacı ses verme (defensive voice), sosyal amaçlı ses verme (prosocial voice) ve savunmacı sessizlik (defensive silence) boyutları ele alınmıştır. Sosyal amaçlı sessizlik çalışmanın amacı ile doğrudan ilgili olmadığından ele alınmamıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacına bağlı olarak beş işletmede toplam 337 çalışana yüz yüze görüşme yöntemiyle anket uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, örgütsel adaletin boyutları ile örgütsel sessizliğin boyutları arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Dağıtımsal adalet, işlemsel adalet, etkileşimsel adalet, örgütsel sessizlik

Kaynakça

• Ahmed Hooreen T. (2014), "Impact of Organizational Justice on Affective Commitment: Mediating role of Psychological Ownership and Organizational Identification", Journal of Business and Management. Volume 16, Issue 1, (58-63).
• Akanbi, Paul Ayobami (2013), "Impact of Perceived Organizational Justice on Organizational Commitment of a Food and Beverage Firm in Nigeria", International Journal of Humanities and Social Science Vol. 3 No. 14 (207-218).
• Altınkurt, Yahya-Yılmaz, Kürşad (2010), "Değerlere Göre Yönetim ve Örgütsel Adalet İlişkisinin Ortaöğretim Okulu Öğretmenlerinin Algılarına Göre İncelenmesi", Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Cilt 16, Sayı 4, (463-484).
• Babaoğlan, Emine-Ertürk, Emel (2013), "Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algısı ile Örgütsel Adanmışlıkları Arasındaki İlişki", Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt.2, Sayı.28, (87-101).
• Bagheri, Ghodratollah-Zarei Reihaneh, Aeen, Mojtaba Nik (2012), "Organizational Silence (Basic Concepts and Its Development Factors)", Ideal Type of Management, Vol . 1, No . 1, (47- 58).
• Bağcı, Zübeyir (2013), "Çalışanların Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Etkisi: Tekstil Sektöründe Bir İnceleme", Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 9, Sayı 19, (254-265).
• Bakhshi, Arti-Kumar, Kuldeep-Rani, Ekta (2009), "Organizational Justice Perceptions as Predictor of Job Satisfaction and Organization Commitment", International Journal of Business and Management, Vol. 4, No. 9, (145-154).
• Banerjee, Abhijit-Somanathan, Rohini (2001), "A Simple Model of Voice", The Quarterly Journal of Economics, February, (189 227).
• Baş, Gökhan-Şentürk, Cihad (2011), "İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Güven Algıları", Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Cilt 17, Sayı 1, (29-62).
• Beheshtifar, Malikeh-Borhani, Hossein-Moghadam, Mahmood Nekoie (2012). “Destructive Role of Employee Silence in Organizational Success.” International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences.Vol.2, No.11, (275-282).
• Bowen, Frances-Blackmon, Kate (2003), "Spirals of Silence: The Dynamic Effects of Diversity on Organizational Voice", Journal of Management Studies, Vol.6, No.40, (1393 1417).
• Blader, Steven L.-Tyler, Tom R. (2003), "A Four-Component Model of Procedural Justice: Defining the Meaning of a “Fair” Process", Personality and Social Psychology Bulletin, Vol. 29 No. 6, (747-758).
• Colquitt, Jason A. (2001), "On the Dimensionality of Organizational Justice: A Construct Validation of a Measure", Journal of Applied Psychology, Vol. 86, No. 3, (386-400).
• Colquitt, Jason A.-Conlon, Donald E.- Wesson, Michael J.- Porter, Christopher O. Yee Ng. (2001), "Justice at the Millennium: A Meta-Analytic Review of 25 Years of Organizational Justice Research", Journal of Applied Psyhology, Vol.3, No.86, (425-445).
• Çakıcı, Ayşehan (2007), "Örgütlerde Sessizlik: Sessizliğin Teorik Temelleri ve Dinamikleri", Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 16, Sayı 1, (145-162).
• Dehaghani, Mashala Valikhani- Mirhadi, Faeze Sadat (2013), "Impressing Organizational Justice Rules Based on Information Technology (Case study: Telecommunication company)", International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, Vol. 3, No. 4, (197–207).
• Demirel, Yavuz-Seçkin, Zeliha (2011), "Örgütsel Adaletin Bilgi Paylaşımı Üzerine Etkisi: İlaç Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma", Bilig, Sayı 56, (99- 119).
• Demirel, Yavuz (2009), "Örgütsel Bağlılık ve Üretkenlik Karşıtı Davranışlar Arasındaki İlişkiye Kavramsal Yaklaşım", İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:8 Sayı:15 (115-132).
• Elovainio Marko-Heponiemi, Tarja-Sinervo, Timo-Magnavita, Nicola (2010), "Organizational justice and health; review of evidence" Giornale Italiano di Medicina del Lavoro ed Ergonomia Supplemento B, Psicologia Vol. 32, N. 3: (B5-B9).
• Eroğlu, Ahmet H.-Adıgüzel, Orhan-Öztürk, Umut C. (2011), "Sessizlik Girdabı Ve Bağlılık İkilemi: İşgören Sessizliği İle Örgütsel Bağlılık İlişkisi ve Bir Araştırma", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt.16, Sayı.2, (97-124).
• Fischer, Ronald (2012), "Organizational Justice Research: Present Perspectives and Challenges", Revista Psicologia: Organizações e Trabalho, Vol.1, No.12, (97-112).
• Fortin, Marion (2010), "Perspectives on Organisational Justice: Concept Clarification, Social Context İntegration, Time and Links With Morality", International Journal of Management Reviews, Vol.2, No.10, (93-126).
• Folger, Robert-Greenberg Jerald (1985), "Procedural Justice: An Interpretive Analysis of Personnel Systems", Research in Personnel and Human Resources Management, Volume 3. (141-183).
• Folger, Robert-Konovsky, Mary A. (1989), "Effect of Procedural And Distributive Justice on Reactions to Pay Raise Decisions", Academy of Management Journal, Vol.1, No.32, (15-30).
• Gelens, Jolyn-Dries, Nicky-Hofmans, Joeri-Pepermans Roland (2013), "The Role Of Perceived Organizational Justice in Shaping The Outcomes of Talent Management: A Research Agenda", Human Resource Management Review, No.23, (341–353).
• Greenberg, Jerald (1990), "Organizational Justice:Yesterday, Today and Tomorrow", Journal of Management, Vol.16, No.2, (399-432).
• Greenberg, Jerald-Bies Robert J. (1992), "Establishing the Role of Empirical Studies of Organizational Justice in Philosophical Inquiries into Business Ethics", Journal of Business Ethics, Vol.11, Issue.5/6, (433-444).
• Greenberg, Jerald (1987), "A Taxonomy Of Organizational Justice Theories", Academy of Management Review, Vol.1, No.12, (9–22).
• Gül, Hasan-Özcan, Nazlı (2011), "Mobbing ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkiler: Karaman İl Özel İdaresinde Görgül Bir Çalışma", Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl. Cilt. 01 Sayı. 02, (107-134).
• Hazzi, Osama A. (2012), "Organizational Justice: The Sound Investment in Organizations", European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, Issue 52 (163-170).
• Huang, Xu-Van De Vliert, Evert-Van Der Vegt, Gerben (2005), "Breaking the Silence Culture: Stimulation of Participation and Employee Opinion Withholding Cross-nationally", Management and Organization Review Vol.3, No.1, (459-482).
• Işık, Oğuz-Uğurluoğlu-Akbolat, Özgür, M. (2012), "Sağlık Kuruluşlarında Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi", Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt.2, Sayı.13, (254-265).
• İçerli, Leyla (2010), "Örgütsel Adalet: Kuramsal Bir Yaklaşım", Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, Cilt.1, Sayı.5, (67-92).
• İşcan, Ömer F.-Naktiyok, Atılhan (2004), "Çalışanların Örgütsel Bağdaşımlarının Belirleyicileri Olarak Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Adalet Algıları", Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt.1, Sayı.59, (181-201).
• Judge Timothy A.-Colquitt Jason A. (2004), "Organizational Justice and Stress: The Mediating Role of Work– Family Conflict", Journal of Applied Psychology, Vol. 89, No. 3, (395–404).
• Kals, Elisabeth-Jiranek Patrick (2012), "Organizational Justice" http://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-642-19035-3_13#page-1 (15.07.2014).
• Karademir, Tamer,-Çoban, Bilal (2010), "Sporun Yönetsel Yapısında Örgütsel Adalet Kuramına Bakış", Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, (48-62).
• Kovačević, Ivana-Zunić, Predrag-Mihailović, Dobrivoje (2013), "Concept of Organizational Justice in the Context of Academic Achievement", Management Journal for Theory and Practice Management, 2013/69, (37-46).
• Lambert, Eric G.-Hogan, Nancy L. (2011), "Association Between Distributive and Procedural Justice and Life Satisfaction Among Correctional Staff: Research Note", Professional Issues in Criminal Justice, Vol 6(3 & 4), (31-41).
• Lam, Simon S. K.-Schaubroeck, John-Aryee, Samuel (2002), "Relationship Between Organizational Justice and Employee Work Outcomes: A Cross-National Study", Journal of Organizational Behavior, No. 23, (1-18).
• Lu, Jie-Xie, Xiajuan (2013), "Research on Employee Silence Behavior: A Review Based on Chinese Family Enterprise", Asian Social Science, Vol. 9, No. 17; (47-52).
• Morrison Elizabeth W.-Milliken Frances J. (2000) "Organizational Silence: A Barrier to Change and Development in a Pluralistic World", The Academy of Management Review, Vol. 25, No. 4, (706-725).
• Milliken, Frances J.-Morrison, Elizabeth W.-Hewlin, Patricia E. (2003), “An Exploratory Study of Employee Silence: Issues that Employees Don't Communicate Upward and Why”, Journal of Management Studies Vol.6, No.40, (1453-1476). Niehoff, B. P.- Moorman, R. H. (1993), “Justice as A Mediator of The Relationship Between Methods of Monitoring and Organizational Citizenship Behavior”. Academy of Management Journal, No.36, (527-556).
• Ogunyei, Kemi (2014), "Justice, Care and Benevolence as Spurs to Employee Loyalty", International Journal of Academic Research in Management, Vol. 3, No. 2, (110-125).
• Özer, Pınar S.-Urtekin, Gülden E. (2007), "Örgütsel Adalet Algısı Boyutları ve İş Doyumu İlişkisi Üzerine Bir Araştırma", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 28, (107-125).
• Pekdemir, Işıl-Koçoğlu, Merve-Çetin Gürkan, Güney (2013) "Birey-Örgüt Uyumunun Açıkça Konuşma Davranışı Üzerindeki Etkisinde Algılanan Yönetici Desteğinin Aracılık Rolü: MBA Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma", İ.Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadi Enstitüsü Yönetim Dergisi, Yıl : 24 Sayı.75, (83-104).
• Pinder Craig C.-Harlos, Karen P. (2001) "Employee Silence: Quiescence and Acquiescence As Responses to Perceived Injustice", Research in Personnel and Human Resources Management, Volume 20, (331–369).
• Poyraz, Kemal-Kara, Hakan-Çetin, Seydi A. (2009), "Örgütsel Adalet Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisine Yönelik Bir Araştırma", Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 9, (71-91).
• Premeaux, Sonya F.-Bedeian, Arthur G. (2003), "Breaking the Silence: The Moderating Effects of SelfMonitoring in Predicting Speaking Up in the Workplace", Journal of Management Studies, Vol. 40 No. 6, (1539-1562).
• Sareshkeh Siavash K.-Ghaziani, Fatemeh G.-Tayebi, Seyed Morteza (2012), "Impact of Organizational Justice Perceptions on Job Satisfaction and Organizational Commitment: The Iranian Sport Federations Perspective", Scholars Research Library Annals of Biological Research, Vol.8, No.3, (4229-4238).
• Şahin, Bayram-Taşkaya, Serap (2010), "Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılarını Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi", Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:13, Sayı:2, (85-115).
• Şeşen, Harun (2010), "Adalet Algısının Tükenmişliğe Etkisi: İş Tatmininin Aracı Değişken Rolünün Yapısal Eşitlik Modeli İle Testi", Savunma Bilimleri Dergisi, Cilt.2, Sayı.9, (67-90).
• Steiner, Dirk D.-Bertolino, Marilena (2006), "The Contributions of Organizational Justice Theory to Combating Discrimination", Cahiers de l’Urmis, Discrimination : perspectives de la psychologie sociale et de la sociologie, (1-9).
• Sudin, Suhaimi (2011), "Fairness of and Satisfaction with Performance Appraisal Process", Journal of Global Management, Vol.2. No.1, (66-83).
• Sušanj, Zoran-Jakopec, Ana (2012), "Fairness Perceptions and Job Satisfaction as Mediators of the Relationship between Leadership Style and Organizational Commitment", Psychological Topics, Vol.3, No.21, (509-526).
• Tayfun, Ahmet-Çatır, Ozan (2013),"Örgütsel Sessizlik ve Çalışanların Performansları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma", İşletme Araştırmaları Dergisi, Cilt.3, Sayı.5, (114-134).
• Taxman Faye S.-Gordon Jill A. (2009), ""Do Fairness and Equity Matter? An Examination of Organizational Justice Among Correctional Officers in Adult Prisons", Criminal Justice and Behavior, No.36, 695, http://cjb.sagepub.com/content/36/7/695 (15.07.2014).
• Tetik, Semra (2012), "Kamu İşletmelerinde Çalışanların Örgütsel Adalet Algılarının Bazı Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi", Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, (Online), (239-250). http://www.sosbilko.net/dergi_YBD/arsiv/2012_1/semra_tetik.pdf (15.07.2014).
• Tokgöz, Nuray (2011), "Örgütsel Sinisizm, Örgütsel Destek ve Örgütsel Adalet İlişkisi:Elektrik Dağıtım İşletmesi Çalışanları Örneği", Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt.2, Sayı.6, (363‐387).
• Tülübaş, Tijen-Celep, Cevat (2014), "Öğretim Elemanlarının Sessiz Kalma Nedenleri", Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt.1, Sayı.29, (280-297).
• Yaman, Erkan-Ruçlar, Kayhan (2014), "Örgüt Kültürünün Yordayıcısı Olarak Üniversitelerde Örgütsel Sessizlik", Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, (36-50).
• Yeniçeri, Özcan-Demirel, Yavuz-Seçkin, Zeliha (2009), "Örgütsel Adalet İle Duygusal Tükenmişlik Arasındaki İlişki: İmalat Sanayi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma", KMU İİBF Dergisi, Yıl.11, S.16, (83-99).
• Yıldız, Sebahattin (2014), "Örgütsel Adaletin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisinde İş Tatmininin Aracı Rolü", Ege Akademik Bakış, Cilt: 14,Sayı: 2, (199-210).
• Villanueva, Lynda S. (2006), “An Examination of The Role of Self-Control in The Prediction of Counterproductive Work Behaviors: Does Cognition Matter?” Yayınlanmamış doktora tezi, University of Houston.
• Westerman, Catherine Y. K. (2008), "Silence or Voice? Using Facework and Communication Apprehension to Explain Employee Responses to Autonomy and Competence Face Threats Posed by Negative Feedback", Yayınlanmamış doktora tezi, Michigan State University.