HAVA TRAFİK KONTROL KAYNAKLI UÇAK KAZALARININ İNCELENMESİ - INVESTIGATION OF ACCIDENTS RELATED TO AIR TRAFFIC CONTROL

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 18, 271 - 287, 31.03.2017

Suat Uslu , Kadir Dönmez

https://doi.org/10.20875/makusobed.302975

Öz

Havayolu
ulaşımı günümüzde en çok tercih edilen ulaşım şekillerinden biridir. Bunun en
önemli nedeni; havayolu ulaşımının diğer ulaşım tiplerine göre son derece hızlı
olmasıdır. Çok yüksek hızlar söz konusu olduğu için doğal olarak emniyet
faktörü havacılıkta daha da fazla önem kazanmaktadır. Havacılığın genel olarak
emniyetli bir ulaşım sistemi olduğu söylenebilir. Ancak bu kaza riskinin hiç
olmadığı anlamına gelmez. Kaza riskini en aza indirebilmek için hem ulusal hem
de uluslararası kuruluşlarca çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Bu
çalışmaların hemen hepsinde havayolu ulaşımının emniyet seviyesini etkileyen en
önemli unsur olarak insan faktörü ön plana çıkmaktadır. Pilotlar, hava trafik
kontrolörleri, hava aracı bakım personelleri, uçuş harekât uzmanları, kabin
görevlileri, uçak üretiminde çalışanlar vb. havacılıkta insan faktörlerini
oluşturmaktadır. Dolayısıyla insan faktörü havacılık sisteminin tüm alanlarında
kaza risk düzeyi üzerinde etkilidir. Ancak bu çalışmada sadece hava trafik
kontrol alanı üzerine odaklanılacak ve hava trafik kontrolörlerinden
kaynaklanan uçak kazaları ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Makalenin sonunda
ise olası kazaların önlenebilmesi için çözüm önerileri sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hava Trafik Kontrol, Kaza, Havacılık, İnsan Faktörleri, Ulaşım

Kaynakça

• Airbus (2014), Commercial Aviation Accidents 1958-2013 A Statistical Analysis, France (13).
• Airkule (2012), http://www.airkule.com/haber/11-BIN-UCAK-AYNI-ANDA-HAVADA-/12656
• EASA, (2013) Annual Safety Review, Luxembourg (3)
• BOS, Hans van den (2002), “Safety Criteria Within LVNL”, Air Traffic Control, The Netherlands Validation and Safety Workshop, (20-22)
• BREUL, Carsten (2013), “Language in aviation: The relevance of linguistics and relevance theory”, LSP Journal, Cilt.4, Sayı.1, (72-73)
• Emniyet Yönetimi El Kitabı (2011), “Safety Management Manual SMM”, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Yayınları Hava Alanları Daire Başkanlığı, Aralık, (2-1)
• Emniyet Yönetimi Sistemi Temel Esaslar (2012), Sivil havacılık genel müdürlüğü Haziran, (1, 2, 10)
• EUROCONTROL (2013), Annual Safety Report 2013, (3,19)
• EUROCONTROL (2013), Annual Safety Report 2012, (15)
• EUROCONTROL (2014), Annual Safety Report 2014, (13)
• EUROCONTROL (2003), Pessimistic Sector Capacity Estimation, Cilt.21, Sayı.3, (5)
• Global Aviation Safety (2014), Study Allianz Global Corporate & Specialty/Embry-Riddle Aeronautical University, Munich Germany, (24)
• HESS Alexander H.M and WEIGLEY Samuel (2013), “The Nine Most Common Airplane Accidents”, http://247wallst.com/special-report/2013/04/24/the-nine-most-common-airplane-accidents/
• IATA Annual Rewiew (2014), 70th Annual General Meeting, Doha, (11)
• ICAO, Annex 13 (2010), “Aircraft Accident and Incident Investigation, Tenth edition. Montreal”, ICAO Publication, July, (1-1)
• ICAO Annex 19 (2013) “To the Convention on International Civil Aviation”, Safety Management, Firs edition, ICAO Publication, july, (1-2)
• ICAO, Doc.9859 (2013), Safety Management Manual (SMM), “Chapter 2 Safety Management Fundamentals”, ICAO Publication, (2-3)
• ICAO, Doc 4444 (2007), ATM/501 Air Traffic Management Fifteenth Edition, ICAO Publication, (2-5)
• ICAO, Safety Report (2014), ICAO Publication, Montreal Canada (5,8,13)
• MOON, Woo-Choon - YOO, Kwang-Eui - CHOİ, Youn-Chul (2011), “Air Traffic Volume and Air Traffic Control Human Errors”, Journal of Transportation Technologies, (48)
• PAPE, Anthony M.- WIEGMANN, Douglas A.- SHAPPELL, Scott, 2016, “Air Traffic Control (ATC) Related: Accidents and incidents: A Human Factor Analysis”. Institute of Aviation University of Illinois at Urbana-ChampaignSavoy, (2016)
• ROSE, Andrew (2004), “Free Lessons in Aviation Safety,” Aircraft Engineering and Aerospace Technology. Emerald Insight, Cilt.76, Sayı.5, (467).
• SHGM Web (2016), http://web.shgm.gov.tr/tr/havacilik-personeli/2129-hava
• TORUM, Oya (2002) THY İnsan Faktörleri Mayıs 2012 (5,12)
• Types and causes of aviation crashes (2013), Injury HelpLine Resources – The personal injury blog http://www.injuryhelpline.com/blog/aviation-accident-injury-types-causes-compensation/