STK MENSUPLARININ ETİK İKLİM ALGISININ ÖRGÜTSEL BAĞLILIK ARACILIĞIYLA BİREYSEL PERFORMANSLARINA ETKİSİ - THE EFFECT OF ETHICALCLIMATEPERCEPTIONS OF CIVIL SOCIETYORGANİZATIONS (CSOS) VOLUNTEERS ON INDIVIDUALPERFORMANCEVIAORGANIZATIONALCOMMITMENT

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 20, 283 - 313, 30.09.2017

Kayhan Ahmetoğulları , Kahraman Çatı

https://doi.org/10.20875/makusobed.290802

Cited By: 3

Öz

Bu
çalışmanın amacı, sivil toplum kuruluşları çalışanlarının etik iklim
algılarının örgütsel bağlılık yoluyla bireysel performansına etkisini
incelemektir. Araştırma Bolu ve Düzce ilindeki STK mensuplarını kapsamaktadır. STK
mensuplarının sayısını tam olarak tespit etmek çok zordur. Dolayısıyla örneklem
büyüklüğü belirlerken evren büyüklüğünün bilinemediğinden hareketle hesaplanmış
ve 256 olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda%5 hata oranıyla evreni temsil
edebilecek 300 kişiye ulaşılmıştır. Elde edilen veriler Yapısal Eşitlik Modeli
(YEM) ile analiz edilmiştir. Maksimum Olasılık yöntemi doğrulayıcı faktör ve
yol analizi uygulanmıştır. Sonuçlar, Victor ve Cullen’in teorik yaklaşımını kâr
amacı gütmeyen işletmelerde inceleyen Agarwal ve Malloy’in ortaya koyduğu iyiliksever
etik iklim algısının önemini teyit eder niteliktedir. DFA sonuçlarına göre
iyiliksever etik iklim, normatif etik iklim, örgütsel bağlılık ve bireysel
performans arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Yol Analizi
sonuçlarına göre ise, iyiliksever etik iklim gizil değişkenin kurumsal bağlılık
aracı değişkeni yoluyla bireysel performans gizil değişkenini yordadığı
gözlenmiştir. Yine, normatif iklim gizil değişkeni örgütsel bağlılık aracı
değişkeni yoluyla dolaylı olarak bireysel performans gizil değişkenini nispi
olarak yordamıştır. 

Anahtar Kelimeler

Etik İklim, Örgütsel Bağlılık, Bireysel Performans, STK’lar

Kaynakça

• AGARWAL, J. ve MALLOY, D. C. (1999). ‘‘Ethical Work Climate Dimensions in A Not-For-Profit Organization: An Empirical Study’’, Journal of Business Ethics, 20 (1): 1-14.
• AKBAŞ, T.T. (2010). "Örgütsel Etik İklimin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Mobilya Sanayi Büyük Ölçekli İşletmelerinde Görgül Bir Araştırma", Journal of Business Ethics 12 (19): 121-137.
• ALTAŞ, S.S. ve KUZU A. (2013). "Örgütsel Etik, Örgütsel Güven ve Bireysel İş Performansı Arasındaki İlişki: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Araştırma", 1 (2): 29-41.
• BALCI, A. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler.Pegam Akademi, Ankara.
• BARTELS, K.K., HARRICK, E., MARTELL, K. ve STRICKLAND, D. (1998), “The Relationship Between Ethical Climate and Ethical Problems within Human Resource Management”, Journal of Business Ethics, 17 (7): 799-804.
• BİÇER M. (2005). ‘‘Satış Elemanlarının İş Tatmini, Örgütsel Bağlılığı ve İşten Ayrılma Niyetinin Etik İklim İle İlişkisi: Sigorta ve İlaç Sektörlerinde Bir Araştırma’’, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• BÜTE M. (2011). ‘‘Etik İklim, Örgütsel Güven Ve Bireysel Performans Arasındaki İlişki’’, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25 (1): 171-192.
• CULLEN B. ve VİCTOR, J.B. (1993).‘‘The Ethıcal Clımate Questıonnaıre: An Assessment of Its Development And Valıdıty’’, Psychological Reports, 73: 667-674.
• CULLEN J. B.,PARBOTEEAH K.P. ve VİCTOR B. (1988). “The Effects of Ethical Climates on Organizational Commitment: A Two-Study Analysis,Journal of Business Ethics, 46 (2): 127-141.
• CULLEN, J.B.,PARBOTEEAH, P.K., VICTOR, J.B. (2003). “The Effects of Ethical Climates on Organizational Commitment: A Two-Study Analysis”,Journal of Business Ethics, 46: 127-141.
• ÇÖL G. ve GÜL H. (2005). ‘‘Kişisel Özelliklerin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkileri ve Kamu Üniversitelerinde bir Uygulama’’, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19 (1): 291-306.
• DEMİR S. ve KARAKUŞ M. (2015). "Etik İklim ile Öğretmen ve Öğrencilerin Güven ve Motivasyon Düzeyleri Arasındaki İlişki." Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21 (2): 183-212.
• DEMİRCİ, M. K. (2014). ‘‘Sivil Toplum Kuruluşlarında Hizmetkâr Liderlik Davranışı Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma: Turizm Sektörü Örneği’’, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6 (1): 177-184.
• DEMİRDAĞ, G.E., ve EKMEKÇİOĞLU E.B. (2015). "Etik İklim Ve Etik Liderliğin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Görgül Bir Araştırma", İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 17 (1): 197-216.
• EMHAN A. ve DÖNMEZ M. (2015). ‘‘Kâr Amaçsız Kuruluşların Özellikleri ve Çalışanlarının Motivasyonu’’, Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 6 (12): 157-173.
• EMHAN, A. (2012). ‘‘Relationship Among Managerial Support, Job Satisfaction And Organizational Commitment: A Comparative Study of Nonprofit, For-Profit And Public Sectors in Turkey’’, International Journal of Business, Humanities andTechnology, 2 (5): 179-190.
• EREN, S.S. veHAYATOĞLU Ö. (2012). "Etik İklimin Satış Elemanlarının İş Tutumlarına ve İş Performanslarına Etkisi: İlaç Sektöründe Bir Uygulama", Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 7 (14): 109-128.
• FERRELL O.C. ve GRESHAM L.G. (1985). ‘‘A Contingency Fremework For Understanding Ethical Decision Making’’, Journal Of Marketing, 49 (Summer): 87-96.
• GEORGE, D. ve MALLERY, P. (2010).‘‘SPSS For Windows Step by Step: A Simple Guilde And Reference 18.0 Update’’, (11. Baskı), Paperback, sep. 30: 408.
• HESKETT J.L.,JONES T.O., LOVEMAN G.W., SASSER V.E. ve SCHLESİNGER L.A. (1994). ‘‘Putting The Service-Profit Chain to Work’’, Harvard Business Review, 72 (2): 164-174.
• KARAFAKI, S. (2014). ‘‘Sağlık Çalışanlarında Stresin Bireysel Performans Üzerindeki Etkileri ve Bir Uygulama’’, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• MARTIN, K.D. ve CULLEN, J.B. (2006). “Continuities And Extensions of Ethical Climate Theory: A Meta-Analytic Review”, Journal of Business Ethics, 69: 175-194.
• LEWİS, L. (2005).‘‘The Civil Society Sector A Review of Critical Issues And Research Agenda For Organizational Communication Scholars’’, Management Communication Quarterly, 19 (2): 238-267.
• MENGÜŞOĞLU, T. (2013). Felsefeye Giriş. Doğu-Batı Yayınları: Ankara/Kızılay.
• MİAO, C.F. ve EVANS, K.R. (2007). “The Impact of Sales person Motivation on Role Perceptions and Job Performance A Cognitive and Affective Perspective,” Journal of Personal Selling&Sales Management, 27(1): 89–101.
• ÖZDEMİR H. ve YAYLI A. (2014). ‘‘Çalışanın Örgütsel Bağlılığı, Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma’’, Journal of Recreation And Tourism Research (JRTR), 1 (1): 48-58.
• PAŞA, M. (2007). Stresin Bireysel Performans Üzerindeki Etkileri ve Bir Uygulama, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Bursa.
• ROTHSCHİLD, J, ve MİLOFSKY, C. (2006). ‘‘The Centrality of Values, Passions, And Ethics in The Nonprofit Sector’’, Nonprofit Management And Leadership, 17 (2): 137-143.
• SCHEİDER B. (1975). ‘‘Organizasyonel Climates: An Essay’’, Personnel Psychology, 28: 447-479.
• SCHWEPKER C. H. (2013). ‘‘Improving Sales Performance Through Commitment to Superior Customer Value: The Role Of Psychological Ethical Climate’’, Journal Of Personal Selling&Sales Management, 33 (4): 389-402.
• SCHWEPKER C.H. (2001). ‘‘Ethical Climate’s Relation to Jop Satisfaction, Organizasyonel Commitment, And Turnover İntention in The Sales Force’’, Journal of Business Research, 54: 39-52.
• SCHWEPKER C.H.,FERRELL O.C. ve INGRAM T. N. (1997). ‘‘The İnfulence of Ethical Climate And Ethical Conflict on Role Strees in The Sales Force’’, Akademiy of Marketing Science Journal; Spring, 25 (2): 99-108.
• STEWART R.,VOLPONE S.D., AVERY D.R. ve MCKAY P. (2011). ‘‘You Support Diversity, But Are You Ethical? Examining The İnteractive Effects of Diversity And Ethical Climate Perceptions on Turnover İntentions’’,Journal of Business Ethics, 100: 581-593.
• TOPALOĞLU, I.G. (2010). ‘‘İş görenlerin Adalet ve Etik Algıları Açısından Örgütsel Güven İle Örgütsel Bağlılık İlişkisi’’, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara-2010.
• TORRES M. (1998). ‘‘Ethical Decision-Making Models’’, University of Navarra, IESE, İspanya-Barcelona.
• VİCTOR, B. ve Cullen, J.B. (1988). “The Organizational Bases of Ethical Work Climates,” Administrative Science Quarterly, 33 (March): 101–125.
• YILMAZ, V. ve VAROL, S. (2015).‘‘Hazır Yazılımlar ile Yapısal Eşitlik Modellemesi: AMOS, EQS, LISREL’’, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44: 28-44.
• FRİENDS.B., BELLENGER D.N. ve BOLES J.S. (2009).‘‘Drivers of Organizational Commitment Among Salespeople, Strategic Partner (ed. Weilbaker, D.C.)’’, Journal of Selling&Major Account Management, 9: 25-42.
• YILMAZ, V. (2012). ‘‘Stresin Bireysel Performans Üzerine Etkileri: Özel Bir Mobilya Fabrikasında Çalışan Personel Üzerinde Bir Araştırma’’, Ufuk Üniversitesi SBE, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• ÖZUTKU, H. (2008).‘‘Örgüte Duygusal, Devamlılık ve Normatif Bağlılık İle İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi’’, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37 (2): 79-97.
• ÇAĞATAY, N. (1984). Vakıf ve Tarihi Gelişimi.
• DOLU, B. (2001). ‘‘Bankacılık Sektöründe Çalışanların Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma’’, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Tezsiz Yüksek Lisans Bitirme Projesi, Isparta, 84 s.
• ERONDU, E. A.,SHARLAND, A. ve OKPARA, J.O. (2004). ‘‘Corporate Ethics İn Nigeria: A Test of The Concept of An Ethical Climate’’, Journal of Business Ethics, 51 (4): 349-357.
• WİMBUSH, J. C., ve SHEPARD, J. M. (1994). ‘‘Toward An Understanding of Ethical Climate: Its RelationshipToEthical Behavior And Supervisory İnfluence’’, Journal of Business Ethics, 13 (8): 637-647.
• DİNÇER, Ö. (2013). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, İstanbul: Alfa Yayınları. 9. Baskı.