FİNANSAL İSTİKRAR VE TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASININ PARA POLİTİKASI STRATEJİSİ -FINANCIAL STABILITY AND MONETARY POLICY STRATEGY OF THE CENTRAL BANK OF THE REPUBLIC OF TURKEY

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 20, 20 - 38, 30.09.2017

Cansu Şarkaya İçellioğlu

https://doi.org/10.20875/makusobed.311257

Öz

Küresel
finansal kriz sonrasında merkez bankalarının temel hedeflerinin ne olması
gerektiği tartışılan bir konu haline gelmiştir. Fiyat istikrarına hedeflenen
merkez bankalarının finansal istikrarı göz ardı etmesi eleştirilmiş ve finansal
istikrarın tehlike altında olmasının uzun vadede fiyat istikrarını da bozacağı
ileri sürülmüştür. Kriz sonrası, dünyada merkez bankalarının para politikası
stratejileri de değişim göstermiştir. Küresel gelişmeler ve dünya
ekonomilerinin uyguladığı yeni politikalar Türkiye’nin makroekonomik
dengelerini etkilemiştir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yeni para
politikası araçları kullanmaya başlamıştır. Çalışmanın amacı, TCMB’nin finansal
istikrar hedefi doğrultusunda uygulamaya başladığı para politikasının
değerlendirmesini yapmaktır. Çalışmanın ilk bölümünde, Amerikan Merkez Bankası (FED)
ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) gibi dünya ekonomisinde önemli yeri olan merkez
bankalarının kriz öncesinde uyguladıkları para politikaları ve bu politikaların
ortaya çıkardığı sonuçlar ele alınmıştır. Daha sonraki bölümlerde merkez
bankalarının aldıkları bu kararların Türkiye ekonomisine etkileri ve TCMB’nin
küresel gelişmeler sonucunda uygulamaya başladığı yeni para politikası
stratejisi ve araçları araştırılmıştır. 
Son bölümde ise yeni para politikası bileşiminin genel değerlendirmesi
yapılarak kredi kanalı ve finansal piyasalar üzerindeki yansıması incelenmiş,
yeni araçların fonksiyonları ve riskleri analiz edilmiştir. Ekonominin daha
sağlıklı temeller üzerinde olabilmesi için, kredi artış hızının kontrol
edilmesi ve döviz kurunun reel değerinden uzaklaşmasının engellenmesi gerektiği
sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Finansal istikrar, merkez bankası para politikası, enflasyon hedeflemesi, rezerv opsiyon mekanizması, zorunlu karşılıklar, faiz koridoru

Kaynakça

• KAYNAKÇA Balmumcu, Özgür (2013), “Küresel Finans Krizi Ekseninde Para Politikası Tartışmaları”, Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, Cilt.4, Sayı. 2, (32-55). Başçı, Erdem, Kara, Hakan (2011), “Finansal İstikrar ve Para Politikası”, İktisat, İşletme ve Finans, Cilt.26, Sayı.302, (9-25). Bech, Morten L., Malkhozov, Aytek (2016), “How Have Central Banks Implemented Negative Policy Rates?”, BIS Quarterly Review, March, (31-44). Bernanke, Ben S. (2010), “Monetary Policy and the Housing Bubble”. Annual Meeting of the American Economic Association, http://www.federalreserve.gov/newsevents/speech/ (02.09.2016). Borio, Claudio E.V. (2014), “Monetary Policy and Financial Stability: What Role in Prevention and Recovery?”, Bank of International Settlements, Working Papers No:440. Demirhan, Banu (2013), “Türkiye’de Yeni Yaklaşım Çerçevesinde Para Politikalarının Finansal İstikrarı Sağlama Yönünde Uygulanması”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt.XI, Sayı.II, (567-589). Dor, Eric (2016), “Are Extremenly Low Interest Rates Really Caused By Insufficient Growth and Inflation Rather Than By ECB Policy?”, IESEG, http://papers.ssrn.com (16.08.2016). Eggertsson, Gauti B., Woodford, Michael (2003), “Zero Bound On Interest Rates and Optimal Monetary Policy”, Brookings Papers on Economic Activity, Cilt.1, (139-211). Erarslan, Cemil, Bayraktar, Yüksel (2012), “Konut Balonlarının Oluşumunda FED’in Rolü ve Küresel Krizden Çıkartılacak Bazı Dersler”, İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt. 65, Sayı.2, (38-59). Eren, Ercan (2016), “2008 Krizi ve Makro İktisatta Bazı Sorgulamalar: Evrimci Makro İktisada Doğru Mu?”, Yıldız Social Science Review, Cilt. 2, Sayı.1, (1-20). Erer, Elif, Erer, Deniz, Çayır, Mustafa, Altay, Nasuh Oğuzhan (2016), “TCMB, FED ve ECB Para Politikalarının Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri: 1994-2014 Dönemi Analizi”, Sosyoekonomi, Cilt.24, Sayı.9, (285-305). Escolano, Julio, Shabunina, Anna, Woo, Jaejoon (2011), “The Puzzle of Persistently Negative İntereset Rate-Growth Differentials: Financial Repression or Income Catch-Up?”, IMF Working Paper, WP/11/260. Farelius, David, Bilborn, Jill (2006), “Macroprudential Policy in The Nordic-Baltic Area. Sveriges Riksbank Economic Review”, Cilt.1, (133-146). Fischer, Stanley (2016), “Monetary Policy, Financial Stabillity and The Zero Lower Bound”, Annual Meeting of the American Economic Association, http://www.federalreserve.gov/newsevents/speech/ (16.08.2016). Jannsen, Nills, Klein, Melanie (2011), “The International Transmission of Euro Area Monetary Policy Shocks”, Kiel Institute for the World Economy, Working Paper 1718, https://www.ifw-kiel.de/publications (02.09.2016). Kara, A.Hakan (2012), “Küresel Kriz Sonrası Para Politikası”, İktisat, İşletme ve Finans, Cilt.27, Sayı.315, (09-36). Köse, Yaşar, Atik, Murat, Yılmaz, Bülent (2015), “Türkiye İçin Negatif Faiz Oranının Uygulanabilirliği ve Analitik Olarak İncelenmesi”, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt.7, Sayı.13, (321-339). Minsky, Hyman P. (2008), Stabilizing an Unstable Economy, Mc Graw Hill, USA. Sardoni, C., L.R.Wray (2006), “Monetary Policy Strategies of The European Central Bank and The Federal Reserve Bank of The United States”, Journal of Post Keynesian Economics, Cilt. 28, Sayı. 3, (451-472). Smets, Frank (2013), “Financial Stability and Monetary Policy: How Closely Interlinked?”, Sveriges Riksbank Economic Review. Special Issue, (121-160). Süslü, Bora, Dişbudak, Cem (2012), “TCMB’nin Para Politikası Duruşunun Alternatif Açıklaması: Parasal Durum Endeksi (MCI)”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt.19, Sayı.2, (67-85). Taylor, John B. (1993), “Discretion Versus Policy Rules in Practice”, Carnegie Rochester Conference Series on Public Policy, Cilt.39, (195-214). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2010), Para Politikası Çıkış Stratejisi, 14 Nisan 2010, Ankara, http://www.tcmb.gov.tr/ (13.10.2016). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2015), 2016 Yılı Para ve Kur Politikası, 9 Aralık 2016, Ankara, http://www.tcmb.gov.tr/ (13.10.2016) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2016a), Enflasyon Raporu 2016-IV (ISSN No: 1306-4509), Ankara. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2016b), Finansal İstikrar Raporu. Mayıs 2016 (Sayı: 22), Ankara. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2016c), İstatistikler, http://www.tcmb.gov.tr/ (09.11.2016) T.C. Kalkınma Bakanlığı (2016), Gösterge ve İstatistikler, http://www.kalkinma.gov.tr/ (09.11.2016). Özatay, Fatih (2012), “Para Politikasında Yeni Arayışlar”, İşletme, İktisat, Finans, Cilt.27, Sayı.315, (51-75). Wray, L. Randall (2004), “The FED and The New Monetary Consensus: The Case of Rate Hikes, Part Two”, Levy Economics Institute of Bard Collage Public Brief No:80.