SANAYİ SEKTÖRÜNDE ENERJİ TALEP ESNEKLİKLERİNİN TAHMİNİ: OECD ÜLKELERİ ÖRNEĞİ - ESTIMATION OF ENERGY DEMAND ELASTICITY IN INDUSTRIAL SECTOR: THE CASE OF OECD COUNTRIES

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 20, 479 - 496, 30.09.2017

Nazan Şahbaz Kılınç Orhan Çoban

https://doi.org/10.20875/makusobed.342575

Öz

Enerji tüketiminin en fazla
olduğu sektör sanayi sektörüdür. Dolayısıyla endüstriyel enerji talebinin kısa
ve uzun vadede nasıl bir seyir izleyeceğinin tahmin edilmesi oldukça önemlidir. Ayrıca uygun enerji
politikalarının tasarlanması ve bu politikaların enerji talebine olan
etkilerini ölçmek için çeşitli enerji kaynaklarının talep esnekliklerinin
hesaplanması gerekmektedir. Çalışmada OECD ülkelerinde sanayi sektörü enerji talep
esnekliklerinin tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Ampirik analiz çerçevesini
oluşturmak için öncelikle ilgili literatürde yer alan enerji talep modelleri
incelenmiştir. Daha sonra OECD ülkelerinde sanayi sektöründe enerji talep
esnekliklerini tahmin etmek için dinamik panel veri yöntemleri kullanılarak bu
yöntemler kapsamında beş farklı model oluşturulmuştur.

Yapılan analizler sonucunda elde edilen sonuçlar şu şekilde
özetlenebilir: OECD ülkelerinde sanayi sektöründe toplam enerji fiyatlarındaki
%1’lik artış sanayi sektöründe enerji talebini %0.1 oranında azaltmaktadır.
Enerji kaynakları ayrı ayrı dikkate alındığında, talep esnekliklerinde
farklılıklar görülmektedir. Buna göre, petrol fiyatlarındaki %1’lik artış
sanayi sektöründe petrol talebini %1.54 oranında azaltmaktadır. Öte yandan
elektrik enerjisi fiyatlarındaki %1’lik artış elektrik enerjisi talebini %0.14
oranında artırmaktadır. Doğal gaz fiyatlarındaki %1’lik artış doğal gaz
talebini %0.10 oranında azaltmaktadır. Son olarak kömür fiyatlarındaki %1’lik
artış kömür talebini %0.29 oranında azaltmaktadır. Çalışmanın sonuç bölümünde
analiz sonuçları yorumlanmış ve Türkiye’nin enerji politikalarıyla ilgili genel
bir değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Enerji Kaynakları, Enerji Talep Esneklikleri, Dinamik Panel Veri Analizi

Kaynakça

• Acaroğlu, Mustafa. (2003). Alternatif Enerji Kaynakları. İstanbul: Atlas Yayın Dağıtım.
• Akbostancı, Elif, Tunç, Gül İpek ve Aşık Türüt, Serap (2009). Türkiye’nin enerji talebini belirleyen etkenler. 11. Enerji Kongresi, http://www.dektmk.org.tr/pdf/enerji_kongresi_11/57.pdf, (13.03.2013).
• Bayraç, H.Naci (1999). Uluslararası Doğalgaz Piyasasının Ekonomik Analizi, Türkiye’deki Gelişimi ve Eskişehir Uygulaması, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Bose, Ranjan K.and Shukla, Megha. (1999). Elasticites of electricity demand in India. Energy Policy 27 (3), 137-146.
• BP (British Petrol) (2013), Annual Report and Form 20-F 2013, https://www.bp.com/content/dam/bp/pdf/investors/BP_Annual_Report_and_Form_20F_2013.pdf (10.10.2013).
• Cologni Alessandro and Manera Matteo. (2008). Oil prices inflation and interest rates in a structural cointegrating VAR model for G-7 countries. Energy Economics, (30), 856-888.
• Demirbaş, Lütfiye (2002). Türkiye’de Enerji Sektörü, Sektörün Problemleri, Avrupa Birliği ve Türkiye’de Enerji Politikaları, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Dermot, Gately and Hillard, Huntington. (2001). The Asymmetric Effects of Changes in Price and Income on Energy and Oil Demand. http://econ.as.nyu.edu/page/home ( 24.10.2013).
• Doty, Steve, and Turner Wayne C. (2009). Energy Management Handboo (Seventh Edition). Lilburn: The Fairmont Press.
• EIA (US Energy Information Administration). (2013). http://www.eia.gov/forecasts/ieo/industrial.cfm, (24.04.2013).
• ENERDATA. (2012). Energy Statistical Yearbook 2013.http://www.enerdata.net/enerdatauk/press-and-publication/publications/worldenergy-statistics-supply-and-demand.php, (26.06.2013).
• Erkan, Hüsnü (1998). Bilgi Toplumu ve Ekonomik Gelişme (4.Baskı). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• ETKB (Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı). (2013). http://www.enerji.gov.tr/index.php?dil=tr&sf=webpages&b=y_istatistik&bn=244&hn=244&id=398,(12.12.2013).
• Fusfeld, Herbert. (1983). Industrial Energy Use. Washington, D.C: U.S. Congress, Office of Techonology Assessment.
• GEKA (Güney Ege Kalkınma Ajansı). (2012). EnerjiSektörü Raporu.http://www.geka.org.tr/yukleme/planlama/Sekt%C3%B6rel%20Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar/Enerji%20Sekt%C3%B6r%C3%BC%20Raporu.pdf (25.01.2013).
• Griffin, James M. and Craig T. Schulman (2005). Price asymmetry in energy demand module: a proxy for energy-savings technical change. The Energy Journal, 26 (2), 1–21.
• Hoyos, Rafael E. De and Sarafidis Vasilis. (2006. Testing for cross-sectional dependence in panel-data models, The Stata Journal, 6(4), 482–496.
• Hurlin, Christophe and Mignon, ValÈrie (2006). Second Generation Panel Unit Root Tests. http://hal.inria.fr/docs/00/15/98/42/PDF/UnitRoot_Ev5.pdf (05.06.2014).
• IEA (Internatianal Energy Agency). (2013b). Electricity Information.http://www.oecdilibrary.org/docserver/download/6113211e.pdf?expires=1395669233&id=id&accname=oid014567&checksum=3BFF9F6957DDD966E76F06807E762F94 (12.03.2014).
• IEA (International Energy Agency). (2011a). International Energy Outlook 2011.http://www.eia.gov/forecasts/ieo/index.cfm, ( 25.01.2014).
• IEA (International Energy Agency). (2012). World Energy Outlook 2012, Paris.
• IEA (International Energy Agency). Access Online Services. http://wds.iea.org/WDS/tableviewer/document.aspx?FileId=1474 (10.06.2014).
• IEA (International Energy Agency).(2014). Energy Prices and Taxes Ouartely Statistics. First Quarter 2014. http://www.oecd-ilibrary.org/docserver/download/6214011e.pdf?expires=1402053202&id=id&accname=oid014567&checksum=06D6BF60D100E6C1B5A2043673EC7136 (22.04.2014).
• Karluk, Rıdvan. (2002). Türkiye Ekonomisi Tarihsel Gelişim Yapısal ve Sosyal Değişim. (Yedinci Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım-Dağıtım.
• Kumar, Saten (2008). Cointegration and the Demand for Energy in Fiji, Munich Personal RePEc Archive MPRA Paper No:18074, Munich, http://mpra.ub.uni-muenchen.de/18704/1/MPRA_paper_18704.pdf, (02.06.2014).
• Kuyucuklu, Nazif. (1993). Türkiye İktisadı(3. Baskı). İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Leblanc, Michael and Chınn, Menzie (2004). Do High Oil Prices Presage Inflation? The Evidence from G-5 Countries. UC Santa Cruz Economics Department 2000-05 SCCIE Working Paper Series. http://sccie.ucsc.edu/ (15.12.2013).
• Lester C., Hunt and Yasushi, Ninomiya (2005). Primary energy demand in Japan: an empirical analysis of long-term trends and future CO2 emissions. Energy Policy (33), 1409-1424.
• Liu, Gang. (2004). “Estimating Energy Demand Elasticities for OECD Countries A Dynamic Panel Data Approach”, Discussion Papers No. 373, March 2004 Statistics Norway, Research Department, https://brage.bibsys.no/xmlui/bitstream/handle/11250/180417/dp373.pdf?sequence=1 (10.02.2016).
• Looney, Robert E. (1984). Impact of military expenditures on third World debt. Canadian Journal of Development Studies. 8(1), 7-26.
• Medlock, Kenneth (2009). Energy demand theory, (Edited by: Joanne Evans and Lester C. Hunt). Internetional Handbook on the Economics of Energy UK, 89-112.
• Narayan, Paresh, Russell Smyth and Arti Prasad, (2007), Electricity consumption in G7 countries: A panel cointegration analysis of residential demand elasticities, Energy Policy, 35, (9), 4485-4494
• OECD (Organization for Economic Co-operation and Development). OECDstat.http://stats.oecd.org/Index.aspx?querytype=view&queryname=207 (10.06.2014).
• Ogunleye, Oladipo E. and Ayenı Raphael K. (2012). Energy demand in Nigeria: A Disaggregate Analysis. International Research Journal of Finance and Economics, 86, 52-62.
• Phoumin, Han and Kimura, Shigeru (2014). Analysis on price elasticity of energy demand in East Asia : Empirical evidence and policy implications for ASEAN and East Asia. ERIA (EconomicResearch Institue for ASEAN and East Asia) Discussion Paper Series, http://www.eria.org/ERIA-DP-2014-05.pdf, (15.07.2014).
• Polemis, Michael L (2007). Modeling industrial energy demand in Greece using cointegration techniques. Energy Policy, 35(8), 4039–4050.
• Ronald, Bernstein and Reinhard, Madlener (2010). Short- and long-run electricity demand elasticities at the subsectoral level: a cointegration analysis for German manufacturing Industries. FCN Working Paper, 19.
• Selen, Maden ve Baykul, Ayşegül (2012). Co-Integration analyses of price an income elasticities power consumption in Turkey. European Journal of Social Sciences, 30 (4), 523-534.
• Sezgin, Selami. (2003). Savunma harcamaları, terörizm ve ekonomi. Aylık Streteji ve Analiz E-Dergisi. (5), 1-5
• Sorrell, Steve and Dimitropoulos John(2007). UKERC Review of Evidence for the Rebound Effect: Technical Report 5. Energy, Productivity and Economic Growth Studies, Sussex Energy Group (SEG) - University of Sussex, UKERC Report UKERC/WP/TPA/2007/013.
• Tatoğlu, Y. Ferda (2011), The Relationships between Human Capital Investment and Economic Growth: A Panel Error Correction Model, Journal of Economic and Social Research, 13(1), 77-90.