AVRUPA PARLAMENTOSU VE YÜKSEK TEMSİLCİ BAĞLAMINDA AB’NİN ZEYTİN DALI HAREKÂTI’NA YAKLAŞIMI - EU’S APPROACH TO OPERATION OLIVE BRANCH AS PART OF EUROPEAN PARLIAMENT AND HIGH REPRESENTATIVE

Yıl 2018, Cilt: 10 Sayı: 25, 437 - 453, 30.09.2018

Halis Ayhan

https://doi.org/10.20875/makusobed.429832

Öz

AB’nin Zeytin Dalı Harekâtı’na ilgisinin “kendinden”, “ilişkilerden” ve “Türkiye’den” kaynaklı sebepleri vardır. AB, Harekât’a karşıdır, ancak bu karşıtlığını “güçlü” şekilde ortaya koy(a)mamıştır. Dışişleri Konseyi toplantılarında sıkça tartışılan Harekât’a tepki daha çok, Birliğin dış siyasetini yürüten Yüksek Temsilci’nin demeçlerinde kalmış gözükmektedir.
Buna karşılık, AB adına asıl ve sert tepkiyi AP vermiştir. AP’nin tepkisinin yüksekliği, Şubatta ve Martta almış olduğu iki kararda belirgindir. AP’deki 7 siyasî kümenin ortak önerisiyle alınan bu kararlarda, “halkın korunmasına” ve “Harekât’ın durdurulmasına” dair taleplerin yanında, esasen “Kürt” sözcüğüne ve “Harekât’ın BM listesindeki terör örgütlerine odaklanmasına” yönelik özel vurgular dikkat çekicidir. Bu nedenledir ki AP’nin tepkisinin odağını, gerçekte son iki hususun oluşturduğu belirtilebilir.

Anahtar Kelimeler

Zeytin Dalı Harekâtı, Yüksek Temsilci, AP ve Türkiye, Terör, Afrin

EU’S APPROACH TO OPERATION OLIVE BRANCH AS PART OF EUROPEAN PARLIAMENT AND HIGH REPRESENTATIVE - AVRUPA PARLAMENTOSU VE YÜKSEK

Öz

There are main reasons of EU’s concern with Operation Olive Branch based upon “itself”, “relationships” and “Turkey”. EU is opposed to the operation but it “acutely” has not (or could not) come out this opposition. It is seen that reaction to the operation discussed consistently in sessions of the Council of Foreign Affairs has mostly kept in the statements of High Representative conducting European Union’s foreign policy.
In return for this, European Parliament (EP) has given main and harsh reaction on behalf of EU. EP’s overreaction is clear in two decisions made in February and March. In the decisions made by common proposal of 7 political cluster, emphasises on mainly the “Kurdish” word and “focus on the terrorist organizations situated in UN’s list of the operation” as well as requests regarding “protecting public” and “stopping the operation” are remarkable. Therefore, it can be stated that EP’s reaction is essentially on the first two issues.

Anahtar Kelimeler

Operation Olive Branch, High Representative, European Parliament and Turkey, Terror, Afrin

Kaynakça

• AA (5.3.2018), “Hükümet Sözcüsü Bozdağ: İstismar eğilimi olanlara meslek yasağı getirilecek”, https://aa.com.tr/tr/gunun-basliklari/hukumet-sozcusu-bozdag-istismar-egilimi-olanlara-meslek-yasagi-getirilecek/1080343, (2.4.2018).
• ------- (15.3.2018), “AB Bakanı Çelik'ten AP tepkisi: Vizyonsuz cahilane bir karar”, https://aa.com.tr/tr/turkiye/ab-bakani-celikten-ap-tepkisi-vizyonsuz-cahilane-bir-karar/1089806, (18.3.2018).
• AB Bakanlığı (2005), Türkiye İçin Müzakere Çerçeve Belgesi, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/MuzakereCercevesi/Muzakere_Cercevesi_2005.pdf, (3.3.2018).
• AB Türkiye Delegasyonu (25.1.2018), “Federica Mogherini Türkiye AB Bakanı Ömer Çelik ile görüştü”, https://www.avrupa.info.tr/tr/pr/federica-mogherini-turkiye-ab-bakani-omer-celik-ile-gorustu-7405, (7.3.2018).
• ------- (7.2.2018), “Yüksek Temsilci/Başkan Yardımcısı Federica Mogherini’nin, Avrupa Parlamentosu'nun Özel Oturumunda Türkiye’de insan haklarının durumu ve Suriye’nin Afrin bölgesinde yaşananlar hakkındaki konuşması”, https://www.avrupa.info.tr/tr/pr/yuksek-temsilcibaskan-yardimcisi-federica-mogherininin-avrupa-parlamentosunun-ozel-oturumunda, (2.4.2018).
• ------- (6.3.2018), “Doğu Guta ve Suriye’nin diğer bölgelerindeki durumla ilgili olarak Yüksek Temsilci / Başkan Yardımcısı Mogherini ve Komisyon Üyesi Christos Stylianides tarafından yapılan açıklama”, https://www.avrupa.info.tr/tr/pr/dogu-guta-ve-suriyenin-diger-bolgelerindeki-durumla-ilgili-olarak-yuksek-temsilci-baskan, (7.3.2018).
• ------- (13.2.2018), “DAEŞ’le mücadelede AB’nin adımları”, https://www.avrupa.info.tr/tr/eeas-news/daesle-mucadelede-abnin-adimlari-7436, (6.3.2018).
• ------- (16.2.2018), “AB Dışişleri Bakanlarının gayri resmi toplantısının ardından Yüksek Temsilci/Başkan Yardımcısı Federica Mogherini'nin, Bulgaristan Dışişleri Bakanı Ekaterina Zaharieva ile ortak basın toplantısında yaptığı açıklamalar (Gymnich)”, https://www.avrupa.info.tr/tr/pr/ab-disisleri-bakanlarinin-gayri-resmi-toplantisinin-ardindan-yuksek-temsilcibaskan-yardimcisi, (6.3.2018).
• ------- (20.3.2018), “Dışişleri Konsey Toplantısı Sonuçları, 19 Mart 2018”, https://www.avrupa.info.tr/tr/eeas-news/disisleri-konsey-toplantisi-sonuclari-19032018-7521, (21.3.2018).
• ------- (26.2.2018), “Yüksek Temsilci/Başkan Yardımcısı Mogherini’nin Dış İlişkiler Konseyi toplantısına girmeden önce yaptığı açıklama”, https://www.avrupa.info.tr/tr/eeas-news/yuksek-temsilcibaskan-yardimcisi-mogherininin-dis-iliskiler-konseyi-toplantisina-girmeden, (6.3.2018).
• ------- (26.2.2018), “Dış İlişkiler Konseyi Toplantısının ardından düzenlenen basın toplantısında Yüksek Temsilci/Başkan Yardımcısı Mogherini tarafından yapılan açıklama”, https://www.avrupa.info.tr/tr/eeas-news/dis-iliskiler-konseyi-toplantisinin-ardindan-duzenlenen-basin-toplantisinda-yuksek, (7.3.2018).
• Argano, M. Elena (21.2.2018), “The Turkish operation in Afrin and the possible impact on relations with the European Union (Part I)”, http://eulogos.blogactiv.eu/2018/02/21/the-turkish-operation-in-afrin-and-the-possible-impact-on-relations-with-the-european-union-part-i/, (14.3.2018).
• Aydoğan, Betül (Aut. 2012), “Avrupa Parlamentosu’nda Yer Alan Siyasi Grupların Helsinki Zirvesi Sonrası Türkiye İle İlgili Siyasi Sorunlara Yaklaşımları”, Spectrum: Journal of Global Studies Special Issue, Özel Sayı, ss. 47-71.
• “Çelik: Vize çalışmasını bitirdik”, Türkiye, 8.2.2018.
• Dışişleri Bakanlığı (16.3.2018), “No: 74, 16 Mart 2018, Avrupa Parlamentosu’nun 15 Mart 2018 tarihinde kabul ettiği “Suriye’deki durum” başlıklı karar hk.”, http://www.mfa.gov.tr/no_-74-avrupa-parlamentosu-nun-kabul-ettigi-suriye-deki-durum-baslıklı-karar-hk.tr.mfa, (18.3.2018).
• DW (19.3.2018), “AB’den Türkiye’ye Afrin eleştirisi”, http://www.dw.com/tr/abden-türkiyeye-afrin-eleştirisi/a-43036033, (21.3.2018).
• En Son Haber (24.11.2016), “AP'de Türkiye aleyhine oy kullanan Türk”, www.ensonhaber.com/apde-turkiye-aleyhine-oy-kullanan-turk-2016-11-24.html, (14.3.2018).
• Erhan, Çağrı (31.12.2017), “2018’e girerken Türkiye-AB ilişkileri”, Türkiye.
• European Commission (6.9.2017), “Seventh Report on the Progress made in the implementation of the EU-Turkey Statement”, https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/20170906_seventh_report_on_the_progress_in_the_implementation_of_the_eu-turkey_statement_en.pdf, (3.3.2018).
• European Council (19.10.2017), http://www.consilium.europa.eu/media/21620/19-euco-final-conclusions-en.pdf, (3.3.2018).
• ------- (23.2.2018), “Informal meeting of the 27 heads of state or government, 23/02/2018”, http://www.consilium.europa.eu/en/meetings/european-council/2018/02/23/, (4.3.2018).
• ------- (20.10.2018), “Remarks by President Donald Tusk on the European Council meetings and the Leaders' Agenda”, http://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2017/10/20/tusk-final-remarks-european-council, (3.3.2018).
• European Parliament (11.5.2016), “Visa liberalisation for Turkey must not turn into a "sell-out", say MEPs”, www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20160511IPR26802/visa-liberalisation-for-turkey-must-not-turn-into-a-sell-out-say-meps, (14.3.2018).
• ------- “2016 Report on Turkey”, P8_TA(2017)0306, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//NONSGML+TA+P8-TA-2017-0306+0+DOC+PDF+V0//EN, (24.3.2018).
• ------- (6.7.2017), “Turkey: MEPs raise the alarm on EU accession talks”, http://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20170629IPR78637/turkey-meps-raise-the-alarm-on-eu-accession-talks, (14.3.2018).
• ------ (24.1.2018), http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=WQ&reference=E-2018-000369&format=XML&language=EN, (7.3.2018).
• ------- (31.1.2018), E-000544-18, www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=WQ&reference=E-2018-000544&format=XML&language=EN, (7.3.2018).
• ------- (1.2.2018), E-000606-18, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+WQ+E-2018-000606+0+DOC+XML+V0//EN&language=en, (12.5.2018).
• ------- (5.2.2018), B8-0082/2018, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=B8-2018-0082&language=EN, (8.3.2018).
• ------- (5.2.2018), B8-0091/2018, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=B8-2018-0091&language=EN, (10.3.2018).
• ------- (5.2.2018), B8-0092/2018, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=B8-2018-0092&language=EN, (10.3.2018).
• ------- (5.2.2018), B8-0095/2018, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=B8-2018-0095&language=EN, (11.3.2018).
• ------- (5.2.2018), B8-0097/2018, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=B8-2018-0097&language=EN, (10.3.2018).
• ------- (5.2.2018), B8-0103/2018, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=B8-2018-0103&language=EN, (10.3.2018).
• ------- (8.2.2018), P8_TA(2018)0040 Sayılı Karar, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=TA&reference=P8-TA-2018-0040&language=EN&ring=B8-2018-0084, (7.3.2018).
• ------- (12.3.2018), B8-0141/2018, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=B8-2018-0141&format=XML&language=EN, (13.3.2018).
• ------- (15.3.2018), P8_TA(2018)0090 Sayılı Karar, www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=TA&reference=P8-TA-2018-0090&language=EN, (24.3.2018).Evrensel (10.12.2016), “Avrupa’da AKP ve Erdoğan’ı açıktan savunabilen yok”, https://www.evrensel.net/haber/298933/avrupada-akp-ve-erdogani-aciktan-savunabilen-yok, (24.3.2018).
• GUE/NGL (Feb. 2013), “Kurdish issue in Turkey”, http://www.guengl.eu/plenary-focus/session/plenary-focus-february-2013, (25.3.2018).
• Karaca, Kayhan (15.3.2018), “"Afrin'den çekil" çağrısına AP'den onay”, www.dw.com/tr/afrinden-çekil-çağrısına-apden-onay/a-42990482, (18.3.2018).
• S&D (26.3.2018), “EU should show more solidarity with Turkey’s democrats and urge Erdogan to stop military offensive in Syria”, http://www.socialistsanddemocrats.eu/newsroom/eu-should-show-more-solidarity-turkey-s-democrats-and-urge-erdogan-stop-military-offensive, (1.5.2018).
• Sputnik (22.1.2018), “Mogherini’den Afrin açıklaması: Çok endişeliyiz”, https://sptnkne.ws/g6QF, (27.3.2018).
• Türkiye (21.10.2017), “Merkel yalnız kaldı”.
• UN (8.2.2018), SC/13202, “Islamic State/Da'esh Using Social Media, Extortion to Retain Might after Military Setbacks, Territory Loss, Top Counter-Terrorism Official Tells Security Council”, http://www.un.org/press/en/2018/sc13202.doc.htm, (7.3.2018).
• Yeni Şafak (17.3.2018), “Kaçacak delik ararsınız”, https://www.yenisafak.com/gundem/kacacak-delik-ararsiniz-3178583, (18.3.2018).