Yükseköğretimde Kurumlarının Bilimsel Yayın ve Yayıncılık Faaliyetlerinin Ulusal Ölçekte Değerlendirilmesi: TR Dizin Üzerinden Bir İş Zekası Uygulaması

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 196 - 230, 29.09.2023

Muhammet Damar , Güzin Özdağoğlu , Ömer Aydın

https://doi.org/10.31200/makuubd.1273347

Öz

Yükseköğretim kurumlarının misyonlarındaki araştırma bileşeni, bilimsel üretkenlik ve araştırma etkisini vurgulamaktadır. Bu araştırmaların sonuçları eğitim-öğretim ve toplumsal katkı gibi diğer bileşenler ile de doğrudan ilişkilidir. Küresel ölçekte hem bilimsel üretkenlik ve araştırma etkisinin izlenmesi hem de literatür kaynaklarına ulaşmak için bilimsel veri tabanları ve indeks ya da dizin mekanizmaları geliştirilmiştir. Web of Science, PubMed, Scopus, Google Scholar bu kapsamda öne çıkmakta olup, aynı zamanda farklı alan dizinlerine ve ulusal dizinlere ya da veri tabanlarına rastlanabilmektedir. İndeksler ve veri tabanları, yayınladıkları istatistiklerin yanı sıra büyük ölçekli bibliografik verileri de üyeleriyle paylaşabilmekte ve böylece, konu ya da alanın genel dokusunu ortaya koyacak bibliyometrik ve ilişkili diğer araştırmalara kaynak sağlamaktadırlar. Bibliyometrik analizlerde, bilimsel üretkenlik, konu kümeleri, eğilimler, araştırmacılar, kurumlar, ülkeler, dergiler ve atıflar gibi boyutlar ele alınmaktadır. Bu bağlamda, çalışmanın amacı, Manisa Celal Bayar Üniversite’sinin TR Dizin’deki bilimsel portföyünü bibliyometrik analizlerle ortaya koymaktır. Bilimsel üretkenliği TR Dizin üzerinden ulusal düzeyde araştırması ve bunu geleneksel yazılımların ötesinde, iş zekası ortamında geliştirilmiş, kişiselleştirilmiş ve etkileşimli gösterge panelleriyle yapması çalışmanın özgün değeridir. Geliştirilen analiz ortamında, öncelikle makro düzeyde kurumun diğer akranları arasındaki konumu sunularak kıyaslamalar yapılmakta ve ardından da mikro düzeyde, yayın portföyünün alt kırılımları, bibliyometrik boyutlara göre değerlendirilmektedir. Böylece, kurumun mevcut dinamikleri incelenerek, üretkenliğin geliştirilmesi ve işbirliği fırsatları açısından öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Bibliyometri, Bilimsel üretkenlik, İş zekası, TR Dizin

Destekleyen Kurum

Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Proje Numarası

2022-090

Teşekkür

Manisa Celal Bayar Üniversitesine "Manisa Celal Bayar Üniversitesi İş Zekası Temelli Bilimsel Üretkenlik İzleme Sistemi" Projesine Desteği İçin Teşekkürlerimizi Sunarız.

Assessment of Scientific Documents and Publication Activities of Higher Education Institutions at National Scale: A Business Intelligence Application Through TR Dizin

Öz

The research component in the missions of higher education institutions emphasizes scientific productivity and research impact. The results of this research are directly related to other components such as education and training and societal contribution. To monitor both scientific productivity and research impact on a global scale and to access literature sources, scientific databases or indexing mechanisms have been developed. Web of Science, PubMed, Scopus, and Google Scholar are among the most prominent ones, and different field indexes and national databases can also be encountered. Indexes and databases can share large-scale bibliographic data with their subscribers, in addition to publishing their statistics, providing sources for bibliometric and related research that will reveal the general structure of the subject or area. In bibliometric analyses, dimensions such as scientific productivity, topic sets, trends, researchers, institutions, countries, journals, and citations are taken into account. In this context, the aim of the study is to reveal the scientific portfolio of Manisa Celal Bayar University in TR-Dizin with bibliometric analyses. The original value of the study is to examine the national level scientific productivity of the university through TR-Dizin and to demonstrate it with customized and interactive dashboards developed in a business intelligence environment beyond traditional software for bibliometrics. In the analysis environment developed, firstly, comparisons are perfored by presenting the position of the institution at the macro level among its peers, and then the breakdowns of the publication portfolio are evaluated according to bibliometric dimensions at the micro level. Thus, by examining the current dynamics of the institution, recommendations are presented for the improvement of productivity and collaboration opportunities.

Anahtar Kelimeler

Manisa Celal Bayar University, Bibliometrics, Scientific Productivity, Business Intelligence, TR Dizin

Proje Numarası

2022-090

Kaynakça

• Asan, A. (2004). ISI ’nin kullandığıindeksler: SCI -Expanded, SSCI ve AHCI: Tarihsel gelişim, bugünkü durum ve etki faktörü (IF). Orlab On-Line Mikrobiyoloji Dergisi, 2(5),1-21.
• Asan, A. (2017). Uluslararası bilimsel dergi indeksleri, önemleri ve Türkiye kaynaklı dergilerin durumu: Bölüm 1: Bilimsel dergi indeksleri. Acta Medica Alanya, 1(1), 33-42.
• Asan, A., Sezgin, M., & Giray, G. (2020). Web of Science veritabanı kapsamındaki dergilerde Türkiye adresli tam makalelerin analizi: 1900-2019. Social Sciences, 15(4), 1-15.
• Bar-Ilan, J. (2008). Informetrics at the beginning of the 21st century-a review. Journal of Informetrics, 2(1), 1-52.
• Başbuğ, G., & Ünsal, P. (2012). Kurulacak bir performans değerlendirme sistemi hakkında akademik personelin görüşleri. Psikoloji Çalışmaları, 29, 1-24.
• Boyer, E. L. (1990). Scholarship reconsidered: Priorities of the professoriate. Princeton, JN: Carnegie Foundation for the Advancement of Teaching.
• Chen, K., Zhang, Y., & Fu, X. (2019). International research collaboration: An emerging domain of innovation studies? Research Policy, 48(1), 149-168. https://doi.org/10.1016/j.respol.2018.08.005
• Clarivate. (2022). Web of Science journal evaluation process and selection criteria. Erişim tarihi: 02.02.2023, https://clarivate.com/products/scientific-and-academic-research/research-discovery-and-workflow-solutions/web-of-science/core-collection/editorial-selection-process/editorial-selection-process/
• Cox, B. L., & Jantti, M. (2012). Capturing business intelligence required for targeted marketing, demonstrating value, and driving process improvement. Library & Information Science Research, 34(4), 308-316. http://dx.doi.org/10.1016/j.lisr.2012.06.002
• Damar, H. T., Bilik, O., Ozdagoglu, G., Ozdagoglu, A. & Damar, M. (2018). Evaluating the nursing academicians in Turkey in the scope of Web of Science: Scientometrics of original articles. Scientometrics, 115(1), 539-562.
• Damar, M. (2021). Endüstri 4.0 çağında yükseköğretim kurulumları için tedarik zinciri yönetiminde bir iş zekâsı karar destek sistemi uygulaması. İzmir Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 144-158. https://doi.org/10.47899/ijss.20213204
• Damar, M. (2022a). Yazılım sektörünün iki lider ülkesi Hindistan ve İrlanda, gelişmekte olan ülkeler için öneriler. Ege Eğitim Teknolojileri Dergisi, 6(1), 29-52.
• Damar, M. (2022b). How do Iranian and Turkish researchers collaborate? Business intelligence based decision support tool for monitoring the scientific collaborations. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler FakültesiDergisi (Online), 24(2), 684-707.
• Damar, M., Özdağoğlu, G., & Özveri, O. (2020c). Bilimsel üretkenlik bağlamında dünya sıralama sistemleri ve Türkiye’deki üniversitelerin mevcut durumu. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(3),107-123.
• Damar, M., Özdağoğlu, G., & Özveri, O. (2021). Türkiye’de yükseköğretim kurumlarının bilimsel üretkenliğinin izlenmesi: Mevcut durum analizi ve öneriler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 11(1), 35-48.
• Damar, M., Özdağoğlu, G., & Saso, L. (2022). Designing a business intelligence-based monitoring platform for evaluating research collaborations within universitynetworks: The case of UNICA. Information Research, 27(4), paper 943. http://InformationR.net/ir/27-4/paper943.html
• Daniel, B. (2015). Big Data and analytics in higher education: Opportunities and challenges. British Journal of Educational Technology, 46(5), 904-920. https://doi.org/10.1111/bjet.12230
• Dergipark. (2022). Dergipark akademik. Dergipark web sitesi. Erişim tarihi: 02.02.2023, https://dergipark.org.tr
• Derntl, M. (2009). Basics of research paper writing and publishing. Unpublished manuscript. September 2009, Faculty of Computer Science, University of Vienna.
• Dunning, J. (2000). Regions, globalisation & the knowledge-based economy. Oxford: Oxford University Press. Erciyes Üniversitesi. (2017). Erciyes Üniversitesi. Akademik yükseltme ve atama ölçütleri. Erişim tarihi: 02/02/2023, https://tinyurl.com/yd7a4ch4
• Erdem, A. R. (2005). Üniversitelerimizin bilim tarihimizdeki yeri. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 5(1), 1-11.
• Gevers, W. (2006). Introduction and background. Report on a strategic approach to research publishing in South Africa. Pretoria: Academy of Science of South Africa.
• Guster, D., & Brown, C. G. (2012). The application of business intelligence to higher education: Technical and managerial perspectives. Journal of Information Technology Management, 23(2), 42-62.
• Hamad, F., Al-Aamr, R., Jabbar, S. A., & Fakhuri, H. (2021). Business intelligence in academic libraries in Jordan: Opportunities and challenges. IFLA journal, 47(1), 37-50. https://doi.org/10.1177/0340035220931882
• Hamurcu, M., & Eren, T. (2017). Science citation index (SCI) kapsamında dergi seçimi için analitik ağ süreci yönteminin kullanılması. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 2(2), 54-70.
• Leydesdorff, L., & Wagner, C. S. (2008). International collaboration in science and the formation of a core group. Journal of Informetrics, 2(4), 317-325. https://doi.org/10.1016/j.joi.2008.07.003
• Mabe, M. (2003). The growth and number of journals. Serials, 16(2), 191-198.
• McBurney, M. K., & Novak, P. L. (2002). What is bibliometrics and why should you care? In Proceedings, IEEE international professional communication conference (pp.108-114). 20-20 September 2002, Portland, OR, USA. https://doi.org/10.1109/IPCC.2002.1049094
• Miller, G. (2011). Social scientists wade into the Tweet stream. Science, 333(2011), 1814-1815. https://doi.org/10.1126/science.333.6051.1814
• Murray, R. S., & Moore, S. (2006). The handbook of academic writing: A fresh approach. Maidenhead: Open University Press.
• Ordorika, I., & Lloyd, M. (2015). International rankings and the contest for University Hegemony. Journal of Education Policy, 30(3), 385-405.
• Rodríguez-Rojas, A., Ospina, A. A., Rodríguez-Vélez, P., & Arana-Florez, R. (2019). ¿ What is the new about food packaging material? A bibliometric review during 1996-2016. Trends in Food Science & Technology, 85, 252-261.
• Schmidt, J. (2007). Knowledge politics of interdisciplinarity. Specifying the type of interdisciplinarity in the NSF’s NBIC scenario. Innovation: The European Journal of Social Science Research, 20(4), 313-328. https://doi.org/10.1080/13511610701760721
• Scholtz, B., Calitz, A., & Haupt, R. (2018). A business intelligence framework for sustainability information management in higher education. International Journal of Sustainability in Higher Education, 19(2), 266-290. https://doi.org/10.1108/IJSHE-06-2016-0118
• Skolnikoff, E. B. (1993). The elusive transformation: Science, technology and the evolution of international politics. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• TR Dizin. (2022). ULAKBİM TR Dizin hakkında. Erişim tarihi: 02.02.2023, https://trdizin.gov.tr/
• ULAKBİM. (2022). Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM). Erişim tarihi: 02.02.2023, https://ulakbim.tubitak.gov.tr/
• Williamson, B. (2016). Digital education governance: Data visualization, predictive analytics, and ‘real-time’policy instruments. Journal of Education Policy, 31(2), 123-141. https://doi.org/10.1080/02680939.2015.1035758
• Zeng, D., Chen, H., Castillo-Chavez, C. Lynch, W. B., & Thurmond, M. (2011). Infectious disease informatics and biosurveillance. Boston: Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4419- 6892-0