Sağlık Personelinde Kahvaltı Alışkanlığı İle Beslenme Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 2, 38 - 43, 31.08.2023

Pakize Büşra Teke Türkmen , Mehmet Doğan , İskender Gün

Öz

Amaç: Bu çalışma Sivas il merkezinde çalışan sağlık personelinde beslenme okuryazarlığı durumunu belirlemek ve bu durumun kahvaltı yapma alışkanlığı ile ilişkisini incelemek amacıyla yapılmıştır.
Materyal ve Metotlar: Çalışma 133’ü erkek 261’i kadın toplam 394 sağlık personeli üzerinde yürütülmüştür. Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte bir çalışmadır. Çalışma verileri katılımcıların demografik özellikleri, antropometrik ölçümleri ve kahvaltı yapma alışkanlıklarına ilişkin sorular içeren anket formu ve beslenme okuryazarlığı ölçeği ile toplanmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılanların yaş ortalaması 36,53 ± 9,18 yıl, beden kitle indeksi ortalaması 25,11 ± 3,89 kg/m²’dir. En sık atlanan öğün %58,6 ile sabah kahvaltısıdır. Çalışmaya katılanların %94,7’si yeterli genel beslenme okuryazarlığı düzeyindedir. Cinsiyete göre yeterli beslenme okuryazarlığı arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur (p<0,05).Yaş gruplarına göre ve medeni duruma göre yeterli beslenme okuryazarlığı düzeyleri arasındaki farklar istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0,05). Her gün düzenli kahvaltı yapma ile yeterli beslenme okuryazarlığı arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0,05).
Sonuç: Sağlığın korunmasında ve geliştirilmesinde, toplumda beslenmeye bağlı hastalıkların önlenmesinde ve yaşam kalitesinin arttırılmasında beslenme okuryazarlığı düzeyinin artırılması önemli bir basamaktır. Bu sebeple sağlık çalışanlarında beslenme okuryazarlığı konusunda farkındalığın arttırılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

kahvaltı, sağlık çalışanı, beslenme okuryazarlığı, okuryazarlık, sağlıklı beslenme

Investigation of the Relationship Between Breakfast Habits and Nutritional Literacy in Healthcare Personnel

Öz

Aim: This study was carried out to determine the condition of nutritional literacy among helathcare personnel working in the center of Sivas and examine the relationship between this condition and breakfast habits.
Material and Methods: The study was conducted on a total of 394 health personnel, including 133 men and 261 women. This was a descriptive and cross-sectional study. The study data were collected using a questionnaire form containing questions about participants' demographic characteristics, anthropometric measurements, breakfast habits, and the nutrition literacy scale.
Results: The average age of the patticipants in the study is 36,53 ± 9,18 years, the average body-mass index is 25,11 ± 3,89 kg/m². Breakfast was the most frequently skipped meal by 58,6 % of the paticipants. 94,7 % of the participants in the study have a sufficient general nutrition literacy level. A significant difference was found between Adequate Nutrition literacy according to gender (p<0,05).There were statistically significant differences in NL levels according to age groups and marital status (p<0.05). There was no significant difference between regular breakfast habits and sufficient NL (p>0.05).
Conclusion: Increasing the level of NL is an important step in the protection and improvement of health, prevention of nutrition-related diseases in the community, and increasing quality of life. Therefore, raising awareness about NL should be increased among healthcare professionals.

Anahtar Kelimeler

Breakfast, healthy nutrition, literacy, nutrition literacy, healthcare personnel.

Kaynakça

• 1. Baysal A. Beslenme. 13. Baskı. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi. 2011.
• 2. Budak N, Özer E, Kovalı S, İnceiş N. Kahvaltının Öğrencilerin Beslenmesine Katkısı ve Akademik Başarıya Etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2005;32(1):47-54.
• 3. Özdoğan Y, Altuhul S. İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Kahvaltı Alışkanlıkları. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;1(1):142-156.
• 4. Vidgen HA, Gallegos D. Defining Food Literacy And Its Components. Appetite. 2014;76:50-59.
• 5. Allen L, Gillespie S. What Works? A Review Of The Efficacy And Effectiveness Of Nutrition Interventions. United Nations Administrative Committee On Coordination Sub- Committee On Nutrition, Asiann Development Bank (ACC/SCN). Nutrition Policy Paper. 2001;No.19.
• 6. Cesur B. Sivas İl Merkezi Yetişkin Nüfusta Beslenme Okuryazarlığı Durumu ve Yaşam Kalitesi İle İlişkisi. Cumhuriyet Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. Sivas. 2014.
• 7. Hurma Y. Çalışan Kadınlar Kahvaltı Yapma Alışkanlığı ve Kahvaltıda Tüketilen Besinler. İstanbul Okan Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. 2015.
• 8. Drewnowski A, Rehm C, Vieux F. Breakfast In The United States: Food And Nutrient Intakes In Relation To Diet Quality In National Health And Examination Survey 2011- 2014. A Study From The International Breakfast Research Initiative. Nutrients. 2018;10(9):1200.
• 9. Kurtgil S. Gaziantep İli Sanko Üniversitesi’nde Çalışan Yetişkin Bireylerde Kahvaltı Alışkanlığı. Besin Örüntüsü İle Kalitesinin Belirlenmesi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep. 2020.
• 10. Şahin A. Düzenli Egzersiz Yapan Bireylerde Kahvaltı Tüketimi İle Fazla Kilolu Olma ve Obezite Arasındaki İlişki. Gazi Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Ankara. 2021.
• 11. Al E. Ankara İl Sağlık Müdürlüğü Çalışanlarının Sağlık Okuryazarlığı (TSOY-32) ve Beslenme Okuryazarlığı (YBOYDA) Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi. Gülhane Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Ankara. 2021.
• 12. Uzun M. Sağlık Çalışanlarında Beslenme Okuryazarlığı ve Beslenme Alışkanlıkları İlişkisi. İstanbul Okan Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. 2021.
• 13. Ünal E. Bursa İli Merkez İlçelerindeki Sağlıklı Yaşam Merkezlerinin Obezite Danışma Birimlerini Tercih Eden Bireylerin Beden Kitle İndeksleri İle Beslenme Okuryazarlıkları Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Bursa. 2018.
• 14. Michou M, Panagiotakos DB, Lionis C, Petelos E, Costarelli V. Health And Nutrition Literacy Levels In Greek Adults With Chronic Disease. Public Health Panorama. 2019;5(2-3):271-279.
• 15. Aihara Y, Minai J. Barriers And Catalysts Of Nutrition Literacy Among Elderly Japanese People. Health Promot.2011;26(4):421-431.
• 16. Parmenter K, Waller J, Wardle J. Demographic Variation In Nutrition Knowledge In England, Health Education Research. 2000;15(2):163-174.
• 17. Hendrie GA, Coveney J, Cox D. Exploring Nutrition Knowledge And The Demographic Variation In Knowledge Levels In An Australian Community Sample. Public Health Nutrition. 2008;11(12):1365-1371.
• 18. Pınarlı Ç. Kadınlarda Beslenme Okuryazarlığı ve Beslenme Durumu İle Tip 2 Diyabet Riski Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. 2019.