Çalışanların örgütsel güven algılarının işten ayrılma niyeti ve örgütsel özdeşleşme üzerine etkisi: Trabzon kereste ve mobilya işletmeleri örneği

Yıl 2021, , 126 - 137, 27.12.2021

Nadir Ersen , Öner Karayiğit , Bahadir Cagri Bayram , İlker Akyüz

https://doi.org/10.33725/mamad.1003280

Öz

Bu çalışmada, örgütsel güven alt boyutlarının işten ayrılma niyeti ve örgütsel özdeşleşme üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Aynı zamanda, kereste ve mobilya alanlarında faaliyet gösteren işletmelerde çalışan kişilerin örgütsel güven algıları ile işten ayrılma niyeti ve örgütsel özdeşleşme düzeyleri arasındaki ilişki tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma evrenini Trabzon’daki ağaç ve ağaç ürünleri ve mobilya işletmelerinde çalışan kişiler (1507 kişi) oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında 315 çalışana yüz-yüze yöntem ile anket uygulanmıştır ve 305 anket analizde kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, örgütsel özdeşleşmenin en yüksek puan ortalamasına sahip olduğu bulunmuşken, işten ayrılma niyetinin en düşük puan ortalamasına sahip olduğu bulunmuştur. Çalışanlar en fazla iş arkadaşlarına ve en az örgüte güvendiklerini söylemiştir. Örgütsel güven boyutu ve alt boyutları ile işten ayrılma niyeti arasında anlamlı ve negatif ve örgütsel güven boyutu ve alt boyutları ile örgütsel özdeşleşme arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki bulunmuştur. Son olarak, yöneticiye güven boyutunun işten ayrılma niyetini negatif yönde etkilediği belirlenirken, iş arkadaşlarına güven ve örgüte güven boyutlarının ise örgütsel özdeşleşmeyi pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel güven, İşten ayrılma, Özdeşleşme, Kereste-mobilya sektörü

The effect of organizational trust perceptions on turnover intention and organizational identification of employees: the case of Trabzon timber and furniture enterprises

Öz

In this study, it was aimed to determine the effect of organizational trust sub-dimensions on turnover intention and organizational identification. At the same time, the relationship between organizational trust perceptions and turnover intention and organizational identification levels of people working in enterprises operating in the fields of timber and furniture was tried to be determined. The population of the study consists of people (1507 people) working in wood and wood products and furniture enterprises in Trabzon. Within the scope of the study, a face-to-face survey was applied to 315 employees, and 305 surveys were used in the analysis. As a result of the study, it was found that organizational identification had the highest mean score, while turnover intention had the lowest mean score. Employees stated that they trust their colleagues the most and the organization the least. A significant and negative relationship was found between the organizational trust dimension and its sub-dimensions and the turnover intention, and a significant and positive relationship between the organizational trust dimension and its sub-dimensions and organizational identification. Finally, it was determined that the dimension of trust in the manager negatively affected the intention to leave, while the dimensions of trust in colleagues and trust in the organization positively affected organizational identification.

Anahtar Kelimeler

Organizational trust, Turnover, Identification, Furniture and timber industry

Kaynakça

• Altaş, S. S., (2012), Sağlık çalışanlarının örgütsel özdeşleşme, örgütsel bağlılık, örgütsel güven ve örgütsel destek algıları arasındaki ilişkiler, İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(1), 875-891.
• Biçkes, D. M., Yılmaz, C. (2017), Çalışanların örgütsel güven algılamalarının özdeşleşme düzeyleri üzerindeki etkisi: amprik bir çalışma, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 301-322.
• Blader, S. L., Patil, S., Packer, D. J., (2017), Organizational identification and workplace behavior: more than meets the eye, Research in Organizational Behavior, 37, 19-34.
• Cotton, J. L., Tuttle, J. M., (1986), Employee turnover: a meta-analysis and review with implications for research, Academy of Management Review, 11(1), 55- 70.
• Çankaya, M., (2020), Örgütsel güvenin örgütsel özdeşleşme üzerindeki etkisi: sağlık sektöründe bir uygulama, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(107), 185-204.
• Dorman, J. S., La Porte, R. E., Stone, R. A., Trucco, M., (1990), Worldwide differences in the incidence of type I diabetes are associated with amino acid variation at position 57 of the HLA-DQ beta chain, Proc Natl Acad Sci U S A, 87(19), 7370-7374.
• Ersöz, F., Ersöz, T., (2019), İstatistik-I, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• Gemlik, N., (2018), Hastahane yöneticiliği temel yaklaşımlar ve öneriler, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 2018.
• Guzzo, R. F., Wang, X., Madera, J. M., Abbott, J., (2021), Organizational trust in times of COVID-19: hospitality employees’ affective responses to managers’ communication, International Journal of Hospitality Management, 93, 1-11.
• Halis, M., Gökgöz, G. S., Yaşar, Ö., (2007), Örgütsel Güvenin Belirleyici Faktörleri ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama, Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 187-205.
• Hamzagic, E., (2018), The Importance of the organizational identification in forming organizational perception, International Review, 1-2, 1-11.
• Hayta, Ö., (2019), Hemşirelerin örgütsel güven düzeylerinin işten ayrılma niyeti üzerine etkisi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Yüksek Lisans Tezi.
• Hinkin, T. R., Tracey, J. B., (2000), The cost of turnover: putting a price on the learning curve, Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 41, 14-21.
• Ismaeel, P. B., (2020), The effect of mobbing at workplace on employees intention to leave the job and the law of mobbing (a case study in governmental institutions in Erbil/Iraq), Istanbul Okan University, Institute of Social Sciences, İstanbul, Master Thesis.
• İşçan, Ö.F., (2006), Dönüştürücü/etkileşimci liderlik algısı ve örgütsel özdeşleşme ilişkisinde bireysel farklılıkların rolü, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 11, 160-177.
• Kalaycı, Ş., (2016), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara, 2016.
• Kalmaz, P. E., (2018), Örgütsel güvenin örgütsel özdeşleşme ve mesleki özdeşleşme üzerine etkileri hakkında bir araştırma, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli, Doktora Tezi.
• Karaman, H., (2015), Açımlayıcı faktör analizinde kullanılan faktör çıkartma yöntemlerinin karşılaştırılması, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Yüksek Lisans Tezi.
• Karanika-Murray, M., Duncan, N., Pontes, H. M., Griffiths, M. D., (2015), Organizational identification, work engagement and job satisfaction, Journal of Managerial Psychology, 30(8), 1019-1033.
• Mael, F., Ashforth, B., (1992), Alumni and their alma mater: a partial test of the reformulated model of organizational identification, Journal of Organizational Behavior, 13(2), 103-123.
• Omarov, A., (2009), Örgütsel güven ve iş doyumu: özel bir sektörde uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, Yüksek Lisans Tezi.
• Öktem, Ş., Kızıltan, B., Tarhan, M., (2016), Örgütsel güven ile örgüt ikliminin örgütsel özdeşleşme, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: otel işletmelerinde bir uygulama, İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(4), 162-186.
• Özdamar, K., (2003), Modern bilimsel araştırma yöntemleri, Kaan Kitabevi, Eskişehir, 2003.
• Öztunç, E., (2019), Liderlik tarzlarının işten ayrılma niyeti üzerine etkisi ve örgütsel güvenin aracı rolü: konaklama işletmeleri üzerine bir araştırma, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, Yüksek Lisans Tezi.
• Riketta, M., (2005), Organizational identification: a meta-analysis, Journal of Vocational Behavior, 66(2), 358-384.
• Rousseau, D. M., Sitkin, S. B., Burt, R. S., Camerer, C., (1998), Not so different after all: A cross-discipline view of trust, Academy of Management Review, 23(3), 393-404.
• Sanderson, P., (2003), The relationship between empowerment and turnover intentions in a structured environment: an assessment of the navy's medical service corps, Regent University, Virginia, Doctoral Dissertation.
• Scott, S. G., Lane, V. R., (2000), A stakeholder approach to organizational identity, The Academy of Management Review, 25(1), 43–62. DOI: https://doi.org/10.2307/259262.
• Sökmen, A., (2019), Etik liderlik, örgütsel güven, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: bir hastane işletmesinde araştırma, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(2), 917-934.
• Sökmen, A., (2020), Örgütsel adaletin iş tatmini ve işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel güvenin aracı rolü: kamu sektöründe bir araştırma, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(4), 2651-2663.
• Seçilmiş, C., Kılıç, İ., (2017), Örgütsel güven, iş-aile yaşam çatışması ve işten ayrılma niyeti ilişkisinin belirlenmesi: seyahat acentelerinde bir uygulama, Turizm Akademik Dergisi, 4(1), 65-79.
• Taştan, E. M., (2020), Örgütsel özdeşleşme ve örgüte bağlılık ilişkisi: İBB örneği, İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul, Yüksek Lisans Tezi.
• URL1, (2021), https://sanayi.tobb.org.tr/, son erişim tarihi; 20.09.2021.
• Uzun, T., (2018), Öğretmenlerin algıladığı örgütsel destek ile örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki: örgütsel güvenin aracı rolü, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 10(18), 133-155.
• Wayne, S. J., Shore, L. M., Liden, R. C., (1997), Perceived organizational support and leader-member exchange: a social exchange perspective, Academy of Management Journal, 40(1), 82-111.
• Yanık, O., Naktiyok, A., (2017), Etik (ahlaki) liderliğin çalışanların iş tatminine, örgütsel bağlılığına ve işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel güven ve örgütsel adalet algısının aracı rolü, Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8(15), 297-323.
• Yenihan, B., Öner, M., Çifyıldız, K., (2014), İş stresi ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki: otomotiv işletmesinde bir araştırma, Çalışma İlişkileri Dergisi, 5(1), 38-49.
• Yücel, İ., Demirel, Y., (2013), Mevcut iş alternatiflerinin iş tatmini ve işten ayrılma ilişkisi üzerinde etkisi: "başka bir yol daha olmalı!", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27 (2)., 159-177.
• Zeffane, R. Bani Melhem, S. J., (2017), Trust, job satisfaction, perceived organizational performance and turnover intention: A public-private sector comparison in the United Arab Emirates, Employee Relations, 39(7), 1148-1167.