Olon (Zanthoxylum heitzii) odununun bazı yüzey özellikleri üzerine ağartıcı kimyasalların etkileri

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 210 - 218, 29.12.2023

Hüseyin Peker , Ümit Ayata

https://doi.org/10.33725/mamad.1369843

Cited By: 4

Öz

Olon odunu yurt dışında, kontrplakta, mobilyada, iç marangozlukta ve kalıpçılıkta kullanılmaktadır. Bu çalışmada, olon (Zanthoxylum heitzii) ahşabında bazı yüzey özellikleri (renk, parlaklık ve beyazlık indeksi: WI*) üzerine ağartıcı kimyasalların (oksalik asit ve H2O2+NaOH) etkileri araştırılmıştır. Bir kontrol gurubu ile ağartılmış numunelere ait sonuçlar birbirleri ile kıyaslanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, çalışmada yapılan bütün testler için varyans analizleri anlamlı olarak tespit edilmiştir. ∆E* değerleri tek komponentli için 2.07 ve çift komponentli için 10.30 olarak bulunmuştur. Her iki ağartma kimyasalı karşısında yapılan uygulamalar ile ho ve L* değerleri artmıştır. Buna karşılık çift komponentli ahşap ağartıcı ile a*, b* ve C* değerleri azalırken, tek komponentli ağartıcıda bu parametreler artmıştır. Her iki ağartma kimyasalı karşısında WI* değerleri her iki yön için artış değerleri sergilemiştir. Her iki yönde yapılan 85 derece parlaklık değerlerinde her iki ağartma ile azalmalar elde edilmiştir. Buna ek olarak, yine her iki yönde yapılan 60 derece parlaklıkta ise tek komponentlide azalışlar ve çift komponentlide artışlar görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Zanthoxylum heitzii, ağartma, olon, oksalik asit, H2O2, NaOH

Effects of bleaching chemicals on some surface characteristics of olon (Zanthoxylum heitzii) wood

Öz

Olon wood is used internationally in plywood, furniture, interior carpentry, and mold making. In this study, the effects of wood bleaching chemicals (oxalic acid and H2O2+NaOH) on certain surface properties (color, glossiness, and whiteness index: WI*) of olon wood (Zanthoxylum heitzii) were investigated. The results of the bleached samples were compared with those of a control group. Based on the results obtained, it was determined that the variance analyses conducted for all tests in the study yielded statistically significant results. Application of both bleaching chemicals led to an increase in the ho and L* values. The ∆E* values were determined as 2.07 for the single-component and 10.30 for the double-component. In contrast, these parameters increased with the single-component bleach while the a*, b* and C* values decreased with the double-component wood bleach. The WI* values exhibited an increase in both directions when they were exposed to both bleaching chemicals. Both bleaching agents resulted in reductions in glossiness values at 85 degrees in both directions. Furthermore, there were declines with the single-component bleach and rises with the double-component bleach when measuring glossiness at 60 degrees in both directions.

Anahtar Kelimeler

Zanthoxylum heitzii, bleach, olon, oxalic acid, H2O2, NaOH

Kaynakça

• ASTM D 2244-3, (2007), Standard practice for calculation or color tolerances and color, differences from instrumentally measured color coordinates, ASTM International, West Conshohocken, PA.
• ASTM E313-15e1, (2015), Standard practice for calculating yellowness and whiteness indices from instrumentally measured color coordinates, ASTM International, West Conshohocken, PA.
• Ayata, Ü., Bal, B. C. (2023), Application of various bleaching chemicals on some surface properties of ilomba (Pycnanthus angolensis Exell) wood, 2nd International Conference on Health, Engineering and Applied Sciences, August 4-6, 2023, Belgrade, 95-105.
• Ayata, Ü., Çamlıbel, Ç. (2023), İç ve dış mekânda kullanılan Satinwood ceylon (Chloroxylon swietenia DC) ahşabında ağartma uygulamasının yapılması üzerine bir çalışma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14(2), 273-281. https://doi.org/10.29048/makufebed.1343434.
• Barański, J., Klement, I., Vilkovská, T., Konopka, A. (2017), High temperature drying process of beech wood (Fagus sylvatica L.) with different zones of sapwood and red false heartwood, BioResources, 12(1), 1861-1870. http://dx.doi.org/10.15376/biores.12.1.1861- 1870.
• Çamlıbel, O., Ayata, Ü. (2023a), Ihlamur (Tilia tomentosa - Moench.) odununda ağartma uygulaması, Uzakdoğu 2. Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi, 20-22 Ekim 2023, Manila, Filipinler, 107-116.
• Çamlıbel, O., Ayata, Ü. (2023b), Ahşap ağartıcı kimyasallarının ekop (Tetraberlinia bifoliolata Haum.) ahşabında uygulanması, Uzakdoğu 2. Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi, 20-22 Ekim 2023, Manila, Filipinler, 125-135.
• ISO 2813, (1994), Paints and varnishes - determination of specular gloss of non-metallic paint films at 20 degrees, 60 degrees and 85 degrees, International Organization for Standardization, Geneva, Switzerland.
• Lange, D. R. (1999), Fundamentals of Colourimetry - Application Report No. 10e. DR Lange: New York, NY, USA. Lindholm, C., Jäkärä, J., Mårtens, H. (2009), Bleaching of mechanical pulps, In Mechanical Pulping (pp. 360-398), Helsinki, Finland: Paper Engineers’ Association.
• Liu, Y., Guo, H., Gao, J., Zhang, F., Shao, L., Via, B. K. (2015), Effect of bleach pretreatment on surface discoloration of dyed wood veneer exposed to artificial light irradiation, BioResources, 10(3), 5607-5619. http://dx.doi.org/10.15376/biores.10.3.5607-5619.
• Matig, O. E., Ndoye, O., Kengueet, J., Awono, A. (2006), Les fruitiers forestiers comestibles du Cameroun, IPGRI, 204 pp.
• Möttönen, V., Asikainen, A., Malvaranta, P., Öykkönen, M. (2003), Peroxide bleaching of parquet blocks and glue lams, Holzforschung, 57(1), 75-80. http://dx.doi.org/10.1515/HF.2003.012.
• Peker, H. (2023a), Canelo (Drimys winteri J.R. Forst. & G. Forst.) ahşabında ağartma uygulamaları, ICAFVP 3. Uluslararası Tarım, Gıda, Veteriner Ve Eczacılık Bilimleri Kongresi, 10-12 Kasım 2023, Beyrut, Lübnan.
• Peker, H. (2023b), Lotofa (Sterculia rhinopetala) odununda tek ve çift bileşenli ağartıcılarının uygulanması, ICAFVP 3. Uluslararası Tarım, Gıda, Veteriner Ve Eczacılık Bilimleri Kongresi, 10-12 Kasım 2023, Beyrut, Lübnan.
• Peker, H., Bilginer, E.H., Ayata, Ü., Gürleyen, L., Çamlıbel, O. (2023), İç ve dış mekânlara ait tasarımlarda kullanılan izombé (Testulea gabonensis) ahşabında farklı ahşap ağartıcı kimyasallarının uygulanması, 2. Uluslararası Kültür, Sanat ve İletişim Sempozyumu (UKSANİL 2), Bayburt, 15-17 Aralık 2023.
• Peker, H., Ulusoy, H. (2023), Ahşap ağartıcı kimyasalları uygulanmış yalancı akasya (Robinia pseudoacacia L.) odununda bazı yüzey özelliklerinin belirlenmesi, 8. Asya Pasifik Uluslararası Modern Bilimler Kongresi, 11-12 Eylül 2023, Delhi, India, 464-465.
• Pizzi, A., Kumar, R. N. (2019), Adhesives for wood and lignocellulosic materials, John Wiley & Sons, ISBN: 978-1-119-60543-0.
• Sreekala, M. S., Kumaran, M. G., Joseph, S., Jacob, M., Thomas, S. (2000), Oil palm fibre reinforced phenol formaldehyde composites: Influence of fibre surface modifications on the mechanical performance, Applied Composite Materials, 7, 295-329. DOI: /10.1023/A:1026534006291.
• Tailfer, Y. (1989), La forêt dense d’Afrique centrale, Identificationdes principaux arbres, Tome II. Centre Technoque de Cooperation Agricole et Rurale, Wageningen, Pays-Bas: 1271 pp.
• TS ISO 13061-1, (2021), Odunun fiziksel ve mekanik özellikleri - Kusursuz küçük ahşap numunelerin deney yöntemleri - Bölüm 1: Fiziksel ve mekanik deneyler için nem muhtevasının belirlenmesi, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, Türkiye.
• Vivien, J., Faure, J. J. (1985), Arbres des forêts denses d’Afrique Centrale, Espèces du Cameroun, République Française, Ministère des relations extérieures, Coopération et Développement, Agence de Coopération Culturelle et Technique. 565 p.
• Walker, R. A., Sillans, R. (1995), Les plantes utiles du Gabon. Ed. Sépia, 614 p.