Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarında Yer Alan Tiyatro Metinlerinin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi

Yıl 2022, , 19 - 51, 09.07.2022

Yasemin Ceyhun

https://doi.org/10.46762/mamulebd.865912

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada; “Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları, On Sekizinci Millî Eğitim Şûrası Kararları ve 2018-Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Öğretim Programı” esas alınarak oluşturulan “Değerler Listesi”nden hareketle 9, 10, 11 ve 12. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarında yer alan tiyatro metinleri, değerler eğitimi açısından incelenmiştir. Çalışmanın amacı; “Değerler Listesi”nde yer alan değerlere, incelen tiyatro metinlerinde yer verilip verilmediği tespit etmek, bu değerlerin ne şekilde ve ne sıklıkta işlendiğini ortaya koymaktır. Çalışmada, betimsel araştırma yöntemlerinden genel tarama modeli kullanılmıştır. İncelemesi yapılan “Ocak (9), Buzlar Çözülmeden, Fatih, Hastalık Hastası, Karagöz Çevre Canavarı, Ocak (10), Orta Oyunu-Çeşme, Kibarlık Budalası, IV. Murat, Münevver’in Hasbıhali, Bir Adam Yaratmak, Jan Dark, Fehim Paşa Konağı, Hürrem Sultan, Keşanlı Ali Destanı” adlı 15 tiyatro metninde, toplam 392 tane değer ifadesi tespit edilmiştir. Metinlerde saygı ve hoşgörü değeri (27) en fazla tespit edilen değerdir. Sayıca aralarında eşitlik bulunan misafirperverlik (2), özür dileme (2) ve sabırlı olma (2) değerleri ise en az tespit edilen değerlerdir. Yapılan inceleme sonucunda her metinde tüm değerlerle ait veri bulunmasa da “Değerler Listesi”nde yer alan 44 değeri az da olsa örneklendiren ifadelerin tespit edilmesi Türk Dili ve Edebiyatı dersi açısından yeterli sayılmıştır.

Anahtar Kelimeler

değer, değerler eğitimi, Türk edebiyatı, tiyatro

The Analysis of Drama Texts in The Secondary School Books of Turkish Language and Literature in Terms of Values Education

Öz

In this study, drama texts, in the 9th,10th, 11th and 12th class Turkish Language and Literature books, are examined in terms of values education. This is done based on “The List of Values” which was formed by the directives of “The General Purposes of Turkish National Education, The Final Statement of Eighteenth National Education Council and 2018-Secondary Education Turkish Language and Literature”. The purpose of to this work is to lay out whether the values that listed in “The List of Values” are mentioned, if so how and to what extend they exist, in these examined texts. In this study, general survey model is used as descriptive research method. 396 value-definitions were enumerated in the studied texts of 15 drama: “Ocak (9), Buzlar Çözülmeden, Fatih, Hastalık Hastası, Karagöz Çevre Canavarı, Ocak (10), Orta Oyunu-Çeşme, Kibarlık Budalası, IV. Murat, Münevver’in Hasbıhali, Bir Adam Yaratmak, Jan Dark, Fehim Paşa Konağı, Hürrem Sultan, Keşanlı Ali Destanı”. Respect and tolerance are the values referred most as. 27 times. Asking for excuse and hospitality hava equal Number of referrences as 2, including patience as the least mentioned values. The outcome of this study shows that each drama text states the values, specified by “The List of Values”, with small number of examples and is considered sufficient for the Turkish Language and Literature Class.

Anahtar Kelimeler

Value, values education, drama, Turkish Literature

Kaynakça

• Akbaş, O. (2008). Değer Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (16), 9-2.
• Bilgin, N. (1995). Sosyal Psikolojide Yöntem ve Pratik Çalışmalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Çetişli, İ. (2006). Edebiyat Eğitiminde Edebi Metnin Yeri ve Anlamı. Milli Eğitim Dergisi, Özel Sayısı, 169.
• Erdem, A. R. (2003). Üniversite Kültüründe Önemli Bir Unsur: Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), s.56.
• Ergin, M. (2005). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınları.
• Fidan, N. & Erden, M. (1998). Eğitime Giriş. İstanbul: Alkım Yayınları.
• Güngör, E. (2010). Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Kavcar, C. (1999). Edebiyat ve Eğitim. Ankara: Engin Yayınevi.
• Kuyumcu, N. (2011). Eğitimde Tiyatro ve Gençlik Tiyatrosu. Türk Eğitimi Derneği Dergisi. 2011, s. 84-98.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Dersi 9-10-11-12. Sınıflar Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Ortaöğretim 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı. Ankara: Sonuç Yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Ortaöğretim 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı. Ankara: Bir-Yay Yayınevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Ortaöğretim 11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı. Ankara: Ekoyay Eğitim Yayıncılık.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Ortaöğretim 12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı. Ankara: İlke Yayınları.
• Öncül, R. (2000). Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Özbay, M. (2002). Kültür Aktarımı Açısından Türkçe Öğretimi. Türk Dili, 602, Şubat, s.112-120.
• Pala, İ. (2009). Kültürel Meselelerimiz, 8: Kültür ve Bilgi. https://www.timeturk.com/tr/makale/iskender-pala/kulturel-meselelerimiz-8-kultur-ve-bilgi.html
• Paşa, A. V. (2000), Lehçe-i Osmânî. (Haz. Recep Toparlı). Ankara: TDK Yayınları.
• Safa, P. (1970). Sanat-Edebiyat-Tenkit. İstanbul.
• Şen, Ü. (2008). Altıncı Sınıf Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlettiği Değerler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (5), 763-779.
• Türk Dil Kurumu [TDK]. (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Ülken, H. Z. (2016). Bilgi ve Değer. Ankara: Doğubatı.