Azerbaycan'da Kamu Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, , 544 - 553, 31.12.2022

Latif Zeynalli , Murteza Hasanoğlu

https://doi.org/10.33712/mana.1179687

Öz

Kamu harcamalarının ekonomik büyümeyi nasıl etkilediği, devletin ekonomideki rolünün düzeyi geniş tartışmalara neden olan konulardan biridir. Bu çalışmada, 2000-2021 döneminde Azerbaycan Cumhuriyeti'nde kamu harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki araştırılmıştır. Sonuçlar, sağlık harcamaları (HE) ve araştırma harcamaları (REX) katsayılarının işaretlerinin GSYİH, eğitim harcamaları (EDEX), ekonomik harcamalar (EXEC), sosyal koruma ve sosyal koruma arasındaki ilişki hakkındaki beklentilerle tutarsız olduğunu göstermektedir. Bu durum, sağlık ve araştırma harcamalarının ekonomik büyüme ile ters orantılı olduğu ve büyümeyi olumsuz etkilediği; eğitim, ekonomik ve sosyal harcamalar gibi diğer harcamaların ise ekonomik büyüme üzerinde olumlu etkisi olduğu sonucunu ortaya koymaktadır. Yapılan araştırma, genel olarak kamu harcamalarının etkinliğine bağlı olarak, kamu harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin olumlu veya olumsuz olabileceğini göstermektedir. Bu çalışma, hükümet harcamalarının ekonomik büyüme ile ilişkili olduğunu ve ekonomik büyüme üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu gösteren artan kanıtlara katkıda bulunuyor. Ayrıca çalışma, bu araştırmada incelenen devlet harcamalarının bileşenlerinin Azerbaycan'ın ekonomik büyümesini açıklamada önemli değişkenler olduğu sonucuna varmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Harcamaları, Ekonomik Büyüme, Eğitim Harcamaları, Ekonomik Harcamalar, Sosyal Harcamalar.

An Assessment of the Impact of Public Expenditure on Economic Growth in Azerbaijan

Öz

How public expenditure affects economic growth, the state the level of its role in the economy is one of the topics that causes a wide discussion. This research work is dedicated to the investigation of the relationship between public expenditure and economic growth in the Republic of Azerbaijan on the eve of 2000-2021. The results show that, while the signs of the coefficients health expenditures (HE) and research expenditures (REX) are inconsistent with expectations about the relationship between GDP, those of education expenditures (EDEX), economic expenses (EXEC), and social protection and social security expenses (SPEX) are. This means that health and research expenditures are inversely related to economic growth and have a negative impact on it, whereas other expenditures such as education, economic and social expenditures have a positive impact on economic growth. Generally, the research shows that depending on the effectiveness of public expenditure, the relationship between public expenditure and economic growth can be positive or negative. This study adds to the growing body of evidence indicating that government spending is related to and has a significant impact on economic growth. In addition, the study concludes that the components of government spending examined in this study are important variables in explaining Azerbaijan's economic growth.

Anahtar Kelimeler

Public Expenditure, Economic Growth, Education Expenditures, Economic Expenditures, Social Expenditures.

Kaynakça

• ABAR, Hayri, ERKAL, Gökhan and YILMAZ, Ömer (2014), “Kamu Harcama Çeşitleri ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Gelişmiş, Gelişmekte Olan ve Az Gelişmiş Ülkeler Üzerine Bir Panel Veri Analizi”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.33(2), ss.127-146.
• ABDIYEVA, Raziye and ÇETİNTAŞ, Hakan (2017), “Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Kırgızistan Örneği”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, S.4(1), ss.19-34.
• AĞAYEV, Seymur (2012), “Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Eski Sovyetler Birliği Ülkelerinde Wagner Yasası Analizi (1995-2009)”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S.7(2), ss.7-27.
• AĞIRMAN, Ensar and YILMAZ, Ömer (2018), “Government Expenditures and Economic Growth: An Analysis of Developed, Developing and Underdeveloped Countries”, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.6(4), ss.519-529.
• AHUJA, Deepti and PANDIT, Deepak (2020), “Public Expenditure and Economic Growth: Evidence from the Developing Countries”, FIIB Business Review, S.9(3), ss.228-236.
• AL-SHABOTI, Moatasem Mohammed Hasan and ADIGÜZEL, Uğur (2021), “Yemen'de Kamu Harcamalari ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1989-2019 Dönemi”, Journal of International Management Educational and Economics Perspectives, S.9(2), ss.197-215.
• ALTINER, Ali (2019), “OECD Ülkelerinde Kamu Harcamalari ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S.33(3), ss.849-870.
• BOSE, Niloy, HAQUE, M. Emranul and OSBORN, Denise R. (2007), “Public Expenditure and Economic Growth: A Disaggregated Analysis for Developing Countries”, The Manchester School, S.75(5), ss.533-556.
• CHRISTIE, Tamoya (2012), “The Effect of Government Spending on Economic Growth: Testing the Non‐Linear Hypothesis”, Bulletin of Economic Research, S.66(2), ss.183-204.
• ÇALIŞKAN, Şadan, KARABACAK, Mustafa and MEÇİK, Oytun (2018), “Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.33(1), ss.75-96.
• DİNÇER, Hasan and YÜKSEL, Serhat (2019), “Identifying the Causality Relationship between Health Expenditure and Economic Growth: An Application on E7 Countries”, Journal of Health Systems and Policies, S.1(1), ss.5-23.
• DUDZEVIČIŪTĖ, Gitana, ŠIMELYTĖ, Agne and LIUČVAITIENĖ, Ausra (2018), “Government Expenditure and Economic Growth in the European Union Countries”, International Journal of Social Economics, S.45(2), ss.372-386.
• ESEN, Ömer and BAYRAK, Metin (2015), “Kamu Harcamalari ve Ekonomik Büyüme Iliskisi: Geçis Sürecindeki Türk Cumhuriyetleri Üzerine Bir Uygulama”, Bilig Dergisi, S.73, ss.231-248.
• FORTE, Francesco and MAGAZZINO, Cosimo (2016), “Government Size and Economic Growth in Italy: A Time-Series Analysi”, European Scientific Journal, S.12(7), ss.149-169.
• GRDINIC, Maja (2019), “Public Expenditures and Economic Growth: The Case of the Republic of Croatia”, Economic and Social Development: Book of Proceedings (Ed. Miroslaw Przygoda, Petar Misevic, Mustapha Machrafi), 25-26 November 2019 – Warsaw, ss.198-206.
• GUKAT, Bonmwa Tontu and OGBORU, Ishmael (2017), “An Empirical Analysis of Government Expenditure and Economic Growth in Nigeria”, Journal of Economics and Development Studies, S.5(4), ss.122-134.
• HAQUE, M. Emranul (2004), “The Composition of Public Expenditures and Economic Growth in Developing Countries”, Global Journal of Finance and Economics, S.1(1), ss.97-117.
• HASANLI, Yadulla, BULUT, Cihan, VALIYEV, Vilayat and BAXIŞOV, N (2009), “Bütçe Harcama Kanallarının Sosyo-Ekonomik Kalkınma Göstergelerine Etkisi”, X Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Bildiriler Özet Kitapçığı, 27-29 Mayıs 2009 - Erzurum, Atatürk Üniversitesi Yayını, Erzurum, ss.10
• KARHAN, Gökhan (2018), “The Relationship Between Public Expenditures and Economic Growth: A Panel Var Approach”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S.19(2), ss.35-43.
• KAUR, Kirandeep and AFIFA, Umme (2017), “Testing Wagner's Law in India: A Cointegration and Causality Analysis”, Communications in Statistics-Theory and Methods, S.46(17), ss.8510-8520.
• KOLAWOLE, Bashir Olayinka (2016), “Government Spending and Inclusive-Growth Relationship in Nigeria: An Empirical Investigation”, Zagreb International Review of Economics and Business, S.19(2), ss.33-56.
• LAMARTINA, Serena and ZAGHINI, Andrea (2011), “Increasing Public Expenditure: Wagner's Law in OECD Countries”, German Economic Review, S.12(2), ss.149-164.
• MIFTARI, Florije, KIDA, Nakije and SHALA, Nuhi (2021), “The Effect of Public Expenditures on Economic Growth of Kosovo: An Econometric Analysis”, Economics, Management and Sustainability, S.6(1), ss.61-69.
• MUKHTAROV, Shahriyar and RUSTAMOV, Ulvi (2018), “Fiskal Siyasətin İqtisadi Artıma Təsirlərinin Qiymətləndirilməsi: Azərbaycan Nümunəsi”, II International Scientific Conference of Young Researchers, 27-28 April 2018 – Baku, Baku Engineering University Publisher, Bakü, ss.527-531.
• MUKHTAROV, Shahriyar, MAMMADOV, Ilkin and HUMBATOVA, Sugra Ingilab (2020), “The Relationship between Government Expenditures on Education and Economic Growth: The Case of Azerbaijan”, Research in World Economy, S.11(1), ss.195-201.
• NYASHA, Sheilla and ODHIAMBO, Nicholas M. (2019), “The Impact of Public Expenditure on Economic Growth: A Review of International Literature”, Folia Oeconomica Stetinensia, S.19(2), ss.81-101.
• SAMEDZADE, Ziyad (2020), “Dövlətin Iqtisadi Təhlükəsizliyinin Təmin Edilməsinin Bəzi Məsələləri Barədə”, İqtisadi Təhlükəsizlik: Mövcud Vəziyyət və Perspektivlər, 8-9 Temmuz 2020 – Sumgayit, Sumgayıt Devlet Üniversitesi Yayını, Sumgayıt, ss.8-17.
• TEKBAŞ, Murat (2019), “Kamu Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: 1990-2017 Türkiye Örneği”, İşletme Araştırmaları Dergisi, S.11(4), ss.2412-2424.
• THE STATE STATISTICAL COMMITTEE OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN (2022), The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan Corporate Web Page, https://stat.gov.az/source/finance/ (Date of Access: 23.08.2022).
• THE WORLD BANK (2022), The World Bank Corporate Web Page, https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG?locations=AZ (Date of Access: 23.08.2022).
• WONG, Sing Yun (2020), “Assessment of Public Expenditure Efficiency: A Review”, Journal of Economics and Sustainability (JES), S.2(2), ss.12-12.