Performans Değerlendirme Üzerine Türkiye’de Yazılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Yıl 2024, , 127 - 147, 10.09.2024

Muharrem Aksu , Sevilay Korkmaz

https://doi.org/10.33712/mana.1410410

Öz

İnsan kaynakları yönetimi günümüzde örgüt yönetimi ile çalışanlar arasında önemli bir işlev ve görevi üstelenmektedir. Özellikle insan kaynaklarının performans değerlendirme fonksiyonu, çalışanların potansiyellerini ortaya çıkarma ve verimliliklerini artırma açısından oldukça önemli bir işlevi yerine getirmektedir. Bu işlev aynı zamanda örgütün başarısına da katkı sağlamaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada örgüt ve insan kaynakları açısından kritik bir öneme sahip olan performans değerlendirmeye ilişkin lisansüstü tezlerin incelemesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda 2023 Kasım ayı sonuna kadar Yüksek Öğretim Kurulu web sayfasında yayınlanmış olan 831 lisansüstü tez çeşitli boyutlardan değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre performans değerlendirmeye ilişkin ilk tezin (yüksek lisans tezi) 1991’de yazıldığı ve tezlerin yüzde 87,2’sinin yüksek lisans tezi, yüzde 12,8’nin ise doktora tezi olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca lisansüstü tezlerin 111 farklı üniversitede, 16 farklı enstitüde ve 74 farklı anabilim dalında yazıldığı görülmüştür. Buna ek olarak lisansüstü tezlerin yöntem olarak yüzde 74,7’sinin nicel, yüzde 22,4’ünün de nitel olduğu; evren ve örneklem açısından ise tezlerin yüzde 56,2’sinin özel sektör, yüzde 32,4’ünün ise kamu sektöründe hazırlandığı tespit edilmiştir. İlgili tezler yüzde 84,7’sinin Türk uyruklu öğrenciler, yüzde 15,3’ü ise yabancı uyruklu öğrenciler tarafından hazırlanmıştır. İçerik analizi sonuçlarına göre tezlerin, teorik, model önerisi, ilişkisel inceleme, uygulama yapma ve değişken ilişkileri bağlamında hazırlandığı görülmüştür. Elde edilen bulguların performans değerlendirme fonksiyonunun örgütler ve insan kaynakları açısından önemini vurgulaması ve sonraki dönemlerde hazırlanacak tezlere rehber niteliğinde olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynakları, Performans Değerlendirme, Lisansüstü Tez

Etik Beyan

Verilerin toplanması esnasında akademik etik kurallara riayet edilmiştir.

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

yok

Examination of Postgraduate Theses Written on Performance Evaluation in Turkey

Öz

Today, human resources management plays a crucial role in the relationship between organizational management and employees. In particular, the human resources performance evaluation function fulfills a very important function in terms of revealing employees' potential and increasing their productivity. This function also contributes to the success of the organization. Therefore, this study aims to examine postgraduate theses on performance evaluation, which is of critical importance for organizations and human resources. For this purpose, 831 postgraduate theses published on the website of the Council of Higher Education until the end of November 2023 were evaluated from various dimensions. According to the findings, it was determined that the first thesis (master's thesis) on performance evaluation was written in 1991, and 87.2 percent of the theses were master's theses and 12.8 percent were doctoral theses. Additionally, it was observed that postgraduate theses were written at 111 different universities, 16 different institutes, and 74 different departments. In addition, 74.7 percent of graduate theses are quantitative in method and 22.4 percent are qualitative; In terms of population and sample, it was determined that 56.2 percent of the theses were prepared in the private sector and 32.4 percent were prepared in the public sector. 84.7 percent of the relevant theses were prepared by Turkish students, and 15.3 percent were prepared by foreign students. The content analysis results revealed that the students prepared theses within the framework of theory, model proposals, relational analysis, application, and variable relationships. The findings are expected to guide the preparation of theses in the upcoming periods, highlighting the importance of the performance evaluation function for organizations and human resources.

Anahtar Kelimeler

Human Resources, Performance Evaluation, Postgraduate Thesis

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• ACAR, Safa (2021), “Türkiye’de Yetenek Yönetimi Çalışmalarındaki Gelişmeler: Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir Analiz (2007-2019)”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, S.12(3), ss.1079-1094.
• AHMAD, Rusli ve AZMAN, Ali Nur (2004), “Performance Appraisal Decision in Malaysian Public Service”, International Journal of Public Sector Management, S.17(1), ss.48-64.
• AK, Murat (2021), Yönetim ve Örgütsel Davranışta Bibliyometrik Analizler, Nobel Akademik Yayınları, Ankara.
• AKAR, Nuray (2013), “Türk Yönetim Yazınının Son On Yıllık Kesitinde İnsan Kaynakları Yönetimine Bakış”, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, S.15(1), ss.72-87.
• AKDUMAN, Gülbeniz ve HATİPOĞLU, Zeynep (2020), “Türkiye’de Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Temalarının Analizi”, International European Journal of Managerial Research Dergisi, S.4(6), ss.26-43.
• AKSU, Muharrem (2023), “Yetenek Yönetimi Üzerine Yazılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi”, Güncel İşletme Yönetimi Yaklaşımları: Teori ve Uygulamalar (Ed. Sabiha Kılıç ve Eyyüp Ensari Şahin), Gazi Kitabevi, Ankara, ss.167-186.
• ALMAZ, Fulya (2021), “Türkiye’de İş Ahlakı ve İş Etiği Üzerine Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Analizi: Sistematik Derlemeye Dayalı Nitel Bir Araştırma”, İş Ahlakı Dergisi, S.14(2), ss.329-363.
• ARMSTRONG, Michael (2006), A Handbook of Human Resource Management Practice, Kogan Page, London, 10th Edition.
• ATACAN, Tuğba ve GENÇ, Kurtuluş Yılmaz (2023), “Kadın Çalışanların Kariyer Gelişimlerinde Cam Tavan Sendromunun Etkisi: Türkiye’de “Cam Tavan Sendromu” Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analiz Yöntemiyle İncelenmesi”, Asya Studies-Academic Social Studies / Akademik Sosyal Araştırmalar, S.7(24), ss.275-298.
• BAL, Canan Gamze ve KARAKUŞ, Fatma Nur (2018), “Farklılıkların Yönetimi Konusu Üzerine Yapılan Lisansüstü Tez Çalışmalarına Yönelik Bir İçerik Analizi: 2003-2017 Dönemi”, Journal of Business Science, S.6(2), ss.99-113.
• BAŞ, Metin, MISIRDALI YANGİL, Fulya ve AYGÜN, Seval (2014), “Entelektüel Sermaye Alanında Yapılan Lisansüstü Tez Çalışmalarına Yönelik Bir İçerik Analizi: 2002-2012 Dönemi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, S.10(23), ss.207-226.
• BENLİGİRAY, Serap (2009), “Türkiye’de İnsan Kaynakları Yönetimi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezler ve Bu Tezlerde İncelenen Temaların Analizi: 1983‐2008 Dönemi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, S.4(1), ss.167‐197.
• BOSWELL, Wendy R. ve BOUDREAU, John W. (2000), “Employee Satisfaction with Performance Appraisals and Appraisers: The Role of Perceived Appraisal Use”, Human Resource Development Quarterly, S.11(3), ss.283-299.
• BOWEN, Glenn A. (2009), “Document Analysis as A Qualitative Research Method”, Qualitative Research Journal, S.9(2), ss.27-40.
• BOZ, Hüseyin (2019), “Türkiye’de Yetenek Yönetimi: 2008-2018 Döneminde Yayımlanan Akademik Makaleler Bağlamında Bir Analiz”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, S.20(7), ss.289-327.
• CLEVELAND, Jeanette N. ve MURPHY, Kevin R. (1992), “Analysing Performance Appraisal as Goal Directed Behavior”, Research in Personnel and Human Resources Management 10 (Ed. Gerald R. Ferris, Kendrith M. Rowland), JAI Press, Greenwich (CT), ss.121-185.
• CLEVELAND, Jeanette N., MURPHY, Kevin R. ve WILLIAMS, Richard E. (1989), “Multiple Uses of Performance Appraisal: Prevalence and Correlates”, Journal of Applied Psychology, S.74(1), ss.130-135.
• CURZI, Ylenia, FABBRI, Tommaso, SCAPOLAN, Anna Chiara ve BOSCOLO, Stefano (2019), “Performance Appraisal and Innovative Behavior in the Digital Era”, Frontier Psychology, S.10, ss.1-12.
• DAL CORSO, Laura, DE CARLO, Alessandro, CARLUCCIO, Francesca, GIRARDI, Damiano ve FALCO, Alessandra (2019), “An Opportunity to Grow or a Label? Performance Appraisal Justice and Performance Appraisal Satisfaction to Increase Teachers’ Well-Being”, Frontiers in Psychology, S.10, ss.1-9.
• EYOUN, Khalid, CHEN, Han, AYOUN, Baker ve KHLIEFAT, Aahed (2020), “The Relationship between Purpose of Performance Appraisal and Psychological Contract: Generational Differences as a Moderator”, International Journal of Hospitality Management, S.86, ss.1-8.
• FLETCHER, Clive (2001), “Performance Appraisal and Management: The Developing Research Agenda”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, S.74(4), ss.473-488.
• GERÇEK, Merve ve GERÇEK, Remzi Gürer (2022), “İnsan Kaynakları Yönetimi Çalışmalarının Bibliyometrik Analizi (2017-2021)”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.15(4), ss.816-832.
• GHAZI, Karam, EL-SAID, Osman, SALEM, Islam Elbayoumi ve SMITH, Michael (2023), “Does Performance Appraisal Legitimacy Predict Employee Sabotage and Innovative Behaviors? The Mediating Role of Performance Appraisal Satisfaction”, Tourism Management Perspectives, S.47(1), ss.1-14.
• GÜLDURAN, Aslı ve GÜRDOĞAN, Arzu (2021), “Bibliometric Analysis of Graduate Theses on Presenteeism (2010-2020)”, Proceedings of the Conference on Managing Tourism Across Continents (Ed. Cihan Çobanoğlu, Ebru Günlü Küçükaltan, Muharrem Tuna, Alaattin Basoda, Seden Doğan), USF M3 Publishing, Florida (US), Cilt.1.
• HUFFMAN, Cynthia ve CAIN, Lisa B. (2000), “Effects of Considering Uncontrollable Factors in Sales Force Performance Evaluation”, Psychology & Marketing, S.7(9), ss.799-833.
• IBEOGU, Patrick-Henry Nnanna ve ÖZTÜREN, Ali (2015), “Perception of Justice in Performance Appraisal and Effect on Satisfaction: Empirical Findings from Northern Cyprus Banks”, Procedia Economics and Finance, S.23, ss.964-969.
• IKRAMULLAH, Malik, SHAH, Bahadar, KHAN, Shadiullah, HASSAN, Faqir Uı ve ZAMAN, Tariq (2012), “Purposes of Performance Appraisal System: A Perceptual Study of Civil Servants in District Dera Ismail Khan Pakistan”, International Journal of Business and Management, S.7(3), ss.142-151.
• ILGEN, Daniel R. ve FELDMAN, Jack M. (1983), “Performance Appraisal: A Process Focus”, Research in Organizational Behavior, S.5(1), ss.141-197.
• KALEMCİ, R. Arzu ve TUNCAY, Meral (2015), “Türkiye ve ABD İnsan Kaynakları Yönetimi Yazınının Ele Aldığı Konular Açısından Karşılaştırılması: Bir İçerik Analizi”, 23. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Yayınları, Muğla, C.1, ss.550-554.
• KARADAĞ, Engin (2009), “Eğitim Bilimleri Alanında Yapılmış Doktora Tezlerinin Tematik Açıdan İncelemesi”, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S.10(3), ss.75-87.
• KEEPING, Lisa M. ve LEVY, Paul E. (2000), “Performance Appraisal Reactions: Measurement, Modelling, and Method Bias”, Journal Applied Psychology, S.85(5), ss.708-723.
• KIZILDAĞ, Duygu ve BÖYÜKASLAN, Handan Deniz (2018), “İnsan Kaynakları Yönetimi Alanındaki Bildirilerin Seyri: Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongreleri Üzerine Bir Araştırma”, İş ve İnsan Dergisi, S.5(1), ss.61-73.
• KOÇ, Umut, TÜRKER, Yücel ve ÖZCAN, Hamid Murat (2013), “Çevredeki Bilim: Türkiye’deki İnsan Kaynakları Yönetimi Araştırmaları”, 21. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı (Ed. M. Kemal Demirci, Gülten Eren Gümüştekin, N. Derya Ergun Özler, Ceren Giderler Atalay), Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, ss.252-254.
• KÖSEOĞLU, Demet (2021), “Türkiye’de Performans Yönetimi ile İlgili Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi”, Yönetim ve Örgütsel Davranışta Bibliyometrik Analizler (Ed. Murat Ak), Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, ss.217-241.
• KUVAAS, Bard (2007), “Different Relationships between Perceptions of Developmental Performance Appraisal and Work Performance”, Personnel Review, S.36, ss.378-397.
• LAWAJ, Mohamed Ibrahim (2014), “Performance Appraisal Process in Libyan Public Organizations: An Exploratory Study”, The 2014 WEI International Academic Conference Proceedings, Budapest (Hungary), ss.88-102.
• LAWAJ, Mohamed Ibrahim (2019), “Evaluating Employees’ Performance in the Libyan Commercial Banks: An Exploratory Study”, International Journal of Management and Applied Science, S.5(3), ss.66-69.
• LONGENECKER, Clinton O. ve FINK, Laurence S. (1999), “Creative Effective Performance Appraisals”, Journal of Industrial Management, S.41(5), ss.18-23.
• MAN, Fuat, YILMAZ, Canan ve KURUTKAN, Mehmet Nurullah (2023), “İnsan Kaynakları Yönetiminde Eğitim ve Geliştirme Alanının Bibliyometrik Analizi”, International Journal of Social Sciences and Education Research, S.9(1), ss.15-35.
• MATHIS, Robert L. ve JACKSON, John H. (1997), Human Resource Management, Publishing Co, Minneapolis (US), 8th Edition.
• MAUND, Linda (2001), An Introduction to Human Resource Management: Theory and Practice, Palgrave Publisher, New York (US).
• MCEVOY, Glenn M. (1990), “Public Sector Managers’ Reactions to Appraisals by Subordinates”, Public Personnel Management, S.19(2), ss.201-212.
• MOHRMAN, Allan M., RESNICK-WEST, Suzan M. ve LAWLER, Edward E. (1989), Designing Performance Appraisal Systems: Aligning Appraisals and Organizational Realities, Jossy-Bass Publisher, San Francisco (US).
• MURPHY, Kevin R. ve CLEVELAND, Jeanette N. (1991), Performance Appraisal: An Organizational Perspective, Allyn and Bacon Publisher, Boston (US).
• NA-NAN, Khahan, KANTHONG, Suteeluck, JOUNGTRAKUL, Jamnean ve SMITH, Ian David (2020), “Mediating Effects of Job Satisfaction and Organizational Commitment between Problems with Performance Appraisal and Organizational Citizenship Behavior”, Journal Open Innovation Technology, Market, Complexity, S.6(3), ss.1-19.
• NATHAN, Barry R., MOHRMAN JR, Allan M. ve MILLIMAN, John (1991), “Interpersonal Relations as a Context for the Effects of Appraisal Interviews on Performance and Satisfaction: A Longitudinal Study”, The Academy of Management Journal, S.34(2), ss.352-369.
• NURSE, Lawrence (2005), “Performance Appraisal, Employee Development and Organizational Justice: Exploring the Linkages”, The International Journal of Human Resource Management, S.16(7), ss.1176-1194.
• PINGLE, Sameer S., VERMA, Jyoti ve BHATTACHARJEE, Shrabani Balaram (2015), “Missing Links in Performance Appraisal: A Conceptual Study”, International Journal of Advanced Research in Management and Social Sciences, S.4(6), ss.160-177.
• RAO, T. Venkateswara (2004), Performance Management and Appraisal Systems - HR Tools for Global Competitiveness, Response Book Publisher, New Delhi.
• SAĞLAM-ARI, Güler ve BOYLU, Yasin (2021), “İş Dünyasına Yönelik Yayınlarda İnsan Kaynakları Yönetimi: Türkiye’de Yayınlanan Dergiler Üzerine Bir Araştırma”, İşletme Araştırmaları Dergisi, S.7(3), ss.123-142.
• SANYAL, Manas Kumar ve BISWAS, Soma Bose (2014), “Employee Motivation from Performance Appraisal Implications: Test of a Theory in the Software Industry in West Bengal (India)”, Procedia Economics and Finance, S.11, ss.182-196.
• SAVAŞ, Yasemin ve ARICIOĞLU, M. Atilla (2024), “Strategic Human Resources Management in Türkiye: Strategic Human Resources Management in the Context of Thesis Studies”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, S.6(1), ss.202-211.
• SAYILAR, Yücel (2005), “İnsan Kaynakları Yönetimi Alanının Türkiye’deki Gelişim Çizgisi: Yönetim Organizasyon Kongreleri Üzerine Bir Araştırma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.6(2), ss.147-176.
• ŞİMŞEK, Tuğçe, BENK, Osman ve KENEK, Gökhan (2023), “Esnek Çalışma Konulu Lisansüstü Tezlerin Maxquda ile Bibliyometrik Analizi”, Yönetim ve Çalışma Dergisi, S.7(1), ss.59-86.
• SULIMAN, Abubakr ve AL KATHAIRI, Majid (2013), “Organizational Justice, Commitment and Performance in Developing Countries: The Case of the UAE”, Employee Relations, S.35(1), ss.98-115.
• TELLİ-DANIŞMAZ, Açelya (2022), “Absenteeism ile İlgili Yazılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi”, Türkiye Mesleki ve Sosyal Bilimler Dergisi, S.10, ss.35-46.
• ÜSDİKEN, Behlül ve ERDEN, Zeynep (2002), “1990’lı Yıllarda Türkiye’de Yönetim Alanı: Disiplinin Yapısı ve Yaklaşımlar”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, S.1(2), ss.91-112.
• ÜSDİKEN, Behlül ve WASTİ, S. Arzu (2002), “Türkiye'de Akademik Bir İnceleme Alanı Olarak Personel veya ‘İnsan Kaynakları’ Yönetimi, 1972-1999”, Amme İdaresi Dergisi, S.35(3), ss.1-37.
• VAN DIJK, Dina ve SCHODL, Michael M. (2015), “Performance Appraisal and Evaluation”, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (Ed. James D. Wright), Elsevier Publisher, Oxford, Second Edition, ss.716-721.
• YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan (2005), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 5. Baskı.
• YOUNGCOURT, Satoris S., LEIVA, Pedro I. ve JONES, Robert G. (2007), “Perceived Purposes of Performance Appraisal: Correlates of Individual and Position Focused Purposes on Attitudinal Outcomes”, Human Resource Development Quarterly, S.18(3), ss.315-343.
• ZHENG, Wei, ZHANG, Mian ve LI, Hai (2012), “Performance Appraisal Process and Organizational Citizenship Behavior”, Journal of Managerial Psychology, S.27(7), ss.732-752.
• ZWIECH, Patrycja (2021), “Perception of Justice in Performance Appraisal: Empirical Findings from Enterprises from the West Pomeranian Voivodship in Poland”, Procedia Computer Science, S.192, ss.4649-4657.