Tarım Kredi Kooperatifleri Faizsiz Kredi Sistemi Projesi ve Alternatif Bir Model Önerisi

Yıl 2020, , 444 - 463, 15.09.2020

Maşuk Cahit Uysal

https://doi.org/10.33712/mana.759065

Öz

Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri (TKK), Türkiye tarım sektörünün önde gelen kuruluşlarından biridir. Bu çalışmanın amacı, günümüzde yaşanan ekonomik sorunlarla birlikte faizsiz kredilendirme sistemini hayata geçirmeyi gündemine alan TKK’da bu sistemin uygulanabilirliğinin tespitidir. TKK, finansman-kredi sorununu çözmesi durumunda, elindeki ortak ve şube ağı ile Türkiye’nin önemli ekonomik potansiyele haiz olan bir kurumu hâline gelecektir. Araştırmanın çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden “maksimum çeşitlilik örnekleme” tekniği kullanılarak belirlenmiştir. Çalışmada genel amaç çerçevesinde, konuyla ilgili temsil özelliği bulunan Co-opbank Pertama Malezya’da görüşme yapılmış ve gözlem gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda Türkiye’de bulunan TKK ve katılım bankaları incelenerek idarecileri ile görüşme yapılmıştır. Veri toplama yöntemi olarak gözlem ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Yapılan görüşmeler, veri doyumuna ulaşıldığına karar verildiğinden, araştırma açısından yeterli olarak değerlendirilmiştir. Elde edilen görüşme, gözlem ve doküman verileri içerik analizi yaklaşımıyla yorumlanmıştır. Araştırma neticesinde TKK’nın, kredi uygulamalarının faizsiz kredilendirme sistemine benzer olduğu, özkaynaklar dışından sağlanan finansman kaynaklarının ortak sermayelerinden gerçekleştirilmesi gerektiği ve tasarruf-kredi kooperatifi şeklinde örgütlenmesinin daha yerinde olacağı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kooperatifçilik Harketi, Finansman, Faizsiz Bankacılık

Destekleyen Kurum

Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdürlüğü

Agricultural Credit Cooperatives Interest-Free Credit System Project and An Alternative Model Proposal

Öz

Turkish Agricultural Credit Cooperatives (TACC) is one of the leading institutions of Turkey's agricultural sector. In this context, the purpose of this study is to determine the applicability of the interest-free credit system in TACC, which has in its agenda putting this system into practice due to today's economic problems. In case the financing-credit problem is solved, TACC, with its stakeholder and branch network, will become an institution with significant economic potential in the country. The study group was determined by using "maximum diversity sampling" technique. In the application part, Co-opbank Pertama Malaysia has been interviewed and observed as a representational organization. At the same time, TACC and Islamic banks in Turkey have been examined and interviews are held with their managers. As a method of data collection, observation and semi-structured interview techniques were used. Interviews were evaluated as sufficient in terms of research since it was decided that data satisfaction was reached.Interview, observation and document data obtained were interpreted with the content analysis approach. The research concludes that TACC’ credit applications are similar to the interest-free credit system, financing sources that other than equity should be realized from the common capital, and that it is more viable for TACC to organize as savings-credit cooperatives.

Anahtar Kelimeler

Cooperative Movement, Finance, Interest-Free Banking

Kaynakça

• AHMAD, Ziauddin (1978), "The Theory of Riba", İslamic Studies, S.17(4), ss.171-185.
• AKIN, Cihangir (1986), Faizsiz Bankacılık ve Kalkınma, Kayıhan Kitabevi, İstanbul.
• AL-MUHARRAMİ, Saeed ve HARDY, Daniel C. (2013), Cooperative and Islamic Banks: What can they Learn from Each Other?, IMF Working Paper Monetary and Capital Markets, International Monetary Fund.
• BIRCHALL, Johnston ve KETILSON, Lou Hammond (2009), Resilience of the Cooperative Business Model in Times of Crisis, International Labour Organization, Cenova.
• BRITISH EMBASSY BISHKEK (2015), Islamic Finance in the UK, Londra.
• ÇIKIN, Ayhan (1996), Türkiye'de Bir Kooperatifler Bankası Kurulması İhtiyacı Nedenleri ve Hedefleri, Friedric Ebert Vakfı Yayını, İstanbul.
• DESTEBAŞI, Ayşe Nur (2018), "Enflasyon ve Faiz İlişkisi Üzerine İslamiyet Açısından Bir Değerlendirme", Enderun Dergisi, S.2(1), ss.32-38.
• De VRIES, Bouke (2009), "European Co-operative Banks in Financial and Economic Turmoil", The Expert Group Meeting On Cooperatives, New York, United Nations, ss.3-4.
• DEVELTERE, Patrick, POLLET, Ignace ve WANAYAMA, Frederick (2008), Cooperating out of Poverty; The Renaissance of the African Cooperative Movement, ILO Publisher, Geneva.
• DOĞAN, Sibel (2008), "Katılım Bankaları ve Ekonomiye Etkileri: Türkiye Örneği", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sütçüimam Üniveristesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• HABERGETİREN, Ömer Faruk (2017), "İslam Hukukunda Paranın Değer Kaybının Ödenmesini Gerektiren Esaslar", Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi, S.1(1), ss.19-31.
• ISDB (2020), "What We Do", İslamic Development Bank, Cidde, https://www.isdb.org/what-we-do (Erişim Tarihi: 02.09.2020).
• İNAN, İsmail Hakkı (2008), Türkiye'de Tarımsal Kooperatifçilik ve AB Modeli, İstanbul Ticaret Odası Yayını, İstanbul, 2. Baskı.
• JONES, Paul A. (2008), “From Tackling Poverty to Achieving Financial Inclusion - The Changing Role of British Credit Unions in Low İncome Communities”, The Journal of Socio – Economics, S.37(6), ss.2141-2154.
• KOÇ, Hakan (2001), Kooperatifçilik Bilgileri, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• KÜÇÜKKAPLAN, İlhan (2002), "Kooperatif Bankacılığı Dünyadaki Uygulaması ve Türkiye'de Uygulanabilirliği", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• KÜÇÜKKAPLAN, İlhan (2003), “Kooperatif Bankacılığı ve Dünya Genelindeki Uygulamaları”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, S.8(3), ss.27-48.
• ÖZGÜR, Özgür (2007), "Katılım Bankalarının Finansal Etkinliği ve Mevduat Bankaları ile Rekabet Edebilirliği", Yayımlanmamış Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• ÖZSOY, İsmail (2013), "Katılım Bankacılığı Nedir, Ne Değildir?", Yeni Ümit Dini İlimler ve Kültür Dergisi, S.25(100), ss.10-11.
• ÖZULUCAN, Abitter ve DERAN, Ali (2009), "Katılım Bankacılığı İle Geleneksel Bankaların Bankacılık Hizmetleri ve Muhasebe Uygulamaları Açısından Karşılaştırılması", Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.6(11), ss.85-108.
• SELVANATHAN, Mahiswaran, NADARAJAN, Dineswary, ZAMRI, Amelia, SUPPRAMANIAM, Subaashnii ve MUMHAMMAD, Ahmad (2018), “An Exploratory Study on Customers’ Selection in Choosing Islamic Banking”, International Business Research, S.11(5), ss.42-49.
• TERZİ, Hasan, APAN, Mehmet, ATAR Abüdlkadir ve ŞAHİN, Halil (2019), "Bireysel Müşterilerin Katılım Bankalarını Tercih Etme Tutumlarıı Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi Üzerine Kültürlerarası Karşılaştırma: Türkiye ve Avrupa Örneği", Katılım Finansmanında Yeni Yaklaşımlar II, TKBB Yayınları, İstanbul, ss.165-200.
• TUNÇ, Hüseyin (2010), Katılım Bankacılğı Felsefesi, Teorisi ve Türkiye Uygulaması, Nesil Yayınları, İstanbul.
• TURAN, Güngör ve GÖKALP, Mehmet Faysal (1993), İslam Toplumlarının Ekonomik Yapısı, Fey Vakfı Yayını, İstanbul.
• TÜRKİYE TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ (2018), 2017 Yılsonu Faaliyet Raporu, Muhasebe ve Finansman Daire Başkanlığı Bütçe ve Raporlama Müdürlüğü Yayını, Ankara.
• TÜRKİYE TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ MERKEZ BİRLİĞİ (2018), 2017 İstatistik Yıllığı, Strateji Geliştirme ve Teşkilatlandırma Daire Başkanlığı Yayını, Ankara.
• TÜRKİYE TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ MERKEZ BİRLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2006), 1581 Sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu İle Anasözleşmeler, APK Daire Başkanlığı Yayını, Ankara.
• TÜRKİYE TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ MERKEZ BİRLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2007), 30. Yıl, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
• UÇAR, Mustafa (1992), Türkiye'de-Dünya'da Faizsiz Bankacılık ve Hesap Sistemleri, Fey Vakfı Yayını, İstanbul.
• UYSAL, Maşuk Cahit (2019), "Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri ve Faizsiz Kredi Sisteminin Uygulanabilirliği", VI. Yıldız Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Özet Bildiriler Kitabı, 12-13 Aralık 2019 - İstanbul, Yıldız Teknik Üniversitesi Yayını, İstanbul, ss.509, http://www.sbe.yildiz.edu.tr/media/files/6_YSBK-OzetBildiriKitabiv7.pdf (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
• WORLD BANK (2008), Finance for All? Policies and Pitfalls in Expanding Access, World Bank Publisher, Washington D.C..
• YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan (2016), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• ZAİM, Sabahattin (2005), Türkiye'nin Yirminci Yüzyılı: Toplum, İktisat, Siyaset, İşaret Yayınları, İstanbul.
• ZARAKOLU, Avni (1954), “Memleketimizde Bankacılık ve Kooperatifçilik Bakımından Küçük Kredi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.11(3-4), ss.347-368.
• 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu (10.05.1969 tarih ve 13195 sayılı Resmi Gazete).
• 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu (28.04.1972 tarih ve 14172 sayılı Resmi Gazete).
• Özel Finans Kurumlarının Kurulmasına Yönelik Karar (19.12.1983 tarih ve 18256 Mükerrer sayılı Resmi Gazete).