Reassessment of Turkey's Reservations to the European Charter of Local Self-Government

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 3, 594 - 609, 01.01.2021

Abdullah Taştekin Hakan Akca

https://doi.org/10.33712/mana.811416

Cited By: 2

Öz

In The European Charter of Local Self-Government, it is aimed to make local governments more effective in terms of realization, protection and implementation of the administrative, political and financial autonomy of local governments and the fulfillment of public services by the administrative units closest to citizens. The most important feature of the Charter is that it strengthens local governments by including local and financial autonomy issues. Turkey has adopted this Charter. However, Turkey has put reservations in some paragraphs of the Charter. In this study, the current status of the reservations placed in the Charter along with the reforms carried out in public administration in Turkey is discussed. The aim of the study is to put forward together with the reasons on which Turkey has placed reservations in The European Charter of Local Self-Government. Content analysis method was used in the realization of the study. In the content analysis, the European Charter of Local Self-Government and its Additional Protocol were taken as basis. In this context, Turkey's derogation; local autonomy, administrative autonomy, use of local responsibilities, supervision of local governments, use of financial resources, consultation with local authorities, non-conditional grants, the right to international cooperation, the right to seek judicial remedies and the right to join unions and associations were evaluated separately.

Anahtar Kelimeler

The European Charter of Local Self-Government, Local Autonomy, Local Governments, Turkey

Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’na Türkiye’nin Koyduğu Çekincelerin Yeniden Değerlendirilmesi

Öz

Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’nda genel olarak yerel yönetimlerin idari, siyasi ve mali özerkliklerinin gerçekleştirilmesi, korunması ve kamu hizmetlerinin vatandaşlara en yakın yönetim birimlerince yerine getirilmesi çerçevesinde yerel yönetimlerin daha etkin bir hâle kavuşturulması amaçlanmaktadır. Şart’ın en önemli özelliği yerel ve mali özerklik konularını içererek yerel yönetimleri daha güçlü bir hâle getirmesidir. Türkiye de bu Şart’ı onaylamıştır. Ancak Türkiye Şart’ın bazı paragraflarına çekinceler koymuştur. Bu çalışmada, Türkiye’de kamu yönetiminde gerçekleştirilen reformlarla birlikte Şart’a koyulan çekincelerin mevcut durumu ele alınmaktadır. Çalışmanın amacı, Türkiye’nin Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’na hangi hususlarda çekinceler koyduğunun sebepleri ile birlikte ortaya koyulmasıdır. Çalışmanın gerçekleştirilmesinde içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. İçerik analizinde Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ve Ek Protokolü esas alınmıştır. Bu kapsamda, Türkiye’nin çekince koyduğu; yerel özerklik, idari özerklik, yerel sorumlulukların kullanılması, yerel yönetimlerin denetimi, mali kaynakların kullanılması, yerel makamlara danışılma, hibelerin şartlı yapılmaması, uluslararası iş birliği yapma hakkı, yargı yoluna başvurma hakkı ile birlik kurma ve birliklere katılma hakkı ayrı ayrı değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı, Yerel Özerklik, Yerel Yönetimler, Türkiye

Kaynakça

• ALODALI, M. Fatih Bilal, ÖZCAN, Lütfi, ÇELİK, Fikret, ve USTA, Sefa (2007), “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ve Türkiye'de Belediyelerde Özerklik”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S.3, ss.1-11.
• BİLGİN, Mehmet Hüseyin (2005), “Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma Tartışmaları”, Kadir Has Üniversitesi İİBF Perşembe Konferansları, S.20, ss.29-52.
• COŞKUN, Bayram ve EŞKİ, Şeyma (2013), “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ve Ek Protokol Bağlamında Türkiye'deki Yerel Yönetim Sisteminin Değerlendirilmesi”, VIII. Kamu Yönetimi Sempozyumu (KAYSEM), Hatay, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Yayını, Hatay, ss.1-14.
• ÇELİK, Abdullah (2013), “Yerel Özerklik Açısından 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun Genel Bir Değerlendirmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, S.18(1), ss.17-28.
• ÇETİN, Sefa (2010), “Türkiye'de Kamu Yönetimi Reform Sürecinin Değerlendirilmesi: Aksayan ve İşleyen Yönler”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.19(3), ss.23-38.
• ÇEVİKBAŞ, Rafet (2012), “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ve Türkiye'de Uygulanabilirliği”, Türk İdare Dergisi, S.475, ss.33-62.
• DEMİRCAN, Esra Siverekli (2009), “Yerel Yönetimler Yerelleş(m)iyor Mu?: Mali Yapı Üzerine Bir Değerlendirme”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S.8(16), ss.339-367.
• ESEN, Adem (2011), “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartında Türkiye'nin Çekince Koyduğu Maddelerin Değerlendirilmesi”, İller ve Belediyeler Dergisi, S.763, ss.20-29.
• GÖRÜN, Mustafa (2004), “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı” Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Anlaşmalarında Avrupa Konseyi, Edt. Zerrin Toprak, Hikmet Yavaş ve Mustafa Görün, Birleşik Yayınları. İzmir.
• GÜL, Hüseyin, KİRİŞ, Hakan Mehmet, NEGİZ, Nilüfer ve GÖKDAYI, İsmail (2014), Türkiye'de Yerel Yönetimler ve Yerel Siyaset, Detay Yayıncılık, Ankara.
• İNAÇ, Hüsamettin, ve ÜNAL, Feyzullah (2007), “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ve Türkiye'de Belediyeler”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.17, ss.1-24.
• KELEŞ, Ruşen (1995), “Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Karşısında Avrupa ve Türkiye”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, S.4(6), ss.3-19.
• KELEŞ, Ruşen ve MENGİ, Ayşegül (2017), Avrupa Birliğinin Bölge Politikaları, Cem Yayınevi, İstanbul.
• KOÇAK, Süleyman Yaman ve EKŞİ, Ali (2010), “Katılımcılık ve Demokrasi Perspektifinden Türkiye’de Yerel Yönetimler”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.21, ss.295-307.
• KÖŞGER, Yavuz Selim ve HAKTANKAÇMAZ, M. İlker (2011), “Avrupa Konseyi Tarafından Yerel Yönetimler Alanında Hazırlanan Anlaşmalar”, İdarecinin Sesi Dergisi, S.146, ss.50-53.
• MURATOĞLU, Tahir (2011), “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ve Türk Hukuku”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, S.69(1-2), ss.737-776.
• ÖKMEN, Mustafa ve PARLAK, Bekir (2015), Yerel Yönetimlerde Yeni Vizyonlar, Ekin Yayınları, Bursa.
• ÖZER, Mehmet Akif (2013), “Yerel Yönetimler Reformunda Reform: 6360 Sayılı Kanun'un Düşündürdükleri”, Yerel Politikalar, S.3, ss.97-126.
• PITIRLI, Ali (1989), “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı”, Türk İdare Dergisi, S.61(383), ss.59-72.
• SERTESEN, Selçuk (2013), “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Reform Açısından Önemli mi?”, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu, TEPAV Yayınları, İstanbul.
• TOKSÖZ, Fikret (2013), Avrupa Birliği ve Türkiye’de Yerel Yönetim, Türkiye Belediyeler Birliği Yayınları, Ankara.
• TAŞTEKİN, Abdullah (2015), “Türkiye’de Mahalli İdare Birlikleri” İdari ve Mali Açıdan Türkiye’de Yerel Yönetimler, Edt. Mehmet Mecek, Mesut Doğan ve Bekir Parlak, Bekad Yayınları, Ankara
• TOPRAK KARAMAN, Zerrin (2014), Yerel Yönetimler, Siyasal Kitabevi, İzmir.
• TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞBAKANLIĞI (2011), Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartına İlişkin Bilgi Notu, T.C. Başbakanlık Yayını, Ankara.
• YEREL YÖNETİMLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2019), 2018 Yılı Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara.
• YETER, Enis (1996), “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Karşısında Türkiye: Anayasa ve İlgili Yasalarda Durum”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, S.5(1), ss.3-13.
• ZOROĞLU, Murat (2011), “Yeni Yerel Yönetim Mevzuatı ve Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı”, İdarecinin Sesi Dergisi, S.146, ss.47-49.
• www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/122 (Erişim Tarihi: 15.03.2020).
• www.coe.int/en/web/portal/home (Erişim Tarihi: 15.03.2020).
• 3723 sayılı Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun (21.05.1991 tarih ve 20877 sayılı Resmi Gazete).
• 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun (09.04.2002 tarih ve 24721 sayılı Resmi Gazete).
• 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (24.12.2003 tarih ve 25326 sayılı Resmi Gazete).
• 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu (23.07.2004 tarih ve 25531 sayılı Resmi Gazete).
• 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu (04.03.2005 tarih ve 25745 sayılı Resmi Gazete).
• 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu (11.06.2005 tarih ve 25842 sayılı Resmi Gazete).
• 5393 sayılı Belediye Kanunu (13.07.2005 tarih ve 25874 sayılı Resmi Gazete).
• 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun (15.07.2008 tarih ve 26937 sayılı Resmi Gazete).
• Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliği (17.02.2006 tarih ve 26093 sayılı Resmi Gazete).