Kentsel Altyapının İklim Değişikliğine Karşı Dirençli Hale Getirilmesinde Yeşil Altyapı Çözümleri

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 4, 1001 - 1014, 08.01.2025

Berfin Göksoy Sevinçli , Erdal Bayrakcı

Öz

Bu çalışma, iklim değişikliğine karşı kentsel dirençliliği artırmada yeşil altyapının kritik rolünü incelemekte, bileşenlerini, faydalarını ve örnek uygulamaları vurgulamaktadır. Çalışma amacına uygun olarak, literatür taraması yöntemiyle desenlenmiştir. Sonuç olarak, yeşil altyapı, iklim değişikliği karşısında kentsel dayanıklılığı artırmaya yönelik dönüştürücü bir yaklaşımı temsil eder. Kentler genişlemeye ve gelişmeye devam ederken, iklim değişikliğinin getirdiği zorluklar acil olarak kent planlamacılarını, politika yapıcıları ve toplulukları geleneksel altyapı yaklaşımlarını yeniden düşünmeye zorlamaktadır. Doğal sistemleri kentsel ortamlara entegre eden yenilikçi bir kavram olan yeşil altyapı, kentsel dayanıklılığı artırmak için temel bir çözüm olarak ortaya çıkmıştır. Geniş bir şekilde tanımlanan yeşil altyapı, yağmur suyunu yönetmek, küresel ısınmanın etkilerini azaltmak ve hava kalitesini iyileştirmek için bitki örtüsünü, toprağı ve diğer doğal unsurları kullanan ve kente pek çok faydalar sağlayan bir dizi uygulamayı kapsar. Yeşil altyapıyı kentsel planlamaya entegre etmek, kentsel büyümeyi yönetmeye yönelik bütünsel bir yaklaşımı teşvik ettiği ve kentlere; aşırı hava olayları ve artan sıcaklıklar gibi iklim değişikliğinin getirdiği zorluklara karşı direnç kazandırabileceği için önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Kentsel Altyapı, İklim Değişikliği, Savunmasızlık, Dirençlilik, Yeşil Alt Yapı

Etik Beyan

Bu makale Araştırma ve Yayın Etiğine uygundur. Beyan edilecek herhangi bir çıkar çatışması yoktur. Araştırmanın ortaya konulmasında herhangi bir mali destek alınmamıştır. Makale yazım ve intihal/benzerlik açısından kontrol edilmiştir. Makale, “en az iki dış hakem” ve “çift taraflı körleme” yöntemi ile değerlendirilmiştir. Yazar, dergiye imzalı “Telif Devir Formu” belgesi göndermişlerdir. Mevcut çalışma için mevzuat gereği etik izni alınmaya ihtiyaç yoktur. Bu konuda yazarlar tarafından dergiye “Etik İznine Gerek Olmadığına Dair Beyan Formu” gönderilmiştir. Yazar, çalışmanın tüm bölümlerine ve aşamalarına tek başına katkıda bulunmuştur.

Destekleyen Kurum

Araştırmanın ortaya konulmasında herhangi bir mali destek alınmamıştır.

Green Infrastructure Solutions for Making Urban Infrastructure Resilient to Climate Change

Öz

This study examines the critical role of green infrastructure in enhancing urban resilience to climate change, highlighting its components, benefits, and best practices. This study employs a literature review method to align with its purpose. In conclusion, green infrastructure represents a transformative approach to enhance urban resilience in the face of climate change. As cities continue to expand and evolve, the challenges of climate change are urgently forcing urban planners, policy makers, and communities to rethink traditional infrastructure approaches. Green infrastructure, an innovative concept that integrates natural systems into urban environments, has emerged as a key solution to enhance urban resilience. Broadly defined, green infrastructure encompasses a range of practices that utilise vegetation, soil and other natural elements to manage stormwater, reduce heat, and improve air quality, providing many benefits to the city. Integrating green infrastructure into urban planning is important as it promotes a holistic approach to managing urban growth and can help cities build resilience to the challenges of climate change, such as extreme weather events and rising temperatures.

Anahtar Kelimeler

Urban Infrastructure, Climate Change, Vulnerability, Resilience, Green Infrastructure

Etik Beyan

This paper complies with Research and Publication Ethics, has no conflict of interest to declare, and has received no financial support. The article has been checked for spelling and plagiarism/similarity. The article was evaluated by "at least two external referees" and "double blinding" method. The author sent a signed "Copyright Transfer Form" to the journal. There is no need to obtain ethical permission for the current study as per the legislation. The "Declaration Form Regarding No Ethics Permission Required" was sent to the journal by the authors on this subject. The author contributed to all sections and stages of the study alone.

Destekleyen Kurum

No financial support was received for the conduct of the research.

Kaynakça

• AKDEMİR, Çiğdem ve AYATAÇ, Hatice (2019), “Engelsiz Erişimde Akıllı Kent Teknolojilerinin Kullanımı”, 27. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu: Geleceğin Kentini Tasarlamak Akıllı Kentler, Geleceğin Toplumu ve Kentsel Tasarımı Bildiriler Kitabı, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları, İstanbul, ss.131-141.
• AKTEN, Sibel ve GÜL, Atilla (2024), “Kentlerin İklim Değişikliğine Uyum Sağlanmasında Yerel Yönetimlerin Rolü”, Journal of Protected Areas Research, S.3(1), ss.84-92.
• ALTAN, Mehmet Fatih ve CANPOLAT, Barış Yiğit (2023), “Kentsel Dönüşüm Sürecine Şehir Planlama Perspektifinden Bakış / Şehirleri Yeniden Şekillendirmek”, Şantiye - İnşaat Yapı ve Mimarlık Dergisi, S.402, ss.64-70.
• ARAS, Baran Barış ve DEMİRCİ, Kıvanç (2020), “İklim Değişikliğinin İnsan Sağlığı Üzerindeki Psikolojik Etkileri”, Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.1(2), ss.77-94.
• ARI ÇAKMAK, Merve ve KABAKCI BAŞAKÇILARDAN, Sibel (2024), “Bir Organize Sanayi Bölgesinde Sera Gazı Envanteri Hazırlanması ve Emisyon Azaltım Projelerinin Belirlenmesi”, Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, S.10(2), ss.465-477.
• ASHLEY, Richard ve EVANS, Thomas D. (2011), Surface Water Management and Urban Green Infrastructure: A Review of Potential Benefits and UK and International Practices, Foundation for Water Research Press, Buckinghamshire.
• AYDIN, Büşra (2023), “Yapılı Çevrede İklim Değişikliğinin Etkilerini Azaltma ve Uyum Stratejilerinin Araştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• AYTEKİN, Ahmet, KORUCUK, Selçuk, BEDİRHANOĞLU BAYAZİT, Şule ve SIMIC, Viladimir (2024), “Selecting the Ideal Sustainable Green Strategy for Logistics Companies Using a T-Spherical Fuzzy-Based Methodology”, Engineering Applications of Artificial Intelligence, S.127, ss.(107347).
• BATES, Bryson, KUNDZEWICZ, Zbigniew ve PALUTIKOF, Jean P. (2008), “Climate Change and Water”, Technical Paper of the Intergovernmental Panel on Climate Change (Ed. Bryson Bates, Zbigniew Kundzewicz, Jean P. Palutıkof), IPCC Secretariat, Geneva.
• BLAIS, Lynn E. (2014), “The Legitimate Reach of the Environmental Revolution”, The Harvard Journal of Law & Public Policy, S.37, ss.13-22.
• BURLEY, Blair Alexandra (2018), “Green Infrastructure and Violence: Do New Street Trees Mitigate Violent Crime?”, Health & Place, S.54, ss.43-49.
• CİRİT, Fırat (2014), “Sürdürülebilir Kent İçi Ulaşım Politikaları ve Toplu Taşıma Sistemlerinin Karşılaştırılması”, Uzmanlık Tezi, T.C. Kalkınma Bakanlığı İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Ankara.
• C40 CITIES (2015), “Cities100: Copenhagen-Green Infrastructure Prevents Flooding”, C40 Cities (E-Doküman), https://www.c40.org/case-studies/cities100-copenhagen-green-infrastructure-prevents-flooding/ (Erişim Tarihi: 07.07.2024).
• ÇİĞDEM, Abdullah ve AKYOL, Duygu (2016), “Ekolojik Sürdürülebilir Kentsel Yönetim Bağlamında Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Yasal Olanakları ve 2014 Sonrasındaki Değişimi”, TURAN–SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, S.8(32), ss.244–250.
• DEMİRCİ, Kıvanç (2019), “Uluslararası ve Ulusal Mevzuat Hükümleri Çerçevesinde İklim Mültecisi Kavramı ve Türkiye Özelinde Yaratacağı Muhtemel Sorunlar”, Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, S.2(2), ss.93-114.
• DİNCER, Şeyma Elif ve YALÇINER ERCOŞKUN, Özge (2021), “Kent Planlamada Yeni Bir Yöntem Önerisi: Kentsel Dirençlilik Endeksi”, Resilience, S.5(2), ss.159-172.
• DİNÇ ÇAĞ, Betül (2020), “Bilgi Çağında Yeni Bir Geçiş: Kentsel Dönüşümden Akıllı Kentsel Dönüşüme”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• ERAT, Veysel, ALMA SAVAŞ, Dilek ve SAVAŞ, Yunus (2023), “Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Ekolojik Ayak İzi Arasında Nedensellik İlişkisinin Analizi: Dalgacık Yöntemi Yaklaşımı”, Journal of Mehmet Akif Ersoy University Economics and Administrative Sciences Faculty, S.10(2), ss.1608-1626.
• ESELER, Bahriye ve GENÇKAYA, Ömer Faruk (2023), “Kentsel Dönüşüm Kararlarına Vatandaş Katılımı “Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Projesi”, Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, S.9(1), ss.291-308.
• EUROPEAN COMMISSION (2013), “Green Infrastructure”, European Commission (E-Döküman), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:52013DC0249&from=EN (Erişim Tarihi: 07.07.2024).
• EUROPEAN ENVIRONMENT AGENCY (2023), “How Green are European Cities? Green Space Key to Well-Being – But Ccess Varies”, European Commission (E-Döküman), https://www.eea.europa.eu/highlights/how-green-are-european-cities (Erişim Tarihi: 07.07.2024).
• EUROPEAN COMMISSION (2024), “Nature-Based Solutions Breathing LIFE into Our Urban Environments”, European Commission (E-Döküman), https://cinea.ec.europa.eu/news-events/news/nature-based-solutions-breathing-life-our-urban-environments-2024-08-12_en (Erişim Tarihi: 08.10.2024).
• GAŠPAROVIĆ, Sanja, SOPINA, Ana ve ZENERAL, Anton (2022), “Impacts of Zagreb’s Urban Development on Dynamic Changes in Stream Landscapes from Mid-Twentieth Century”, Land 11, S.5, ss.(692).
• GERGİN, Elif Dilara (2024), “İklim Değişikliğine Dirençli Kentler: Dünya’da ve Türkiye’de İyi Yerel Yönetim Uygulama Örnekleri”, Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.18, ss.94-111.
• GERLACH, Terry (2011), “Volcanic Versus Anthropogenic Carbon Dioxide”, EOS Transactions American Geophysical Union, S.92, ss.201-208.
• GOODEN, Ben (2019), “Six International Cities with Outstanding Green Infrastructure”, Citygreen (E-Doküman), https://citygreen.com/six-international-cities-with-outstanding-green-infrastructure/ (Erişim Tarihi: 07.07.2024).
• GÜL, Atila (2024), “Karbon Fiyatlama Yaklaşımları ve Yeşil Alan İlişkisi”, Kentsel Yeşil Alanların Sürdürülebilir Yönetimi (Ed. Kenan İnce), İksad Yayınları, Ankara, ss.201-235.
• HAUBER, Gerhard (2024), “Climate Adaptation and Resilience: How Blue-Green Infrastructure Enables Livable Places”, Ramboll, https://c.ramboll.com/climate-adaptation-and-resilience-with-blue-green-infrastructure (Erişim Tarihi: 07.07.2024).
• HECKERT, Megan ve ROSAN, Cristina (2018), “Creating GIS-Based Planning Tools to Promote Equity Through Green Infrastructure”, Frontiers in Built Environment, S.4, ss.(27).
• IŞIK, Yavuz (2023), “Yönetmelikte Beton Dayanım Sınıfları Yükseltilmeli”, Para Dergi (E-Makale), https://www.paradergi.com.tr/sektorler/2023/03/06/afetlere-dayanikli-sehirler-nasil-insa-edilir (Erişim Tarihi: 07.09.2024).
• JAYASOORIYA, Varuni, NG, Anne, MUTHUKUMARAN, Shubha ve PERERA, B. J. C. (2017), “Green Infrastructure Practices for Improvement of Urban Air Quality”, Urban Forestry & Urban Greening, S.21, ss.34-47.
• KALAYCIOGLU, Sibel ve RITTERSBERGER TILIÇ, Helga (2002), “Yapısal Uyum Programlarıyla Ortaya Çıkan Yoksullukla Başetme Stratejileri”, Kentleşme, Göç ve Yoksulluk (Ed. Ahmet Alpay Dikmen), İmaj Yayıncılık, Ankara, ss.197-247.
• KARAKAYA, Etem, AKKOYUN, Gamze ve HİÇYILMAZ, Burcu (2023), “Sera Gazı Emisyonu Azaltımı İçin Karbonun Fiyatlanması: Karbon Vergisi Mi Emisyon Ticareti Mi?”, Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, S.8(4), ss.813-841.
• KAYAN, Ahmet (2022), “Kentleşme ve Küresel İklim Değişikliği İlişkisi”, Küresel İklim Değişikliği (Ed. Veysel Eren, Ahmet Kayan), Gazi Kitabevi, Ankara.
• KILIÇ, Mehtap (2024), “Türkiye’nin Kıyı Şehirlerinde Yürütülen Akıllı Şehir Projelerinin Kıyılarda Dirençlilik Oluşturma Rolünün Değerlendirilmesi”, Afet ve Risk Dergisi, S.7(1), ss.210-225.
• LINDWALL, Courtney (2022), “What Are the Effects of Climate Change?”, NRDC Guide, https://www.nrdc.org/stories/what-are-effects-climate-change (Erişim Tarihi: 05.07.2024).
• LOMBARDÍA, Alba ve GÓMEZ-VILLARINO, Maria Teresa (2023), “Green Infrastructure in Cities for the Achievement of the un Sustainable Development Goals: A Systematic Review”, Urban Ecosystems, S.26(6), ss.1693-1707.
• MARUŠIĆ, Barbara Goličnik (2015), “Social Behaviour as a Basis for the Design and Development of Green Infrastructure”, Urbani Izziv, S.26, ss.130-149.
• MATHEY, Juliane, ROßLER, Stefanie, BANSE, Juliane, LEHMANN, Iris ve BRÄUER, Anne (2015), “Brownfields as an Element of Green Infrastructure for Implementing Ecosystem Services into Urban Areas”, Journal of Urban Planning and Development, S.141(3), ss.(00275).
• MIMURA, Nobuo (2013), “Sea-Level Rise Caused by Climate Change and its Implications for Society”, Proceedings of the Japan Academy, Series B, Physical and Biological Sciences, S.89(7), ss.281-301.
• NALBANT, Fatma ve SEVİNÇLİ, Çağrı (2023), “Büyükşehir Belediyelerinin İklim Değişikliğiyle İlgili Mevzuat ve Kurumsal Raporlarının Kent Ekonomisi İlişkisi Kapsamında İncelenmesi”, Kent Ekonomisi ve Kentsel Gelişme (Ed. Yakup Bulut, Ahmet Kayan), Sayda Yayınevi, Bursa.
• NASA (2024), “Responding to Climate Change”, National Aeronautics and Space Administration, https://science.nasa.gov/climate-change/adaptation-mitigation/ (Erişim Tarihi: 07.07.2024).
• NATIONAL RESEARCH COUNCIL (1994), “Division on Earth, Life Studies, Commission on Geosciences, & Board on Global Change”, Solar Influences on Global Change, National Academies Press, Washington, S.8, ss.89-94.
• NAUMANN, Sandra, DAVIS, McKenna, KAPHENGST, Timo, PIETERSE, Mav ve RAYMENT, Matt (2011), Design, Implementation and Cost Elements of Green Infrastructure Projects, Final Report to the European Commission Press, Brussels.
• NORTON, Briony, COUTTS, Andrew M., LIVESLEY, Stephen J., HARRIS, Richard J., HUNTER, Annie M. ve WILLIAMS, Nicholas S. (2015), “Planning for Cooler Cities: A Framework to Prioritise Green Infrastructure to Mitigate High Temperatures in Urban Landscapes”, Landscape and Urban Planning, S.134, ss.127-138.
• OECD (2024), Infrastructure for a Climate-Resilient Future, OECD Publishing, Paris.
• OKUMUŞ, Sena ve İMAL, Rümeysa (2022), “Kentsel Dayanıklılık: Planlama ve Tasarım Boyutunda Stratejiler”, Peyzaj Araştırmaları ve Uygulamaları Dergisi, S.4(1), ss.12-19.
• ORHAN, Gökhan (2013), “Türkiye’de Çevre Politikaları: Değişen Söylemler, Değişmeyen Öncelikler”, Memleket Siyaset Yönetim, S.8(19-20), ss.1-24.
• ORTAÇEŞME, Veli ve ZEĞEREK ALTUNBEY, Pınar (2022), “İklim Adaptasyonunun Anahtarı Olarak Yeşil Altyapı: Kentsel Doğa ve İklim Değişikliği”, Peyzaj, S.4(2), ss.123-132.
• ÖZTÜRK, Hasan Hüseyin (2024), Tarımsal Üretimde Sera Gazı Emisyonları ve Karbon Ayak İzi Yönetimi, Akademisyen Kitabevi, Ankara.
• SEMERARO, Teodoro, POMES, Alessandro, GIUDICE, Cecilia Del, NEGRO, Danilo ve ARETANO, Roberta (2018), “Planning Ground Based Utility Scale Solar Energy as Green Infrastructure to Enhance Ecosystem Services”, Energy Policy, S.117, ss.218-227.
• SEVİNÇLİ, Çağrı (2020), “Çevre ve Hukuk İlişkisi”, Çevre Tartışmaları ve Çağdaş Gelişmeler (Ed. Özcan Sezer, Ahmet Kayan), Gazi Kitabevi, Ankara.
• SEVİNÇLİ GÖKSOY, Berfin, NALBANT, Fatma ve ESELER, Bahriye (2020), “Çevre Etiği Kavramının Kentsel Dönüşüm Üzerinden Değerlendirilmesi”, Çevre Tartışmaları ve Çağdaş Gelişmeler (Ed. Özcan Sezer, Ahmet Kayan), Gazi Kitabevi, Ankara.
• SEYMEN AKSU, Nurçi̇n ve ERCOŞKUN, Özge (2022), “Akıllı Kentte Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları”, Değişim ve Geleceği Yönetmek (Ed. Hamza Şimşek, Murat Cihangir), Holistence Publications, Çanakkale, ss.130-145.
• SUPPAKITTPAISARN, Pongsakorn, XIANGRONG Jiang ve SULLIVAN, William C. (2017), “Green Infrastructure, Green Stormwater Infrastructure, and Human Health: A Review”, Current Landscape Ecology Reports, S.2, ss.96-110.
• ŞILTU, Esra ve AKÇA, Lütfi (2023), “İklim Değişikliği, Türkiye Yeraltı ve Yüzeysel Su Kaynakları”, İklim Değişikliği Çerçevesinde Su Kaynaklarının Mevcut Durumu ve Geleceği (Ed. Mehmet Emin Aydın, Ahmet Duran Şahin), Türkiye Bilimler Akademisi Yayını, Ankara, ss.12-28.
• TURRENTINE, Jeff (2022), “What Are the Causes of Climate Change?”, NRDC, https://www.nrdc.org/stories/what-are-causes-climate-change#natural (Erişim Tarihi: 05.07.2024).
• UN HABITAT (2022), “Envisaging the Future of Cities”, World Cities Report 2022, https://unhabitat.org/wcr/ (Erişim Tarihi: 06.09.2024).
• UN HABITAT (2024), “World Cities Report 2024: Cities and Climate Action Case Studies and Best Practices Annex”, Case Studies and Best Practices Annex, https://unhabitat.org/sites/default/files/2024/02/concept_note_wcr_case_studies_annex.pdf (Erişim Tarihi: 06.09.2024).
• VAN NESTE, Sophie L., MADÉNIAN, Helene, HOUDE-TREMBLAY, Émilie ve CLOUTIER, Genevieve (2024), “Resilient Climate Urbanism and the Politics of Experimentation for Adaptation”, Urban Geography, S.43, ss.1–21.
• WANG, Fang, HARINDINTWALI J, Damescane, WEI, Ke ve TIEDJE, James (2023), “Climate Change: Strategies for Mitigation and Adaptation”, The Innovation Geoscience, S.1(1), ss.(100015-61).
• WANG, Zehao, LI, Zhihui, WANG, Yifei, ZHENG, Xinqi ve DENG, Xiangzheng (2024), “Building Green Infrastructure for Mitigating Urban Flood Risk in Beijing, China”, Urban Forestry & Urban Greening, S.93, ss.(128218).
• WILBERS, Gert-Jan, BRUIN, Karianned, SEIFERT-DÄHNN, Isabel ve BALLINAS, Budding-Polo Monserrat (2022), “Investing in Urban Blue–Green Infrastructure-Assessing the Costs and Benefits of Stormwater Management in a Peri-Urban Catchment in Oslo”, Norway Sustainability, S.14(3), ss.(1934).
• WONG, Tony, ROSS, Allen, BERINGER, Jason ve WALSH, Christopher (2011), “Stormwater Management in a Water Sensitive City: Blueprint 2011”, The Centre for Water Sensitive Cities, Monash University, Melbourne (Australia).
• WORLD BANK (2024), Climate Adaptation Costing in a Changing World, World Bank Publisher, Washington.
• YAMAN GALANTINI, Zeynep Deniz (2021), “Kentsel Dayanıklılık Perspektifinde Salgınlarla Mücadele”, Mimarlık Dergisi, S.417, ss.31-34.
• YAMAN GALANTINI, Zeynep Deniz ve TEZER, Azime (2011), “Dayanıklılık Kuramının Kent Planlama ile İlişkilendirilmesi”, Dünya Şehircilik Günü: 7. Türkiye Şehircilik Kongresi Bildiriler Kitabı, 14-16 Kasım 2011 – İstanbul, Yıldız Teknik Üniversitesi Yayını, İstanbul, ss.(1-14), https://www.researchgate.net/publication/322499032_Dayaniklilik_Kuraminin_Kent_Planlama_ile_Iliskilendirilmesi (Erişim Tarihi: 07.09.2024).
• ZAZULA, Nickolas ve BIRCHALL, S. Jeff (2024), “Urban Resilience Through Ecosystem Services in Edmonton, Canada: An Assessment of Gaps and Recommendations”, Urban Ecosystems, S.27(5), ss.1819-1835(1-17).
• ZHANG, Baige ve MACKENZIE, Andrew (2024), “Trade-offs and Synergies in Urban Green Infrastructure: A Systematic Review”, Urban Forestry & Urban Greening, S.94(61), ss.(128262).
• ZHAO, Haixia, GU, Binjie, ZHOU, Ling, LI, Xin ve GU, Xiang (2024), “Evaluating the Demand for Urban Green Infrastructure: A Residential Perspective”, Cities, S.153, ss.(105271).