Ankara Büyükşehir Belediyesinin Mali Yapılanması Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 237 - 256, 28.03.2025

Serap Gül Kır

https://doi.org/10.33712/mana.1543517

Öz

Ülke sınırları içerisinde yaşayan vatandaşların ortak ve yerel ihtiyaçlarını halka daha yakın birimler olan yerel yönetimlerin karşılaması kaynak tahsisi ve etkinlik açısından önem arz etmektedir. Bu bağlamda gerek Türkiye’de gerekse dünyada kamu hizmetlerinin sunumunda mahalli idarelerin rolü sürekli artmaktadır. Yerel hizmetin sunumunda mahalli idare birimi olan belediyelerin rolü oldukça fazladır. Kentleşmenin meydana getirdiği sorunlar büyük kentlerin yönetilmesi ile ilgili farklı yönetim modeli arayışı içine girilmesine sebep olmuş ve büyükşehir belediyeleri kurulmuştur. Mali yönden güçlü olmaları gereken büyükşehir belediyeleri ülkenin mali yapısı açısından oldukça önemlidir. Çalışma son kanun değişiklikleri kapsamında Ankara büyükşehir belediyesinin mali yapısını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada ilk olarak büyükşehir belediyelerinin tarihsel süreci ve son yasa değişiklikleri kapsamında mali yapısı incelenmiştir. 6360 sayılı yasanın getirdiği düzenlemelerle büyükşehir belediyelerinin mali yapısı güçlendirilmeye çalışılmıştır. Ankara Büyükşehir belediyesinin tarihsel sürecine değinildikten sonra 2012-2023 yılları arasında mali yapı incelenmiştir. Bu bağlamda gelir gider karşılaştırması yapılarak büyükşehir belediye bütçesinde en fazla paya sahip kalemler ve finansman açıklarının nasıl karşılandığı incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Büyükşehir Belediyesi, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Mali Yapı

Etik Beyan

Bu makale Araştırma ve Yayın Etiğine uygundur. Beyan edilecek herhangi bir çıkar çatışması yoktur. Araştırmanın ortaya konulmasında herhangi bir mali destek alınmamıştır. Makale yazım ve intihal/benzerlik açısından kontrol edilmiştir. Makale, “en az iki dış hakem” ve “çift taraflı körleme” yöntemi ile değerlendirilmiştir. Makalede kullanılan ölçek için yazar(lar) tarafından ölçeğin orjinal sahibinden izin alındığı beyan edilmiştir. Yazar, dergiye imzalı “Telif Devir Formu” belgesi göndermişlerdir. Mevcut çalışma için mevzuat gereği etik izni alınmaya ihtiyaç yoktur. Bu konuda yazarlar tarafından dergiye “Etik İznine Gerek Olmadığına Dair Beyan Formu” gönderilmiştir. Yazar, çalışmanın tüm bölümlerine ve aşamalarına tek başına katkıda bulunmuştur.

Destekleyen Kurum

Araştırmanın ortaya konulmasında herhangi bir mali destek alınmamıştır.

A Study on the Financial Structure of Ankara Metropolitan Municipality

Öz

It is important in terms of resource allocation and efficiency that local governments, which are units closer to the public, meet the common and local needs of citizens living within the borders of the country. In this context, the role of local governments in the provision of public services both in our country and in the world is constantly increasing. The role of municipalities, which are local government units, in the provision of local services is quite high. The problems caused by urbanization have led to a search for a different management model for the management of large cities, and metropolitan municipalities have been established. Metropolitan municipalities, which must be financially strong, are very important in terms of the country's financial structure. The study aims to examine the financial structure of Ankara Metropolitan Municipality within the scope of recent law changes. In the study, the historical process of metropolitan municipalities and their financial structure within the scope of recent law changes were first examined. The financial structure of metropolitan municipalities was tried to be strengthened with the regulations brought by Law No. 6360. After mentioning the historical process of Ankara Metropolitan Municipality, the financial structure between the years 2012-2023 was examined. In this context, income and expenditure comparisons were made and the items with the largest share in the metropolitan municipality budget were examined.

Anahtar Kelimeler

Metropolitan Municipalities, Ankara Metropolitan Municipalities, Financial Structure

Etik Beyan

This paper complies with Research and Publication Ethics, has no conflict of interest to declare, and has received no financial support. The article has been checked for spelling and plagiarism/similarity. The article was evaluated by "at least two external referees" and "double blinding" method. For the scale used in the article, it is declared by the authors that permission was obtained from the original owner of the scale. The author sent a signed "Copyright Transfer Form" to the journal. There is no need to obtain ethical permission for the current study as per the legislation. The "Declaration Form Regarding No Ethics Permission Required" was sent to the journal by the authors on this subject. The author contributed to all sections and stages of the study alone.

Kaynakça

• ADIGÜZEL, Şenol (2012), “6360 Sayılı Yasa’nın Türkiye’nin Yerel Yönetim Dizgesi Üzerine Etkileri: Eleştirel Bir Değerlendirme”, Toplum ve Demokrasi Dergisi, S.6(13), ss.153-176.
• AGUN, Bilge Hakan ve GÜLER, Mahmut (2017), "Büyükşehir Belediyelerinin Gelir Yapılarının Değerlendirilmesi: 2006-2015", Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.1(Özel Sayı 4), ss.887-903.
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2013), 2012 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yayını, Ankara, https://s.ankara.bel.tr/files/2022/04/13/0e784f5ee6c3d8cf6bd49ed404b9a0ad.pdf (Erişim Tarihi: 05.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2014), 2013 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yayını, Ankara, https://s.ankara.bel.tr/files/2022/04/13/2a626cd6113be3baddfcb924a0bada09.pdf (Erişim Tarihi: 05.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2015), 2014 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yayını, Ankara, https://s.ankara.bel.tr/files/2022/04/13/cd449cdc11000df7eb08ffd11f095087.pdf (Erişim Tarihi: 05.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2016), 2015 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yayını, Ankara, https://s.ankara.bel.tr/files/2022/04/13/dd7dd4fd3dd1d8160d5badf3b59902b8.pdf (Erişim Tarihi: 05.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2017), 2016 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yayını, Ankara, https://s.ankara.bel.tr/files/2022/04/13/28183594390c341ef0785e6610942854.pdf (Erişim Tarihi: 05.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2018), 2017 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yayını, Ankara, https://s.ankara.bel.tr/files/2022/04/13/bb17b0afbaa514c1ade81e330a9cf4f6.pdf (Erişim Tarihi: 05.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2019), 2018 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yayını, Ankara, https://s.ankara.bel.tr/files/2022/04/13/1b89fa490b39665e16bb73ccf47f6e22.pdf (Erişim Tarihi: 05.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2020), 2019 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yayını, Ankara, https://s.ankara.bel.tr/files/2022/04/13/2ac446356c7d541a199be448a8644aa1.pdf (Erişim Tarihi: 05.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2021a), 2020 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yayını, Ankara, https://s.ankara.bel.tr/files/2022/04/13/f9bef5ef1a652d26dcee80f2496cf550.pdf (Erişim tarihi: 05.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2021b), “Başkent Kart En Çok Gıda Harcamalarında Kullanıldı”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/haberler/baskent-kart-en-cok-gida-harcamalarinda-kullanildi-15144 (Erişim Tarihi: 01.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2022), 2021 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yayını, Ankara, https://s.ankara.bel.tr/files/2022/04/20/82a847b1e04a4e9f7d6b48d7e8ff52db.pdf (Erişim Tarihi: 05.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023a), 2022 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yayını, Ankara, https://s.ankara.bel.tr/files/2023/04/28/ff8e07317671fefec78f571aaa7ea84b.pdf (Erişim Tarihi: 05.08.2024).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023b), “Bağlıca”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/baglica-48 (Erişim Tarihi: 05.08.2024).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023c), “Başer Köprülü Kavşağı”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/baser-koprulu-kavsagi-43 (Erişim Tarihi: 05.08.2024).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023d), “Başkentte 12 Yıl Sonra Metro Projesi: Dikimevi – Mamak Metro Projesinde İmzalar Atıldı”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/haberler/baskentte-12-yil-sonra-metro-projesi-dikimevi-mamak-metro-projesi-nde-imzalar-atildi-16535 (Erişim Tarihi: 01.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023e), “Dikimevi – Natoyolu Raylı Sistem Hattı”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/dikimevi-natoyolu-rayli-sistem-hatti-2 (Erişim Tarihi: 01.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023f), “Eskişehir Yolu 3 Kavşak”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/eskisehir-yolu-3-kavsak-38 (Erişim Tarihi: 01.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023g), “Esnafa Nakit Yardımı”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/esnafa-nakit-yardimi-83 (Erişim Tarihi: 01.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023h), “Eşref Akıncı Kışlası Önü Köprülü Kavşak”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/esref-akinci-kislasi-onu-koprulu-kavsak-41 (Erişim Tarihi: 05.08.2024).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023i), “Etimesgut Türk Kızılayı Caddesi 2 adet Köprülü Kavşak”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/etimesgut-turk-kizilayi-caddesi-2-adet-koprulu-kavsak-49 (Erişim Tarihi: 05.08.2024).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023j), “Hasköy Köprülü Kavşağı”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/haskoy-koprulu-kavsagi-44 (Erişim Tarihi: 05.08.2024).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023k), “İstasyon Caddesi Alternatif Yol Projesi”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/istasyon-caddesi-alternatif-yol-projesi-42 (Erişim Tarihi: 05.08.2024).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023m), “Kırtasiye Yardımı”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/kirtasiye-yardimi-97 (Erişim Tarihi: 01.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023n), “Kurumsal Yetki Alanı”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/kurumsal/yetki-alani (Erişim Tarihi: 25.07.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023o), “Sincan OSB Köprülü Kavşağı”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/sincan-osb-koprulu-kavsagi-46 (Erişim Tarihi: 05.08.2024).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023p), “Susmaz Bulvarı 2 Adet Köprülü Kavşak”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/sasmaz-bulvari-2-adet-koprulu-kavsak-45 (Erişim Tarihi: 05.08.2024).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023r), “Tarihçe”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/kurumsal/tarihce (Erişim Tarihi: 25.07.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023s), “TRT Önü Köprülü Kavşak”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/trt-onu-koprulu-kavsak-40 (Erişim Tarihi: 01.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023t), “Turan Güneş Bulvarı Panora Önü Köprülü Kavşak”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/turan-gunes-bulvari-panora-onu-koprulu-kavsak-39 (Erişim Tarihi: 01.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023u), “Türk Kızılayı”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/turk-kizilayi-50 (Erişim Tarihi: 05.08.2024).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023v), “Yakacak Yardımları”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/yakacak-yardimlari-76 (Erişim Tarihi: 01.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023y), “Yenikent’te Köprü ve Yol Genişletme Çalışması”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/yenikent-te-kopru-ve-yol-genisletme-calismasi-47 (Erişim Tarihi: 05.08.2024).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2023z), “Yol Çizgi Boyası Üretimi”, Ankara BBB Kurumsal Web Sayfası, https://www.ankara.bel.tr/projeler/detay/yol-cizgi-boyasi-uretimi-32 (Erişim Tarihi: 01.08.2023).
• ANKARA BBB - ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI (2024), 2023 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yayını, Ankara, https://s.ankara.bel.tr/files/2024/04/29/c74fd3946c70993f36a045e1895159e0.pdf (Erişim tarihi: 05.08.2024).
• ARIKBOĞA, Erbay (2013), “Geçmişten Geleceğe Büyükşehir Belediye Modeli”, Yerel Politikalar Dergisi, S.2(3), ss.48-95.
• ARIKBOĞA, Ülkü (2016), “Türkiye’de Belediyelerin Gelir Yapısı: Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.13(33), ss.276-297.
• AYGÜN KOZA, Şerife ve ŞATAF, Ceyda (2019), “Antalya Büyükşehir Belediyesinin Mali Yapısının Değerlendirilmesi”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, S.2(1), ss.142-157.
• AZAKLI, Sedat ve ÖZGÜR, Hüseyin (2005), “Belediye Organları ve Organlar Arası İlişkiler: Başkan, Meclis ve Encümen”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar I: Reform (Ed. Hüseyin Özgür, Muhammet Kösecik), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, ss.297-319.
• DEMİR, Erol, TUNA, Mustafa ve BOSTANCI, Sevilay (2022), “Yerel Yönetimlerde Uygulanan Finansal Tablolar Analizine Yönelik Yaklaşımlar: Ankara Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Journal of Academic Social Science Studies, S.15(92), ss.383-409.
• EBDR - EUROPEAN BANK FOR RECONSTRUCTION AND DEVELOPMENT (2023), Türkiye, Ankara Metro Project, Under: Green Cıtıes Framework 2 Wındow Iı Extensıon 2 Framework.
• EGELİ, Haluk ve DİRİL, Funda (2012), “Türkiye’de Yerel Yönetimlerde Mali Özerklik ve Vergilendirme Yetkisi”, Sayıştay Dergisi, S.84, ss.25-44.
• GÖLÇEK, Gökhan Ali (2016), “Yerel Yönetimlerde Borçlanma”, TBB İller ve Belediyeler Dergisi, S.814, ss.62-68.
• HATİPOĞLU, Cengiz (2005), “Yerel Yönetimler ve Vergilendirme Yetkileri”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• İPEK, Selçuk ve ENGİN, Rıdvan (2016), “Belediye Gelirleri İçinde Harcamalara Katılma Paylarının Yeri ve Önemi: Çanakkale Belediyesi Örneği”, Yönetim Bilimleri Dergisi, S.14(28), ss.467- 481.
• KALAĞAN, Gökhan (2018), “Türkiye’de 6360 sayılı Büyükşehir Yasası Kapsamında Büyükşehirler/Bütünşehirler: Yönetsel Yapı, Mali/İktisadi Boyut ve Gelecek Vizyonu Üzerine Bir Tartışma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.10(25), ss.591-603.
• KILIÇASLAN, Harun ve YAVAN, Sercan (2017), “Rant Vergisi: Avusturya ve İsviçre Örnekleri ve Türkiye’ye İlişkin Bir Değerlendirme”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.1, ss.47-60.
• MECEK, Mehmet ve DOĞAN, Hüsna (2015), "İstihdam Açısından Yerel Yönetimlerin Organizasyon Yapısı ve Personel Yönetimi", İdari ve Mali Açıdan Türkiye'de Yerel Yönetimler (Ed. Mehmet Mecek, Mesut Doğan, Bekir Parlak), Bekad Yayınları, Antalya, ss.211-273.
• MECEK, Mehmet ve ATMACA, Yıldız (2020), “Yerel Yönetimlerin İdari Yapısına İlişkin Mevzuat Analizi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, S.19(76), ss.2068-2087.
• OKTAY, Tarkan (2020), “1855-2020 Döneminde Türkiye’de Büyükşehir Belediye Yönetiminin Gelişimi”, Strategic Public Management Journal, S.6(12), ss.1-41.
• ÖNER, Şerif (2006), Yeni Mevzuat Çerçevesinde Türkiye'de Belediye Yönetimi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• ÖZGÜR, Hüseyin ve YAVUZÇEHRE SAVAŞ, Pınar, (2016), “Türkiye’nin Büyükşehir Belediyesi Sistemi: 1982-2015”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.7(1), ss.903-926.
• PARLAK, Bekir (2015), "Türkiye'de Değişen ve Dönüşen Büyükşehir Belediyesi: 5216 Sayılı Kanundan 6360 Sayılı Kanuna Büyük Dönüşümün Analizi", İdari ve Mali Açıdan Türkiye'de Yerel Yönetimler (Ed. Mehmet Mecek, Mesut Doğan, Bekir Parlak), Bekad Yayınları, Antalya, ss.115-132.
• ŞEKER, Murat (t.y.), Kamu Maliyesi, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Yayını, İstanbul, http://www.mku.edu.tr/files/1051-08328e66-2618-4ad7-b7b5-2967601e4664.pdf (Erişim Tarihi: 25.07.2023).
• T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI (2021), “Ankara Büyükşehir Belediyesi”, 2020 Yılı Sayıştay Denetim Raporu, T.C. Sayıştay Kurumsal Web Sayfası (Rapor), https://www.sayistay.gov.tr/reports/download/wEYDe2RoyX-ankara-buyuksehir-belediyesi (Erişim Tarihi: 20.08.2024).
• T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI, (2022), “Ankara Büyükşehir Belediyesi”, 2021 Yılı Sayıştay Denetim Raporu, T.C. Sayıştay Kurumsal Web Sayfası (Rapor), https://s.ankara.bel.tr/files/2022/11/10/771d1c8c8f57cbe18f9482c6bd996b23.pdf (Erişim Tarihi: 20.08.2024).
• T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI, (2023), “Ankara Büyükşehir Belediyesi”, 2022 Yılı Sayıştay Denetim Raporu, T.C. Sayıştay Kurumsal Web Sayfası (Rapor), https://www.sayistay.gov.tr/reports/download/EOQNRM8QP2-ankara-buyuksehir-belediyesi (Erişim Tarihi: 20.08.2024).
• TBB - TÜRKİYE BELEDİYELER BİRLİĞİ (2014), 6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna İlişkin Rehber, TBB Yayını, Ankara, https://tbb.gov.tr/storage/userfiles/rehber_ve_bilgi_notlari/6360_torba_personel_rehber.pdf (Erişim Tarihi: 28.08.2024).
• UĞUR, Alparslan (2009), “Avrupa Birliği Ülkelerinde Yerel Yönetimlerin Borçlanma ve Mali Disiplin Sorunu”, Türk İdare Dergisi, S.465, ss.177-200.
• ULUSOY, Ahmet ve AKDEMİR, Tekin (2012), Mahalli İdareler: Teori – Uygulama - Maliye, Seçkin Yayınları, Ankara, 7. Baskı.
• UZUNALİ, Emine ve GÖRMEZ, Abdurrahman Halit (2019), “Türkiye’de Büyükşehir Belediyelerinin Mali Yapıları ve Bütçe Sürdürülebilirliklerinin Oran Analiz Yöntemiyle Karşılaştırılması”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, S.25, ss.95-118.
• VARCAN, Nezih (2013), “Ünite 1-4”, Yerel Yönetimler (Ed. Canatay Hacıköylü), Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını, Eskişehir, ss.3-92, http://www.mku.edu.tr/files/1005-4ffd3dc1-0832-4e8f-b9e7-e6e1349a4b0b.pdf (Erişim Tarihi: 25.03.2023).
• YETKİN, Ozan (2020), “Türkiye'de Büyükşehir Belediyelerinin Yapısı ve Geleceği”, Akademik Düşünce Dergisi, S.1, ss.4-16.
• YILMAZ, Vedat (2018), "6360 sayılı Yasa ile Uygulamaya Konulan Büyükşehir Modelinin Yerel Halka Yansımaları: Hatay, Malatya, Manisa ve Van Büyükşehir Belediyesi”, Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), S.5(30), ss.4364-4378.