Dillerin Birbirinden Etkilenme ve Birbirlerine Karışma Sorunu Üzerine

Yıl 2011, Cilt: 12 Sayı: 25, 9 - 32, 01.05.2011

A Sçerbak

Öz

Türkolog ve Moğol dilbilimci A. Şçerbak, beş bölümden oluşan makalesinde TürkMoğol dil ilişkilerinin tabiatını açıklamak için Türk ile Moğol dillerinde ortak olan fiilleri incelemiştir. Makalenin ilk bölümünde makalenin amacı ve hangi sorulara cevap vermeye çalışılacağına dair bilgi bulunmaktadır. Sonra ise Türk-Moğol dil ilişkilerinin tarihi ile ilgili bilgi ve dil ilişkilerinin genel karakteristiği hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde üç gruba ayrılan Türk ve Moğol dillerinde ortak fiiller incelenmektedir. Dördüncü bölümde sonuç yer almakta ve Türk ve Moğol dillerinin benzerliğinin dil temasları temelinde oluştuğu öne sürülmektedir. Son bölümde ise incelemenin genel değerlendirilmesi yapılmıştır

Anahtar Kelimeler

Türk dilleri, Moğol dilleri, dil ilişkileri, ortak fiiller, Altayistik

THE RELATIONSHIP BETWEEN TURKIC AND MONGOLIAN LANGUAGES On the Problem of Interaction and Mixing of Languages

Öz

Turkologist and Mongolist A. Sherbak searched common verbs in both Turkic and Mongolian languages to shed light on the nature of relations between them in his article consisting of five parts. In the first part the aim of writing this article was explained and information about which questions will be tried to answer was also given. Then in the second part the history and the character of the relations between Turkic and Mongolian languages were introduced. In the third part, common verbs in Turkic and Mongolian languages which have been divided into three groups have been studied. In the fourth part the conclusion takes place and it is claimed that the similarity between Turkic and Mongolian languages was formed on the basis of linguistic contacts. And in the last part of the article a general evaluation of the study was given

Anahtar Kelimeler

Turkic languages, Mongolian languages, linguistic relations, common verbs, Altaistic

Kaynakça

• A. Kononov, Tyurkskaya filologiya v SSSR. 1917-1967, M. 1988, s. 21-22.
• A. Kononov, Sovremennoye tyurkskoye yazıkoznaniye v SSSR. İtogi i problemı, VL, 1977, № 3, s. 23-24.
• G. Ramstedt, Einführung in die altaische Sprachwissenschaft. I. Lautlehre.- MSFOu, 1957, CIV.
• Poppe N., Vergleichende Grammatik der altaischen Sprachen. I. Vergleichende Lautlehre. Wiesbaden, 1960.
• Bewden C.,- BSOAS. 1965, XXVIII, 1, s. 180.- Rec.: Rowz J.-P. La moit chez les peuples altaïques ancíens et médiévaux d’après les documents écrits. Paris, 1963.
• Sinor D.- JAOS, 1977. XCVII, 1, s. 37.- Rec.: Kokak S. Recherches sur l’hístoire de la langue osmanlie des XVI et XVII stécles Les éléments osmanlis de la langue hongroise. Budapest, 1973.
• Menges K.- CAJ, 1983, XXVII, 1-2, s. 156.- Rec.: Gabain A. Einführung in die Zetralasienkunde. Darmstadt, 1979.
• Sanjeyev G., K voprosu o tyurkskih zaimstvovaniyah v mongolskih yazıkah. Lingvistiçeskiy sbornik, Taşkent, 1971.
• Sarıbayev Ş, Mongolsko-kazahskiye leksiçeskiye paraleli. Problema obşçnosti altayskih yazıkov, L., 1971.
• Clauson G., The earliest Turkish loan words in Mongolian.- CAJ, 1959, IV, 3.
• Clark L., Mongol elements in Old Turkic?- JSFOu, 1977, LXXV.
• Ligeti L., Historie du loxique des langues turques.- RO (1951-1952), 1953, XVII, s. 87.
• Zajaczkowski W. Die mongolischen Elemente in der karaimischen Sprache.- Folia Orientalia, 1960, II.
• Poppe N., Die mongolischen Lehnwörter im Komanischen.- In: Németh armağani.Ankara, 1962.
• Róna-Tas A., Loan-words of ultimate Middle Mongolian origin in Chuvash.- In: Studies in Chuvash etymology. I. Szeged, 1982.
• Poppe N., On Chuvash-Mongolian linguistic contacts.- JAOS, 1977, XCVII, 2.
• Tuna O., Osmanlıcada Moğolca Ödünç Kelimeler.- Türkiyat mecmuası, 1972, XVII.
• Sıdıkov S., Tyurksko-mongolskiye paraleli. İstoçniki formirovaniya tyurkskih yazıkov Sredney Azii i Yujnoy Sibiri. Frunze, 1966.
• Kudaybergenov S., Grammatiçeskiye paraleli mongolo-tyurkskih yazıkov (na materiale kirgizskogo yazıka). Voprosı tyurkologii, Taşkent, 1965.
• Bazilhan B., Mongolskiye zaimstvovaniya v Bayan-Ulgeyskom govore kazahskogo yazıka.Mongolın sudlal, VI, 9-14, 1966 (1967).
• Bazilhan B., Kratkaya sravnitelno-istoriçeskaya grammatika mongolskogo i kazahskogo yazıkov(na materiale leksiki i grammatiki)Alma-Ata, 1974, s. 8.
• Tatarintsev B., Mongolskoye yazıkovoye vliyaniye na tuvinskuyu leksiku. Kızıl, 1976, s. 102-109.
• Kaluźiński S., Mongolische Elemente in der jakutischen Sprache. Warszawa, 1961.
• Haritonov L., Sovremennıy yakutskiy yazık. Fonetika i morfologiya. Yakutsk, 1947, s. 146.
• Materialı po istorii drevnih koçevıh narodov gruppı dunhu. Vvedeniye, perevod i komentarii Taskina V. M, 1984, s. 49, 306.
• Poppe N., The Turkic loan words in Middle Mongolian.- CAJ, 1955, I.
• Clauson G. The Turkish elements in 14th century Mongolian.- CAJ, 1960, V, 4.
• Gülensoy T., Moğolların Gizli Tarihindeki Türkçe Kelimeler Üzerine Bir Deneme.- Türkoloji dergisi, 1975, V.
• Clark L., Turkic loanwords in Mongol. I: The tretment of non-initial s,z, š, č.- CAJ, 1980, XXIV, 1-2.
• Temir A., Türkçe ile Moğolca Arasındaki İlgiler.- DTCFD, 1955, XIII, 1-2, s 13-14
• Vladimirtsov B., Arabskiye slova v mongolskom.- ZKV, 1930, V.
• Rassadin V., O tyurkizmah v buryatskom yazıke.- Tr. Buryatskogo in-ta obşestv. Nauk, 1969, ser yazıkovedçeskaya, vıp 6.
• Kotwisz W. Les éléments turcs dans la langue mandchoue.- RO (1938), 1939, XIV, s. 102.
• Vladimirtsov B., Turetskiye elementı v mongolskom yazıke.- ZVO RAO, 1911, XX, 2-3, s. 170-178.
• Hovdhaugen E., The Mongolian suffix-lig and its Türkic origin.- In: Rescarches in Altaic languages. Budapest, 1975.
• Kenesbayev S., K voprosu o tyurko-mongolskoy yazıkovoy obşnosti (na materiale nekotorıh grammatiçeskih yavleniy kazahskogo yazıka). Problema obşnosti altayskih yazıkov. L, 1972, s. 1975.
• Samoyloviç A., O nadpisi tyurkskimi runami na reke Berge v Tuvinskoy respublike.- Arhiv vostokovedov İV AN SSSR v Leningrade, f II, op.4, № 56, s. 2, 8.
• Bang W., Vem Köktürkischen zum Osmanischen. Vorarbeiten zu einer vergleichenden Grammatik des Türkischen, 2, Mitleilung: Über einige schallnachmende Verba. Berlin, 1919, s. 9-12.
• Ramstedt G., Über onomatopoetische Wörter in den altaischen Sprachen.- JSFOu, 1951, LV, s. 107.
• Sevortyan E., Affiksı glagoloobrazovaniya v azerbaydjanskom yazıke, M., 1962, s. 260.
• Şçerbak A., O morfologiçeskom sostave obraznıh glagolov tipa baqyr-, čaqyr-, hajkyr-. –ST, 1971, № 3, s. 3.
• Ramstedt G., Über Stamme und Endungen in den altaischen Sprachen.- JSFOu, 1951, LV, s. 102.
• Haritonov L., Tipı glagol’noy osnovı v yakutskom yazıke, M.-L., 1954, s. 260, 264.
• Vladimirtsov B., Sravnitelnaya grammatika mongolskogo pismennogo yazıka i halhasskogo nareçiya. Vvedeniye i fonetika., L., 1929, s. 323- 324.
• Poppe N., Çuvaşskiy yazık i yego otnoşeniye k mongolskomu i turetskim yazıkam.
• Bang W. Manichaische Erzahler.- Muzcon, 1931, XLIV, s.- 32-33.
• Murayama S. Einige Formen der Stammverkürzung in den altaischen Sprachen. Oriens, 1958, XI, 1-2, s. 225 ff.
• Posch U. Die altaische Sprachverwandtschaft. Theorie oder Hypothese?- In: Han huch der Orientalistik. I Abt. V. Leiden- Köln, 1964, s. 23-25.
• Menges K. Einige Bemerkungen zur vergleichenden Grammatik des Türkmenischen. AO, 1939, XI, 1, s. 19.
• Kotwicz W. Studia nad jezykami altajskimi.- RO (1950), 1953, XVI, s. 19.
• Doerfer G. Zwei wichtige Probleme der Altaistik.- JSFOu, 1968, LIX, s. 15-2.
• Zayonçkovskiy A. K voprou o strukture kornya v tyurkskih yazıkah.- VY, 196 № 2, s. 33-34.
• Todayeva B. Dunsyanskiy yazık. M. 1961, s. 18.
• Poppe N. Dagurskoye nareçiye.- Materialı Komissii po issledovaniyu Mongolskoy i Tannu-Tulinskoy harodnıh respublik i Buryat-Mongolskoy ASSR 6. L., 1930, s. 116.
• Sanjeyev G. Sravnitelnaya grammatika Mongolskih yazıkov. Glagol. M., 1963, s. 96.
• Vladimirtsov B., Samoyloviç A. Turetskiy narodets hotonı.- ZVO RAS 1916, XXIII, s. 274-277.
• Malov S. Yazık jeltıh uygurov. Alma- Ata, 1957, s. 49, 62, 71, 98.
• Şçerbak A. Posledovatelnost morfem v slovoforme kak predmet spetsialnogo lingvistiçeskogo issledovaniya.- VY, 1983, № 3.
• Şçerbak A. O tyurko- mongolo- tungusskih svyazyah v morfologii.- NAA, 1968, № 1, s. 106-107.
• Mongolskiy slovar Mukaddimat Al- adab. II. M.-L., 1938.
• Doerfer G. The Mongol- Tungus connections.- Language research, XXI, 2. Seoul, 1985, p. 139.