Öz
هذه الدراسة، وكما يبوح عنوانها، تتصدى إلى مفهوم "الجحيم" عند اثنين من أساطين الأدب العربي والأدب الإيطالي: أبي العلاء المعري ودانتي. بين رسالة الغفران والكوميديا الإلهية. تحاول هذه الدراسة أن تتلمس مدى التشابه والاختلاف لترى هل كان هناك تأثير وتأثر بين العملين أو إنها الصدفة. إذ هناك من حاول إثبات التأثير والتأثر في دراسات سابقة، هذا البحث يراجع هذه المحاولات، ويعيد النظر فيها. بالإضافة إلى ذلك هناك أسئلة تحاول هذه الدراسة الإجابة عنها: ما هو الغرض من رسالة الغفران والكوميديا الإلهية؟ من هم المعذبون في الجحيم وماذا صنعوا؟ وهل لهم من خلاص؟ ولماذا أعطي اهتمام كبير لدراسة العملين منذ مطلع القرن العشرين وإلى اليوم؟ للإجابة عن هذه الأسئلة وغيرها ركز البحث على العملين بشكل رئيس، وعلى أعمال أخرى ساعدت في إثراء هذا البحث لمعرفة تأثير الثقافة الإسلامية بشكل عام ورسالة الغفران بشكل خاص على الكوميديا الإلهية من حيث كونها باتت تمثل واحدة من عيون الشعر الأوروبي في العصور الوسطى. تكمن أهمية هذه الدراسة في كونها تتناول موضوعا مشتركاً بين الثقافة الإسلامية وثقافة أوروبا في العصور الوسطى من الناحية التاريخية والفلسفية والأدبية وحتى في مقارنة الأديان، وتركز على فكرة أن هناك تجارب مشتركة بين الأمم تولد وتسوقها الأقدار بطريقة عفوية
Anahtar Kelimeler
Teşekkür
شكرا لكم
Kaynakça
- Ebû'l-‘Alâ' el-Ma‘rî, Ahmet bin Abdullah, Risaletu'l- ġufrân. thk. Bintu’ş-Şâtiî, Kâhire: Dâru'l-Me‘ârif, 1969.
- Bedevî, Abdurrahman. Davru’l-‘Arabi fi tekvîni’l-fikri’l-Avrûbî. Kâhire: el-Hey’etu’l-Mısriyyetu’l-‘Amme li’l-Kuttâb, 2004.
- Cabr, Racâ’ Abdulmun‘im. Rihletu’r-rûh beyne Sinâî va ibni Sînâ va Dantê. Kâhire: Mektebetu’ş-Şebêb, 1975.
- Dantê, el-Yecrî. El-Kûmedya’l-İlêhiyye. çev. Hasan Osman, Kâhire: Dâru’l-Maârif, 3. Basım, 1955.
- Zehebî, el-Hâfız ebu Abdullah Şemsiddîn, Siyer A‘lêmu’n-Nubalâ’, thk. Şu‘ayb el-Arnavûtî. Beyrut: Müessesetu’r-Risale, 1985.
- Câhız, Amr b. Bahr. el-Hayevân. thk. Abdüsselâm Hârûn, Kâhire: Mustafa’l-Bâbî’l-Halebî, 1965.
- İbn Sîde, Ebü’l-Hasen Alî b. İsmâîl, el-Muḥkem ve’l-muḥîṭü’l-aʿẓam. thk. Abdulhamîd Hindâvî, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
- Tîbâvî, Abdullatîf, et-Tasavvufü’l-islâmî’l-‘arabî. Kâhire: Dâru’l-Kusûr li’t-Tab‘i va’n-Neşri bi Mısır. 1928.
- ‘Abbâse, Muhammed, “el-Medresetu’l-‘Arabiyye fi’l-edebi’l-mukârini” Mecelletu Havliyyâtu’t-Turâs, Cami’atu Mustaġânim 17/17.
- Fadl, Salâh. Te’sîru’s-sekâfeti’l-islêmiyye fi’l-kûmedya’l-ilêhiyye li’Dantê. Kahire: Dâru’ş-Şurûk,1986.
- Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed, el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l-Ḳurʾân, thk. Ahmet el- Burdûnî, İbrâhim Itfîş. Kâhire: Dâru’l-Kutubi’l-Mısriyye, 1964.
- Kıstâkî, el-Hımsı’l-Halebî, Menhelu’l-vurrâd fî ‘ilmi’l-intikâd, Halep: Matbaatu’l-‘Asri’l-Cedîd, 1935.
- Hilâl, Muhammed Ġanîmî, el-Edebu’l-mukârin, Kâhire: Dâru Nahda Mısır, 2014.
- Yakût, el-Hamavî er-Rûmî, İrşâdü’l-edîb ile ma‘rifeti’l-edîb. thk. İhsân Abbas, Beyrut: Daru’l-Ġarbi’l-İslamî, 1993.
Öz
Bu çalışma, başlığından da anlaşılacağı üzere, Arap edebiyatı ile İtalya edebiyatının iki kallavi şahsiyetlerinden olan Ebü’l-Alâ’ el-Maarrî ile Dante’nin Risâletü’l-ğufrân ile İlahi Komedya adlı eserlerinde “Cehim” (Cehennem) kavramı hakkındadır. Bu iki eserde bu kavramın işlenişi, ikisi arasındaki ortak noktalar ile ihtilaflara değinilecektir. Bu iki kaynak arasında bir etkileşmemi yoksa bir tesadüfmü söz konusudur. Zira önceki kaynaklar hem etkileme hem de etkileşmeye dikkat çekmektedirler. İşte bu çalışma bunun ne denli olduğunu, gerçekten böyle bir etkileşmenin olup olmadığını, bu hususta akla gelebilecek bazı sorulara cevap aramaya çalışacaktır. Risâletü’l-ğufrân ile İlahi Komedya hangi amaçla telif edildi? Cehennemdekilerden kimleri kastetmişler? Bunlar ne yapmışlarki cehrennemlik olmuşlardır? Bunlar Cehennemden kurtulabilirler mi? Bu iki çalışmaya 20.asrın başlarından şimdiye dek neden çok ilgi gösterilmiş? İşte akla gelebilecek bu tür sorulara cevap bulmak için, her iki çalışmaya eğileceğimiz gibi, daha başka çalışmalar da gözden geçirilecektir. İslam kültürünün etkilerini, gerek Risâletü’l-ğufrân’da, gerekse İlahi Komedya’daki boyutlarını çıkarmaya çalışacağız. Zira her iki eser de Ortaçağ Avrupasının şiir gözüyle tek bir fenomendir. Bu çalışmanın önemi, ortaçağda İslam kültürü ile Avrupa kültürü arasındaki tarihi, felsefi ve edebi yönleriyle, hatta dinlerin mukayesesi açısından ortak bir mevzuyu gün yüzüne çıkarmaya çalışmak ve milletlerarası ortak tecrübeleri, birbirlerinin haberi olmadan belirtmektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ebû'l-‘Alâ' el-Ma‘rî, Ahmet bin Abdullah, Risaletu'l- ġufrân. thk. Bintu’ş-Şâtiî, Kâhire: Dâru'l-Me‘ârif, 1969.
- Bedevî, Abdurrahman. Davru’l-‘Arabi fi tekvîni’l-fikri’l-Avrûbî. Kâhire: el-Hey’etu’l-Mısriyyetu’l-‘Amme li’l-Kuttâb, 2004.
- Cabr, Racâ’ Abdulmun‘im. Rihletu’r-rûh beyne Sinâî va ibni Sînâ va Dantê. Kâhire: Mektebetu’ş-Şebêb, 1975.
- Dantê, el-Yecrî. El-Kûmedya’l-İlêhiyye. çev. Hasan Osman, Kâhire: Dâru’l-Maârif, 3. Basım, 1955.
- Zehebî, el-Hâfız ebu Abdullah Şemsiddîn, Siyer A‘lêmu’n-Nubalâ’, thk. Şu‘ayb el-Arnavûtî. Beyrut: Müessesetu’r-Risale, 1985.
- Câhız, Amr b. Bahr. el-Hayevân. thk. Abdüsselâm Hârûn, Kâhire: Mustafa’l-Bâbî’l-Halebî, 1965.
- İbn Sîde, Ebü’l-Hasen Alî b. İsmâîl, el-Muḥkem ve’l-muḥîṭü’l-aʿẓam. thk. Abdulhamîd Hindâvî, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
- Tîbâvî, Abdullatîf, et-Tasavvufü’l-islâmî’l-‘arabî. Kâhire: Dâru’l-Kusûr li’t-Tab‘i va’n-Neşri bi Mısır. 1928.
- ‘Abbâse, Muhammed, “el-Medresetu’l-‘Arabiyye fi’l-edebi’l-mukârini” Mecelletu Havliyyâtu’t-Turâs, Cami’atu Mustaġânim 17/17.
- Fadl, Salâh. Te’sîru’s-sekâfeti’l-islêmiyye fi’l-kûmedya’l-ilêhiyye li’Dantê. Kahire: Dâru’ş-Şurûk,1986.
- Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed, el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l-Ḳurʾân, thk. Ahmet el- Burdûnî, İbrâhim Itfîş. Kâhire: Dâru’l-Kutubi’l-Mısriyye, 1964.
- Kıstâkî, el-Hımsı’l-Halebî, Menhelu’l-vurrâd fî ‘ilmi’l-intikâd, Halep: Matbaatu’l-‘Asri’l-Cedîd, 1935.
- Hilâl, Muhammed Ġanîmî, el-Edebu’l-mukârin, Kâhire: Dâru Nahda Mısır, 2014.
- Yakût, el-Hamavî er-Rûmî, İrşâdü’l-edîb ile ma‘rifeti’l-edîb. thk. İhsân Abbas, Beyrut: Daru’l-Ġarbi’l-İslamî, 1993.
The Concept of “Hell” in the Comedy of Dante and the Forgiveness of al-Ma’arri: Is There Really a Mutual Effect Between Them
Öz
It is an in-depth analysis of the concept of “hell” as it has been illustrated by Dante's Devine Comedy and Macarrî's Risâlat al-Ghufrân. The main focus of this study is the differences and similarities of the two works in regard to the concept of the hellfire. Each author has a guide who takes him in a tour in "hell". Each guide gained some sort of admiration of both Dante and Macarrî. It is worthwhile to study the characteristic nature of each mentor and see if there are things in common between the two of them. Hell in both works consists of layers. In each layer there is a number of chambers, in which there is a number of people who are receiving their punishment for what they have done or said in their first life. It is interesting to know who are these people? and what did they do or day in their first life to deserve such a punishment? Dante and Macarri’s illustrations of “hell” are so graphic and vivid. It would be of great significance to see whether their illustrations are from their own intellectual contributions or they are influenced with some external philosophy. Finally, this study examines the purpose behind the two works, if there are any. Would it be a didactic lesson both of Dante and Macarrî trying to deliver? Or it is merely for the sake of creativity which dictated on the two authors to put in a philosophic yet literal form of works. This study is of great significance in the field of study of epics, philosophy comparative literature and, to a certain degree, in the field of comparative religions as well. The experience of human kinds in both works is similar; despite the difference between the two authors' places and the periods each of them lived in. There are several important lessons from these experiences definitely can be drawn. More interesting, however is the attempt to answer the question of how these similarities came into existence in both works, the Divine Comedy and Risâlat al-Ghufrân?
Anahtar Kelimeler
Dante and Macarrî the letter of pardon the comedy the concept of “hell
Kaynakça
- Ebû'l-‘Alâ' el-Ma‘rî, Ahmet bin Abdullah, Risaletu'l- ġufrân. thk. Bintu’ş-Şâtiî, Kâhire: Dâru'l-Me‘ârif, 1969.
- Bedevî, Abdurrahman. Davru’l-‘Arabi fi tekvîni’l-fikri’l-Avrûbî. Kâhire: el-Hey’etu’l-Mısriyyetu’l-‘Amme li’l-Kuttâb, 2004.
- Cabr, Racâ’ Abdulmun‘im. Rihletu’r-rûh beyne Sinâî va ibni Sînâ va Dantê. Kâhire: Mektebetu’ş-Şebêb, 1975.
- Dantê, el-Yecrî. El-Kûmedya’l-İlêhiyye. çev. Hasan Osman, Kâhire: Dâru’l-Maârif, 3. Basım, 1955.
- Zehebî, el-Hâfız ebu Abdullah Şemsiddîn, Siyer A‘lêmu’n-Nubalâ’, thk. Şu‘ayb el-Arnavûtî. Beyrut: Müessesetu’r-Risale, 1985.
- Câhız, Amr b. Bahr. el-Hayevân. thk. Abdüsselâm Hârûn, Kâhire: Mustafa’l-Bâbî’l-Halebî, 1965.
- İbn Sîde, Ebü’l-Hasen Alî b. İsmâîl, el-Muḥkem ve’l-muḥîṭü’l-aʿẓam. thk. Abdulhamîd Hindâvî, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
- Tîbâvî, Abdullatîf, et-Tasavvufü’l-islâmî’l-‘arabî. Kâhire: Dâru’l-Kusûr li’t-Tab‘i va’n-Neşri bi Mısır. 1928.
- ‘Abbâse, Muhammed, “el-Medresetu’l-‘Arabiyye fi’l-edebi’l-mukârini” Mecelletu Havliyyâtu’t-Turâs, Cami’atu Mustaġânim 17/17.
- Fadl, Salâh. Te’sîru’s-sekâfeti’l-islêmiyye fi’l-kûmedya’l-ilêhiyye li’Dantê. Kahire: Dâru’ş-Şurûk,1986.
- Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed, el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l-Ḳurʾân, thk. Ahmet el- Burdûnî, İbrâhim Itfîş. Kâhire: Dâru’l-Kutubi’l-Mısriyye, 1964.
- Kıstâkî, el-Hımsı’l-Halebî, Menhelu’l-vurrâd fî ‘ilmi’l-intikâd, Halep: Matbaatu’l-‘Asri’l-Cedîd, 1935.
- Hilâl, Muhammed Ġanîmî, el-Edebu’l-mukârin, Kâhire: Dâru Nahda Mısır, 2014.
- Yakût, el-Hamavî er-Rûmî, İrşâdü’l-edîb ile ma‘rifeti’l-edîb. thk. İhsân Abbas, Beyrut: Daru’l-Ġarbi’l-İslamî, 1993.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Arapça |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 5 Temmuz 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 |
Marifetname Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.