Öz
Bu araştırma, İslam Reşit Çankır'ın ilk romanı kabul edilen "Denizdeki Düşler" adlı romandaki "mekan" olgusunu incelemektedir. İnceleme, "mekan" olgusuna yönelmiş ve pek çok teknik nedenden ötürü bu konuyu seçmiştir. Çünkü romanda, çok sayıda ve birbirinden uzak mekanlar yer almakta ve "mekan" olgusu eserde geçen olaylara baskın çıkmaktadır. Yazarın mekana önem vermesi, eserin "Denizdeki Düşler" şeklindeki başlığı ile temsil edilen metniyle ilk aşamadan itibaren açıkça göze çarpmaktadır. Başlığın semiyotiği (göstergebilimi), Suriyeli bir ailenin dramının geçtiği mekana (denize) girme merakı uyandırmaktadır. O, İstanbul sahilinde zarif elbiseleriyle boğulmuş bir halde bulunarak gündem olmuş çocuğun ailesidir. Romandaki olaylar, metnin yapısı ile kaynaşmış ve güncel olması itibariyle de üretken bir surette pek çok yerle/mekanla bağlantılıdır: Köy-vatan-iki komşu ülkeyi ayıran sınırlar-Mardin-İstanbul-deniz-deniz ötesi ülkeler. "Gerçek" ve "hayal", bu yapı dahilinde iç içe geçmiştir. Çünkü yazar, metnindeki ana unsuru değiştirmiş ve okuyucuyu heyecanlandıran, titreten ve onu olayın içine sürükleyen yeni bir konu işleme arzusuyla onu hayalin emrine vermiştir. Yazar böylece, metni için bir tat ve güzellik yaratmıştır. Bu araştırmanın analizleri, analistik tanımsal yöntemin mekaniği ile uyumlu olup, durumun gerektirdiği ölçüde semiyotikle (göstergebilimle) kesişmektedir. Bu incelemenin bölümlerini, romandaki ana mekanlara göre kısımlara ayırdım ve onu, başlığı inceleyerek başlayıp, ulaştığım en bariz sonuçları zikrederek tamamladım.
Anahtar Kelimeler
Arap edebiyatı roman Aslam Jankır mekan/yer Denizdeki Düşler
Kaynakça
- Âbâdî, Mahbûba Muhammedî Muhammed. Cemâliyyâtu’l-Mekên fî Kısasi Saîd Hûrâniyye. Dımaşk: Vizêratu’s-Sekâfeti’l-Hey’eti’l- ‘Âmmeti’s-Sûriyye li’l-Kuttâb, 2011.
- Jânkîr, Aslam. Rivêyetu’l-Ehlâm fi’l-Bahr. Türkiye: Şürufât li’n-Neşri ve’d-Dirâsêt, 1. Baskı, 2021.
- Hüseyin, Hâlid. Şi‘riyyetü’l-Mekên fi’r-Rivêyeti’l-Cedîd. Riyad: Müessesetu’l-Yemâmeti’s-Sahafiyye, 1. Baskı, 2000.
- Râşid, İyâs Gālip. “El-Mekên fî Kısasi Mustafa Tacuddin Musa”. el- Mü’temeru’d-Düvel’s-Sânî li’l-Lüġât. Osmaniye: Câmiatu Korkût, Aybel Yayıncılık, 2020.
- Zeytûnî, Latîf. Muʽcemu’l-Mustalahât-Nakdu’r-Rivâye. Lübnân: Mektebetu Lübnân Nâşirûn, 1. Baskı. 2002.
- Şâmî, Ali. el-Felsefetü ve’l-İnsân. Beyrût: Dâru’l-İnsâniyye, 1. Baskı, 1991.
- Tullâb, Ruzeyka – Kasî, Sabîra. el-Meken fî Rivâyeti “Nisâ’ Kazanova” li Vâsîynî el-Aʽrac- el- Binye va’l-Vazîfe. el-Cumhûriyyatu’l-Cezâiriyyetu’d-Demoktrâtiyyetu’ş-Şaʽbiyye: Câmiatu Buveyra, Risâletu Mâcistir, 2017-2018.
- Bûʽazza, Muhammed, Tahlîlu’n-Nassı’s-Serdî Takniyyât ve’l-Mefêhim. Cezâyir: Menşûrâtu’l-İḫtilêf, 1. Baskı, 2010.
- Kâsım, Sîzâ. Binâu’r-Rivâyêt Dirâse Mukârane fi Sülâsiyyeti Necîb Mahfûz. Kâhire: Mektebetu’l-Üsra, 1978.
- Murtâd, Abdülmelik. “Fî Nazriyyeti’r-Rivâye-Bahsun fî Takniyyâti’s-Serd” el-Meclisu’l-Vatanî li’s-Sekâfe ve’I-Fünûn ve’l-Êdêp. Kuveyt ,1998.
- İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed. Lisânü’l-ʿArab. Beyrut: Dâru’s-Sâdır, 4. Baskı, 2005.
Öz
يدرس هذا البحث المكانَ في رواية (أحلام في البحر)، لإسلام رشيد جانكير، والتي تُعدُّ أوَّلَ روايةٍ له، وقد توجّهت الدراسة إلى المكان واختارتْه لأسباب فنّيّة كثيرةٍ؛ إذ تَعدّدت الأمكنة وتباعدت، وطغت على أحداث الراوية، ويبدو اهتمامُ الكاتب بالمكان جليًّا في العنوان (أحلام في البحر) عتبة النص الأولى، فسيميائية العنوان تثير الفضول وتحفِّزُ على الولوج في المكان (البحر)، حيثُ تدورُ فيه مأساة عائلةٍ سورية، هي عائلةُ الطفل آلان الذي ابتلعته مياه البحر، ولفظته على أحد شواطئ إسطنبول، وعُثر عليه ميتا مرتديًا ثيابًا أنيقة. تتعلَّقُ أحداث الرِّواية بأمكنةٍ متنوِّعةٍ (القرية ــ الوطن ــ الحدود الفاصلة بين بلدين متجاورين ــ ماردين ــ إسطنبول ــ البحر ــ بلاد ما وراء البحر) مُمْتزجةً ببناء النَّصِ مولِّدةً لحدثِه، وقد اشترك الواقع والخيال في هذا البناء، إذ غيَّر الكاتبُ المادة الأساسية في نصَّه وطوَّعها لخياله بُغيةَ صياغة مادةٍ جديدةٍ مختلفةٍ تثير القارِئَ وتَهزُّه وتدمجُهُ بالحدثِ فخلق بذلك لَذَّةً لنَصِّهِ وجمالاً. وافقَت تحليلات هذا البحث آليات المنهج الوصفي التحليلي، وتقاطعت مع السيميائية كلما تطلَّبَهَا الموقف. قسمت مباحث الدراسة حسب الأمكنة الرئيسة في الرواية، وابتدأتها بدراسة العنوان وختمتها بأبرز النتائج التي توصَّلْتُ إليها.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Âbâdî, Mahbûba Muhammedî Muhammed. Cemâliyyâtu’l-Mekên fî Kısasi Saîd Hûrâniyye. Dımaşk: Vizêratu’s-Sekâfeti’l-Hey’eti’l- ‘Âmmeti’s-Sûriyye li’l-Kuttâb, 2011.
- Jânkîr, Aslam. Rivêyetu’l-Ehlâm fi’l-Bahr. Türkiye: Şürufât li’n-Neşri ve’d-Dirâsêt, 1. Baskı, 2021.
- Hüseyin, Hâlid. Şi‘riyyetü’l-Mekên fi’r-Rivêyeti’l-Cedîd. Riyad: Müessesetu’l-Yemâmeti’s-Sahafiyye, 1. Baskı, 2000.
- Râşid, İyâs Gālip. “El-Mekên fî Kısasi Mustafa Tacuddin Musa”. el- Mü’temeru’d-Düvel’s-Sânî li’l-Lüġât. Osmaniye: Câmiatu Korkût, Aybel Yayıncılık, 2020.
- Zeytûnî, Latîf. Muʽcemu’l-Mustalahât-Nakdu’r-Rivâye. Lübnân: Mektebetu Lübnân Nâşirûn, 1. Baskı. 2002.
- Şâmî, Ali. el-Felsefetü ve’l-İnsân. Beyrût: Dâru’l-İnsâniyye, 1. Baskı, 1991.
- Tullâb, Ruzeyka – Kasî, Sabîra. el-Meken fî Rivâyeti “Nisâ’ Kazanova” li Vâsîynî el-Aʽrac- el- Binye va’l-Vazîfe. el-Cumhûriyyatu’l-Cezâiriyyetu’d-Demoktrâtiyyetu’ş-Şaʽbiyye: Câmiatu Buveyra, Risâletu Mâcistir, 2017-2018.
- Bûʽazza, Muhammed, Tahlîlu’n-Nassı’s-Serdî Takniyyât ve’l-Mefêhim. Cezâyir: Menşûrâtu’l-İḫtilêf, 1. Baskı, 2010.
- Kâsım, Sîzâ. Binâu’r-Rivâyêt Dirâse Mukârane fi Sülâsiyyeti Necîb Mahfûz. Kâhire: Mektebetu’l-Üsra, 1978.
- Murtâd, Abdülmelik. “Fî Nazriyyeti’r-Rivâye-Bahsun fî Takniyyâti’s-Serd” el-Meclisu’l-Vatanî li’s-Sekâfe ve’I-Fünûn ve’l-Êdêp. Kuveyt ,1998.
- İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed. Lisânü’l-ʿArab. Beyrut: Dâru’s-Sâdır, 4. Baskı, 2005.
Öz
This research examines the space phenomenon in the novel "Dreams in the Sea", which is accepted as the first novel of Aslam Reşit Jankır. The study has focused on the phenomenon of "space" and has chosen this topic for many technical reasons. Because there are many and far places in the novel, and the phenomenon of "space" dominates the events in the work. The author's emphasis on space is clearly evident from the first stage, with the text of the work represented by the title "Dreams in the Sea". The semiotics of the title arouses the curiosity of entering the place (sea) where the drama of a Syrian family takes place. She is the family of the boy who became the subject of the agenda by being found drowned in his elegant dresses on the Istanbul coast. The events in the novel are productively linked to many places as they are fused with the structure of the text and are up-to-date: Village-homeland-the borders separating two neighboring countries-Mardin-Istanbul-sea-overseas countries."Real" and "imagination" are intertwined within this structure. Because the author has changed the main element in his text and has given it to the imagination with the desire to work on a new subject that excites and trembles the reader and drags them into the event. The author thus created a flavor and beauty for his text. The analyzes of this research are compatible with the mechanics of the analytical descriptive method and intersect with semiotics to the extent required by the situation. I have divided the chapters of this review into sections according to the main locations in the novel, and I have concluded it by examining the title and citing the most obvious conclusions I have reached.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Âbâdî, Mahbûba Muhammedî Muhammed. Cemâliyyâtu’l-Mekên fî Kısasi Saîd Hûrâniyye. Dımaşk: Vizêratu’s-Sekâfeti’l-Hey’eti’l- ‘Âmmeti’s-Sûriyye li’l-Kuttâb, 2011.
- Jânkîr, Aslam. Rivêyetu’l-Ehlâm fi’l-Bahr. Türkiye: Şürufât li’n-Neşri ve’d-Dirâsêt, 1. Baskı, 2021.
- Hüseyin, Hâlid. Şi‘riyyetü’l-Mekên fi’r-Rivêyeti’l-Cedîd. Riyad: Müessesetu’l-Yemâmeti’s-Sahafiyye, 1. Baskı, 2000.
- Râşid, İyâs Gālip. “El-Mekên fî Kısasi Mustafa Tacuddin Musa”. el- Mü’temeru’d-Düvel’s-Sânî li’l-Lüġât. Osmaniye: Câmiatu Korkût, Aybel Yayıncılık, 2020.
- Zeytûnî, Latîf. Muʽcemu’l-Mustalahât-Nakdu’r-Rivâye. Lübnân: Mektebetu Lübnân Nâşirûn, 1. Baskı. 2002.
- Şâmî, Ali. el-Felsefetü ve’l-İnsân. Beyrût: Dâru’l-İnsâniyye, 1. Baskı, 1991.
- Tullâb, Ruzeyka – Kasî, Sabîra. el-Meken fî Rivâyeti “Nisâ’ Kazanova” li Vâsîynî el-Aʽrac- el- Binye va’l-Vazîfe. el-Cumhûriyyatu’l-Cezâiriyyetu’d-Demoktrâtiyyetu’ş-Şaʽbiyye: Câmiatu Buveyra, Risâletu Mâcistir, 2017-2018.
- Bûʽazza, Muhammed, Tahlîlu’n-Nassı’s-Serdî Takniyyât ve’l-Mefêhim. Cezâyir: Menşûrâtu’l-İḫtilêf, 1. Baskı, 2010.
- Kâsım, Sîzâ. Binâu’r-Rivâyêt Dirâse Mukârane fi Sülâsiyyeti Necîb Mahfûz. Kâhire: Mektebetu’l-Üsra, 1978.
- Murtâd, Abdülmelik. “Fî Nazriyyeti’r-Rivâye-Bahsun fî Takniyyâti’s-Serd” el-Meclisu’l-Vatanî li’s-Sekâfe ve’I-Fünûn ve’l-Êdêp. Kuveyt ,1998.
- İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed. Lisânü’l-ʿArab. Beyrut: Dâru’s-Sâdır, 4. Baskı, 2005.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Arapça |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 12 Temmuz 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 |
Marifetname Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.