Is Everything Sacred Evaporating? Transhumanist Traces on Value Orientation of Generation Z

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 111 - 139, 30.06.2022

Talip Demir

https://doi.org/10.47425/marifetname.vi.1013163

Cited By: 4

Öz

Social values are the basic cultural codes that determine the view of individuals to the world and can change with the effect of some developments. The concept of generation, which is one of the analytical tools used by social sciences to understand and explain the change in question, is used to express the clusters of people who were born in certain time periods. In this context, the Z generation, which is used to indicate those who were born after 2000, presents a unique structure unlike any previous generation in terms of its values and characteristics. On the other hand, the transhumanism movement, which developed and became widespread in almost the same historical period as the Z generation, is one of the most important social movements of the 21st century. This movement, which aims to transform/develop human nature especially through gene technology, robotics and some medical applications and has a secular character, is gradually increasing its influence thanks on the techno-scientific revolutions experienced in the period. Today, with the increasingly radical globalization process, the individuals of the Z generation are directly or indirectly affected by the secular values adopted by the movement in question. This effect brings with it the questioning of some traditional and religious values adopted by the previous generations. In addition, the pragmatic and hedonist philosophy of life of the new generation of young people pave the way for the blurring of some boundaries sharply determined by traditions, especially gender roles. Our study focuses on the overlaps between the values spread by the transhumanist movement and the value tendencies of the Z generation. It is observed that some values such as individuality, critical thinking and open-mindedness, an inquiring approach to assumptions and beliefs, pragmatism, and opposition to all kinds of racism and gender discrimination, which transhumanism adopts, have reflections on the Z generation as well. The aim of our study is to try to understand the changing value tendencies of the Z generation from the perspective of transhumanism and to provide a theoretical ground on the subject.

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion, Transhumanism, Generation Z, Value Orientation, Secularity.

Kutsal Olan Her Şey Buharlaşıyor mu? Z Kuşağının Değer Yöneliminde Transhümanist İzler

Öz

Toplumsal değerler, bireylerin dünyaya bakışını belirleyen temel kültürel kodlar olup yaşanan birtakım gelişmelerin etkisiyle değişebilmektedir. Söz konusu değişimi anlamak ve açıklamak için kullanılan araçlardan biri olan kuşak kavramı, belirli zaman dilimlerinde dünyaya gelen insan kümelerini ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu bağlamda 2000 yılından sonra dünyaya gelenleri belirtmek için kullanılan Z kuşağı, sahip olduğu değerler ve öz nitelikler açısından daha önceki hiçbir nesile benzemeyen özgün bir yapı arz etmektedir. Z kuşağı ile neredeyse aynı tarihsel zaman diliminde gelişip yaygınlaşan transhümanizm hareketi ise 21. yüzyılın en önemli toplumsal hareketlerinden biridir. Özellikle gen teknolojisi, robotik bilimi ve birtakım tıbbî uygulamalar aracılığıyla insanın sınırlı doğasını dönüştürmeyi/geliştirmeyi amaçlayan ve seküler bir karakter arz eden bu hareket, mezkûr dönemde yaşanan tekno-bilimsel devrimler sayesinde etkisini giderek artırmaktadır. Günümüzde giderek radikalleşen küreselleşme süreciyle beraber Z kuşağı bireyleri, söz konusu hareketin benimsediği seküler değerlerden doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenmektedir. Bu etki Z kuşağı mensuplarının önceki nesillerin benimsediği bazı geleneksel ve dinî değerleri sorgulamalarını beraberinde getirmektedir. Buna ek olarak yeni nesil gençlerin pragmatik ve hedonist yaşam felsefesi, başta cinsiyet rolleri olmak üzere geleneksel açıdan keskin bir şekilde belirlenen birtakım sınırların bulanıklaşmasına ortam hazırlamaktadır. Çalışmamız, transhümanist hareketin yaydığı değerler ile Z kuşağı bireylerinin değer eğilimleri arasındaki örtüşmelere odaklanmaktadır. Zira transhümanizmin benimsediği bireysellik, eleştirel düşünme ve açık fikirlilik, varsayımları ve inançlara karşı sorgulayıcı yaklaşım, pragmatizm ve her türlü ırkçılığa, cinsiyet ayrımcılığına karşı olma gibi birtakım değerlerin Z kuşağı bireylerinde de yansımaları olduğu gözlenmektedir. Çalışmamızın amacı Z kuşağının değişen değer eğilimlerini transhümanizm perspektifinden anlamaya çalışmak ve konuya dair teorik bir zemin sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Transhümanizm, Z Kuşağı, Değer Yönelimi, Sekülerlik.

Kaynakça

• Arğın, Emrah. “Z Kuşağının Sosyal Medya Bağımlılığı ve Narsist Eğilimler: Elaziğ İli Örneği”. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 6/6 (2019), 166-183.
• Avcı, Nazmi. Toplumsal Değerler ve Gençlik: Bir Değerler Sosyolojisi Denemesi. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2007.
• Bakırcı, Mustafa. “Üç Nesilde Dinî ve Kültürel Değişim”. Tevilat 1/1 (Haziran 2020), 155-186.
• Bostrom, Nick. “Transhumanist Values”. https://www.nickbostrom.com/tra/values.html#:~:text=This%20value%20entrains%20others%3A%20critical,that%20can%20improve%20decision%2Dmaking.
• Bostrom, Nick. “The Transhumanist FAQ: A General Introduction”. Transhumanism and the Body: The World Religions Speak. ed. Calvin Mercer-Derek F. Maher. 1-17. New York: Palgrave Macmillan, 2014.
• Clegg, Stewart. “Ideal Type”. The Blackwell Encyclopedia of Sociology. Ed. George Ritzer. 2201-2202. United Kingdom: Blackwell Publishing, 2007.
• Çatlı Özen, Gökçen. “Gençlik Tipolojisi”. Z Kuşağı: Teorik ve Uygulamalı Bir Araştırma. ed. Gökçen Çatlı Özen-Alev Duran. 17-32. İstanbul: Akademisyen Kitabevi, 2021.
• Dağ, Ahmet. İnsansız Dünya Transhümanizm. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2. Basım, 2020a.
• Dağ, Ahmet. Transhümanizm: İnsanın ve Dünyanın Dönüşümü. Ankara: Elis Yayınları, 2. Basım, 2020b.
• Demir, Aysel. “Ölümsüzlük ve Yapay Zekâ Bağlamında Trans-hümanizm”. Online Academic Journal of Information Technology 9/30 (Kış 2018), 95-104.
• Duman, Mehmet Zeki. Kuşak Çatışması: X ve Z Kuşağı Üzerine Sosyolojik Bir Çalışma. Ankara: Nobel Yayınevi, 2019.
• Duman, Mehmet Zeki. “Üniversitede Okuyan Z Kuşağının Değişen Aile Algısı ve Aile İçi İlişkilerde Yaşadığı Sorunlar”. Sosyolojik Bağlam 2/1 (2021), 20-36.
• Eşki, Hülya. “Bugünü Anlamak için Max Weber’i Yeniden Okumak”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 6/11 (2021), 187-198.
• Evans, John H. “Faith in Science in Global Perspective: Implications for Transhumanism”. Public Understanding of Science 23/7 (2014), 814-832.
• Giordan, Giuseppe. “Values”. The Blackwell Encyclopedia of Sociology. Ed. George Ritzer. 5176-5180. United Kingdom: Blackwell Publishing, 2007.
• Gökçe, Sena. Kuşaklara Göre Dindarlık Eğilimleri: Y ve Z Kuşaklarının Dindarlık Eğilimleri Üzerine Bir İnceleme. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Görünüm, Görünüm Gazetesi. “CHP’den ‘Z kuşağı’ açılımı”. Erişim 24 Eylül 2021. http://gorunumgazetesi.com.tr/haber/76647/chpden-z-kusagiacilimi.html
• Gray, Jonathan-Lotz, Amanda D. Television Studies. Cambridge: Polity Press, 2012.
• Güdücü, Burcu. “Gençlik Tanımı, Teorileri ve Tipolojileri”. Z Kuşağı: Teorik ve Uygulamalı Bir Araştırma. ed. Gökçen Çatlı Özen-Alev Duran. 5-16. Ankara: Akademisyen Kitabevi, 2021.
• Halafoff, Anna vd. “Religious Literacy of Australia’s Gen Z Teens: Diversity and Social Inclusion”. Journal of Beliefs & Values 41/2 (2020), 195-213. https:// doi.org/10.1080/13617672.2019.1698862
• Harari, Yuval Noah. Homo Deus. çev. Poyzan Nur Taneli. İstanbul: Kolektif Kitap, 23. Basım, 2020.
• Hegel, Friedrich. Lectures on the History of Philosophy. çev. E. S. Haldane. London: Kegan Paul, Trench, Trubner & Co., Ltd., Paternoster House, Charing Cross Road, 1892.
• Hughes, James J. “The Politics of Transhumanism and the Techno-Millennial Imagination, 1626–2030”. Zygon 47/4 (2012), 757-776. https://doi.org/10.1111/j.1467-9744.2012.01289.x
• Huxley, Julian. New Bottles For New Wine. London: Chatto & Windus, 1957.
• İndependent, İndependent Türkçe. “AK Parti’den “Z kuşağı” planı: Genç seçmenlerin aileleriyle temas edilecek”. Erişim 24 Eylül 2021. https://www.indyturk.com/node/344801/haber/ak-partiden-z-ku%C5%9Fa%C4%9F%C4%B1-plan%C4%B1-gen%C3%A7-se%C3%A7menlerin-aileleriyle-temasedilecek
• Jones, Jeffrey M. LGBT Identification Rises to 5.6% in Latest U.S. Estimate. Gallup, February 2021. https://news.gallup.com/poll/329708/lgbt-identificationrises-latest-estimate.aspx
• Kandemir, Sibel. Lise Öğrencilerinde Ateizm ve Deizm Eğilimi Üzerine Bir Araştırma (Konya Örneği). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2022.
• Kaya, Zöhre vd. “Lise Öğrencilerinin Değer Yönelimlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 31 (Ağustos 2017), 662-674. https://doi.org/10.14582/DUZGEF.783
• Kırık, Ali Murat-Köyüstü, Sevda. “Z Kuşağı Konusunda Yapılmış Tezlerin İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi”. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 6/2 (2018), 1497-1518.
• Kirman, Mehmet Ali. Din Sosyolojisi Sözlüğü. Adana: Karahan Kitabevi, 2016.
• Kuran, Evrim. Z: Bir Kuşağı Anlamak. İstanbul: Mundi Kitap, 9. Basım, 2021.
• Lüküslü, Demet. “Günümüz Türkiye Gençliği: Ne Kayıp Bir Kuşak Ne de Ülkenin Aydınlık Geleceği”. Türkiye’de Gençlik Çalışması ve Politikaları. ed. Nurhan Yentürk vd. 287-297. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2008.
• Mannheim, Karl. “The Problem of Generations”. Essays on the Sociology of Knowledge: Collected Works. ed. Paul Kecskemeti. 276–322. New York: Routledge, 1952.
• Marshall, Gordon. Sosyoloji Sözlüğü. çev. Osman Akınhay-Derya Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 1999.
• Marx, Karl-Engels, Friedrich. Komünist Partisi Manifestosu. çev. Cenap Karakaya. İstanbul: Sosyal Yayınlar, 1998.
• Mete, Ayşe-Özerdoğan, Nebahat. “Ebelik Bölümü Öğrencilerinin Lezbiyen, Gay, Biseksüel, Transseksüel (LGBT) Hakkında Bilgi, Görüş ve Tutumlarının Değerlendirilmesi”. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 28/3 (2021), 163-171.
• More, Max. “The Philosophy of Transhumanism”. The Transhumanist Reader: Classical and Contemporary Essays on the Science, Technology, and Philosophy of the Human Future. ed. Max More-Natasha Vita-More. 3-17. Chichester: Wiley-Blackwell, 2013.
• Ngo, Quang. We Have Always Been Posthuman: The Articulation(s) of the Techno/human Subject in the Anthology Television Series Black Mirror. Athens, USA: Ohio University, 2020.
• Oda TV, Odatv4.com. “Z Kuşağı Anketinden Hangi Parti Çıktı?”. Erişim 2 Ekim 2021. https://odatv4.com/guncel/z-kusagi-anketinden-hangi-parti-cikti26032114-204432
• Öztürk Küçük, Hilal-Toklu, Ismail. “Seçimlerde Oy Verme Davranışını Ne Etkiler? Z Kuşağı Üzerine Bir Araştırma”. Business & Management Studies: An International Journal 8 (2020), 4546-4574. https://doi.org/10.15295/bmij. v8i5.1679
• Rubin, Charles T. “What is the Good of Transhumanism?”. Medical Enhancement and Posthumanity. ed. Bert Gordijn-Ruth Chadwick. 137-156. Berlin: Springer, 2008.
• Seemiller, Corey-Grace, Meghan. Generation Z Goes to College. San Francisco, CA: Jossey-Bass, 2016.
• Seemiller, Corey-Grace, Meghan. Generation Z: A Century in the Making. New York: Routledge, 2019.
• Senbir, Hakan. Z “Son İnsan”mı?: Z Kuşağı ve Sonrasına Dair Düşünceler. İstanbul: “O” Kitaplar, 2004.
• Singh, Amarendra-Dangmei, Jianguanglung. “Understanding the Generation Z: The Future Workforce”. South -Asian Journal of Multidisciplinary Studies 3/3 (2016), 1-5.
• Soni, Varun. “Next-Generation Religion and Ethics”. Next-Generation Ethics: Engineering a Better Society. ed. Ali E. Abbas. 459-466. Cambridge: Cambridge University Press, 2019.
• Şen, Seher. Din ve Sekülerleşme: Lise Gençliği Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma (Kocaeli Ili İzmit Ilçesi Örneği). İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Şengül, Fatma Nur-Aydınalp, Halil. “Yeni Bir Gençlik Tipolojisi ve Ölçek Denemesi: Hedonist Gençlik”. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi 1/50 (2021), 124-138. https://doi.org/10.17498/kdeniz.928671
• Tirosh-Samuelson, Hava. “Transhumanism as a Secularist Faith”. Zygon 47/4 (December 2012), 710-734.
• Törőcsik, Mária vd. “How Generations Think: Research on Generation Z”. Acta Universitatis Sapientiae, Communicatio 1/1 (2014), 23-45.
• Twenge, Jean M. “Ben” Nesli. çev. Esra Öztürk. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 4. Basım, 2013.
• Twenge, Jean M. İ-Nesli. çev. Okhan Gündüz. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2018.
• ÜSÜN, Üsküdar Üniversitesi. “Z Kuşağının Yaşam Amaç Becerisi Düşük Çıktı! Popüler Olma, Kolay Kazanç ve Rahat Yaşamı Tercih Ediyorlar”. Erişim 30 Ağustos 2021. https://uskudar.edu.tr/tr/icerik/6499/z-kusaginin-yasamamac-becerisi-dusuk-cikti-populer-olma-kolay-kazanc-ve-rahat-yasamitercih-ediyorlar
• Vita-More, Natasha. “Transhumanism: The Growing Worldview”. Google It: Total Information Awareness. ed. Newton Lee. 475-487. New York: Springer, 2016.
• White, James Emery. Meet Generation Z: Understanding and Reaching the New Post-Christian World. Grand Rapids, MI: Baker Books, 2017.
• Yapıcı, Asım. “Şüphe ve İnanç Kıskacında Gençlerin Din ve Dindarlık Algıları”. İlahiyat Akademi 12 (Aralık 2020), 1-44.