The Method of Attestation (Istishhād) in al-Zajjāj's Work Entitled Maʿānī al-Qur’ān wa Iʿrābuh

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 467 - 492, 26.12.2022

Mucahit Ekinci

https://doi.org/10.47425/marifetname.vi.1140329

Cited By: 1

Öz

The subject of this article is the istishhād method used by Abû Ishâq al-Zajjāj (d. 311/923) in his work called
Ma‘ānī al-Qur’ān wa i‘rābuh. Zajjāj, who lived in the third and fourth centuries of the Islamic calendar, is one of
the leading scholars of the Arabic language. Zajjāj, who wrote various works in the field of Arabic language,
wrote his most important work in the field of tafsir named Ma‘ānī al-Qur’ān wa i‘rābuh, in a long period of
about sixteen years. In this work, Zajjāj examined the verses in terms of language and rhetoric, and also included
explanations about word structure and syntax rules. In his analyzes and evaluations, it is seen that Zajjāj made
istishhād from verses of the Qur'an, Qur’anic recitation, hadiths, poems and Arabic dialects. The verses of the
Qur'an are at the forefront of the istishhāds used by Zajjāj in his mentioned work. Zajjāj, who applied to poems
in the second place, made istishhād with nearly five hundred poems in his work. In the present study, Zajjāj’s life
story, his tafsir named Ma‘ānī al-Qur’ān and the characteristics of the work are briefly mentioned. Following
this, the concept of istishhād, the place and importance of istishhād in Arabic language are examined. Finally, the
istishhād method used by Zajjāj in his work named Ma‘ānī al-Qur’ān has been tried to be explained with some
examples. 

Anahtar Kelimeler

Arabic Language, Zajjāj, Ma‘ānī al-Qur’ān, Attestation (Istishhād), Poetry

Zeccâc’ın Me‘âni’l-Kur’ân ve İ‘râbuhu Adlı Eserinde İstişhâd Metodu

Öz

Arap dili alanında birçok eser telif etmiş olan Zeccâc, Me‘âni’l-Kur’ân ve İ‘râbuhu adlı tefsirinde âyetleri dil açısından incelemiş; kelime yapısı ve nahiv kurallarıyla ilgili beyanlarda bulunmuştur. Bu açıklamaları yaparken de Kur’ân’dan, Hadisten, şiirden ve Arap lehçelerinden istişhâdda bulunmuştur. Zeccâc’ın bu eserinde beş yüz civarı şiirle istişhâdda bulunduğu görülmektedir. Bu bağlamda çalışmamızda Zeccâc’ın Me‘âni’l-Kur’ân ve İ‘râbuhu adlı eserinde istişhâd metodu ele alınmıştır. Çalışma giriş ve üç ana başlıktan oluşmaktadır. Zeccâc’ın hayatına ve Me‘âni’l-Kur’ân adlı eserine kısaca temas edildikten sonra istişhâd kavramı ve Arap dilinde istişhâdın yeri ve önemi incelenmiş olup Zeccâc’ın Me‘âni’l-Kur’ân’ındaki istişhâd metodu örneklerle aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili, Zeccâc, Me'ani'l-Kurân, İstişhâd, Şiir

Kaynakça

• Abdunnûr, Cebbûr. el-Mu‘cemu’l-edebî. Beyrut: Dâru’l-‘İlim li’l-Melâyîn, 1979. Amudî, Mahmud Muhammed el-. “Mevkıfu’d-Demâmeynî mine’l-istişhâd bişi‘ri’l-muvelledin”. el-Mecelletu’l-İslâmiyye li’l-buhûsi’l-İnsaniyye 12/2 (2004). Bağdadî, Abdülkadir b. Ömer el-. Hizânetu’l-edeb ve lubbu lubâbi lisâni’l-‘arab. thk. Abdusselam Muhammed Harun. Kahire: Matba‘atü’l-Medenî, 1997.