Kin State and Kin Minority Relations in Foreign Policy Making: Turkey-Iraqi Turkmen Relations Example

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 297 - 323, 30.09.2020

Emin Salihi

https://doi.org/10.14782/marmarasbd.733568

Öz

Kinship ties determinism in the state’s foreign policy is a matter of debate. These debates are also held in the context of Turkish foreign policy. Turkey increases its influence in the region when kinship gets power in its country. Therefore Turkey attaches importance to kinship’s political organization, cultural rights, and safety. Turkey’s emotional approaches to kinship by public diplomacy tools suggesting Turkey’s foreign policy based on racial watch. However, in this study it is assumed that Turkey’s foreign policy is rational. This assumption has been examined with the Turkey’s Iraqi Turkmens policy. The study concluded that Turkey is taking into account the rational power relations and cares about its national interests.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Iraq, Turkmen, Kin State, Kin Minority.

Dış Politika Yapımında Akraba Devlet ve Akraba Azınlık İlişkilerinin Yeri: Türkiye-Irak Türkmenleri İlişkileri Örneği

Öz

Bir devletin dış politika yapımında akrabalık ve soydaşlık bağlarının belirleyiciliği tartışma konusudur. Bu tartışmalar Türk dış politikası bağlamında da yapılmaktadır. Soydaşların bulundukları ülkelerde güç kazanmaları Türkiye’nin bölgede nüfuzunu artıracağı için Türkiye, soydaşlarının siyasi örgütlenmesine, can güvenliğine ve kültürel haklarına önem vermektedir. Türkiye’nin soydaşlarına kamu diplomasi araçlarıyla duygusal yaklaşımı, ırksal temelli bir dış politika izlediğini de düşündürmektedir. Ancak bu çalışmada Türkiye’nin rasyonel dış politikadan uzaklaşmadığı varsayılmıştır. Bu varsayım, Türkiye’nin Irak Türkmenleri politikası bağlamında incelenmiştir. İncelenen vakalarda, Türkiye'nin dış politikada rasyonel güç ilişkilerini dikkate alan ve ulusal çıkarını önemseyen bir devlet olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Irak, Türkmen, Akraba Devlet

Kaynakça

• Al-Bayati, Hamid, ve Peter W. Galbraith. 2011. From Dictatorship to Democracy: An Insider’s Account of the Iraqi Opposition to Saddam. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
• Al-Hirmizi, Ershad. 2003. The Turkmen and Iraqi Homeland. İstanbul: Kerkük Vakfı.
• Al-Jumaily, Qassam Kh, ve İzzet Öztoprak. 1999. Irak ve Kemalizm Hareketi (1919-1923). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi. Anonim. 2005. “Türkmen Liderler Öfkeli”. Aydınlık Dergisi, 4-18.
• Ataman, Joseph, ve John Owens. 2017. “The Turkmen of Iraq: Between a Rock and a Hard Place”. Middle East Eye. 29 Mart 2020 (http://www.middleeasteye.net/news/turkmen-iraq-between-rock-and-hard-place).
• Aydin, Mustafa, ve Cihan Di̇zdaroğlu. 2019. “Türkiye’de Uluslararası İlişkiler: TRIP 2018 Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme”. Uluslararası İlişkiler Dergisi 16(64):3-28. DOI: 10.33458/uidergisi.652877.
• Barkey, Henri J. 2000. “Hemmed in by Circumstances: Turkey and Iraq since the Gulf War”. Middle East Policy 7(4):110-26. DOI: 10.1111/j.1475-4967.2000.tb00182.x.
• Barkey, Henri J., Scott B. Lasensky, ve Phebe Marr, ed. 2011. Iraq, Its Neighbors, and the United States: Competition, Crisis, and the Reordering of Power. Washington, D.C: United States Institute of Peace.
• Batatu, Hanna. 1989. The Old Social Classes and the Revolutionary Movements of Iraq. Princeton, N.J.: Princeton University Press.
• Bengio, Ofra. 2017. “Jerusalem of the Kurds: Kirkuk and the Kurdish Strategy for Independence”. Moshe Dayan Center for Middle Eastern and African Studies. 02 Nisan 2020 (https://dayan.org/content/jerusalem-kurds-kirkuk-and-kurdish-strategy-independence).
• Bozdağlıoğlu, Yücel. 2012. “Kostrüktivizm ve Rol Teorisi:Kimlik, Rol ve Dış Politika Analizi”. ss. 127-51 içinde Uluslararası İlişkilerde Postmodern Analizler - 1: Kimlik, Kültür, Güvenlik ve Dış Politika, editör T. Arı. Bursa: Mkm Yayınları.
• Bölükbaşı, Deniz. 2008. 1 Mart Vakasi. İstanbul: Dogan Kitap.
• Bölükbaşı, Yusuf Ziya. 2018. “Etnisite, Kimlik ve Dış Politika: Türkiye’nin Suriye Türkmenleri Politikası”. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 4(1):105-23.
• Büyüksaraç, Güldem Baykal. 2017. “Trans-Border Minority Activism and Kin-State Politics: The Case of Iraqi Turkmen and Turkish Interventionism”. Anthropological Quarterly 90(1):17-53. DOI: 10.1353/anq.2017.0001.
• Cantir, Cristian. 2019. “Kin States in Sub-State Diplomacy Conflict Dynamics”. Foreign Policy Analysis 16(1):59-77. DOI: 10.1093/isafpa/ory018.
• Çalış, Şaban. 1999. “Ulus, Devlet ve Kimlik Labirentinde Türk Dış Politikası”. Liberal Düşünce Dergisi (13):5-21.
• Çancı, Haldun, ve Şevket Serkan Şen. 2011. “The Gulf Ear and Turkey: Regional Changes and Their Domestic Effect (1991-2003)”. International Journal on World Peace 28(1):41-65.
• Çandar, Cengiz. 2012. Mezopotamya Ekspresi. İstanbul: İletisim Yayınları.
• Danış, Didem, ve Ayşe Parla. 2009. “Nafile Soydaşlık: Irak ve Bulgaristan Türkleri Örneğinde Göçmen, Dernek ve Devlet”. Toplum ve Bilim 114:131-58.
• DeFronzo, James. 2018. The Iraq War: Origins and Consequences. Routledge.
• Demiral, Nejdet, Soran Şükür, ve Mazin Hasan. 2004. “Arap Medyasının Kürtlere ve Türkmenlere Bakışı”. Stratejik Analiz, 23-39.
• Ekşi, Muharrem. 2017. “Türkiye’nin Türk Dünyasına Yönelik Kamu Diplomasisi: Yeni Araç ve Mekanizmalar”. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi 17(1):9-19.
• Ertuğrul, Ümit. 2010. Irak Türkleri ve Türkiye. İstanbul: Kerkuk Vakfı Yayınları.
• Fadl Osman, Khalil. 2018. “Kirkuk in Iraqi Narratives of Victimization and the Victimizer”. AlMuntaqa 1(3):40-57. DOI: 10.31430/almuntaqa.1.3.0040.
• Guthrie, William. 1798. A New Geographical, Historical, and Commercial Grammar. Londra: Charles Dilly; and G.G. and J. Robinson.
• Güneş, Hakan. 2012. “Türkiye-Orta Asya İlişkileri”. İçinde 21. Yüzyılda Türk Dış Politikasının Analizi, editör F. Sönmezoğlu, N. Özgür Baklacıoğlu, ve Ö. Terzi. İstanbul: Der Yayınları.
• Güngör, Ferhat. 2014. “Orta Doğu Denkleminde Irak Türkmenleri ve Geleceği”. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi 1(2):14-43.
• Hasan, Mazin. 2004. “Türkiye’nin Türkmen Politikası: Yapılması Gerekenler”. Stratejik Analiz, 33-48.
• Human Rights Watch. 2017a. “Iraq: Fighting in Disputed Territories Kills Civilians”. Human Rights Watch. 31 Mart 2020 (https://www.hrw.org/news/2017/10/20/iraq-fighting-disputed-territories-kills-civilians).
• Human Rights Watch. 2017b. “Iraq: Kirkuk Security Forces Expel Displaced Turkmen”. Human Rights Watch. 31 Mart 2020 (https://www.hrw.org/news/2017/05/07/iraq-kirkuk-security-forces-expel-displaced-turkmen).
• Hürmüzlü, Erşat. 2007. “Kerkük’ün Türkmen Kimliği”. Global Strateji 3(9):96-107.
• Hürmüzlü, Erşat. 2015. “The Turkmens of the Middle East”. Turkish Policy Quarterly 14(1):85-93.
• İnanç, Gül. 2008. Türk Diplomasisinde Irak (1978-1997). İstanbul: Türkiye İşbankası Kültür Yayınları.
• Karadeniz, Radiye Funda. 2011. “Türk Dış Politikasında Dış Türkler: Karşılaştırmalı Teorik Bir Çalışma”. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kerkük, İzzettin. 2012. “Kerkük Hatıralarım XI”. Kardaşlık Dergisi (56):7-10.
• Lukitz, Liora. 1995. Iraq: The Search for National Identity. London; Portland, Ore.: Routledge.
• Mckernan, Bethan. 2017. “Erdogan Warns of ‘Ethnic War’ Risk over Kurdish Independence Vote”. The Independent. 01 Mayıs 2020 (http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/kurdistan-referendum-kurdish-turkey-military-recep-tayyip-erdogan-iraq-kurds-krg-independence-a7967566.html).
• Menmy, Dana Taib. 2019. “Turkey Polishes Iraqi Relations, Champions Turkmen in Politics”. Al-Monitor. 03 Ocak 2020 (https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2019/05/iraq-kurdistan-turkey-kirkuk-turkmen.html).
• Mufti, Narmeen. 2017. “Iraq’s Tuz Khurmatu: A Town Rich in History and Conflict | Nermeen Mufti”. The Arab Weekly. 30 Mart 2020 (https://thearabweekly.com/iraqs-tuz-khurmatu-town-rich-history-and-conflict).
• Nakip, Mahir. 2007. Kerkük’ün Kimliği. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Nakip, Mahir. 2011. “Yeni Erdoğan Hükümeti ve Türkmenler”. Kardaşlık Dergisi (51):4-7.
• Nakip, Mahir. 2014. “Orsam Tutanakları”. ss. 47-71 içinde Türk Siyasi Partilerinin Irak Türkmenlerine Bakışı. Ankara: Orient Basım.
• Oğuz, Şafak. 2016. “Turkmens: Victims of Arabization and Kurdification Policies in Kirkuk”. Gazi Akademik Bakış 9(18):167-86. DOI: 10.19060/gav.320748.
• Oğuzlu, Tarik H. 2004. “Endangered community: The Turkoman Identity in Iraq”. Journal of Muslim Minority Affairs 24(2):309-25.DOI: 10.1080/1360200042000296681.
• Okan, Acar. 2015. İsmi Lazım Değil. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Omar, Muaffak Adil. 2017. “Whom Do Iraq’s Turkmen Parties Serve?” Washington Institute for Near East Policy. 29 Mart 2020 (https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/who-do-iraqs-turkmen-parties-serve).
• Özdağ, Ümit. 2003. “Türk-Amerikan İlişkilerinde Irak Krizi”. Stratejik Analiz, 24-43.
• Pusane, Özlem Kayhan. 2019. “Two Years After The Independence Referendum: Are Turkey-Krg Relatıons Normalızıng?” Turkish Policy Quarterly. 10 Mart 2020 (http://turkishpolicy.com/blog/38/two-years-after-the-independence-referendum-are-turkey-krg-relations-normalizing).
• Recknagel, Charles. 2004. “Iraq: Turkey Warns U.S. Over Deaths Of Turkoman Civilians”. RadioFreeEurope/RadioLiberty. 30 Mart 2020 (https://www.rferl.org/a/1054842.html).
• Saatçi, Suphi. 2003. Tarihten Günümüze Irak Türkmenleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Sakin, Serdar. 2014. “Uluslararası I. Orta Doğu Sempozyumu”. ss. 327-49 içinde Kerkük Hadiseleri Karşısında Türkiye. C. 2. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Sarı Ertem, Helin. 2015. “Kuzey Irak’tan Irak Kürdistanı’na: Ankara-Erbil İlişkilerindeki Dönüşümün Siyasi ve Ekonomik Temelleri”. ss. 293-331 içinde 2000’li Yıllarda Türk Dış Politikası: Fırsatlar, Riskler ve Krizler, editör Ö. Z. Oktav ve H. Sarı Ertem. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Selcen, Aydın. 2019. Gözden Irakta. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sever, Ayşegül. 2013. “Irak’ın Çoklu Kimlikleri, Dış Politika ve Türkiye-Irak İlişkileri 1923-2003”. Akademik Ortadoğu 8:93-113.
• Sönmezoğlu, Faruk. 2012. Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi. İstanbul: Der Yayınları.
• Strakes, Jason E. 2009. “Current Political Complexities of The Iraqi Turkmen”. Iran & the Caucasus 13(2):365-82. DOI: 0.1163/157338410X12625876281505.
• Şahi̇n, Aslı Çandarlı. 2017. “Türk Dünyası ile Kültürel İlişkiler Bağlamında Yapılandırılan Kurum ve Kuruluşlar”. Turkish Studies 12(26):81-100. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12536.
• Şimşir, Bilal N. 2004. Türk - Irak İlişkilerinde Türkmenler. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Taştekin, Fehim. 2014. “Turkmen Caught Between Turkey and Iraqi Kurdistan”. Al-Monitor. 09 Mart 2020 (https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2014/02/turkmen-iraq-kurdistan-turkey-reconciliation-krg.html).
• Taylor, Scott. 2004. Among the “Others”. Ottawa: Esprit de Corps Books.
• Tripp, Charles. 2007. A History of Iraq. Cambridge, UK ; New York: Cambridge University Press.
• Westcott, Tom. 2017. “‘I Think There Will Be War’: Iraqi Kurds Fear Conflict After Referendum”. Middle East Eye. 02 Nisan 2020 (http://www.middleeasteye.net/news/i-think-there-will-be-war-iraqi-kurds-fear-conflict-after-referendum).
• Yaldız, Fırat. 2018. “Türk Kamu Yönetiminde ‘Soydaş’ Sorunsalı: İç Politikadan Dış Politikaya”. Amme İdaresi Dergisi 51(4):1-20.
• Yeşilmen, Sibel. 2018. “Türkiye Verdiği Sözü Tuttu. TİKA, Yanan Kerkük Kayseri Çarşısı’nda Çalışmalara Başladı”. Diplomasi Muhabir Haber. 02 Nisan 2020 (http://www.diplomasimuhabirhaber.com/turkiye-verdigi-sozu-tuttu-tika-yanan-kerkuk-kayseri-carsisinda-calismalara-basladi/).
• Yıldız, Tunahan. 2018. “Modern Irak’ta Kürt-Türkmen İlişkileri”. Avrasya Etüdleri 54(2):95-120.
• Yılmaz, Hasan. 2003. “Kuzey Irak’ta Kürt Medyasında Türkiye’nin Görüntüsü”. Stratejik Analiz, 27-41.
• Yılmaz, Sait. 2011. Irak Dosyası. İstanbul: Kum Saati Yayınları.