Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Kararlarında Türkiye’de Yerel Demokrasi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 105 - 134, 31.03.2021
https://doi.org/10.14782/marmarasbd.778391

Öz

Türkiye’nin kurucu üyelerinden olduğu Avrupa Konseyi için, Avrupa’da barış ve istikrarın yapıtaşlarından birini oluşturacağı anlayışıyla, üye ülkelerde yerel ve bölgesel demokrasinin güçlendirilmesi temel hedeflerden biridir. Konsey’in danışma organı olan Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi bu amaçla çalışmalar yürütmekte olup hazırladığı referans belgelerden en önemlisi Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’dır. Bu çerçevede Kongre, Özerklik Şartı’nın üye ülkelerdeki uygulanma durumunu değerlendirmek üzere olağan ülke izlemeleri gerçekleştirmekte, Şart’ın uygulanması bakımından kaygı verici acil bir durumun ortaya çıkması halinde ise “gerçeği- araştırma görevi” de düzenleyebilmektedir. Bu faaliyetler neticesinde Kongre, üye ülkelerde yerel demokrasinin uygulanmasına ilişkin değerlendirme ve tavsiyelerde bulunmaktadır. Bu yönüyle Kongre anılan alanda faaliyet gösteren diğer uluslararası kuruluşlardan farklılaşmaktadır. Bu değerlendirme ve tavsiyeler doğrultusunda üye ülkelerde bugüne kadar yerel ve bölgesel yönetimlere ilişkin reform niteliğinde çok sayıda yasal düzenleme hayata geçirilmiştir. Türkiye de Özerklik Şartı’na taraf olduğu tarihten bu yana çok sayıda izleme faaliyetine konu olmuş, Türkiye hakkında hazırlanan tavsiye kararlarının ana konusunu Doğu ve Güneydoğu’da yerel yönetimlerin seçimle gelen organlarının merkezi yönetim tarafından görevden uzaklaştırılması oluşturmuş, bu ise 2010’dan itibaren Kongre- Türkiye ilişkilerinde tansiyonun yükselmesine yol açmıştır. Bu çerçevede bu çalışmanın amacı; kayyum atama tartışmalarının yoğunlaştığı bir dönemde, Türkiye’ye yönelik izleme faaliyetlerini ve kabul edilen metinleri diğer üye ülkelere yönelik olanlarla karşılaştırmalı şekilde analiz ederek Kongre’nin Türkiye’de yerel demokrasiye bakışını ortaya koymaktır.

Kaynakça

  • Alptekin, H. ve İlhan, B. (2019). 5 Soru: Diyarbakır, Mardin, Van Büyükşehir Belediye Başkanlarının Görevden Uzaklaştırılması, SETA, https://www.setav.org/5-soru-diyarbakir-mardin-van-buyuksehir-belediye-baskanlarinin-gorevden-uzaklastirilmasi/ (Erişim tarihi: 14.05.2020). Avrupa Konseyi (2017). Avrupa Konseyi’nin Bölgesel Demokrasiyle İçin Başvuru Çerçeve Belgesi, https://rm.coe.int/1680719195 (Erişim tarihi: 07.05.2020).
  • Aydın, A. H. ve Taş, İ. E. (2011). Küreselleşme Sürecinde Türkiye’de Yerel Yönetim Yasalarında Yerel Özerklik. Ahmet Kesik ve Hasan Canpolat (der.), Küreselleşme ve Kamu Yönetiminde Dönüşüm içinde (29-51), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Committee of Ministers (1994). CM/Resolution 94(3) relating to the Setting up of the Congress of Local and Regional Authorities of Europe, https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectId=09000016804efe6c (Erişim tarihi: 30.05.2020).
  • Congress (1995). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 12(1995) on Local Democracy in Romania, https://rm.coe.int/090000168071aa75 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (1996). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Resolution 31(1996) on Guiding Principles for the Action of the Congress when Preparing Reports on Local and Regional Democracy in Member States and Applicant States, https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=0900001680719012 (Erişim tarihi: 23.05.2020).
  • Congress (1997a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 29(1997) on the State of Local and Regional Democracy in Turkey, https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=0900001680719b5b (Erişim Tarihi: 24.12.2019).
  • Congress (1997b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG(4)3 Report on the State of Local and Regional Democracy in Turkey - Part II, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=09000016807198f3 (Erişim tarihi: 06.01.2019).
  • Congress (1998a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 45(1998) on the Situation of Local and Regional Self-Government in the Republic of Bulgaria, https://rm.coe.int/0900001680719327#P4_24 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (1998b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG(5)3 on Report on the situation of local and regional self-government in the Republic of Bulgaria-Part II, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=0900001680718e1e (Erişim tarihi: 26.05.2020).
  • Congress (2001). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG/INST(8)27 Information Report on Local and Regional Democracy in Turkey - Follow up to Recommendation 29(1997), https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=0900001680719d14 (Erişim tarihi: 10.05.2020).
  • Congress (2002). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 110(2002) on Local and Regional Democracy in Moldova, https://rm.coe.int/0900001680719acb (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress, (2005a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 176(2005) on Local and Regional Democracy in Turkey, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=090000168071a590 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2005b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG(12)25 Local and Regional Democracy in Turkey-Part II, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=0900001680719da4 (Erişim tarihi: 26.12.2019).
  • Congress (2005c). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CPL(12)9 on Local Democracy in Moldova-Part II, https://rm.coe.int/168071936a (Erişim tarihi: 26.05.2020).
  • Congress (2005d). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 179(2005) on Local Democracy in Moldova, https://rm.coe.int/090000168071a450 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2007). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 229(2007) on Local Democracy in Turkey, https://rm.coe.int/0900001680719b53 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2008). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 258(2008) on Local democracy in Belgium: non-appointment by the Flemish authorities of three mayors: within a reasonable timeframe, https://rm.coe.int/090000168071ab5b (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2010). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Bureau of the Congress(2010)-Declaration on elected representatives detained in Turkey, https://rm.coe.int/090000168071996b (Erişim tarihi: 10.05.2020).
  • Congress (2011a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 301(2011) on Local and Regional Democracy in Turkey, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=090000168071a62c (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2011b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG(20)6 on Local and Regional Democracy in Turkey. https://rm.coe.int/168071a9f7#_ftnref15 (Erişim tarihi: 06.01.2019).
  • Congress (2011c). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG(21)14 on Local and Regional Democracy in Bulgaria, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=0900001680718cc4 (Erişim tarihi: 26.05.2020).
  • Congress (2011d). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 302(2011) on Local and Regional Democracy in Austria, https://rm.coe.int/0900001680719098 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2012). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 320(2012) on Local Democracy in Germany https://rm.coe.int/090000168071a85b (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2013a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Declaration 1(2013) on The Situation of Local and Regional Politicians in Turkey, https://rm.coe.int/090000168071a851 (Erişim tarihi: 10.05.2020).
  • Congress (2013b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 336(2013) on Local and Regional Democracy in Spain, https://rm.coe.int/090000168071add5 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2014a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 355(2014) on the Situation of Leyla Guven and Other Local Elected Representatives in Detention in Turkey, https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=090000168071a40e (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2014b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG(26)6Final The situation of Leyla Güven and Other Local Elected Representatives in Detention in Turkey, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=09000016807196c9#_Toc383689306 (Erişim Tarihi: 02.06.2020).
  • Congress (2014c). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Resolution 367(2014) on the Situation of Leyla Guven and Other Local Elected Representatives in Detention in Turkey, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=09000016807196c9#_ftnref4 (Erişim tarihi: 04.05.2020).
  • Congress (2014d). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 353(2014) on Local and Regional Democracy in the United Kingdom, https://rm.coe.int/0900001680719267 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2017a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 397(2017) on Fact-finding Mission on the Situation of Local Elected Representatives in Turkey, https://rm.coe.int/16806fbf0d (Erişim tarihi: 09.01.2019).
  • Congress (2017b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG32(2017)13final Fact-finding Mission on the Situation of Local Elected Representatives in Turkey, https://rm.coe.int/16806fbf0d (Erişim tarihi: 02.06.2020).
  • Congress (2017c). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Resolution 416(2017) on Fact-finding Mission on the Situation of Local Elected Representatives in Turkey, https://rm.coe.int/0900001680703e9a (Erişim tarihi: 15.05.2020).
  • Congress (2017d). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Resolution 420(2017) on Local Democracy in the Republic of Moldova: Clarification of the Conditions Surrounding the Suspension of the Mayor of Chișinău, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=0900001680760bfe (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2018). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 411(2018) on Fact-finding Mission on the Situation of Local Elected Representatives in the Republic of Moldova Suspension of the General Mayor of Chișinău, https://rm.coe.int/090000168098add8 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2020). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Declarations of the Congress, https://www.coe.int/en/web/congress/declarations-of-the-congress (Erişim tarihi: 16.05.2020).
  • Council of Europe (1985). European Charter of Local Self-Government, https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/rms/090000168007a088 (Erişim tarihi: 02.06.2020).
  • Council of Europe (2015). The Congress of Local and Regional Authorities of The Council of Europe, https://rm.coe.int/1680719f4d (Erişim tarihi: 08.05. 2020).
  • Council of Europe (2018). Rules and Procedures of the Congress of Local and Regional Authorities of the Council of Europe, https://rm.coe.int/rules-and-procedures-of-the-congress-of-local-and-regional-authorities/16809208a9 (Erişim tarihi: 06.05.2020).
  • Council of Europe (2019a), News 2019-Congress Carried out a Monitoring Visit to Turkey, https://www.coe.int/en/web/congress/-/congress-to-carry-out-a-monitoring-visit-to-turkey (Erişim tarihi: 16.05.2020).
  • Council of Europe (2019b). News 2019-Second Part of the Monitoring Visit to Turkey, https://www.coe.int/en/web/congress/-/the-congress-carries-out-the-second-part-of-the-monitoring-visit-to-turkey (Erişim tarihi: 16.05.2020).
  • Council of Europe (2020a). Origins and History, https://www.coe.int/en/web/congress/origins-and-history#{%2229886548%22:[0],%2229886575%22:[0],%2229886634%22:[0],%2250399899%22:[0]} (Erişim tarihi: 16.05.2020).
  • Council of Europe (2020b). Political Groups, http://www.congress-political-groups.eu/en/ (Erişim tarihi: 09.05.2020).
  • Council of Europe (2020c). Nurhayat Altun, Member of the Congress, https://www.coe.int/en/web/congress/bureau (Erişim tarihi: 15.05.2020).
  • Council of Europe (2020d). News 2020-Turkey: Monitoring Committee Examines the Application of the European Charter of Local Self-Government, https://www.coe.int/en/web/congress/-/turkey-monitoring-committee-examines-the-application-of-the-european-charter-of-local-self-government (Erişim tarihi: 29.05.2020).
  • Dursun, H. (2007). Belediye Dizgesine Getirilen Yeniliklere Genel Bir Bakış. TBB Dergisi, Sayı 70, ss.359-426.
  • Erbay, Y. ve Keleş, R. (2013). Bölge Yönetimlerinin Özerkliği ve Avrupa Konseyi. Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 22, Sayı 1, ss.23-39.
  • Eryiğit, B. H. (2015). Belediyelerin Vesayet Denetimine Farklı Bir Bakış. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 8, ss.226- 235.
  • Gözler, K. (2019). Türk Belediye Sistemi Üzerinde Fransız Etkisi: 3 Nisan 1930 Tarihli Belediye Kanunu Fransa’dan mı İktibas Edilmiştir?. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 28, Sayı 1-2, s.1-24.
  • Güler, B. A. (2005). Avrupa ve Yerel Yönetimlerin Anayasal Konumu. Genel-İş Emek Araştırma Dergisi, Sayı 1, ss.35-45.
  • haberturk.com (2010). Aytaç Durak görevden alındı. 28 Mart 2010, https://www.haberturk.com/yasam/haber/503772-aytac-durak-gorevden-alindi (Erişim tarihi: 03.06.2020)
  • Haktankaçmaz, M. İ. (2011). Türkiye’nin Reform Deneyimi Işığında Son Dönem Kamu Yönetimi Reformlarının Değerlendirilmesi. Ahmet Kesik ve Hasan Canpolat (der.), Küreselleşme ve Kamu Yönetiminde Dönüşüm içinde (69-93) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Haktankaçmaz, M. İ. (2012). Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Nedir, Ne Değildir?. İller ve Belediyeler Dergisi, Sayı 768, ss.39-52.
  • Işıkçı, Y. M. (2018). Avrupa Birliği’nde Bölge Yönetimleri: İki Örnek ve Türkiye İçin Bir Değerlendirme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 28, ss.202-236.
  • İçişleri Bakanlığı (2017). Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, 2017 Yılı Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu. http://webdosya.csb.gov.tr/db/yerelyonetimler/icerikler//2017_m-_gnl_faal_rpr-20180904082437.pdf (Erişim tarihi: 04.06.2020).
  • İçişleri Bakanlığı (2020). İçişleri Bakanlığından 'İmamoğlu'na soruşturma' haberine ilişkin açıklama. Anadolu Ajansı, 18 Mayıs 2020, https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/icisleri-bakanligindan-imamogluna-sorusturma-haberine-iliskin-aciklama/1845703 (Erişim tarihi: 26.05.2020).
  • Keleş, R. (1995). Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Karşısında Avrupa ve Türkiye. Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 4, Sayı 6, 1995, ss.3-19.
  • Keleş, R. (1996). Avrupa’da Yerel Yönetimler Üzerinde Denetim ve Türkiye. Uluslararası Konferans, Ankara, TBD-KAV Yayını’dan aktaran Abdullah Çelik (2005). Belediye Başkanlarının Geçici Olarak Görevden Uzaklaştırılması Üzerine Bir Çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 14, ss.145-159.
  • Keleş, R. (2010). Avrupa’ya Uyum Sağlama Sürecinde Türkiye’de Yerel Yönetimler, Nihat Falay vd. (der.), Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Sorunları ve Geleceği, İkinci Baskı içinde (20-29), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Keleş, R. (2011). Ulusaltı Birimlerin Özerkliği Üzerine. Ahmet Kesik ve Hasan Canpolat (der.), Küreselleşme ve Kamu Yönetiminde Dönüşüm, Birinci Baskı içinde (1-16), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Keleş, R. ve Erbay, E. (1999). Avrupa Konseyi’nin Bölge Olgusuna Bakışı. Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 8, Sayı 4, ss.3-29.
  • Keleş, R. ve Özgül, C. G. (2017). Belediye Organlarına “Kayyım” Atamaları Üzerine Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 72, Say 2, ss.299-313.
  • Köşger, Y. S. ve Haktankaçmaz, M. İ. (2011). Avrupa Konseyi Tarafından Yerel Yönetimler Alanında Hazırlanan Anlaşmalar. İdarecinin Sesi Dergisi, Sayı 146, ss.50-53.
  • Mevzuat (2005). Belediye Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf (Erişim tarihi: 03.06.2020).
  • Mevzuat (2008). Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5747.pdf (Erişim tarihi: 02.06.2020).
  • Mevzuat (2012). On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6360.pdf (Erişim tarihi: 03.06.2020).
  • Öncü, A. S. ve Cevizliler, E. (2013). Avrupa Bütünleşmesi İçin Önemli Bir Adım: “Avrupa Konseyi” ve Türkiye’nin Konseye Üyeliği Meselesi. Gazi-Akademik Bakış, Cilt 7, Sayı 13, ss.15-44.
  • Sertesen, S. (2011). Yerel Yönetim Reformu Kapsamında Yerel Yönetimlerin İdari Özerkliği Nasıl Tartışılmalı?. TEPAV Politika Notu, http://www.tepav.org.tr/upload/files/1319440032-9.Yerel_Yonetim_Reformu_Kapsaminda_Yerel_Yonetimlerin_Idari_Ozerkligi_Nasil_Tartisilmali.pdf (Erişim tarihi: 01.06.2020).
  • Sobacı, M. Z. (2015). Türkiye’nin Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’na Uyumu: Özerklik Miti. SETA, Sayı 120, http://file.setav.org/Files/Pdf/20150403121644_turkiyenin-avrupa-yerel-yonetimler-ozerklik-sarti%E2%80%99na-uyumu-ozerklik-miti-pdf.pdf (Erişim tarihi: 12.01.2019).
  • TBMM (2020a). Belediye Kanunu Tasarısı. https://www2.tbmm.gov.tr/d22/1/1-1038.pdf (Erişim tarihi: 15.05.2020).
  • TBMM (2020b). İl Özel İdaresi Hakkında 24.6.2004 tarihli ve 5197 sayılı Kanun ve Anayasanın 89 ve 104 üncü Maddeleri Gereğince Cumhurbaşkanınca Bir Daha Görüşülmek Üzere Geri Gönderme Tezkeresi. https://www2.tbmm.gov.tr/d22/1/1-0856.pdf (Erişim tarihi: 15.05.2020).
  • Toksöz, F. ve Gezici, F. (2014). Türkiye’de Bölgesel Yönetim-Bir Model Önerisi. İstanbul: TESEV Yayınları, https://www.tesev.org.tr/wp-content/uploads/rapor_Turkiyede_Bolgesel_Yonetim_Bir_Model_Onerisi.pdf (Erişim tarihi: 06.05.2020).
  • Yeter, E. (1996). Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Karşısında Türkiye: Anayasa ve İlgili Yasalarda Durum. Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 5, Sayı 1, ss.3-13.
  • Yıldırım, B. (2017). Görevden uzaklaştırılan 106 belediye başkanı var. memurlar.net, 11 Aralık 2017, https://www.memurlar.net/haber/714181/gorevden-uzaklastirilan-106-belediye-baskani-var.html (Erişim tarihi: 03.06.2020).
  • Yontar İ. G. ve Özer, Y.E. (2018). Yerel Demokrasinin Kalite Göstergesi Olarak İdari ve Mali Özerklik. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, Cilt 10, Sayı 2, ss.99-110.
  • Zorluoğlu, M. (2011). Local Authorities in Turkey. Local Administration Reform in Turkey (LAR II) Project kapsamında İçişleri Bakanlığı-Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Yayını.

Local Democracy in Turkey in the Decisions of the Congress of Local and Regional Authorities of the Council of Europe: Challenges and Suggestions

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 105 - 134, 31.03.2021
https://doi.org/10.14782/marmarasbd.778391

Öz

Strengthening local and regional democracy in member states is among the aims of the Council of Europe, whose one of the founding member is Turkey, as it is seen one of the main component of peace and stability in Europe. The Congress of Local and Regional Authorities, one of the advisory bodies of the Council, conducts various works to realize this aim. The European Charter of Local Self- Government is one of the most important reference texts prepared by the Congress. In this frame, the Congress conducts regular general country-by-country monitoring exercises to evaluate the application of the Charter or can carry out urgent fact-finding missions to look into cases of concern and makes evaluations and suggestions on the state of local and regional democracy, which makes the Congress unique among the similar institutions working in this field. Numerous legislative reforms have been set in motion by member states on the basis of the findings of these monitoring activities. Turkey has been subject to many monitoring activities since she was party of the Charter and the main concern in the Congress recommendations about Turkey has been the removal of local elected representatives by the central government in East and Southeast of Turkey. This core issue caused to increase tension in the relations between the Congress and Turkey starting from the year 2010. In this context, the aim of this study is, in such a period when the argument about appointment of caretaker (kayyum) intensified, to reveal the perception of the Congress on the local democracy in Turkey, by scrutinizing the monitoring activities and adopted texts of the Congress on Turkey comparatively with that of the ones on other member states.

Kaynakça

  • Alptekin, H. ve İlhan, B. (2019). 5 Soru: Diyarbakır, Mardin, Van Büyükşehir Belediye Başkanlarının Görevden Uzaklaştırılması, SETA, https://www.setav.org/5-soru-diyarbakir-mardin-van-buyuksehir-belediye-baskanlarinin-gorevden-uzaklastirilmasi/ (Erişim tarihi: 14.05.2020). Avrupa Konseyi (2017). Avrupa Konseyi’nin Bölgesel Demokrasiyle İçin Başvuru Çerçeve Belgesi, https://rm.coe.int/1680719195 (Erişim tarihi: 07.05.2020).
  • Aydın, A. H. ve Taş, İ. E. (2011). Küreselleşme Sürecinde Türkiye’de Yerel Yönetim Yasalarında Yerel Özerklik. Ahmet Kesik ve Hasan Canpolat (der.), Küreselleşme ve Kamu Yönetiminde Dönüşüm içinde (29-51), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Committee of Ministers (1994). CM/Resolution 94(3) relating to the Setting up of the Congress of Local and Regional Authorities of Europe, https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectId=09000016804efe6c (Erişim tarihi: 30.05.2020).
  • Congress (1995). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 12(1995) on Local Democracy in Romania, https://rm.coe.int/090000168071aa75 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (1996). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Resolution 31(1996) on Guiding Principles for the Action of the Congress when Preparing Reports on Local and Regional Democracy in Member States and Applicant States, https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=0900001680719012 (Erişim tarihi: 23.05.2020).
  • Congress (1997a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 29(1997) on the State of Local and Regional Democracy in Turkey, https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=0900001680719b5b (Erişim Tarihi: 24.12.2019).
  • Congress (1997b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG(4)3 Report on the State of Local and Regional Democracy in Turkey - Part II, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=09000016807198f3 (Erişim tarihi: 06.01.2019).
  • Congress (1998a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 45(1998) on the Situation of Local and Regional Self-Government in the Republic of Bulgaria, https://rm.coe.int/0900001680719327#P4_24 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (1998b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG(5)3 on Report on the situation of local and regional self-government in the Republic of Bulgaria-Part II, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=0900001680718e1e (Erişim tarihi: 26.05.2020).
  • Congress (2001). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG/INST(8)27 Information Report on Local and Regional Democracy in Turkey - Follow up to Recommendation 29(1997), https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=0900001680719d14 (Erişim tarihi: 10.05.2020).
  • Congress (2002). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 110(2002) on Local and Regional Democracy in Moldova, https://rm.coe.int/0900001680719acb (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress, (2005a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 176(2005) on Local and Regional Democracy in Turkey, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=090000168071a590 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2005b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG(12)25 Local and Regional Democracy in Turkey-Part II, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=0900001680719da4 (Erişim tarihi: 26.12.2019).
  • Congress (2005c). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CPL(12)9 on Local Democracy in Moldova-Part II, https://rm.coe.int/168071936a (Erişim tarihi: 26.05.2020).
  • Congress (2005d). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 179(2005) on Local Democracy in Moldova, https://rm.coe.int/090000168071a450 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2007). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 229(2007) on Local Democracy in Turkey, https://rm.coe.int/0900001680719b53 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2008). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 258(2008) on Local democracy in Belgium: non-appointment by the Flemish authorities of three mayors: within a reasonable timeframe, https://rm.coe.int/090000168071ab5b (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2010). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Bureau of the Congress(2010)-Declaration on elected representatives detained in Turkey, https://rm.coe.int/090000168071996b (Erişim tarihi: 10.05.2020).
  • Congress (2011a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 301(2011) on Local and Regional Democracy in Turkey, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=090000168071a62c (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2011b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG(20)6 on Local and Regional Democracy in Turkey. https://rm.coe.int/168071a9f7#_ftnref15 (Erişim tarihi: 06.01.2019).
  • Congress (2011c). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG(21)14 on Local and Regional Democracy in Bulgaria, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=0900001680718cc4 (Erişim tarihi: 26.05.2020).
  • Congress (2011d). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 302(2011) on Local and Regional Democracy in Austria, https://rm.coe.int/0900001680719098 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2012). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 320(2012) on Local Democracy in Germany https://rm.coe.int/090000168071a85b (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2013a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Declaration 1(2013) on The Situation of Local and Regional Politicians in Turkey, https://rm.coe.int/090000168071a851 (Erişim tarihi: 10.05.2020).
  • Congress (2013b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 336(2013) on Local and Regional Democracy in Spain, https://rm.coe.int/090000168071add5 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2014a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 355(2014) on the Situation of Leyla Guven and Other Local Elected Representatives in Detention in Turkey, https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=090000168071a40e (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2014b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG(26)6Final The situation of Leyla Güven and Other Local Elected Representatives in Detention in Turkey, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=09000016807196c9#_Toc383689306 (Erişim Tarihi: 02.06.2020).
  • Congress (2014c). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Resolution 367(2014) on the Situation of Leyla Guven and Other Local Elected Representatives in Detention in Turkey, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=09000016807196c9#_ftnref4 (Erişim tarihi: 04.05.2020).
  • Congress (2014d). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 353(2014) on Local and Regional Democracy in the United Kingdom, https://rm.coe.int/0900001680719267 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2017a). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 397(2017) on Fact-finding Mission on the Situation of Local Elected Representatives in Turkey, https://rm.coe.int/16806fbf0d (Erişim tarihi: 09.01.2019).
  • Congress (2017b). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, CG32(2017)13final Fact-finding Mission on the Situation of Local Elected Representatives in Turkey, https://rm.coe.int/16806fbf0d (Erişim tarihi: 02.06.2020).
  • Congress (2017c). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Resolution 416(2017) on Fact-finding Mission on the Situation of Local Elected Representatives in Turkey, https://rm.coe.int/0900001680703e9a (Erişim tarihi: 15.05.2020).
  • Congress (2017d). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Resolution 420(2017) on Local Democracy in the Republic of Moldova: Clarification of the Conditions Surrounding the Suspension of the Mayor of Chișinău, https://search.coe.int/congress/Pages/result_details.aspx?ObjectId=0900001680760bfe (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2018). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Recommendation 411(2018) on Fact-finding Mission on the Situation of Local Elected Representatives in the Republic of Moldova Suspension of the General Mayor of Chișinău, https://rm.coe.int/090000168098add8 (Erişim tarihi: 20.05.2020).
  • Congress (2020). Congress of Local and Regional Authorities of Europe, Declarations of the Congress, https://www.coe.int/en/web/congress/declarations-of-the-congress (Erişim tarihi: 16.05.2020).
  • Council of Europe (1985). European Charter of Local Self-Government, https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/rms/090000168007a088 (Erişim tarihi: 02.06.2020).
  • Council of Europe (2015). The Congress of Local and Regional Authorities of The Council of Europe, https://rm.coe.int/1680719f4d (Erişim tarihi: 08.05. 2020).
  • Council of Europe (2018). Rules and Procedures of the Congress of Local and Regional Authorities of the Council of Europe, https://rm.coe.int/rules-and-procedures-of-the-congress-of-local-and-regional-authorities/16809208a9 (Erişim tarihi: 06.05.2020).
  • Council of Europe (2019a), News 2019-Congress Carried out a Monitoring Visit to Turkey, https://www.coe.int/en/web/congress/-/congress-to-carry-out-a-monitoring-visit-to-turkey (Erişim tarihi: 16.05.2020).
  • Council of Europe (2019b). News 2019-Second Part of the Monitoring Visit to Turkey, https://www.coe.int/en/web/congress/-/the-congress-carries-out-the-second-part-of-the-monitoring-visit-to-turkey (Erişim tarihi: 16.05.2020).
  • Council of Europe (2020a). Origins and History, https://www.coe.int/en/web/congress/origins-and-history#{%2229886548%22:[0],%2229886575%22:[0],%2229886634%22:[0],%2250399899%22:[0]} (Erişim tarihi: 16.05.2020).
  • Council of Europe (2020b). Political Groups, http://www.congress-political-groups.eu/en/ (Erişim tarihi: 09.05.2020).
  • Council of Europe (2020c). Nurhayat Altun, Member of the Congress, https://www.coe.int/en/web/congress/bureau (Erişim tarihi: 15.05.2020).
  • Council of Europe (2020d). News 2020-Turkey: Monitoring Committee Examines the Application of the European Charter of Local Self-Government, https://www.coe.int/en/web/congress/-/turkey-monitoring-committee-examines-the-application-of-the-european-charter-of-local-self-government (Erişim tarihi: 29.05.2020).
  • Dursun, H. (2007). Belediye Dizgesine Getirilen Yeniliklere Genel Bir Bakış. TBB Dergisi, Sayı 70, ss.359-426.
  • Erbay, Y. ve Keleş, R. (2013). Bölge Yönetimlerinin Özerkliği ve Avrupa Konseyi. Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 22, Sayı 1, ss.23-39.
  • Eryiğit, B. H. (2015). Belediyelerin Vesayet Denetimine Farklı Bir Bakış. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 8, ss.226- 235.
  • Gözler, K. (2019). Türk Belediye Sistemi Üzerinde Fransız Etkisi: 3 Nisan 1930 Tarihli Belediye Kanunu Fransa’dan mı İktibas Edilmiştir?. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 28, Sayı 1-2, s.1-24.
  • Güler, B. A. (2005). Avrupa ve Yerel Yönetimlerin Anayasal Konumu. Genel-İş Emek Araştırma Dergisi, Sayı 1, ss.35-45.
  • haberturk.com (2010). Aytaç Durak görevden alındı. 28 Mart 2010, https://www.haberturk.com/yasam/haber/503772-aytac-durak-gorevden-alindi (Erişim tarihi: 03.06.2020)
  • Haktankaçmaz, M. İ. (2011). Türkiye’nin Reform Deneyimi Işığında Son Dönem Kamu Yönetimi Reformlarının Değerlendirilmesi. Ahmet Kesik ve Hasan Canpolat (der.), Küreselleşme ve Kamu Yönetiminde Dönüşüm içinde (69-93) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Haktankaçmaz, M. İ. (2012). Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Nedir, Ne Değildir?. İller ve Belediyeler Dergisi, Sayı 768, ss.39-52.
  • Işıkçı, Y. M. (2018). Avrupa Birliği’nde Bölge Yönetimleri: İki Örnek ve Türkiye İçin Bir Değerlendirme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 28, ss.202-236.
  • İçişleri Bakanlığı (2017). Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, 2017 Yılı Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu. http://webdosya.csb.gov.tr/db/yerelyonetimler/icerikler//2017_m-_gnl_faal_rpr-20180904082437.pdf (Erişim tarihi: 04.06.2020).
  • İçişleri Bakanlığı (2020). İçişleri Bakanlığından 'İmamoğlu'na soruşturma' haberine ilişkin açıklama. Anadolu Ajansı, 18 Mayıs 2020, https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/icisleri-bakanligindan-imamogluna-sorusturma-haberine-iliskin-aciklama/1845703 (Erişim tarihi: 26.05.2020).
  • Keleş, R. (1995). Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Karşısında Avrupa ve Türkiye. Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 4, Sayı 6, 1995, ss.3-19.
  • Keleş, R. (1996). Avrupa’da Yerel Yönetimler Üzerinde Denetim ve Türkiye. Uluslararası Konferans, Ankara, TBD-KAV Yayını’dan aktaran Abdullah Çelik (2005). Belediye Başkanlarının Geçici Olarak Görevden Uzaklaştırılması Üzerine Bir Çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 14, ss.145-159.
  • Keleş, R. (2010). Avrupa’ya Uyum Sağlama Sürecinde Türkiye’de Yerel Yönetimler, Nihat Falay vd. (der.), Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Sorunları ve Geleceği, İkinci Baskı içinde (20-29), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Keleş, R. (2011). Ulusaltı Birimlerin Özerkliği Üzerine. Ahmet Kesik ve Hasan Canpolat (der.), Küreselleşme ve Kamu Yönetiminde Dönüşüm, Birinci Baskı içinde (1-16), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Keleş, R. ve Erbay, E. (1999). Avrupa Konseyi’nin Bölge Olgusuna Bakışı. Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 8, Sayı 4, ss.3-29.
  • Keleş, R. ve Özgül, C. G. (2017). Belediye Organlarına “Kayyım” Atamaları Üzerine Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 72, Say 2, ss.299-313.
  • Köşger, Y. S. ve Haktankaçmaz, M. İ. (2011). Avrupa Konseyi Tarafından Yerel Yönetimler Alanında Hazırlanan Anlaşmalar. İdarecinin Sesi Dergisi, Sayı 146, ss.50-53.
  • Mevzuat (2005). Belediye Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf (Erişim tarihi: 03.06.2020).
  • Mevzuat (2008). Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5747.pdf (Erişim tarihi: 02.06.2020).
  • Mevzuat (2012). On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6360.pdf (Erişim tarihi: 03.06.2020).
  • Öncü, A. S. ve Cevizliler, E. (2013). Avrupa Bütünleşmesi İçin Önemli Bir Adım: “Avrupa Konseyi” ve Türkiye’nin Konseye Üyeliği Meselesi. Gazi-Akademik Bakış, Cilt 7, Sayı 13, ss.15-44.
  • Sertesen, S. (2011). Yerel Yönetim Reformu Kapsamında Yerel Yönetimlerin İdari Özerkliği Nasıl Tartışılmalı?. TEPAV Politika Notu, http://www.tepav.org.tr/upload/files/1319440032-9.Yerel_Yonetim_Reformu_Kapsaminda_Yerel_Yonetimlerin_Idari_Ozerkligi_Nasil_Tartisilmali.pdf (Erişim tarihi: 01.06.2020).
  • Sobacı, M. Z. (2015). Türkiye’nin Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’na Uyumu: Özerklik Miti. SETA, Sayı 120, http://file.setav.org/Files/Pdf/20150403121644_turkiyenin-avrupa-yerel-yonetimler-ozerklik-sarti%E2%80%99na-uyumu-ozerklik-miti-pdf.pdf (Erişim tarihi: 12.01.2019).
  • TBMM (2020a). Belediye Kanunu Tasarısı. https://www2.tbmm.gov.tr/d22/1/1-1038.pdf (Erişim tarihi: 15.05.2020).
  • TBMM (2020b). İl Özel İdaresi Hakkında 24.6.2004 tarihli ve 5197 sayılı Kanun ve Anayasanın 89 ve 104 üncü Maddeleri Gereğince Cumhurbaşkanınca Bir Daha Görüşülmek Üzere Geri Gönderme Tezkeresi. https://www2.tbmm.gov.tr/d22/1/1-0856.pdf (Erişim tarihi: 15.05.2020).
  • Toksöz, F. ve Gezici, F. (2014). Türkiye’de Bölgesel Yönetim-Bir Model Önerisi. İstanbul: TESEV Yayınları, https://www.tesev.org.tr/wp-content/uploads/rapor_Turkiyede_Bolgesel_Yonetim_Bir_Model_Onerisi.pdf (Erişim tarihi: 06.05.2020).
  • Yeter, E. (1996). Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Karşısında Türkiye: Anayasa ve İlgili Yasalarda Durum. Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 5, Sayı 1, ss.3-13.
  • Yıldırım, B. (2017). Görevden uzaklaştırılan 106 belediye başkanı var. memurlar.net, 11 Aralık 2017, https://www.memurlar.net/haber/714181/gorevden-uzaklastirilan-106-belediye-baskani-var.html (Erişim tarihi: 03.06.2020).
  • Yontar İ. G. ve Özer, Y.E. (2018). Yerel Demokrasinin Kalite Göstergesi Olarak İdari ve Mali Özerklik. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, Cilt 10, Sayı 2, ss.99-110.
  • Zorluoğlu, M. (2011). Local Authorities in Turkey. Local Administration Reform in Turkey (LAR II) Project kapsamında İçişleri Bakanlığı-Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Yayını.
Toplam 75 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Kamu Yönetimi, Uluslararası İlişkiler
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Mehmet İlker Haktankaçmaz 0000-0001-9808-422X

Yayımlanma Tarihi 31 Mart 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 9 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Haktankaçmaz, M. İ. (2021). Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Kararlarında Türkiye’de Yerel Demokrasi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 9(1), 105-134. https://doi.org/10.14782/marmarasbd.778391