EUROPEAN UNION CITIZENSHIP WITHIN THE FRAMEWORK OF TREATIES AND COURT OF JUSTICE OF THE EUROPEAN UNION’S DECISIONS

Yıl 2017, Cilt: 25 Sayı: 1, 133 - 159, 30.07.2017

Kerem Batır

https://doi.org/10.29228/mjes.62

Öz

The term European Union citizenship came into being with the Maastricht Treaty where European Community turned to an economic and political union and in order to empower the status of citizens within the union and additional to the four fundamental freedoms that citizens of the European Community member states enjoyed. The term has been in an evolution process after the Maastricht Treaty by Amsterdam, Nice and Lisbon Treaties. This study will evaluate the rights of the citizens of member states from the establishment of the European Communities together with the concept of the European citizenship in the light of the important decisions of the Court of Justice of the European Union, similarities and differences between the European Union citizenship and ordinary citizenship and evolution process. Within this context Association Citizenship, a term within the framework of European Union-Turkey association regime, shall also be referred.

Anahtar Kelimeler

European Union, Citizenship, EU Citizenship, Court of Justice of the European Union, Association Citizenship

ANTLAŞMALAR VE AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI KARARLARI ÇERÇEVESİNDE AVRUPA BİRLİĞİ VATANDAŞLIĞI

Öz

Avrupa Birliği vatandaşlığı kavramı Maastricht Antlaşması ile getirilmiş bir kavram olup Avrupa Topluluğu’nda Avrupa Topluluğu üyesi ülkelerin vatandaşlarının sahip oldukları dört temel özgürlüğe ilaveten Avrupa Topluluğu’nun siyasi ve ekonomik bir birliğe dönüşmesi esnasında vatandaşların da bu birlik içindeki statülerini güçlendirmek üzere ortaya çıkmıştır. Maastricht Antlaşmasından sonraki dönemde Amsterdam, Nice ve Lizbon Antlaşmaları ile kavram geliştirilmiş ve bugünkü halini almıştır. Bu çalışmada Avrupa Topluluklarının kuruluşundan bu yana üye devlet vatandaşlarının sahip olduğu haklar değerlendirilecek ve Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın Avrupa Birliği vatandaşlığına ilişkin önemli kararları ışığında Avrupa Vatandaşlığı kavramının kapsamı, vatandaşlık kavramı ile benzerlikleri ve farklılıkları ile gelişim süreci üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda son dönemde Avrupa Birliği-Türkiye ortaklık ilişkisi çerçevesinde ortaya atılan Ortaklık Vatandaşlığı kavramına da değinilecektir.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Vatandaşlık, AB Vatandaşlığı, AB Adalet Divanı Kararları, Ortaklık Vatandaşlığı

Kaynakça

• ABRG No L 166, 20. (1987). 87/327/EEC sayılı Üniversite Öğrencilerinin Hareketliliği hakkında Avrupa Topluluğu Eylem Planı (ERASMUS).
• ABRG No L 180, 28. (1990). 90/365/EEC sayılı Mesleki Faaliyetleri Sona Eren İşçilerin ya da Serbest Meslek Sahiplerinin İkamet Haklarına İlişkin Yönerge.
• ABRG No L 180,26. (1990). 90/364/EEC sayılı İkamet Hakkına İlişkin Yönerge.
• ABRG No L 180,30. (1990). 90/366 EEC sayılı Öğrencilerin İkamet Haklarına İlişkin Yönerge.
• Amsterdam Antlaşması. (2000). Bütünleşmiş Haliyle Avrupa Birliği Kurucu Antlaşmaları Resmi Olmayan Türkçe Çevirisi, 162. (C. Bolayır, Çev.)
• İstanbul: İktisadi Kalkınma Vakfı.<http://www.ikv.org.tr/images/files/A6- tr.pdf>, (15 Şubat 2017).
• Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı (2011). Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı Resmi Olmayan Türkçe Çevirisi. Avrupa Birliği ile İlişkiler Genel Müdürlüğü<http://www.eskisehirab.gov.tr/userfiles/files/AVRUPA%20B%C4%B0RL %C4%B0%C4%9E%C4%B0%20TEMEL%20HAKLAR%20%C5%9EARTI.pdf>, (17 Şubat 2017).
• Avrupa Birliği’ni Kuran Taslak Antlaşma, Bulletin of the European Communities. (1984, Şubat) <http://www.cvce.eu/obj/draft_treaty_ establishing_the_european_union_14_february_1984-en-0c1f92e8-db44-4408-b569-c464cc1e73c9.html>, (15 Şubat 2017).
• Avrupa Konseyi Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi. (2008) Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi Resmi Olmayan Türkçe Tercümesi, (A. Aykaç, Çev.), TBB Dergisi, 77:359-374.
• Barnard, C. (2013) "Citizenship of the Union and the Area of Justice: (Almost)The Court's Moment of Glory", Court of Justice of the European Union(der.) The Court of Justice and Construction of Europe: Analysis and Perspectives on Sixty Years of Case-law, (Lahey: T.M.C. Asser Press): 505- 522.