AVRUPA'DA ULUSAL KİMLİK İNŞASI: WEİMAR VE NAZİ DÖNEMİNDE SPORUN ALMAN KİMLİĞİNE ETKİSİ (1918-1945)

Yıl 2025, Cilt: 33 Sayı: 1, 91 - 120, 30.06.2025

Hüseyin Kavak

https://doi.org/10.29228/mjes.467

Öz

Bu çalışma, 20. yüzyılın ilk yarısında Almanya’nın ulusal kimlik inşa sürecini, Weimar Cumhuriyeti ile Nazi iktidarının birbirinden farklı ideolojik yaklaşımları çerçevesinde, spor eksenli bir perspektiften incelemektedir. I. Dünya Savaşı’nın yıkıcı etkilerinin ardından Almanya’da toplumsal birliği yeniden tesis etme çabaları, güçlü siyasi ve kültürel araçların kullanılmasını zorunlu kılmıştır. Weimar Cumhuriyeti, uluslararası alanda karşı karşıya kaldığı diplomatik izolasyonla mücadele ederken, toplumsal yeniden toparlanmayı sağlamak ve ulusal kimliği güçlendirmek amacıyla sporu kritik bir unsur olarak değerlendirmiştir. Savaş sonrası ekonomik ve sosyal yıkımdan derinden etkilenen Alman toplumu için spor, hem fiziksel direnci artıran hem de moral değerleri canlandıran bir çıkış yolu işlevi görmüştür. Nazi döneminde ise sporun işlevi köklü bir dönüşüme uğrayarak ideolojik bir araç hâline gelmiştir. Nazi rejimi, sporu yalnızca ulusal birliği pekiştirmek için değil, aynı zamanda ari ırkın üstünlüğünü vurgulayan bir propaganda mekanizması olarak da kullanmıştır. Statü göstergesine dönüşen büyük spor etkinlikleri, Nazi ideolojisinin temel değerlerini yansıtan militarist ve ayrıştırıcı bir yapıya dönüşmüştür.

Anahtar Kelimeler

Geleneğin İcadı , Kolektif Hafıza , Nazi İktidarı , Weimar Cumhuriyeti , Ulusal Kimlik.

NATIONAL IDENTITY CONSTRUCTION IN EUROPE: THE IMPACT OF SPORT ON GERMAN IDENTITY DURING THE WEIMAR AND NAZI PERIODS (1918–1945)

Öz

This study examines the process of national identity construction in Germany in the first half of the 20th century from a sports-centric perspective, within the framework of the differing ideological approaches of the Weimar Republic and the Nazi regime. Efforts to re-establish social unity in Germany following the devastating effects of World War I necessitated the use of powerful political and cultural tools. While grappling with the diplomatic isolation it faced internationally, the Weimar Republic considered sports a critical element in achieving social recovery and strengthening national identity. For German society, deeply affected by the post-war economic and social devastation, sports served as a means of cultivating both physical resilience and morale. During the Nazi era, however, the function of sports underwent a radical transformation, becoming an ideological tool. The Nazi regime used sports not only to reinforce national unity but also as a propaganda mechanism emphasizing the superiority of the Puritan race. Major sporting events, transformed into status symbols, took on a militaristic and divisive character reflecting the core values of Nazi ideology.

Anahtar Kelimeler

Invention of Tradition , Collective Memory , Nazi Regime , Weimar Republic , National Identity.

Kaynakça

• Ak, M. A. (2019) “Uluslararası İlişkilerde Kimlik Analizi ve Rol Teorisi”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38(1): 199-239.
• Algün Doğu, G. (2010) “Sporun Uluslararası İlişkiler Açısından Fonksiyonlarının Değerlendirilmesi”, yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ankara.
• Anderson, B. (1983). Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. (Verso).
• Aslım, M. (2007) “Modern Toplumda Sporun İşlevi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma”, yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Billig, M. (1995). Banal Nationalism. London: Sage.