Ergenlerde Kimlik Gelişimi, Başarı Amaç Yönelimi Ve Bilişsel Karmaşıklık Arasındaki Yordayıcı İlişkilerin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 52 Sayı: 52, 676 - 686, 26.06.2020

Ahmet Kalafat Bülent Dilmaç

https://doi.org/10.15285/maruaebd.560419

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma ergenlerin kimlik gelişimi, başarı amaç yönelimi ve bilişsel karmaşıklık arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Tekirdağ ilinde öğrenim gören 258’i (%45.8) kız, 305 i (%54.2) si erkek öğrenciden oluşan toplam 563 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma ile ilgili veriler “Kimlik Gelişiminin Boyutları Ölçeği” (KGBÖ), “ Başarı Amaç Yönelimleri Ölçeği” (BAYÖ) ve “Bilişsel Karmaşıklık Ölçeği”(BKÖ) ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; ergenlerin kimlik gelişimi ile öğrenme amaç yönelimi arasında pozitif yönlü, kimlik gelişimi ile performans amaç yönelimi arasında negatif yönlü doğrusal bir ilişki olduğu görülmektedir. Ergenlerin kimlik gelişimi ile bilişsel karmaşıklık arasındaki yordayıcı ilişkiler incelendiğinde ise, negatif yönlü doğrusal bir ilişki olduğu görülmektedir. Ergenlerin öğrenme amaç yönelimi ile bilişsel karmaşıklık arasındaki yordayıcı ilişkiler incelendiğinde de, negatif yönlü doğrusal bir ilişki olduğu görülmektedir. Ergenlerin performans amaç yönelimi ile bilişsel karmaşıklık arasındaki yordayıcı ilişkiler incelendiğinde de, pozitif yönlü doğrusal bir ilişki olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kimlik Gelişimi, Başarı Amaç Yönelimi, Bilişsel Karmaşıklık

Examining the Predictive Relationship Among Identity Development, Achievement Goal Orientation, and Cognitive Complexity in Adolescents

Öz

This study has been carried out to investigate the relationship among adolescents’ identity developmental, achievement goal orientation, and cognitive complexity. The study group consists of 563 high school students studying in Tekirdağ, of which 258 (45.8%) are female and 305 (54.2%) are male. The data related to the research have been collected using the Identity Development Dimensions Scale, Achievement Goal Orientation Scale, and Cognitive Complexity Scale. According to the findings obtained from the research, a positive linear relationship is observed to exist between adolescents' identity development and the sub-dimension of learning goals orientation and a negative linear relationship to exist between identity development and the sub-dimension of performance goals orientation. When examining the predictive relationships between adolescent identity development and cognitive complexity, they are seen to have a negative linear relationship. When examining the predictive relationships between adolescents’ learning goals orientation and cognitive complexity, they are seen to have a negative linear relationship. When examining the predictive relationships between adolescents' performance goals orientation and cognitive complexity, they are seen to have a positive linear relationship.

Anahtar Kelimeler

Identity Development, Achievement Goal Orientation, Cognitive Complexity

Kaynakça

• Akın, A. (2006). Başarı Amaç Oryantasyonları Ile Üst Biliş Farkındalık, Ebeveyn Tutumları Ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkiler, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
• Akın, A. ve Çetin, B. (2007). Başarı Yönelimleri Ölçeği, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Eğitim Araştırmaları, 26, 1-12
• Arslan, C. (2005). Kişilerarası Çatışma Çözme ve Problem Çözme Yaklaşımlarının Yükleme Karmaşıklığı Açısından İncelenmesi (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Baron, R. A. & Byrne, D. (1984). Social Psychology. Massachusetts: Allyn & Bacon.
• Çetin, B. ve Akın, A. (2009). An investigation of the relationship between achievement goal orientations and the use of stress coping strategies with canonical correlation. International Journal of Human Sciences.243-255.
• Erikson, E. H. (1968). Identity Youth and Crisis (1. Baskı). New York: W. W. Norton & Company, Inc.
• Fletcher, G. J. O., Danilovics, P., Fernandez, G., Peterson, D. & Reedet , G.D. (1986). Attributional complexity. Journal of Personality and Social Psychology, 51 (4), 875 884.
• Flett, G.L. ve Blankstein, K.R. (1994). Depression, Self-Esteem And Complex Attributions For Life Problems. Current Psychology. Volume: 13, Issue: 3, p. 263.
• Kaplan, A. & Maehr, M. L. (2007). The Conribution and Prospects of Goal Orientation Theory, Educational Psychology Review, 19, 141-184.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi (28. Bas.). Ankara: Nobel Akdemi Yayıncılık.
• Kaşlı, M. (2009). Otel işletmelerinde işgörenlerin kişilik özellikleri, lider-üye etkileşimi ve tükenmişlik ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Kulaksızoğlu, A. (1998). Ergenlik Psikolojisi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Luyckx, K., Schwartz, S. J., Soenens, B., Vansteenkiste, M. & Goossens, L. (2010). The path from identity commitments to adjustment: Motivational underpinnings and mediating mechanisms. Journal of Counseling and Development, 88(1), 52–60.
• Midgley, C., Kaplan, A., Middleton, M., Maehr, L. M., Urdan, T., Anderman, L. H.,Anderman, E. ve Roeser, R. (1998).The Development andValidation of Scales Assessing Students' Achievement Goal Orientations. Contemporary Educational Psychology, 23, 113 130.
• Morsünbül, Ü., ve Çok, F.(2014). Kimlik Gelişiminin Boyutları Ölçeği'nin Türkçeye uyarlanması. Düşünen Adam The Journal Of Psychiatry And Neurological Sciences , 27,6-14. doi: 10.5350/DAJPN2014270101
• Morsünbül, Ü. ve Uçar, E. (2017). Kimlik Stilleri, Süreçleri ve Statülerinin Kimlik İşlevleriyle İlişkileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 13 (1), 25-35.
• Oral, T. (2012). Ergenlerde Kimlik Statülerinin Başarı Amaç Yönelimlerini Yordamadaki Rolü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Paker, O. (1994). Atıf Karmaşıklığı, Uçlara Kayma ve Kalıp Yargı Kullanma Eğilimleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Poortvliet, P. M., Janssen, O., Van Yperen, N. W. & Van De Vliert, E. (2007). Achievement Goals And Interpersonal Behavior: How Mastery and Performance Goals Shape Information Exchange, Personality and Social Psychology Bulletin, 33, 1435-1447.
• Santrock, J. W. (2017). Ergenlik (Adolescence), (Çeviri Ed. Siyez, D.M),Ankara: Nobel Yayınları.
• Schmitt-Rodermund, E. ve Vondracek, F. W. (1998). Breadth of Interests, Exploration, and Identity Development in Adolescence. Journal of Vocational Behavior, 55(3), 277-384.
• Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2004). A beginner’s guide to structural equation modeling. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Tarhan, N. (2003). Gençlikte Kimlik Bunalımı, http://www.e-psikiyatri.com (02.03.2005).
• Young, A. L. (1997). I Think, Therefore I’m Motivated: The Relations Among Cognative Strategy Use, Motivational Orientation And Classroom Perceptions Over Time, Learning and Individual Differences, 9, 3, 249-283.
• Zweig, D. & Webster, J. (2004). What are we measuring? An examination of the relationships between goal orientation, the big-five personality traits and performance intentions. Personality and Individual Differences, 36, 7, 1693-1708.