Psikolojik Danışmanların Danışma Öz Yetkinliklerinin Duygusal Zekâ ve Yaşam Doyumlarına Göre İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 56 Sayı: 56, 44 - 59, 25.06.2022

Ömer Batal Durmuş Ümmet

https://doi.org/10.15285/maruaebd.1050863

Öz

Bu araştırmada, psikolojik danışmanların danışma öz yetkinlikleri ile duygusal zekâ ve yaşam doyumları arasındaki ilişkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma örneklemini uygun örnekleme yöntemiyle ulaşılmış yaşları 25 ile 65 yaş arası 294 psikolojik danışman oluşturmuştur. Araştırma ilişkisel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak ‘Kişisel Bilgi Formu’, ‘Psikolojik Danışman Öz Yetkinlik Ölçeği (PDÖYÖ)’, ‘Rotterdam Duygusal Zekâ Ölçeği (RDZÖ) ve Yaşam Doyumu Ölçeği (YDÖ) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda psikolojik danışmanların danışma öz yetkinliklerinin duygusal zekâ ve yaşam doyumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca psikolojik danışmanların danışma öz yetkinliği üzerinde duygusal zekânın ve yaşam doyumunun anlamlı yordayıcılar olduğu belirlenmiştir. Duygusal zekânın alt boyutlarından olan başkalarının duygularını değerlendirme ve başkalarının duygularını kontrol etme boyutlarının psikolojik danışmanların danışma öz yetkinliği için anlamlı yordayıcıları olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Danışman Öz Yetkinliği, Duygusal Zeka, Yaşam Doyumu

Destekleyen Kurum

yok

Examination of Counseling Self-Efficacy of Counselors According to Emotional Intelligence and Life Satisfaction

Öz

In this research, it is aimed to examine counseling self-efficacy of counselors according to emotional intelligence and life satisfaction. The sample of the research consisted of 294 psychological counselors aged between 25 and 65, reached by convenient sampling method. Relational research model was used in the research. ‘Personal Information Forms’, ‘Psychological Councellor Self Competence Scale’, ‘Rotterdam Emotional Intelligence Scale’ and ‘Satisfaction With Life Scale’ were used as data collection tools in the research. As a result of the research, it was determined that there is a statistically significant relationship between the counseling self-competence of psychological counselors, emotional intelligence and life satisfaction. In addition, it was determined that emotional intelligence and life satisfaction were significant predictors of counseling self-efficacy of psychological counselors. It has been determined that evaluating the emotions of others and controlling the emotions of others, which are sub-dimensions of emotional intelligence, are not significant predictors of counseling self-competence of psychological counselors.

Anahtar Kelimeler

Psychological counselor, self competence, emotional intelligence, life satisfaction

Kaynakça

• Ardıç, İ. (2021). Etkili psikolojik danışman nitelikleri ve öznel iyi oluşunun kariyer uyumunu yordaması: Covid-19 salgın süreci. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi, Lefkoşa.
• Aşan, Ö. ve Erenler, E. (2008). İş tatmini ve yaşam tatmini ilişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 203-216.
• Aydın, F., Odacı, H., & Kahveci, H. (2017). Psikolojik danışmanların psikolojik danışma öz-yeterliği: Yaşam doyumu ve umut açısından bir değerlendirme. Journal of Human Sciences, 14(4), 4607-4627. doi:10.14687/jhs.v14i4.4793
• Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37(2), 122-147.
• Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: An agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52(1), 1-26.
• Batan, S. N. (2016). Yetişkinlerde psikolojik dayanıklılık ve dini başa çıkmanın yaşam doyumuna etkileri (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Baykoçak, C. (2002). Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki sorunları ve tükenmişlik düzeyleri (Bursa İli Uygulaması). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Caruso, D., Mayer, J. D. ve Salovey, P. (2002). Relation of an measure of emotional intelligence to personality. Journal of Personalıty Assessment, 79(2), 306-320.
• Chan, D. W. (2004). Perceived emotional intelligence and self-efficacy among Chinese secondary sachool teacher in Hong-Kong. Personality and Individual Differences, 36(8), 1781-1795.
• Çapri, B. ve Demiröz, Z. (2016). Duygusal zekâ düzeyi ve psikolojik danışma öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkide etkili psikolojik danışman niteliklerinin aracı rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 1037- 1048.
• Dağlı, A. ve Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262.
• Demirel, Y. (2013). Psikolojik danışman öz yetkinlik ölçeğinin hazırlanması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Diener, E. Eunkook, M. S., Lucas, R. E. & Smith, H. L. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125(2), 276-302.
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. ve Griffin, S. (1985). The Satisfaction With Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
• Doğan, S. ve Demiral, Ö. (2007). Kurumların başarısında duygusal zekânın rolü ve önemi. Yönetim ve ekonomi. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), s.209-230.
• Durmuşçelebi, M. ve Karayağız, Ş. (2018). Psikoloji eğitimi alan öğrencilerin duygusal zekâ ve psikolojik danışma öz-yeterliklerinin incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 79-108.
• Ekşi, H., İsmuk, E. ve Parlak, S. (2015). Okul psikolojik danışmanlarında iş doyumunun yordayıcısı olarak psikolojik danışma öz yeterliği ve dinleme becerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 84-103.
• Gravetter, J. F. ve Forzano, L. B. (2012). Research methods for the behavioral sciences (4. Bas-kı). USA: Linda Schreiber-Ganster.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar-ilkeler-teknikler. Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
• Larson, L. M. & Daniels, J. A. (1998). Review of the counseling self-efficacy literature. The Counseling Psychologist, 26, 179-218.
• Lent, R. W. & Brown, S. D. (2006). On conceptualizing and assessing social cognitive constructs in career research: A measurement guide. Journal of Career Assessment, 14(1), 12-35.
• Lent, R. W., Hoffman, A., Hill, C. E., Treistman, D., Mount, M. & Singley, D. (2006). Client-specific counselor self-efficacy in novice counselors: Relation to perceptions of session quality. Journal of Counseling Psychology, 53(4), 453-463.
• Martin Jr, W. E., Easton, C., Wilson, S., Takemoto, M. ve Sullivan, S. (2004). Salience of emotional intelligence as a core characteristic of being a counselor. Counselor Education and Supervision, 44(1), 17-30.
• Mayer, J. D. ve Salovey, P. (1993). The intelligence of emotional intelligence. Intelligence, 17, 433-442.
• Melchert, T. P., Hays, V. L., Wiljanen, L. M., & Kolocek, A. K. (1996). Testing models of counselor development with a measure of counseling self-efficacy. Journal of Counseling & Development, 74(6), 640–644. https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.1996.tb02304.x
• Özgün, M.S. (2007). Okul psikolojik danışmanlarının kişilik özellikleri ile mesleki yetkinlik beklentileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Pamukçu, B. (2011). Psikolojik danışman adaylarının psikolojik danışma öz-yeterlik algılarının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Pekarr, K. A., vd., (2007). The location of trailt emotional intelligence in personality factor space. British Journal of Psychology, 98, 237-289.
• Poyrazlı, S., Yeşilyaprak, B. ve Millioğulları, A. B. (2012). Predictors of life satisfaction among guidance counselors and administrators employed by the ministry of education in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research, 48,175-192.
• Salovey, P. ve Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9(3), 185-211.
• Skaalvik, E. M. ve Skaalvik, S. (2010). Teacher self-efficacy and teacher burn out: a study of relations. Teaching and Teacher Eduacation, 26(4), 1059-1069.
• Tanrıöğren, A. ve Türker, Y. (2019). Rotterdam duygusal zekâ ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47, 348-369.
• Uslu, M. (1999). Resmi eğitim kurumlarında çalışan psikolojik danışma ve rehberlik uzmanlarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin danışmanların denetim odağı ve bazı değişkenlere göre karşılaştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Ümmet, D. (2017). Structural relationships among counselling self-efficacy, general self-efficacy and positivenegative affect in psychological counsellor candidates. Educational Sciences: Theory & Practice, 17, 1875–1892.
• Ünal, A. Ö. ve Şahin, M. (2013). Lise öğrencilerinin yaşam doyumlarının bazı değişkenlere göre yordanması. Cumhuriyet International Journal of Education, 2(3), 46-63.
• Vara, Ş. (1999). Yoğun bakım hemşirelerinde iş doyumu ve genel yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Wood, R., & Bandura, A. (1989). Impact of conceptions of ability on self-regulatory mechanisms and complex decision making. Journal of Personality and Social Psychology, 56(3), 407–415. https://doi.org/10.1037/0022-3514.56.3.407
• Yeşilyaprak, B. (2001). Rehber öğretmenlerin iş doyumunun yordanması. Eurasion Journal of Educational Research, 3(4), 139-143.