Executive Discourses: A Scale Development Study

Yıl 2024, Cilt: 59 Sayı: 59, 254 - 267, 31.01.2024

Caner Dinler , Muharrem Köklü

Öz

Discourse is an act of constructing, reconstructing and making sense. Truth is shaped and constructed by discourse. When we look at the discourse of the individual, we can also see the world he has built. Because, the discourses of the individual reflect how they make sense of things and nature. Discourse, which is an important part of organizational life, is one of the most important elements in the construction of organizational reality. Because organizations are built in discourse practices (Mayr, 2008, p. 5). In this context, in this study, it was aimed to develop a scale to detect managerial discourses. The study group of the research consists of teachers working in MEB. In the study, the construct validity of the scale was tested by making exploratory and confirmatory factor analyzes. The exploratory factor analysis was carried out with 327 teachers and the confirmatory factor analysis was carried out with 469 teachers. As a result of the factor analysis, it was revealed that the scale has a structure consisting of 34 items and 3 dimensions: "Inspirational Discourse", "Critical Discourse" and "Egocentric Discourse". The total variance rate explained by these three factors was 74.24%, and this structure was confirmed by CFA. As a result of the CFA analysis of the scale, the values of goodness of fit were x2/sd = 3.8, RMSEA=.07, NNFI=.90; CFI=.93, RMR=.07; GFI=.79, NFI=.90, IFI=.93 and AGFI=.76. As a result of the reliability analysis of the scale after the pilot application, it was seen that the Cronbach Alpha value of the scale was .89. The reliability values of the sub-dimensions of the scale were determined as α=.98 in the inspirational discourse dimension, α=.96 in the critical discourse dimension, and α=.96 in the egocentric dimension. In addition, in the reliability analysis performed with the data collected from 469 participants for CFA, the Cronbach Alpha value of the Executive Discourses Scale was found to be .89. The reliability values of the sub-dimensions of the scale were determined as inspiring discourse sub-dimension α=.98, critical discourse sub-dimension α=.96, and egocentric discourse sub-dimension α=.96. As a result of the research, a scale was developed to obtain valid and reliable data that can be used to measure the perceptions of the employees towards the discourses of the managers.

Anahtar Kelimeler

Discourse, Executive discourse, CFA, Scale

Yönetici Söylemleri: Bir Envanter Geliştirme Çalışması

Öz

Söylem, bir inşa etme, yeniden inşa etme ve anlamlandırma eylemidir. Hakikat söylemle şekillenmekte ve inşa edilmektedir. Bireyin söylemlerine baktığımızda inşa ettiği dünyayı da görebiliriz. Zira, bireyin söylemleri eşya ve tabiatı nasıl anlamlandırdığını yansıtmaktadır. Örgütsel yaşamın da önemli bir parçası olan söylem, örgütsel gerçekliğin inşasındaki önemli unsurların başında gelmektedir. Zira, örgütler, söylem pratiklerinde inşa edilmektedir (Mayr, 2008, s. 5). Bu bağlamda, bu araştırmada yönetici söylemlerini tespit etmeyi hedefleyen bir envanterin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu MEB'de görev yapan öğretmenlerden oluşmaktadır. Araştırmada envanterin yapı geçerliği açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiş, 327 öğretmen ile “açımlayıcı faktör analizi” ve 469 öğretmen ile “doğrulayıcı faktör analizi” yapılmıştır. Uygulanan faktör analizleri neticesinde envanterin, “İlham Verici Söylem”, “Eleştirel Söylem” ve “Ben Merkezli” olmak üzere 3 boyut ve 34 maddeden meydana gele bir yapıyı ortaya koyduğu görülmüştür. Bu üç faktör ile açıklanan toplam “varyans oranı” %74.24 olduğu görülmüş olup ayrıca bu yapı “Doğrulayıcı Faktor Analizi” ile de doğrulanmıştır. Envanterin “DFA analizi” soncunun uyum değerleri, x2/sd = 3.8, RMSEA=.07, NNFI=.90; CFI=.93, RMR=.07; GFI=.79, NFI=.90, IFI=.93 ve AGFI=.76 olduğu görülmüştür. Envanterin, pilot uygulaması ardından yapılan güvenirlik analizi neticesinde, Envanterin “Cronbach Alfa” değerinin .89 olduğu görülmüştür. Envanterin alt boyutları değerlerine ilişkin güvenirlik sonuçları ise ilham verici söylem boyutunun α=.98, eleştirel söylem boyutunun α=.96, ben merkezci boyutunun ise α=.96 olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca DFA için 469 katılımcıdan elde edilen verilerle yapılan “güvenirlik analizi”nde ise, Yönetici Söylemleri Envanterinin “Cronbach Alfa” değeri .89 olarak bulunmuştur. Envanterin alt boyutları güvenirlik değerleri; ilham verici söylem alt boyutu α=.98, eleştirel söylem alt boyutu α=.96, ben merkezci alt boyutu α=.96 olduğu görülmüştür. Araştırma neticesinde çalışanların yöneticilerin söylemlerine yönelik algılarını ölçmek için kullanılabilecek “geçerli ve güvenilir” veriler elde etmeye yönelik bir envanter geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Söylem, Yönetici söylemleri, DFA, Envanter

Kaynakça

• Akarsu, B. (1998). "Beniçincilik", Felsefe Terimleri Sözlüğü. İnkılap Kitabevi.
• Akıncı, B. (1997). Kurum kültürü ve örgütsel iletişim. İletişim Yayınları.
• Ataç, T. (2020). Eleştirel söylem çözümlemesi: Fransa’daki sarı yelekliler hareketine ilişkin haberlerin Cumhuriyet ve Yeni Şafak gazetelerindeki ideolojik sunumu Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Basın ve Yayın Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi.
• Bakhtin, M. M. (2010). The dialogic imagination: Four essays. University of texas Press.
• Brown, H. (2002). English language teaching in the “post-method” era: Toward better diagnosis, treatment, and assessment. Methodology in Language Teaching: An Anthology Of Current Practice, 9-18. https://doi.org/10.1017/cbo9780511667190.003
• Clifton, J. (2012). A discursive approach to leadership: Doing assessments and managing organizational meanings. The Journal of Business Communication, 49(2), 148- 168. https://doi.org/10.1177/0021943612437762
• Çelik, H., & Ekşi, H. (2008). Söylem analizi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27(27), 99-117 https://dergipark.org.tr/en/pub/maruaebd/issue/365/2517.
• Çetin, Ö., & Bahri, A. (2012). Ortaöğretim okulu yöneticilerinin dönüşümsel liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 331-342 https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/183065.
• Çoban, B., & Özarslan, Z. (2003). Söylem ve ideoloji. Söylem, ideoloji ve eylem: İktidar ve muhalefet arasındaki mücadeleyi çözümleme denemesi. Su Yayınevi.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi
• Deetz, S. (1982). Critical interpretive research in organizational communication. Western Journal of Communication, 46(2), 131-149. https://doi.org/10.1080/10570318209374073
• Demir, S. (2020). Ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin sözlü anlatım öz yeterlik algılarının incelenmesi ve söylemlerinin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Devran, Y. (2010). Haber söylem ideoloji (Vol. 15). Hiperlink Eğit. İlet. Yay. San. Tic. ve Ltd. Şti..
• Dinler, C. (2022). Öğretmenlerin algılarına göre yönetici söylemleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Okan Üniversitesi.
• Enright, R. D., Shukla, D. G., & Lapsley, D. K. (1980). Adolescent egocentrism-sociocentrism and self-consciousness. Journal of youth and adolescence, 9(2), 101-116.
• Foucault, M. (2020). Discourse and Truth" and" Parresia. University of Chicago Press.
• Frankenberger, K. D. (2000). Adolescent egocentrism: A comparison among adolescents and adults. Journal of adolescence, 23(3), 343-354.
• Gizir, S., & Şimşek, H. (2005). Communication in a academic context. Higher Education(50), 197-221. https://doi.org/10.1007/s10734-004-6349-x
• Kline, R. B. (1998). Structural equation modeling. New York: Guilford.
• Kosonen, P., Ikonen, M. (2022). Trust building through discursive leadership: A communicative engagement perspective in higher education management. 157 International Journal of Leadership in Education, 25(3), 412-428. https://doi.org/10.1080/13603124.2019.1673903
• Larousse, M. (1969). Meydan Larousse Büyük Lügat ve Ansiklopedi. C. II, Meydan Yayınevi.
• Mayr, A. (2008). Language and power: An ıntroduction to ınstitutional discourse. A&C Black.
• Meydan, C., H., ve Şeşen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Detay Yayıncılık
• Mumby, D., & Clair, R. (1997). Organizational discourse, discourse as social interaction. T. A. Dijk içinde, Discourse as social interaction: Discourse studies: A multidisciplinary introduction (s. 181–205). Sage Publications, Inc.
• Mumby, D., & Stohl, C. (1996). Disciplining organizational communication studies. Management Communication Quarterly, 10(1), 50-72. https://doi.org/10.1177/0893318996010001004
• Nergiz, A. (2017). Türk siyasal hayatında Celâl Bayar’ın söylemsel açıdan rolü ve etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
• Piaget J, Inhelder B. (1956). The Child’s Conception of Space. London: Routledge and Kegan Paul.
• Rüzgar, N., & Akdemir, A. (2017). Retorik söylemin içerik kalitesi ve etkileme amacına yönelik algının akademisyenler düzeyinde araştırılması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(2), 258-282. https://doi.org/10.20491/isarder.2017.271
• Shapiro, M. (1992). Reading the postmodern polity: Political theory as textual practice. University of Minnesota Press.
• Sullivan, G., & Michael, V. (1997). Umut bir yöntem olamaz. (Çev. Ayşe Bilge Dicleli). Boyner Holding Yayınları.
• Tabachnick, B. G. Ve Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon
• Taylor, S. (2001). Locating and conducting discourse analytic research. Discourse as data: A guide for analysis, 5-48 https://scholar.google.com/scholar? hl=tr&as_sdt=0%2C5&q=Locating+and+conducting+discourse+analytic+research&btnG=.
• Toolan, M. (1997). What is critical discourse analysis and why are people saying such terrible things about it? Language and Literature, 6(2), 83-103. https://doi.org/10.1177/096394709700600201
• Uysal, G. (2019). Söylem ve ideoloji bağlamında 7 haziran 2015 genel seçimlerinin basına yansıması üzerine eleştirel söylem çözümlemesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kafkas Üniversitesi.
• van Dijk, T. (1999). Söylemin yapıları ve İktidarın yapıları, Der: Mehmet Küçük, Medya İktidar İdeoloji. Ark Yayınları.
• Waldman, D., & Yammarino, F. (1999). CEO Charismatic leadership: Levels-of-management and levels-of-analysis effects. Academy of Management Review, 24(2), 266-285 https://www.jstor.org/stable/259082.
• Wodak, R., Kwon, W., Clarke, I. (2011). ‘Getting people on board’: Discursive leadership for consensus building in team meetings. Discourse & Society, 22(5), 592-644. https://doi.org/10.1177/0957926511405410