YAVUZLAR (YÜREĞİR -ADANA) MAHALLESİ KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ İLE TOKİ KONUTLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Yıl 2017, Sayı: 36, 147 - 161, 10.07.2017

Tülay Öcal , Vedat Çelik

Öz

Şehirler
küçük yerleşim birimleri olarak kurulmuş ve beşeriyetin gelişmesine paralel
olarak günümüze kadar gelişimini sürdürmüş birçok sorunları bünyesinde taşıyan
karmaşık ve dinamik yapılardır. Bu sorunların oluşmasında kırsal alanda artan
nüfusun daha iyi yaşamak için şehirlere göç etmesi etkilidir.

Bu
şehirlerden Adana’da nüfus ve alan bakımından Türkiye’nin 5. Büyük şehri olarak
coğrafik, topoğrafik ve verimli tarım topraklarıyla 1980 sonrası sanayisini de
geliştirerek kırsal kesimden sürekli göç almıştır. Bu göçler kent nüfusunun
artmasına ve köy ile şehir yaşamının iç
içe olmasına neden olmuştur. Bu durum verimli tarım topraklarının kontrolsüz
olarak iskâna açılmasına yol açmış ve günümüzde çarpık kentleşmeye bağlı olarak
gecekondulaşma sorununu yaratmıştır.

Bunlardan
Adana Yüreğir ilçesinde Yavuzlar Mahallesi kentsel dönüşüm(56 ha) ve TOKİ
konutlarıyla ilgili proje yetkilileriyle ve arsa sahipleriyle mülakatlar
yapılmıştır. Fakat mülakatlarda memnun olmadıkları gözlemlenmiştir. Bu çalışma
da anket Yüreğir kentsel dönüşüm projesinin yer seçimi, projenin olumlu olumsuz
yönleri, çalışma sahasındaki mahalle sakinlerinin proje hakkındaki görüş ve
beklentileri doğrultusunda yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Şehirsel kentsel dönüşüm, Yüreğir kentsel yenileme, Yavuzlar gecekonduları

A Comperative Analysis on the Urban Transformation of Yavuzlar District (Yüregir - Adana) and TOKI Housing

Öz

Cities are complex and dynamic structures that were founded as small
settlements and that have continued their development parallel to humankind’s
development but also contain many problems within themselves. The migration of
the growing population in the rural areas to the cities in order to have a
better life is effective in the formation of these problems. As one of these
cities, Adana, is the fifth largest city of Turkey and has taken continuous
migration due to its geographic, topographical and productive agricultural land
and its industry since the 1980s.

This migration led to increase in urban population and caused the city
life to intertwine with the village life. This situation has led the productive
agrıcultural land to open to uncontrolled housing. Today, unplanned
urbanization created the slums.

 One of these slums is the
Yavuzlar District in Yüreğir, Adana. For this study, authorities from both this
district’s urban transformation (56 ha) project and TOKI housing and landowners
were interviewed. However, it was found that interviewees were not satisfied.
Furthermore, during the study a survey was conducted to examine site selection
of Yüreğir urban transformation project, positive and negative aspects of the
project and the views and expectations of the neighborhood residents about the
project. 

Anahtar Kelimeler

Urban transformation, Yüreğir urban renewal, Yavuzlar slums

Kaynakça

• Adana Büyük Şehir Belediyesi, (2015). Adana Büyükşehir Belediyesi Kent Estetiği ve Kentsel Dönüşüm Daire Başkanlığı 13.04.2015 Sayı: 74642965-622.03-503/8509 Sayılı Belge.
• Aktay, Y. Orçan, M. & Osmanoğlu, E. (2012). Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Projelerinin Sağlıklı Yürütülebilmesi İçin Yöntem Arayışı. Ankara: Mersin Kentsel Dönüşüm Araştırma ve Çalıştay Raporu.
• Ataöv. A & Osmay, S. (2007). Türkiye’de kentsel dönüşüme yöntemsel yaklaşım. Metü Journal of the Faculty of Architecture, 24(2), 57-82.
• Ayik, U. & Avcı, S. (2013). Bir kentsel dönüşüm projesine coğrafi bakış: fikir tepe örneği. 4. Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Sempozyumu içinde (s. 397-411), 28-30 Kasım.
• Baydoğan, M. Ç. (2013). Talas’taki kentsel dönüşüme eleştirel bir yaklaşım. Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 35(2), 95- 130.
• Bulut, İ. & Ceylan, S. (2013). Kentsel dönüşüm yaklaşımlarına bir örnek: Efendibey (Niğde) kentsel dönüşüm uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 239-256.
• Doğanay, H. (1997). Türkiye Beşeri Coğrafyası. İstanbul: B MEB Yayınları, No:2982.
• Geniş, Ş. (2009). İstanbul’da kentsel Ayrışma: Mekânsal Dönüşümde Farklı Boyutlar. Hatice Kurtuluş(yayına hazırlayan). European Journal of Turkish Studies(On Line) Book Reviews.
• Göney, S. (1984). Şehir Coğrafyası. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Görgülü Z. (2009). Kentsel dönüşüm ve ülkemiz. TMMOB, İzmir Kent Sempozyumu BildirilerKitabı içinde (s. 767-780).
• Göz, A.C. (2008). Kentsel dönüşümün esasları ve İskoçya Whitfield Örneği. Yerel Siyaset Dergisi, 31, 8-12.
• Gürler, E. (2003). Kentsel yeniden üretim süreci üzerine karşılaştırmalı çalışma: İstanbul Örneği. Kentsel Dönüşüm Sempozyumu Bildiriler Kitabı, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi.
• Hardal, S. (2014). Kentsel dönüşüm alanlarına bir örnek: Sarıgöl Mahallesi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı, Bilecik.
• Karadağ, A. & Miroğlu, G. (2011). Bayraklı kentsel dönüşüm projesi üzerine coğrafi değerlendirmeler. Türk Coğrafya Dergisi, 57, 21-32.
• Karadağ, A. & Miroğlu, G. (2011). Türkiye’de kentsel dönüşüm politikaları ve uygulamaları üzerine coğrafi değerlendirmeler: İzmir örneği. Coğrafya Dergisi, 20(2), 41-57.
• Kaypak, Ş. (2010). Kentsel dönüşüm faaliyetlerine etik ve sosyal sorumluluk temelli bir yaklaşım. Niğde Üniv. İİBF Dergisi, 3(2).
• Kocaman, S. Zaman, S. Kara, F. & Keçeli, A. (2008). Erzurum kentinde gecekondu önleme ve kentsel dönüşüm çalışmaları. Marmara Coğrafya Dergisi, 18, 179-210.
• Koçak, H. Tolanlar, M. (2008). Kentsel dönüşüm uygulamaları: Aydın ve Afyonkarahisar Örnekleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF. Dergisi, 10(2), 397-415.
• Kurtuluş, H. (2005). Kente bir sosyo-mekansal ölçek olarak bakmak ve kentsel dönüşüm. Evrensel Kültür, 164, 60-64.
• MEB, (2016). 21 Haziran 2016 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72, adresinden edinilmiştir.
• Öcal, T. (2014). The Sıgnıfıcance Of Urban Transformatıon In Adana In Terms Of Urban Geography, Urban And Urbanızatıon. Sofia: ST. KLIMENT Ohrıdskı Unıversıty Press.
• Özçağlar, A. (2000). Coğrafyaya Giriş. Ankara: Hilmi Usta Matbaacılık.
• Şenyapılı, T. (1998). Cumhuriyet’in 75. yılı Gecekondunun 50. yılı, 75 yılda Değişen Kent ve Mimarlık. İstanbul: Tarih Vakfı.
• Şişman, A. & Kibaroğlu, D. (2009). Dünyada ve Türkiye’de kentsel dönüşüm uygulamaları. 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara.
• Tsenkova, S. (2002). Urban Regeneration: Learning From The British Experience. Calgary: University of Calgary Faculty of Environmental Design.
• Tümertekin, E. & Özgüç, N. (1997). Beşeri Coğrafya, İnsan-Kültür-Mekan. İstanbul: Çantay Kitapevi.
• Tümertekin, E. (1973). Türkiye’de Şehirleşme ve Şehirleşme Fonksiyonları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Türkiye Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme Yayın Genel Müdürlüğü. (1985). 17 Mar 1984 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18344.pdf
• Türkiye Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme Yayın Genel Müdürlüğü. (2005). 13 Temmuz 2005 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/07/20050713.htm
• Türkiye Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme Yayın Genel Müdürlüğü. (2005). 19 Tem 2005 - 5 Temmuz 2005 tarihinde
• Türkiye Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme Yayın Genel Müdürlüğü. (2006). 14 Nisan 2006 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/04/20060414.htm
• Türkiye Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme Yayın Genel Müdürlüğü.(2004). 12 Mar 2004 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/03/20040312.htm
• Uğur, A. & Aliağaoğlu, A. (2009). Şehir Coğrafyası. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yalçın, V. & Harun, Ç. (2004). Şehirsel dönüşüme bir örnek yukarı dikmen vadisi. 3. Coğrafi Bilgi Sistemleri Türkiye Bileşim Günleri, 6-9 Ekim 2004.