ALTINAPA BARAJI HAVZASINDA (KONYA) EROZYON VE ÖNLEMLER

Yıl 2017, Sayı: 36, 285 - 303, 10.07.2017

Recep Bozyiğit Baştürk Kaya

Öz

Altınapa Barajı Havzası’nda
(Konya) Erozyon ve Önlemler adlı çalışma, yöredeki erozyonu doğuran coğrafi faktörleri
ile erozyon arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı hedeflemektedir. Altınapa Barajı
Havzası Konya il merkezinin batısında yer almaktadır. Altınapa Barajı
Havzası’nda plato ve vadi tabanı ovaları ana rölyefi oluşturmaktadır. Havza’da
Üst Miosen-Pliosen yaşlı killi kalker, marn, tüflerden oluşan sahalar geniş yer
kaplar. Araştırma sahasında ilkbahar ve sonbahar yağışlarının etkili olduğu
yarı kurak iklim görülür. Bitki örtüsü bakımından fakirdir. Daha çok sıcaklığa
ve kuraklığa dayanabilen step formasyonları yaygındır. Havzanın şekillenmesinde
Uluçay ve kolları etkili olmuştur.

Altınapa Barajı Havzası
doğal coğrafi özelliklerin yanında yanlış arazi kullanımı, aşırı otlatma, orman
tahribi gibi olumsuzluklar erozyonun ortaya çıkması ve şiddetinde etkili olmuştur.
Havzada su erozyonu ve tipleri görülmektedir. 

Araştırma sahasının doğu,
kuzey ve güney kesimlerinde şiddetli ve çok şiddetli erozyona uğramış sahalar
geniş yer kaplamaktadır. Hafif ve orta şiddette erozyon vadi tabanı ovaları ile
farklı yükseltilerdeki eğimli yüzeylerde etkili olmuştur.

Altınapa Barajı
Havzası’nda doğal ve beşeri koşullarının olumsuzlukları erozyonun sürekliliğini
sağlamıştır. Bu konuda alınabilecek önlemlerin başında bitkisel tedbirler ve
yöre halkının arazi kullanımı konusunda bilinçlendirilmesi gelmektedir.

Anahtar Kelimeler

Altınapa, erozyon, Konya, önlemler

Erosion and Precautions in the Altınapa Dam Basin (Konya)

Öz

The
study called Erosion and Precautions in Altınapa Dam Basin (Konya) aims to
reveal the relationship between erosion and the geographical factors that cause
the erosion in the region. The Altınapa Dam Basin is located in the west of the
city center of Konya. In Altınapa Dam Basin plateau and valley basin plains
form the main relief. In the basin, the Upper Miosen-Pliosen old clayed
limestones, marls, and tuffs occupy a large area. The semi-arid climate, in which the spring and autumn rains are
effective, is seen in the research area. The
vegetation cover is poor. Generally, step formations, which can withstand more
heat and drought, are more common. Uluçay river and river’s reaches  have been influential in shaping the basin.

Besides
the natural geographical features of the Altınapa Dam Basin, wrong land use,
overgrazing, neglect such as forest degradation have been effective in the
erosion and severity of erosion. Water erosion and its types are observed in
the area.

In
the eastern, northern and southern parts of the research area, there is a wide
area that is affected by severe and very severe erosion. The mild to moderate
severe erosion has been effective on the slopes of the valley basin with
different elevations.

The negativity of the natural and human
conditions in the Altınapa Dam Basin caused continuation of the erosion. One of
the measures that can be taken in this regard is the planting measures and
raising the awareness of the local people about the land use

Anahtar Kelimeler

Altınapa, erosion, Konya, precautions

Kaynakça

• Akalan, İ. & Doğan, O. (1988). Çayır-Mer’a Bitkileri ile Toprak ve Erozyon Arasındaki İlişkiler. Ankara: Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Yayın No:135.
• Akman, Y., Ketenoğlu, O., Kurt, L. & Vural, M. (2014). İç Anadolu Step Vejetasyonu. Ankara: Palme Yayıncılık.
• Bostancı, İ. (2004). Konya Altınapa Baraj Gölündeki sedimantasyon kaynaklı kapasite kaybının coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak hesaplanması. (Yüksek Lisans Tezi, S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya).
• Bulduk, A., Tekdere, M., Topçuoğlu, A. T. & Solak, N. (2006). Konya İli Yerleşim Alanı ve Civarının Jeoloji Ön Raporu. Konya Büyükşehir Belediyesi, KOSKİ.
• DSİ IV. Bölge Müdürlüğü (2010). Akım Gözlem Bülteni. Konya.
• Göğer, E. & Kıral, K. (1973). Kızılören Dolayının (Konya’nın Batısı) Genel Stratigrafisi. Konya: MTA Rapor No:5204.
• Görmüş, M. (1984). Kızılören (Konya) dolayının jeoloji incelemesi. Konya: (Yüksek Lisans Tezi, S.Ü. Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Jeo. Mühendisliği Bölümü).
• Güyer, F., Günaydın, A. B., Akbulut, İ., Ak, S., Kurtman, T., Demirci, A. R., Akarsu, B., Emre, Ö., Durdu, M., Karakaş, M., Üyüklü, A. & Yıldız, H. (1998). Konya İli Çevre Jeolojisi ve Doğal Kaynaklar. Ankara: MTA Rap. No:42149.
• Hakyemez, H. Y., Elibol, E., Umut, M., Bakırhan, B., Kara, İ., Dağıstan, H., Metin, T. & Erdoğan, N. (1992). Konya- Çumra-Akören Dolaylarının Jeolojisi. Ankara: MTA Raporu.
• Mater, B. (1986). Toprak Oluşumu, Erozyon ve Koruması. İstanbul: Güray Matbaası.
• Mater, B. (1998). Toprak Coğrafyası. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Orhon, M., Esendal, S. & Kazak, M. A. (1991). Türkiye’deki Barajlar. Ankara: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yayınları. Selçuk Biricik, A. (1985). Sarayköy civarında erozyon ve önlemleri (Konya). Coğrafya Dergisi, 1, 173-180.
• Şahin C., Doğanay H. & Özcan N. A. (2007). Türkiye Coğrafyası, (6. Baskı). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Müdürlüğü, (1992). Ankara: Konya İli Arazi Varlığı.