ÇATALCA İLÇESİ’NİN ARAZİ KULLANIMINDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİMLER(1987-2016)

Yıl 2018, Sayı: 37, 219 - 232, 30.01.2018

Nuriye Garipağaoğlu Emre Duman

https://doi.org/10.14781/mcd.386372

Öz

Arazi kullanımı geçmişten günümüze
insanlığın büyük önem verdiği bir konu olmuştur. Hızlı nüfus artışı ve
teknolojik gelişmelerle birlikte insanın doğal çevre üzerindeki olumsuz etkisi
iyice artmaktadır. Bunun sonucunda da doğal çevre ve kaynaklar kullanılamaz
hale gelecektir. Nüfus artışının etkisi ile birlikte yerleşim alanları
genişlemektedir. Bu genişleme genellikle plan dâhilinde olmadığı için tarım,
orman ve mera alanlarının tahrip edilmesi ile olmaktadır. Yine teknolojik
gelişmeler sayesinde insanın doğal çevre üzerinde değişiklikler yapması daha
kolay hale gelmiştir. Bu etki özellikle de son yarım asırda daha büyük
boyutlara ulaşmıştır. Doğal çevredeki ve arazi örtüsündeki değişimin tespit
edilmesi bu olumsuz etkinin ortaya çıkarılması bakımından önem arz etmektedir.

Bu çalışmada araştırma sahası olarak
belirlenen Çatalca İlçesi idari olarak İstanbul İli dâhilindedir. Araştırma
sahasının konumu 41^o 5’ 55’’ ve 41^o 35’ 2” kuzey
enlemleri ile 28^o 4’ 10” ve 28^o 34’ 50” doğu boylamları
arasındadır. Trakya Bölümü’nde yer alan Çatalca İlçesi’nin toplam yüzölçümü
1130 km²’dir. Kuzeyde Karadeniz, güneyde Silivri ve Büyükçekmece,
doğuda Arnavutköy ilçeleri ile batıda Tekirdağ İline bağlı Çerkezköy ve Saray
ilçeleri yer almaktadır. Bu araştırmada Çatalca İlçesi’nin geçmişteki ve
günümüzdeki arazi kullanım durumu belirlenip, aradaki değişim tespit
edilmiştir. Çalışmada kullanılmak üzere ilk olarak 1987, 2000, 2016 yıllarına
ait LANDSAT uydu görüntüleri temin edilmiştir. Bu fotoğraflara Erdas Imagine
yazılımı vasıtasıyla kontrolsüz sınıflandırma yöntemi uygulanarak ilgili
sahada, arazi kullanımında meydana gelen değişimler, nedenleri ile birlikte
değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arazi Kullanımı Değişim, Çatalca İlçesi, Uzaktan Algılama

Land Use Changes of Çatalca District (1987-2016)

Öz

Land-use
has been a subject of great importance for humanity from past. Negative human
effect on natural environment is increasing continuously because of rapid
population growth and technological developments. Natural environment and
resources will consumed and unable to use as a result of this situation. The
settlement areas are expanding with the effect of population increase. Agriculture,
forest and pasture areas face destruction because of unplanned enlargement of
residential areas. It has become easier for human being to make changes on
natural environment thanks to technological developments. This effect has been
greatened particularly in the last half century. Revealing negative effects of
this changing in the natural environment and land cover is one of the most
important topic for human being.

Çatalca
District, which is determined as a research are in this study, is
administratively included in Istanbul Province. The study area is located
between 41^o5’55’’ and 41^o35’2’’ north latitudes and 28^o4’10’’
and 28^o34’50’’ South longitudes. Total area of the study area is
1130 km². Black Sea from North, Silivri and Büyükçekmece districts
from South, Arnavutköy district from east, Çerkezköy and Saray districts, which
are districts of Tekirdağ Province, from West are bordering the study area. In
this study, the past and present land use situation of Çatalca District was
idendificated and change was determined. LANDSAT satellite images which are
belongs to years 1987, 2000 and 2016 provided from USGS. The uncontrolled
classification method was applied to these photographs through Erdas Imagine
software to determine the land cover for the related land cover years.

Anahtar Kelimeler

Land Use Change, Çatalca District, Remote Sensing

Kaynakça

• Akartuna, M. (1953). Çatalca-Karacaköy Bölgesinin Jeolojisi. İstanbul: Şirketi Mürettibiye Basımevi.
• Atalay, İ. (2011). Türkiye İklim Atlası. İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Atalay, İ. & Mortan, K. (2011). Türkiye Bölgesel Coğrafyası. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Çete, M. & Yomralıoğlu, T. (2009). Türkiye için bir arazi idare sistemi yaklaşımı. HKM Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 33-43.
• Darkot, B. & Tuncel, M. (1981). Marmara Bölgesi Coğrafyası. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Matbaası.
• Dönmez, Y. (1979). Kocaeli Yarımadasının Bitki Coğrafyası. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Matbaası.
• Dönmez, Y. (1984). Umumî Klimatoloji ve İklim Çalışmaları. İstanbul: Güryay Matbaacılık.
• Erdin, K. (1986). Fotoyorumlama ve Uzaktan Algılama. İstanbul: İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları.
• Erol, O. & Altın, B. (1991). Binkılıç, Karacaköy Dolayının Jeomorfolojisi, Istranca Dagları Güneydogusu, Trakya. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 3, 177.
• Feranec, J., Jaffrain, G., Soukup, T. & Hazeu, G. (2010). Determining changes and flows in european landscapes 1990–2000 using corıne land cover data. Applied Geography, 30(1), 19-35.
• Garipağaoğlu, N. (2015). Türkiye Ortam Sorunları Coğrafyası(Hava- Su-Toprak Ekosistemleri Açısından). İstanbul: Yeditepe Yayınları.
• Gözenç, S. (1978). Küçük Menderes Havzasında Arazinin Kullanılış ve Sınıflandırılması. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
• Jensen, J. R. (2005). Introductory Digital İmage Processing. New Jersey: Pearson Education Inc.
• Şahin, C. (2015). İstanbul'un İlçeleri. C. Yılmaz içinde, Antik Çağdan XXI. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi. İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi.
• Şen, Ş., Koral, H. & Önalan, M. (1998). Küçükçekmece-Çatalca dolayında Trakya Havzası doğusunun jeolojisi ve gelişimi: Yeni bulgular. İstanbul Üniv. Müh. Fak. Yer Bilimleri Dergisi, 11(1), 27-26.
• USGS. (2017, 11 1). USGS, Landsat. https://landsat.usgs.gov/what- are-band-designations-landsat-satellites adresinden alındı
• Üşümezsoy, Ş. (1990). Istranca orojeni; Karadeniz çevresi kimmerid orojen kuşakları ve masif sülfit yatakları. Türkiye Jeoloji Bülteni, 33, 17-28.
• TÜİK, (2016). 1 Kasım 2017 tarihinde https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr, adresinden edinilmiştir.
• Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Toprak Reformu Genel Müdürlüğü’nden Toprak Verileri. Ankara
• D.M.İ.G.M. Yıllık Meteoroloji Bülteni(1985-2015). Ankara.