KAYAKÖY POLYESİ ve YAKIN ÇEVRESİNİN JEOMORFOLOJİSİ (Fethiye-MUĞLA)

Yıl 1998, Sayı: 2, 150 - 173, 09.10.2013

Ali Selçuk Biricik Recep Bozyiğit Halil Kurt

Öz

Kayaköy Polye Havzası ve yakın
çevresi, Güneybatı Anadolu'da, Akdeniz Bölgesi'nin Teke Yöresi'nde yer
almaktadır. Burası Fethiye Ovası ve Körfezi'nin de bulunduğu doğu-batı yönünde
yer alan tektonik bir depresyonla, bunun yaklaşık 7.5 km. güneyinde denizin
çevrelediği, batıya doğru bir çıkıntı halinde uzanan Kayaköy Yarımadasının
merkezi yerleri ve yakın çevresidir. Bu Yarımada’nm doğusunda azami yükseltisi
1758 m. olan Arı Dağı ile güneydoğusunda azami yükseltisi 1969 m. olan Baba
Dağı yer almaktadır.

Kayaköy Polye Havzası ve yakın
çevresinde araziyi oluşturan formasyonlar Mesozoik ve Senozoik'e ait
bulunmaktadır. Trias, dura ve Kretase'ye ait çeşitli kalkerler, Paleosen ve
Eosen'e ait flişler, Plio-Kuaterner ve Kuaterner'e ait gevşek dokulu
konglomeralar ile alüvyal dolgular bunlar arasındadır, özellikle Mesozoik ve
Tersier'e ait çeşitli formasyonlar Alp Orojenezi ve onu takip eden Epirojenik stildeki
genç tektonik hareketlerden büyük ölçüde etkilenmişler ve bunun bir sonucu
olarak kıvrım sistemleri, bindirmeler (şariyaj), kırılma ve ekaylanmalar ana
jeomorfolojik birimlerin meydana gelmesine sebep olmuşlardır.

Yörenin önemli yükseltileri olan
Baba Dağı ve Arı Dağı'nın batısında yer alan Kayaköy Yarımadası, ortalama
yükseltisi 350 m. olan bir plato karakterindedir. Bu plato, hafif dalgalı
düzlüklerden oluşan bir topografya sathı değildir. Üzerinde yüksek tepelerin,
nispeten geniş depresyonların, yer yer darve derin akarsu vadilerinin, dik
yamaçların, falezli kıyıların hakim olduğu bir özelliğe sahiptir. Plato üzerindeki
depresyonlardan en önemli olanı Kayaköy Polyesi tabanıdır. Bunun doğusunda
Ovacık Depresyonu vardır. Bozulmuş bir polye olan Ovacık, Kayaköy Polye Havzası
içinde yer alır.

Depresyon tabanlarında (Kayaköy
ve Arı Polyeleri) .yağışlı kış aylarında oluşan periyodik gölleri suları
düdenler aracılığıyla yeraltına ve kısmen denize tahliye edilmektedir.

Tektono-karstik kökenli olan
Kayaköy Polyesi, Ovacık Depresyonu ve Arı Polyesi tabanında ziraî faaliyet
yapılmaktadır.

Kayaköy Polye Havzası ve yakın
çevresi, gösterdiği doğal ve tarihi zenginlikleri bakımından da büyük bir
turizm potansiyeline sahiptir. 

Anahtar Kelimeler

.

Geomorphology of Kayaköy Polje and close surrounding

Öz

Kayaköy Polje Basin andit's
surrounding area lays in the south west of Anatolia, in the Teke section of the
Maditerranean region. in this section, an East - West directed tectonic depression
in which Fethiye Plain and Bay can be seen and nearly-7.5 km south of it
surrounded by the sea lays the çenter and close surrounding of Kayaköy peninsula
jutted through west. On the east part of the peninsula the Arı (1758 m.) and
the Baba Mountains (1969 m.) lays.

The land formation of the Kayaköy
Polje Basin and clase surrounding are Mesozoic and Cenozoik. Around these, some
limestone of Trias, Jura and Cretase, Paleosen, and Eosen aged flishes, some
conğlomerates which hone loosen textures of Plio-Kuaterner allüvial sediment
can be seen. Especially some formations of Mesozoic and Tersier have been
effected in large scale from the Alp Orogenesis and the neo tectonic movements
of Epeirogenic style and as a result of undolation corrugation systems, imbricate
folding and fault structure caused the main geomorpholgy units to come into being.

The Kayaköy Peninsula, which lays
on the west of the Babadağ and Arı Mountains, has an average heipht of 350 m.
and looks like a plateau. This plateau, is not a topographic surface which is
formed of peneplains there are high hills, wide depressions, narrow and deep river
valleys, high valley- sides, shores with cliffs on it. Kayaköy Polje base is
the most important between the depressions of the plato. On the east of it
Ovacık Depression lays. it is in the Kayaköy Polje basin and have been
deformed.

Sometimes the waters being
collected in a form of lake at the base of the basin of the Kayaköy Polje are
being discharged to see and to underground by sine holes.

in Kayaköy Polje, which is
tectono-karstic, Ovacık Depression and Arı Polje base agriculturel produetion
have been done.

Kayaköy Polje Basin andit's
surrounding has a big tourizm potantial because ofit's naturel and historical wealth.  

Kaynakça

• AVŞARCAN, B.- 1991: Fethiye Körfezi ve Çevresinin Jeomorfolojisi. İst. Üniv. Deniz Bil. ve Coğr. Enst. Jeomorfoloji Anabilim Dalı Doktora Tezi (Basılmamış), İstanbul.
• AKKUŞ, A: BOZYİĞİT, R-1992: Fethiye'nin İklim Özellikleri. Selçuk Üniv. Eğitim Fak. Derg. S.6, Konya.
• BOZYİĞİT, /?.-1997: Eşen Çayı Havzası'nın Jeomorfolojisi. Marmara Üniv. Sosyal Bil. Enst. Doktora Tezi (Basılmamış), İstanbul.
• GÜNEYSU, A.C.-OZANER, F.S.-ERKALJ1996: Ölüdeniz Lagünü (Fethiye) Yakın Çevresinin Jeomorfolojisi ve Karst Ortamının Özellikleri. Türk Coğ. Derg., S.31, s.305-313, İstanbul.
• SELÇUK BİRİCİK, A.-BOZYİĞİT,R.-1996-1997: Girdev Polyesi. Marmara Üniv. Ata Eğt. Fak. Marmara Coğ. Derg., S.1, s.323-333, İstanbul.
• SELÇUK BİRİCİK, A.- 1997: Dalaman Çayı Aşağı Havzası ve Kocagöl. (Basılmamış araştırma raporu), Marmara Üniv. Ata. Eğt. Fak. İstanbul.
• ŞENEL, M. ve diğerleri- 1994: Fethiye (Muğla) - Kalkan (Antalya) ve Kuzeyinin Jeolojisi. MTA Enst. Jeoloji Etüt. Dairesi Başk. Araş. Rap. No. 9763, s.20-101, Ankara.
• ŞENEL, M.- 1997: 1/250 000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Fethiye Paftası, MTA Enst. Yay. No: 2, Ankara.
• TOPKAYA, M.- 1963: Fethiye Ovası'nın Hidrojeolojik Etüdü. TJK. Bült. No: 7, S.1-2, Ankara.
• TUNCEL, M.GÖÇMEN, K.- 1973: Köyceğiz -Fethiye Yöresinde Bazı Coğrafi Gözlemler. İst. Üniv. Coğ. Enst. Derg. Cilt. 10,S.19, s.111-138, İstanbul.