KARİKATÜRLERLE COĞRAFYA ÖĞRETİMİ

Yıl 2009, Sayı: 20, 101 - 122, 27.09.2013

Emre Özşahin

Öz

ÖZET

Son yıllarda eğitimde görselleştirmenin önemi oldukça artmıştır. Özellikle, coğrafya öğretiminde bazı görsel malzemelerin kullanımı önemli derecede yaygınlaşmıştır. İşte bu çalışma coğrafya eğitiminde karikatürlerin önemi ve coğrafya öğretiminde karikatür kullanımının avantajları örnek bir uygulama ile ortaya konulmaya çalışılmıştır. Uygulamadan elde edilen veriler, coğrafya öğretiminde karikatür kullanımının olumlu yönde bir etkisi olduğunu
göstermiştir.

Anahtar kelimeler: Öğretim araçları, Karikatür, Coğrafya,
Görselleştirme, Coğrafya öğretimi.

ABSTRACT

Recently years, education have increased gradually importance of visualification. Especially, geography education become widespread to using of some of visual means. This work explanationed importance of caricatures that geography education and studied to produced a sample practice with
advantages of caricature using for geography education. Nevertheless caricatures bringed geographical classification and appropriate examples for every classification provided to supported visual angle of the work. Datas obtained from this practice was showed a positive angle effect using caricature for geography education

Key words: Means of education, Caricature, Geography,
Visualification, Geography education.

Anahtar Kelimeler

Öğretim araçları, Karikatür, Coğrafya, Görselleştirme, Coğrafya öğretimi

Kaynakça

• Alsaç, Ü., 2005, Karikatürde Gülmece Üstüne Gözlemler, http://www.nd-karikaturvakfi.org.tr/katalog2004.htm, Veri Bilgi: 22 Nisan 2008.
• Arıkan, E., 2004, Karikatür ve Toplum, 9. Uluslararası Ankara Karikatür Vakfı Etkinlikleri (20 Temmuz 2004), http://www.ndkarikaturvakfi.org.tr/katalog2003.htm, Veri Bilgi: 22 Nisan 2008.
• Barth, J. L. ve Demirtaş, A., 1997, İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretimi: Kaynak Üniteler, Öğretmen Eğitimi Dizisi, YÖK-Dünya Bankası Ortak Projesi Yayınları, MEGEP, Ankara.
• De Fren, M., 1988 “Using Cartoons to Develop Writing and Thinking Skills” Social Studies Journal, Volume: 79, p.: 221–224.
• Demetrulias, D. A. M., 1982 “Gags, Giggles, Guffaws: Using Cartoons in the Classroom” Journal of Reading, Volume: 26, No:1, p.: 66–68.
• Demiralp, N., 2007 “Coğrafya Eğitiminde Materyaller ve 2005 Coğrafya Dersi Öğretim Programı” Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt: 15, No: 1, Kastamonu.
• Demirci, A., 2005, ABD’de Eğitim Sistemi ve Coğrafya Öğretimi, Aktif Yayınları, İstanbul
• Demirci, A., Taş, H. İ. ve Özel, A., 2007 “Türkiye’de Ortaöğretim Coğrafya Derslerinde Teknoloji Kullanımı” Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 15, s.: 37-54, İstanbul.
• Doğanay, H. ve Zaman, S., 2002 “Orta Öğretim Coğrafya Eğitiminde Hedefler-Stratejiler ve Amaçlar” Doğu Coğrafya Dergisi, Yıl:”7, Sayı:”8, Çizgi Kitabevi, Konya.
• Doğanay, H., 1993, Coğrafya’da Metodoloji: Genel Metodlar ve Özel Öğretim Metodları, Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Kitapları Dizisi, İstanbul.
• Doğanay, H., 2002, Coğrafya Öğretim Yöntemleri, Aktif Yayınları, İstanbul.
• Doğanay, H., Zaman, S. ve Mete, A., 2001 “Orta Öğretim Coğrafya Eğitiminde Klasik Ders Materyali ve Coğrafya Öğretmenlerinin Bunlardan Yararlanma Sıklığı” Doğu Coğrafya Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 6, Çizgi Kitabevi, Konya.
• Efe, R., 1996-1997 “Coğrafyada Yeni Yaklaşımlar, Coğrafya Eğitiminde Çağdaş Metod ve Teknikler” Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 1, s.: 135-149, İstanbul.
• Efe, R., 2003 “Coğrafyada Beş Temel Kavram ve Bunların Öğretim Metod ve Teknikleri” Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı 5, sayfa 27-42, İstanbul.
• Garcia, J. ve Michaelis, J. U., 2001, Social Studies for Children (A Guide to Basic Instruction), Allyn & Bacon Company, USA.
• Girgin, M., Ertürk, M., Sever, R. ve Güner, İ., 2001 “Coğrafya Öğretiminde Atlaslar” Doğu Coğrafya Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 6, Çizgi Kitabevi, Konya.
• Goldstein, B., 1986 “Looking at Cartoons and Comics in a New Way” Journal of Reading, Volume: 29 (7), p.: 657-661.
• Guttierrez, R. ve Ogborn, J., 1992 “A Causal Framework for Analysing Alternative Conceptions” International Journal of Science Education, Volume: 14, p.: 201–220.
• Güngördü, E., 2002, Coğrafya’da Öğretim Yöntemleri, İlkeler ve Uygulamalar, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Heintzmann, W., 1989 “Historical Cartoons: Opportunities to Motivate and Educate” Journal of the Middle States Council for Social Studies, Voleme: 11, p.: 9–13. http://fusionanomaly.net/cartoons.html, Veri Bilgi: 22 Nisan 2008.
• İlikçi, K., 2004, Sosyolojik Açıdan Karikatürcü Hakları, 9. Uluslararası Ankara Karikatür Vakfı Etkinlikleri (20 Temmuz 2004), http://www.nd-karikaturvakfi.org.tr/katalog2003.htm, Veri Bilgi: 22 Nisan 2008.
• İncekara, S., 2006, Kanada’da Genel Eğitim Sistemi ve Coğrafya Öğretimi, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Jones, D., 1987, Problem Solving Through Cartoon Drawing, in R. Fisher (Ed.), Problem Solving in Primary Schools, Basil Blackwell, Oxford.
• Kar, İ., 2004, Toplumsal Hafıza ve Karikatür, 9. Uluslararası Ankara Karikatür Vakfı Etkinlikleri (20 Temmuz 2004), http://www.nd-karikaturvakfi.org.tr/katalog2003.htm, Veri Bilgi: 22 Nisan 2008.
• Kazanevsky, V., 2005, Doğu Avrupa Ülkelerinde Karikatür Sanatının Belirli Özellikleri, 4. Uluslararası Ankara Karikatür Festivali (18 Aralık 2005), http://www.ndkarikaturvakfi.org.tr/98act/98etkin9.htm, Veri Bilgi: 22 Nisan 2008.
• Keogh, B. ve Naylor, S., 1999, “Concept Cartoons, Teaching and Learning in Science: An Evaluation” International Journal of Science Education, Volume: 21, No. 4, pp.: 431–446.
• Keogh, B., Naylor, S. ve Wilson, C., 1998, “Concept Cartoons: A New Perspective on Phycics Education” Phycics Education, Volume: 33(4), pp.. 219–224.
• Keogh, B., Naylor, S., Boo, de M. ve Rosemary, F., 1999, Formative Assessment Using Concept Cartoons:Initial Teacher Trainig in The UK, 2nd Conference of the European Science Education Research Association Conference, Kiel, Germany.
• Kesler, T., 2007, Coğrafya Öğretiminde Teknoloji Kullanımı, Basılmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Coğrafya Eğitimi, İstanbul.
• Michaelis, J.U., 1988, Social Studies for Children, Prentice Hall, Englewood Cliffs, New Jersey.
• Naylor, S. ve McMurdo, A., 1990, Supporting Science in Schools (Timperley: Breakthrough Educational Publications).
• Örs, N., 2007, Eğitim ve Karikatür, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Sayı: 84, s.: 26-28, Ankara.
• Özey, R. ve Demirci, A. (Edit.), 2008, Coğrafya Öğretiminde Yöntem ve Yaklaşımlar, Aktif Yayınevi, İstanbul.
• Özkanlı, R., 2006, Görsel Bir Dil Olarak Resim ve Karikatür İlişkisi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Resim Anasanat Dalı (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Mersin.
• Şahin, C., 2003, Türkiye’de Coğrafya Öğretimi, Sorunları ve Çözüm Önerileri, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 2.baskı, Ankara.
• Taş, H. İ., 2003 “Zihinsel Haritalama ve Öğrencilerin Zihni Haritalarını Geliştirme Yolları” Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı:8, İstanbul.
• Taş, H. İ., 2006 “Coğrafya Eğitiminde Görselleştirmenin Önemi: Mekansal Algılamaya Pedagojik Bir Bakış” Doğu Coğrafya Dergisi, Yıl:11, Sayı:16, Konya.
• Uğurel, I. ve Moralı, S. 2006 “Karikatürler ve Matematik Öğretiminde Kullanımı” Milli Eğitim Bakanlığı Dergisi, yayim.meb.gov.tr/dergiler/170/170/sevgi%20morali.pdf, Veri Bilgi: 22 Nisan 2008.
• Uslu, A., 2004, Karikatür Sanatı ve Karikatür Ürünleri, Denizli Sempozyum Metinleri (20 Temmuz 2004). http://www.huslu.8k.com/yazi1.htm, Veri Bilgi: 22 Nisan 2008.
• Üçışık, S., Ünlü, M. ve Özey R., 2002 “Coğrafya Eğitim ve Öğretiminde Fotoğrafların Önemi” Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 5, İstanbul.
• Ünlü, M., Üçışık, S. ve Özey R., 2002 “Coğrafya Eğitim ve Öğretiminde Haritaların Önemi” Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 5, İstanbul.
• Yalın, H. İ., 2000, Öğretim Teknolojileri ve Metaryal Geliştirme, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Yazıcı, K., 2006 “Sosyal Bilgilerde Kullanılan Görsel Araçlar: Haritalar-Küreler, Resimler, Tablolar ve Grafikler” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 15, s.: 651-663, Konya.
• Yoong, W. K., 2001 “Mathematics Cartoons and Mathematics Attitudes” Studies in Education, Volume: 6, pp. 69–80.