ENDÜSTRİ ALANI DÖNÜŞÜM PROJESİ SEKAPARK’IN (KOCAELİ-İZMİT) KIYI KULLANIMINA ETKİSİ

Yıl 2014, Sayı: 30, 0 - , 27.11.2014

Murat Uzun

https://doi.org/10.14781/mcd.65237

Öz

ÖZET

Kıyılar, kara ile deniz ortamının etkileşim alanı olan ve daima farklı kıyı kullanım alanlarını barındıran sahalardır. Kentiçi kıyı alanlarında sanayi alanı olarak kullanılan, daha sonra işlevini yitirip çöküntü alanı haline gelen alanlarda bu kullanım türlerinden biridir. Bu gibi alanların, kıyı alanını koruyucu ve sürdürülebilir devamlılığını sağlayıcı projelerle yeniden kıyıya, kente ve halka kazandırılması, günümüzde meydana gelen kentiçi kıyı alanındaki önemli endüstriyel dönüşüm projelerdendir. Dünyada örnekleri bulunan bu tür projelerin kıyı alanı kullanımına ve kıyıya yaptığı olumlu etkiler, kıyı alanındaki dönüşüm projelerin artmasını sağlamıştır. Ülkemizdeki benzer örneğini teşkil eden Sekapark projesi de alanı, yaşadığı değişim, kıyı kullanımındaki farklılaşma ve kıyı alanına yaptığı etki ile çalışma konumuzu oluşturmaktadır. Sekapark, kıyı alanında meydana getirdiği değişim sonucu oluşan etkiler, kıyı alanlarının korunması, sürdürülebilir faydalanmayı arttırması, kamu yararı gözetmesi, halkın kıyı alanı ile bütünleşmesini sağlaması, şehrin ve halkın gereksinimlerine karşılık gelmesi ve şehrin kıyı kenti olma özelliğini kazandırması açısından değerlendirilmiştir. Çalışmada da belirtilen değişimler ele alınıp, İzmit Sekapark’ın geçmişten günümüze kıyı alanındaki değişimi, değişim sonucu oluşan kıyı kullanımı ve kıyı alanında yaptığı etkiler incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: Kıyı Alanı Kullanımı, Kentiçi Endüstri Alanı Dönüşümü, Sürdürülebilirlik, İzmit-Sekapark

ABSTRACT

Coasts are areas which are places of interaction between land and sea and always have various usages of coastal areas. These areas which are used as industrial fields in coastal areas in city centers and then lose their functions and become areas of depression are one of the above-mentioned types of usages. Reviving these kinds of areas for the benefit of coast, city and the people with the help of the projects which can provide the protective and sustainable continuity of the coastal areas is one of the important transformation projects in coastal areas in city centers. The positive effects of these projects (of which there exist examples in the world) to the coasts and to the usage of the coastal areas have made transformation projects in coasts increase. The Sekapark Project which is a similar example in our country is our study subject with its area, the transformation it had, the differentiation in the usage of coasts and the positive effects it had on the coastal areas. Sekapark has been discussed in terms of the effects occurring as a result of the transformation it has made in the coastal area, protecting the coastal areas, increasing the sustainable utilization, being in the public interest, ensuring the integration of people with the coastal areas, meeting the necessities of the city and the people and making the city become a coastal city. In the study, the mentioned transformations will be discussed; the changes in the coastal area of Izmit Sekapark from past to present, the usage of coasts resulted from the transformation and the effects made to the coastal area will be studied.

Keywords: Usage of Coastal Areas, Transformation of Industrial Sites in Urban Area, Sustainability, İzmit-Sekapark

Anahtar Kelimeler

Kıyı Alanı Kullanımı, Kentiçi Endüstri Alanı Dönüşümü, Sürdürülebilirlik, İzmit-Sekapark

Kaynakça

• Akyol, N. ve SESLİ, F.A., (2006). “Kıyı Alanlarında Kamu Yararı ve Kullanım İlişkileri”, Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları VI. Ulusal Konferansı, Türkiye Kıyıları 06 Bildiriler Kitabı, Cilt 1, s. 13-22, 7-11 Kasım 2006, Muğla Üniversitesi, Muğla.
• Alpay, B. (2011). “Alaplı (Zonguldak) Kent Merkezi ve Kıyı Dolgu Alanı Düzenleme Süreci - Kentsel Tasarım Projeleri”, İnönü Üniv. Sanat ve Tasarım Dergisi, Cilt 1, Sayı 3, S.297-306.
• Aşan, N. (2004).“Kıyı Yapıları, Kıyıların Kullanılması ve Planlaması” Türkiye Kıyı ve Deniz Alanları V. Ulusal Konferansı, Türkiye Kıyıları 04 Bildiriler Kitabı, 4-7 Mayıs 2004, 268274, Adana.
• Bahadır, M. (2013). “Kovada Gölü Milli Parkı’nın Sürdürülebilir Yönetimi” Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı 30, S. 287-310, Erzurum.
• Breen, A. ve Rigby D. (1994).“Waterfronts: Cities Reclaim Their Edge” McGraw-Hill: New York.
• Colenutt, B. (1991). “The London Docklands Development Corporation: has the community benefited”, Mansell Pres, New York.
• Cicin-Saina, B.; Belfiore, S. (2005). "Linking marine protected areas to integrated Coastal and ocean management: A review of theory and Practice", Ocean & Coastal Management 48, 847– 8
• Dağ, H. ve Özberk, S. (2012). “Eski Sanayi Kentlerinde “Kentsel Dönüşünden Kültürel Dönüşüme”; Ruhr Bölgesi Örneği”, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 9 Sayı 2. S.148-166.
• Erol, O. (1989). “Türkiye’de Kıyıların Doğal Niteliği, Kıyı ve Kıyı Varlıklarının Korunmasına İlişkin Kıyı Kanunu ve Uygulamaları Konusunda Jeomorfolojik Yaklaşım”, İstanbul Üniv. Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü Bülten, Sayı 6, S. 15-46, İstanbul.
• Goodwin, R. F. (1999). “Redeveloping deteriorated urban waterfronts: theeffectiveness of U.S.” Coastal Management Programs. Coastal Management, Vol. 27,239-269.
• Hall, P. (1993). “Waterfronts: A New Urban Frontier”, Waterfronts: A New Urban Frontier for Cities on Water, Venice.
• İnandık, H. (1971). “Deniz ve Kıyı Coğrafyası” İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları No 47, İstanbul.
• Karadağ, A. ve Miroğlu, G. (2012). “Bayraklı Kentsel Dönüşüm Projesi Üzerine Coğrafi Değerlendirmeler”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 57, S. 21-32, İstanbul.
• Kenchington, R. ve Crawford, D. (1993). "On the Meaning of Integration in Coastal Zone Management", Ocean & Coastal Management 21,109-127.
• Kılıç, T. ve Hardal, S. (2014). “Kentsel dönüşümün sosyal ve mekansal yansımalarına bir örnek: Sarıgöl Mahallesi (Gaziosmanpaşaİstanbul)” Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 62 S.1-7, İstanbul.
• Koçan, N. (2011). “Sanayi Alanlarının Dönüşümü: Uşak Eski Tabakhane Deri Sanayi Bölgesi”, Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 3, S. 124-138.
• Köksal, G. (2008). “Bir Kıyı Kenti Olan İzmit’in Kıyı Kullanımı ve Kıyı Kullanım Sürdürebilirliği”, Türkiye'nin Kıyı ve Deniz Alanları VII. Ulusal Konferansı, Türkiye Kıyıları 08, Bildiriler Kitabı; Editör Lale Barlas, 27-30 Mayıs, 2008, Ankara.
• Köksal, T.G. (2006). “İstanbul Kıyılarındaki Endüstri Mirasının Bugünü ve Geleceği, Kıyı Kullanımı ve Kıyı Mimarisi” Mimarist, Sayı.19, S. 47-50.
• Lavoi, T. (2007). National Coastal Zone Management Community Observation, Conferance of Coastal Zone, Posrtland, Oregon. Mert, Z. G. (2008). “Tarihsel Perspektif İçinde Kocaeli-İzmit Körfezi Kıyı Bölgesinin Değerlendirilmesi”, Türkiye'nin Kıyı ve Deniz Alanları VII.Ulusal Konferansı, Türkiye Kıyıları 08, Bildiriler Kitabı; Editör Lale Barlas, 27-30 Mayıs, 2008, Ankara.
• Meyer, H. (1999). “City and Port: Urban Planning as a Cultural Venture in London, Barcelona, New York and Rotterdam: Changing Relationships Between Public Urban Space and Large Scale Infrastructure; Utrect” International Books.
• Meulen, F.V. D. ve Haes, H. A. U. (1996). "Nature conservation and integrated coastal zone management in Europe: present and Future", Landscape and Urban Planning 34(1996) 40-410.
• Oğuz, D., Saygı, H. ve Akpınar, N. (2010). “Kentiçi Endüstri Alanlarının Dönüşümüne Bir Model: İzmit/Sekapark”, Coğrafi Bilimler Dergisi Cilt 8, Sayı 2 S.157-167, Ankara.
• Oral, A. (2007). “Kocaeli Tarih ve Rehberi” Demkar Yayınevi, İstanbul. Sağlık, A., Kelkit, A. ve Sağlık, E., (2012). “Kentsel Kıyı Alanlarında Yerleşim Baskısı Sonucu Oluşan Çevresel Sorunlar: Çanakkale Kenti Örneği”, Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, Cilt 5, Sayı 2 S. 145-149.
• Saygı, H., Oğuz, D. ve Baştemur, C. (2010). “Urban transformation process and its contributions: Sekapark case-Izmit, Turkey”, African Journal of Agricultural Research, Vol 5, Sesli, F. A., Akyol, N. ve İnan, H. İ. (2002). “Kıyı Alanlarında CBS ile Arazi Kullanım Vasfındaki Değişikliklerin Belirlenmesi”, Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları IV. Ulusal Konferansı, Türkiye Kıyıları 02 Bildiriler Kitabı, Cilt 2, s. 1033-1042, 5-8 Kasım 2002, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Sesli, F. A., Aydınoğlu, A. Ç. ve Akyol, N. (2003). “Kıyı Alanlarının Yönetimi”, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 9. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Bildiriler Kitabı, s.757-768, 31 Mart - 4 Nisan 2003, Ankara.
• Sönmez, K., (2008) “Kentsel Yenilemenin Fiziksel ve Sosyal Görünümleri, Bursa Kamberler Kent Parkı”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:8, Yıl:8, Özel Sayı, 8: S.203-223.
• Şimşek, D. ve Korkut, A. (2009). “Kıyı Şeridi Rekreasyon Potansiyelinin Belirlenmesinde Bir Yöntem Uygulaması: Tekirdağ Merkez İlçe Örneği”, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt 6 Sayı 3, S. 315-327.
• Tuncel, M. (1973). “İzmit Şehri ve Yayılış Sahası”, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sayı 18-19, S. 167-188, İstanbul. Turoğlu, H. (2009). “3621 Sayılı Kıyı Kanunun ve Onun Uygulama Problemleri”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 53, S. 31-40, İstanbul.
• Ulugün, Y. (2008). “Seyahatnamelerde Kocaeli ve Çevresi”, İzmit Rotary Kulübü Yayınları, No: 18, Kocaeli.