TCMB FAİZ KARARLARININ DÖVİZ KURU VOLATİLİTESİNE ETKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 20, 1 - 27, 01.01.2019

Erhan Akardeniz Cem Engin

https://doi.org/10.14784/marufacd.599086

Cited By: 2

Öz

Son dönemlerdeki hızla artan küreselleşme ve ülkemizin 80’lerden sonra finansal serbestleşmeye yönelmesi

sonrasında; gerek küresel krizler, gerekse ülkemizin yaşamış olduğu krizler, Merkez Bankasının yeni araçlar

kullanmasını gerekli kılmıştır. 2010 yılından itibaren konvansiyonel faiz uygulamalarından ziyade faiz koridoru

uygulaması ile para politikasını yönetmeye çalışmaktadır. Bu çalışmada Merkez Bankası’nın almış olduğu

faiz kararlarının kur oynaklığı ile olan ilişkisini belirlemeye yönelik 2002-2017 yıllarına ait aylık verilerle Garch,

Egarch, Figarch ve Bekk-Garch oynaklık modellemesi yapılmıştır. Varyanstaki kırılmalar ICSS algoritması ile

belirlenerek veri seti 4 döneme ayrılmıştır. Oynaklık modellemelerinde; faizlerdeki değişimin kur oynaklığı üzerindeki

etkisi tüm dönemlerde aynı olmadığı, bazı dönemler; oynaklığı negatif etkilerken bazı dönemlerde pozitif

etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanında faiz oranlarındaki değişim ile kurlardaki değişim arasındaki

ilişkinin ve etkinin yönünü belirlemek için Var analizi,Vecm ve Granger nedensellik analizi yapılmıştır.Bu çalışmada

kurlardaki değişimin faiz oranlarındaki değişimin nedeni olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Para Politikası, TCMB Faiz Kararları, Volatilite, Garch, Egarch, Figarch, ICSS, Varyans Kırılması, Var, Vecm, Granger Nedensellik

Kaynakça

• AKAY, Atiye Beyhan. 2010."Türk Döviz Piyasasında Mikro Yapı ve Oynaklık Yayılması", Yayınlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Ana Bilim Dalı, İstanbul. BAILLIE, Richard. T. VE OSTERBERG, William .P.,1997. “Why do Central Banks Intervene?” Journal of International Money and Finance , 16(6),ss.909-919. BAŞÇI, Erdem. ÖZEL, Özgür. ve SARIKAYA, Çağrı. 2007. “The Monetary Transmission Mechanism in Turkey: New Developments”, BIS Papers, 35, ss. 475-499. BEATTIE, Neil. ve FILLION, Jean-François. 1999. “An Intraday Analysis of the Effectiveness of Foreign Exchange Intervention”, Bank of Canada Working Paper, No: 99-4. BEINE, Michel., BÉNASSY-QUÉRÉ, Agnes., ve LECOURT, Christelle., 2002. “Central Bank Intervention and Foreign Exchange Rates: New Evidence from FIGARCH Estimations”. Journal of International Money and Finance, 21(1),ss.115-144. BERNANKE, Ben. S. ve GERTLER, Mark., 1995. "Inside Black Box: The Credit Channel of Monetary Transmission" Journal of Economic Perspectives,9(4), ss. 27- 50. BİLKUR TÜRKEL, Jale. Zeynep. 2014."Sözlü Döviz Müdahalelerinin Döviz Kuru Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği", Uzmanlık Yeterlik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Ankara. BOLLERSLEV, Tim. 1986. “Generalized Autoregressive Conditional Heteroskedasticity”. Journal of Econometrics, (31),ss.307-327. BONSER-NEAL, Catherine. ve TANNER, Glenn.,1996. “Central Bank Intervention and the Volatility of Foreign Exchange Rates: Evidence from the Options Market.” Journal of International Money and Finance, 15(6), ss. 853-878 BREDIN, Don., ve O’REILLY, Gerard., 2004. “An Analysis Of The Transmission Mechanism Of Monetary Policy In Ireland. Applied Economics”, 36(1), ss.49-58. CENGİZ, Vedat. 2009. “Parasal Aktarım Mekanizması İşleyişi Ve Ampirik Bulgular”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (33), ss.225-247. CHANG, Yuanchen. ve TAYLOR, Stephen. J., 1998. “Intraday Effects of Foreign Exchange Intervention by the Bank of Japan”. Journal of International Money and Finance,17(1), ss.191–210. ÇEVİK, Emrah. İsmail . ve TOPALOĞLU, Gültekin. 2014. “Volatilitede Uzun Hafıza Ve Yapısal Kırılma: Borsa İstanbul Örneği”, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi,3(6), ss.40-55. ÇÖRTÜK, Orcan. 2007."Döviz Kuru Volatilitesinin/Oynaklığının Modellenmesi", Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekonometri Ana Bilim Dalı, Ankara. DEMİRGİL, Hakan., KAYIŞ,Aliye Atay., ve SEZGİN, Aykut. 2015.“Ham Petrol Fiyatlarında Belirsizlik ve Büyüme Üzerinde Asimetrik Etkileri: VARMA-GARCH ve Asimetrik BEKK Modelleri”,18-20 August, 2015; IRES, Torino, Italy.Econ. World 2015 DOMAÇ, İlker., ve MENDOZA, Alfonso., 2004. “Is There Room for Foreign Exchange Interventions Under an Inflation Targeting Framework?”. World Bank, Working Paper, No:3288. DOMINGUEZ, Kathryn.M. 1993. “Does Central Bank Intervention Increase the Volatility of Foreign Exchange Rates?”. NBER Working Papers Series, No: 4532 ENGLE, Robert. F. 1982. “Autoregressive Conditional Heteroscedasticity With Estimates of The Variance of United Kingdom Inflation”. Econometrica, 50(4),ss. 987-1007. ERGİN, Nursefa. 2007. "Döviz Kuru Volatilitesi Ve Garantisiz Faiz Oranı Paritesinin Geçerliliğinin Panel GARCH Modelleri İle Analizi", Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekonometri Ana Bilim Dalı, İstanbul. GUIMARAES, Roberto. Pereira., ve KARACADAĞ, Cem., 2004. “The Empirics of Foreign Exchange Intervention in Emerging Market Countries: The Cases of Mexico and Turkey”. International Monetary Fund, Working Paper,No:04/123. HERRERA, Ana. Maria., ve ÖZLÜ. ÖZBAY, Pınar. 2005. “A Dynamic Model of Central Bank Intervention”. The Central Bank of the Republic of Turkey, Working Paper, No:05/01. KANTAR, Lokman. 2017. "Rezerv Opsiyon Mekanizması Ve Döviz Kuru Volatilitesi:Türkiye Üzerine Bir Uygulama", Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. KIM, Suk-Joon. ve SHEEN, Jeffrey. 2006. “Interventions in the Yen-Dollar Spot Market: A Story Of Price, Volatility and Volume”, Journal of Banking and Finance; 30(11),ss.3191-3214 KÖSE, Nezir. ve TERZİOĞLU, Mehmet. Kenan.,2014.“Türkiye’de Enflasyon Belirsizliğinin Enflasyon, Büyüme, Faiz Oranı ve Döviz Kuru Üzerine Etkileri”, International Conference On Eurasiin Economies, ss.1-10. MISHKIN, Frederic. S.,1995. “Symposium on the Monetary Transmission Mechanism”, Journal of Economic Perspectives, 9(4), ss. 3-10. ODABAŞI, Yavuz. 2011. "Döviz Kuru Volatilitesinin İhracat Üzerindeki Etkisi Ve İleriye Dönük Volatilite Tahmini: Türkiye İçin Bir Uygulama", (Yayınlanmamış) Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Ana Bilim Dalı, Kütahya. ÖZTÜRK, Kevser. 2010. "Döviz Kuru Oynaklığı ve Döviz Kuru Oynaklığının Faiz Oranı Oynaklığı ile Olan İlişkisi: Türkiye Örneği".Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. Uzmanlık Yeterlik Tezi. Ankara. PAMİR, Coşkun, 2014."Türkiye’deki Dolar Kuru Volatilitesinin Modellenmesi", Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstatistik Anabilim Dalı. SEVER, Erşan., MIZRAK, Zekeriya. 2007. “Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkiler: Türkiye Uygulaması”. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7(13),ss.264-283. SUARDI, Sandy. 2008. “Central Bank Intervention, Threshold Effects and Asymmetric Volatility: Evidence from the Japanese Yen–US Dollar Foreign Exchange Market”, Economic Modelling, 25(4), ss.628-642. ŞAHİN, Özkan., ve ÖNCÜ, Mehmet. Akif. 2015. “Volatilite Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir İçerik Analizi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (68),ss.135-156 TUNA, Gülcay. 2002. "Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Para Politikaları Değişikliklerinin Döviz Kuru Volatilitesine Etkisi: ARCH Yaklaşımı", (Yayınlanmamış) Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Ana Bilim Dalı, İstanbul. TUNAY, K. Batu, 2008. “Türkiye’de Merkez Bankası Müdahalelerinin Döviz Kurlarının Oynaklığına Etkileri” Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 2,(2), ss.77-111. İnternet Kaynakları TCMB (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası)., 2017.Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Terimler Sözlüğü http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Banka+Hakkinda/Egitim-Akademik/Terimler+Sozlugu/(20.03.2018) TÜİK(Türkiye İstatistik Kurumu), Temel İstatistikler, Ülkelere Göre Dış Ticaret