FİNANSAL PERFORMANSIN BELİRLENMESİNDE VE SIRALANMASINDA TOPSİS ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMİNİN KULLANILMASI: BIST SİGORTA ŞİRKETLERİ UYGULAMASI

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 21, 136 - 162, 31.07.2019

Merve Acar

https://doi.org/10.14784/marufacd.623385

Cited By: 12

Öz

Bu çalışmada, Borsa İstanbul (BIST) Sigorta Endeksi’nde işlem gören sigorta şirketlerinin finansal

performansları 2008-2017 dönemi çerçevesinde TOPSİS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile ölçülmüş ve

performans sıralaması yapılmıştır. Finansal performans göstergesi olarak seçilen 18 oran örneklem dönemi için

ayrı ayrı hesaplanmış ve hesaplanan performans puanları kapsamında şirketlerin her bir yıl için performans

sıralaması yapılmıştır. Sonrasında TOPSİS sıralamasına göre oluşturulan iki portföyün hisse senedi getirileri

kıyaslanmıştır. Yapılan analizler sonucunda sigorta şirketlerinin performans sıralamaları yıllar bazında

değişmekle beraber, en iyi performansa sahip ilk üç şirket sıralaması genellikle aynı olmaktadır. Hisse senedi

getirileri açısından ise TOPSİS yöntemine göre en iyi performans gösteren şirketlerden oluşan portföyün getirisi

diğer portföyden yüksek çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sigortacılık Sektörü, Çok Kriterli Karar Verme, TOPSİS Yöntemi

Kaynakça

• ajlouni, M. D. M., & Tobaishat, S. (2010). ‘The Effect Of Technical Efficiency In Insurance Companies On Stock Performance: Data Envelopment Analysis (Dea) Evidence From Jordanian Companies Listed In Amman Stock Exchange (Ase) During The Period (2000-2006). International Journal Of Strategic Management, 10(1), 67-75. Akel, V., Torun, T., & Aksoy, B. (2017). Türkiye’de Hayat Dışı Sigortacılık Sektöründe Kârlılık, Sermaye Yapısı Ve Yoğunlaşma İlişkisine Yönelik Ampirik Bir Uygulama. International Journal Of Finance & Banking Studies (2147-4486), 5(5), 1-15. Akhisar, İ., & Tezergil, S. A. (2014). Malmquıst Toplam Faktör Verimlilik Endeksi: Türk Sigorta Sektörü Uygulaması. Finansal Araştırmalar Ve Çalışmalar Dergisi, 5(10), 1-14. Akhisar, İ., & Tunay, N. (2015). Performance Ranking Of Turkish Life Insurance Companies Using Ahp And Topsis. Paper Presented At The Management International Conference. Portoroz, Slovenia. Akhter, W., & Zia-Ur-Rehman, M. (2011). Financial Performance Of Pakistan Insurance Industry In Global Scenario. Far East J Psychol Bus, 3(1), 1-14. Akin, F., & Ece, N. (2013). İmkb'de İşlem Gören Sigorta Şirketlerinin 2006-2010 Dönemi Finansal Performanslarının Analizi. Muhasebe Ve Finansman Dergisi, Ocak(57), 89-106. Aktaş, R., & Ünal, S. (2015). The Relationship Between Financial Efficiency Ratios And Stock Prices: An Empirical Investigation On Insurance Companies Listed In Borsa Istanbul. Finansal Araştırmalar Ve Çalışmalar Dergisi, 7(12), 1-16. Akyüz, Y., & Kaya, Z. (2013). Türkiye'de Hayat Dişi Ve Hayat/Emeklilik Sigorta Sektörünün Finansal Performans Analiz Ve Değerlendirilmesi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(26), 355-371. Alptekin, N., & Şiklar, E. (2009). Türk Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonlarının Çok Kriterli Performans Değerlendirmesi: Topsis Metodu. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 185-196. Altan, M. S. (2010). Türk Sigortacilik Sektöründe Etkinlik: Veri Zarflama Analizi Yöntemi Ile Bir Uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), 185-204. Aydoğan, E. K. (2011). Performance Measurement Model For Turkish Aviation Firms Using The Rough-Ahp And Topsis Methods Under Fuzzy Environment. Expert Systems With Applications, 38(4), 3992-3998. Baker, S. H. (1973). Risk, Leverage And Profitability: An Industry Analysis. The Review Of Economics And Statistics, 503-507. Barclay, M. J., Smith, J., Clifford W, & Morellec, E. (2006). On The Debt Capacity Of Growth Options. The Journal Of Business, 79(1), 37-60. Başkaya, Z., & Akar, C. (2011). Sigorta Şirketlerinin Satış Performanslarının Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Belirlenmesi. Sosyal Ve Beşeri Bilimler Araştirmalari Dergisi, 1(15). Benitez, J. M., Martín, J. C., & Román, C. (2007). Using Fuzzy Number For Measuring Quality Of Service In The Hotel Industry. Tourism Management, 28(2), 544-555. Berger, A. N., Hunter, W. C., & Timme, S. G. (1993). The Efficiency Of Financial Institutions: A Review And Preview Of Research Past, Present And Future. Journal Of Banking & Finance, 17(2-3), 221-249. Bülbül, S. E., & Köse, A. (2016). Türk Sigorta Sektörünün Promethee Yöntemi Ile Finansal Performans Analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 187-210. Cai, J., & Zhang, Z. (2011). Leverage Change, Debt Overhang, And Stock Prices. Journal Of Corporate Finance, 17(3), 391-402. Chang, C.-P. (2006). Establishing A Performance Prediction Model For Insurance Companies. The Journal Of American Academy Of Business, 8(1), 73-77. Chen, S.-J., & Hwang, C.-L. (1992). Fuzzy Multiple Attribute Decision Making Methods. Fuzzy Multiple Attribute Decision Making (Pp. 289-486): Springer. Chen, S. Y., & Lu, C. C. (2015). Assessing The Competitiveness Of Insurance Corporations Using Fuzzy Correlation Analysis And Improved Fuzzy Modified Topsis. Expert Systems, 32(3), 392-404. Chowdhury, A., & Chowdhury, S. P. (2010). Impact Of Capital Structure On Firm's Value: Evidence From Bangladesh. Business & Economic Horizons, 3(3), 111-122. Cummins, J., Turchetti, G., & Weiss, M. (1996). Productivity And Technical Efficiency In The Italian Insurance Industry, Financial Institutions Center. Retrieved From Cummins, J. D., Tennyson, S., & Weiss, M. A. (1999). Consolidation And Efficiency In The Us Life Insurance Industry. Journal Of Banking & Finance, 23(2-4), 325-357. Cummins, J. D., & Weiss, M. A. (1993). Measuring Cost Efficiency In The Property-Liability Insurance Industry. Journal Of Banking & Finance, 17(2-3), 463-481. Cummins, J. D., Weiss, M. A., Xie, X., & Zi, H. (2010). Economies Of Scope In Financial Services: A Dea Efficiency Analysis Of The Us Insurance Industry. Journal Of Banking & Finance, 34(7), 1525-1539. Çakir, H. M., & Küçükkaplan, İ. (2012). İşletme Sermayesi Unsurlarının Firma Değeri Ve Karlılığı Üzerindeki Etkisinin İmkb’de Işlem Gören Üretim Firmalarında 2000–2009 Dönemi Için Analizi. Muhasebe Ve Finansman Dergisi(53), 69-86. Çamlibel, F., Akhisar, İ., & Tunay, K. B. (2018). Türk Sigorta Sektörünün Ekonomik, Politik Ve Yasal Çerçevede Değerlendirilmesi. Journal Of International Management, Educational And Economics Perspectives, 6(1), 66-74. Çiftçi, H. (2004). Türk Sigorta Sektörünün Sorunları; Dea Analizi Ile Türk Sigorta Şirketlerinin Etkinlik Düzeylerinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1). Çonkar, K., Elitaş, C., & Gökhan, A. (2011). İmkb Kurumsal Yönetim Endeksi'ndeki (Xkury) Firmalarin Finansal Performanslarının Topsis Yöntemi İle Ölçümü Ve Kurumsal Yönetim Notu İle Analizi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 61(1), 81-115. Dalkiliç, N. (2012). Türkiye’de Hayat Dışı Sigortacılık Sektöründe Etkinlik Analizi. Muhasebe Ve Finansman Dergisi(55), 71-90. Delhausse, B., Fecher, F., Perelman, S., & Pestieau, P. (1995). Measuring Productive Performance In The Non-Life Insurance Industry: The Case Of French And Belgian Markets. Tijdschrift Voor Economie En Management, 40(1), 47-69. Deng, H., Yeh, C.-H., & Willis, R. J. (2000). Inter-Company Comparison Using Modified Topsis With Objective Weights. Computers & Operations Research, 27(10), 963-973. Diacon, S. (2001). The Efficiency Of Uk General Insurance Companies. Cris Discussion Paper Series. Centre For Risk & Insurance Studies. The University Of Nottingham. Diacon, S. R., Starkey, K., & O'brien, C. (2002). Size And Efficiency In European Long-Term Insurance Companies: An International Comparison. The Geneva Papers On Risk And Insurance. Issues And Practice, 27(3), 444-466. Dimitrov, V., & Jain, P. C. (2008). The Value-Relevance Of Changes In Financial Leverage Beyond Growth In Assets And Gaap Earnings. Journal Of Accounting, Auditing & Finance, 23(2), 191-222. Elitaş, C., Eleren, A., Yildiz, F., & Doğan, M. (2012). Gri İlişkisel Analiz İle Sigorta Şirketlerinin Performanslarının Belirlenmesi. Paper Presented At The 16. Finans Sempozyumu, Erzurum, Türkiye. Ercan, M., & Önder, E. (2016). Ranking Insurance Companies In Turkey Based On Their Financial Performance Indicators Using Vikor Method. International Journal Of Academic Research In Accounting, Finance And Management Sciences, 6(2), 104-113. Ertuğrul, İ., & Karakaşoğlu, N. (2009). Performance Evaluation Of Turkish Cement Firms With Fuzzy Analytic Hierarchy Process And Topsis Methods. Expert Systems With Applications, 36(1), 702-715. Ertuğrul, İ., Öztaş, G. Z., Özçil, A., & Öztaş, T. (2016). Efficiency Analysis Of Non-Life Insurance Companies In Terms Of Underwriting Process With Data Envelopment Analysis. European Scientific Journal, 12(10), 128-137. Fan, C. K., & Cheng, S. W. (2009). Using Analytic Hierarchy Process Method And Technique For Order Preference By Similarity To Ideal Solution To Evaluate Curriculum In Department Of Risk Management And Insurance. Journal Of Social Sciences, 19(1), 1-8. Fan, C. K., Lee, Y. H., Lee, L. T., & Lu, W. Q. (2011). Using Topsis & Ca Evaluating Intentions Of Consumers’ Cross-Buying Bancassurance. Journal Of Service Science And Management, 4(4), 469-475. Fontela, E., & Gabus, A. (1974). Dematel, Innovative Methods. Report No. 2 Structural Analysis Of The World Problematique. Gardner, L. A., & Grace, M. F. (1993). X-Efficiency In The Us Life Insurance Industry. Journal Of Banking & Finance, 17(2-3), 497-510. Girginer, N., Kaygisiz, A. G. Z., & Yalama, A. G. A. (2007). Doğrusal Olmayan Kanonik Korelasyon Analizi Ile Istatistiğe Yönelik Tutumlarda Üniversite Öğrencileri Arasındaki Bireysel Farklılıkların Incelenmesi. Ekonometri Ve İstatistik E-Dergisi(6), 29-40. Gürol, B., & İmam, M. (2018). Measuring The Performance Of Private Pension Sector By Topsis Multi Criteria Decision-Making Method. Journal Of Economics Finance And Accounting, 5(3), 288-295. Hsu, C.-I., & Wen, Y.-H. (2000). Application Of Grey Theory And Multiobjective Programming Towards Airline Network Design. European Journal Of Operational Research, 127(1), 44-68. Hwang, C.-L., & Yoon, K. (1981). Methods For Multiple Attribute Decision Making. Multiple Attribute Decision Making (Pp. 58-191): Springer. İşseveroğlu, G., & Sezer, O. (2015). Financial Performance Of Pension Companies Operating In Turkey With Topsis Analysis Method. International Journal Of Academic Research In Accounting, Finance And Management Sciences, 5(1), 137-147. Jee, D.-H., & Kang, K.-J. (2000). A Method For Optimal Material Selection Aided With Decision Making Theory. Materials & Design, 21(3), 199-206. Kayali, C. A. (2007). 2000-2006 Döneminde Türkiye'de Faaliyet Gösteren Sigorta Şirketlerinin Etkinlik Değerlendirmesi. Yönetim Ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 103-115. Kiliçkaplan, S., & Baştürk, F. H. (2004). Türkiye’de Hayat Dışı Alanda Faaliyet Gösteren Sigorta Şirketlerinin 2002 Yılındaki Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi Ile Ölçülmesi. Gazi Üniversitesi Ktisadi Ve Dari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 63-79. Kiliçkaplan, S., & Karpat, G. (2004). Türkiye Hayat Sigortasi Sektöründe Etkinliğin Incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1). Kirkağaç, M., & Dalkiliç, N. (2017). Türkiye'de Faaliyet Gösteren Emeklilik Şirketlerinin Performanslarının Temel Bileşenler Analizi Ve Kümeleme Analizi Ile Karşılaştırılması. Paper Presented At The 3rd National Insurance And Actuarial Congress, Karabük. Knutsen, S. (1999). Government Regulations, Information Costs And Concentration In The Norwegian Insurance Industry, 1960–1990. Scandinavian Economic History Review, 47(1), 65-83. Köse, A. (2010). Türk Sigorta Sektörü Hayat Ve Emeklilik Şirketlerinin Etkinlik Analizi. Journal Of Academic Studies, 12(44). Ksenija, M., Boris, D., Snežana, K., & Sladjana, B. (2017). Analysis Of The Efficiency Of Insurance Companies In Serbia Using The Fuzzy Ahp And Topsis Methods. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 30(1), 550-565. Luhnen, M. (2009). Determinants Of Efficiency And Productivity In German Property-Liability Insurance: Evidence For 1995–2006. The Geneva Papers On Risk And Insurance-Issues And Practice, 34(3), 483-505. Mahlberg, B., & Url, T. (2003). Effects Of The Single Market On The Austrian Insurance Industry. Empirical Economics, 28(4), 813-838. Malik, H. (2011). Determinants Of Insurance Companies Profitability: An Analysis Of Insurance Sector Of Pakistan. Academic Research International, 1(3), 315. Mansor, S. A., & Radam, A. (2000). Productivity And Efficiency Performance Of The Malaysian Life Insurance Industry. Jurnal Ekonomi Malaysia, 34, 93-105. Margaritis, D., & Psillaki, M. (2007). Capital Structure And Firm Efficiency. Journal Of Business Finance & Accounting, 34(9‐10), 1447-1469. Mcdonald, B., & Morris, M. H. (1984). The Statistical Validity Of The Ratio Method In Financial Analysis: An Empirical Examination. Journal Of Business Finance & Accounting, 11(1), 89-97. Olson, D. L. (2004). Comparison Of Weights In Topsis Models. Mathematical And Computer Modelling, 40(7-8), 721-727. Özaktaş, F. D. (2017). Hayat Dışı Sigorta Sektöründe Etkinlik Analizi: Türkiye Uygulaması (2002-2015). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(2), 30-44. Özcan, A. İ. (2011). Türkiye'de Hayat Dışı Sigorta Sektörünün 2002-2009 Dönemi İtibariyle Etkinlik Analizi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 61-78. Perçin, S., & Sönmez, Ö. (2018). Bütünleşik Entropi Ağirlik Ve Topsis Yöntemleri Kullanilarak Türk Sigorta Şirketlerinin Performansinin Ölçülmesi. Uluslararası İktisadi Ve İdari İncelemeler Dergisi, 18. Eyi Özel Sayısı, 565-582. Saeedpoor, M., Vafadarnikjoo, A., Mobin, M., & Rastegari, A. (2015). A Servqual Model Approach Integrated With Fuzzy Ahp And Fuzzy Topsis Methodologies To Rank Life Insurance Firms. Paper Presented At The Proceedings Of The International Annual Conference Of The American Society For Engineering Management. Sehhat, S., Taheri, M., & Sadeh, D. H. (2015). Ranking Of Insurance Companies In Iran Using Ahp And Topsis Techniques. American Journal Of Research Communication, 3(1), 51-60. Shujie, Y., Zhongwei, H., & Genfu, F. (2007). On Technical Efficiency Of China's Insurance Industry After Wto Accession. China Economic Review, 18(1), 66-86. Tsai, H.-Y., Huang, B.-H., & Wang, A.-S. (2008). Combining Ahp And Gra Model For Evaluation Property-Liability Insurance Companies To Rank. Journal Of Grey System, 20(1). Tsou, C.-S. (2008). Multi-Objective Inventory Planning Using Mopso And Topsis. Expert Systems With Applications, 35(1-2), 136-142. Turanli, M., & Köse, A. (2005). Doğrusal Hedef Programlama Yöntemi İle Türkiye’deki Sigorta Şirketlerinin Performanslarının Değerlendirilmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4(7), 19-39. Turgutlu, E., Kök, R., & Kasman, A. (2007). Türk Sigortacılık Şirketlerinde Etkinlik: Deterministik Ve Şans Kısıtlı Veri Zarflama Analizi. İktisat İşletme Ve Finans, 22(251), 85-102. Uygurtürk, H., & Korkmaz, T. (2012). Finansal Performansın Topsis Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi Ile Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi Işletmeleri Üzerine Bir Uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2). Vithessonthi, C., & Tongurai, J. (2015). The Effect Of Firm Size On The Leverage–Performance Relationship During The Financial Crisis Of 2007–2009. Journal Of Multinational Financial Management, 29, 1-29. Wang, J., Liu, S.-Y., & Zhang, J. (2005). An Extension Of Topsis For Fuzzy Mcdm Based On Vague Set Theory. Journal Of Systems Science And Systems Engineering, 14(1), 73-84. Wang, T.-C., & Chang, T.-H. (2007). Application Of Topsis In Evaluating Initial Training Aircraft Under A Fuzzy Environment. Expert Systems With Applications, 33(4), 870-880. Wang, Y.-M., & Elhag, T. M. (2006). Fuzzy Topsis Method Based On Alpha Level Sets With An Application To Bridge Risk Assessment. Expert Systems With Applications, 31(2), 309-319. Weiss, M. A. (1991). International P/L Insurance Output, Input, And Productivity Comparisons. The Geneva Papers On Risk And Insurance Theory, 16(2), 179-200. Welch, I. (2004). Capital Structure And Stock Returns. Journal Of Political Economy, 112(1), 106-131. Wu, C.-R., Lin, C.-T., & Lin, Y.-F. (2009). Selecting The Preferable Bancassurance Alliance Strategic By Using Expert Group Decision Technique. Expert Systems With Applications, 36(2), 3623-3629. Yoon, K.P. 1980: System Selection by Multiple Attribute Decision Making. Ph.D. Dissertation, Kansas State University, Manhattan, KS Yuengert, A. M. (1993). The Measurement Of Efficiency In Life Insurance: Estimates Of A Mixed Normal-Gamma Error Model. Journal of Banking & Finance, 17(2-3), 483-496.