BİST ULAŞTIRMA ENDEKSİ İLE DOLAR ENDEKSİ VE PETROL FİYATLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN AMPİRİK OLARAK ANALİZİ

Yıl 2020, Cilt: 12 Sayı: 22, 180 - 189, 01.01.2020

Kasım Kiracı

https://doi.org/10.14784/marufacd.688344

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmanın amacı BİST Ulaştırma endeksi ile dolar endeksi ve petrol fiyatları arasındaki nedensellik ilişkisinin ampirik olarak incelenmesidir. Çalışma kapsamında 03 Ocak 2000 - 24 Temmuz 2018 dönemi arasındaki günlük veriler analize dâhil edilmiştir. Çalışmada söz konusu değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisinin ortaya çıkarılması amacıyla iki farklı nedensellik testi kullanılır. Bunlar; Granger nedensellik analizi ve Hatemi-J (2012) asimetrik nedensellik analizidir. Çalışmanın ampirik bulguları, söz konusu değişkenler arasında hem Granger nedensellik hem de asimetrik nedensellik ilişkisinin varlığına işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ulaştırma Endeksi, Dolar Endeksi, petrol fiyatları, nedensellik

Kaynakça

• ABDIOĞLU, Zehra ve Nurdan DEĞIRMENCI; (2014), “Petrol Fiyatları-Hisse Senedi Fiyatları İlişkisi: BIST Sektörel Analiz”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(8), ss.01-24. ABDULLAH, Ahmad Monir, Buerhan SAITI and Mansur MASIH; (2016), “The İmpact Of Crude Oil Price On Islamic Stock Indices Of South East Asian Countries: Evidence From MGARCH-DCC and Wavelet Approaches”, Borsa Istanbul Review, 16(4), pp.219-232. AKEL, Veli ve Sümeyra GAZEL; (2014), “Döviz Kurları ile BIST Sanayi Endeksi Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisi: Bir ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 44(4), ss.23-41. AKGÜL, Fırat E.; and Seçil SİGALI; (2018), “Determinants of Capital Structure: An Application on BIST Transportation Index”, Journal of Accounting & Finance, (77), pp.193-215. AKGÜN, Ali; İ. Erem ŞAHIN and Baki YILMAZ; (2013), “The Effect Of Variations İn Gold And Oil Prices on BIST 100 Index”, Mediterranean Journal of Social Sciences, 4(10), pp.726-730. AKGÜN, Melek ve Ayşe SOY TEMÜR; (2016), “BIST Ulaştırma Endeksine Kayıtlı Şirketlerin Finansal Performanslarının TOPSİS Yöntemi İle Değerlendirilmesi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, (30), ss.173-186. BAYRAKDAROĞLU, Ali ve Şaban NAZLIOĞLU; (2009), “Hisse Senedi Fiyat-Hacim İlişkisi: İMKB’de İşlem Gören Bankalar İçin Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Granger Nedensellik Analizi”, İktisat İşletme ve Finans, 24(277), ss.85-109. BÜBERKÖKÜ, Önder ve Simge Tüzün ŞAHMAROĞLU; (2016), “Beta Katsayılarındaki Değişimin Açıklanmasında İşlem Hacminin Etkisinin İncelenmesi: Banka Hisselerine Dayalı Bir Analiz”, The Journal of Business Science, 4(1) ss.1-28. COŞKUN, Metin, Kasım KIRACI ve Usman MUHAMMED; (2016), “Seçilmiş Makroekonomik Değişkenlerle Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Ampirik Bir İnceleme”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 53(616), ss.61-74. GRANGER, WJ. Clive; (1969) “Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross Spectral Methods”, Econometrica, (37), pp.424-438. HATEMI-J, Abdulnasser; (2012), “Asymmetric Causality Tests with an Application”, Empirical Economics, 43(1), pp.447-456. HATEMI-J, Abdulnasser; (2003) “A New Method to Choose Optimal Lag Order in Stable and Unstable VAR Models”, Applied Economics Letters, 10(3), pp.135-137. HSIAO, Cheng; (1981), “Autoregressive Modelling and Money-Income Causality Detection” Journal of Monetary Economics, 7(1), pp.85-106. HATİPOĞLU, Mercan and Bilgehan TEKİN; (2017), “The Effects of VIX Index, Exchange Rate & Oil Prices on the BIST 100 Index: A Quantile Regression Approach”, Sosyal Bilimler Arastirmalari Dergisi, 7(3), pp.627-634. GENCER, Gaye and Sercan DEMİRLAY; (2013), “The Impact of Oil Prices on Sectoral Returns: An Empirical Analysis from Borsa Istanbul”, Theoretical and Applied Economics, 12(589), pp.7-24. GHOSH, Sajal and Kakali KANJILAL; (2016), “Co-Movement of International Crude Oil Price and Indian Stock Market: Evidences from Nonlinear Cointegration Tests” Energy Economics, (53), pp.111-117. GÜLER, Sevinç ve Halime TEMEL NALIN, (2013), “Petrol Fiyatlarının İMKB Endeksleri Üzerindeki Etkisi”, AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), ss.79-97. GÜLER, Sevinç, Ramazan TUNÇ ve Çağatay ORÇUN; (2010), “Petrol Fiyat riski ve hisse senedi fiyatları arasındaki ilişkinin belirlenmesi: Türkiye’de enerji sektörü üzerinde bir uygulama”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), ss.297-315. İŞCAN, Erhan; (2010); “Petrol Fiyatının Hisse Senedi Piyasası Üzerindeki Etkisi”, Maliye Dergisi, (158), ss. 607-617. KARACA, Orhan; (2003), “Türkiye'de Enflasyon-Büyüme İlişkisi: Zaman Serisi Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4(2), ss.247-255. KARCIOĞLU, Reşat, Muhammet ÖZCAN ve Ensar AĞIRMAN; (2017), “Petrol Fiyatları ve BIST Sektör Endeksleri İlişkisi” International Conferenceon Eurasian Economies. KENDİRLİ, Selçuk ve Muhammet ÇANKAYA; (2016), Ham Petrol Fiyatlarının BİST 100 Ve BİST Ulaştırma Endeksleri ile İlişkisi”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), ss.136-141. KUZU, Sultan; (2017), “Petrol Fiyatları ve Bazı Makro Ekonomik Değişkenlerin Borsa İstanbul'da Yer Alan Bir Takım Endeksler Üzerindeki Etkisinin Araştırılması”, Yönetim ve Ekonomi, 24(2), ss.579-599. LUTKEPOHL, Helmut; (1985), “Comparison of Criteria for Estimating the Order of a Vector Autoregressive Process”, Journal of Time Series Analysis, 6(1), pp.35-52. ÖZATA, Erkan ve Ethem ESEN; (2010), “Reel Ücretler İle İstihdam Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), ss.55-70. REBOREDO, Juan C. Miguel RIVERA-CASTRO and Andrea A. UGOLINI; (2017), “Wavelet-Based Test of Co-Movement and Causality between Oil and Renewable Energy Stock Prices”, Energy Economics, (61), pp.241-252. SCOTT, Hacker and Abdulnasser Hatemi-J; (2008), “Optimal Lag Length Choice in the Stable and Unstable VAR Models Under Situations of Homoscedasticity and Heteroscedasticity”, Journal of Applied Statistics, 35(6), pp.601-615. SIMS, Christopher A.; (1972) “Money, Income, and Causality” American Economic Review, 62(4), pp.540-552. TODA, Y. Hiro and YAMAMOTO, Taku; (1995), “Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes” Journal of Econometrics, 66(1- 2), pp.225-250. TOKAT, Hakkı A.; (2013), “Altın, Döviz ve Hisse Senedi Piyasalarında Oynaklık Etkileşimi Mekanizmasının Analizi”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (48), ss.151-162. VARDAR, Gulin, Guluzar KURT-GUMUS and Mehmet Erdem DELICE; (2018), “The Impact of Oil Price Shocks on Sector Indices: Evidence from Borsa İstanbul”, Business and Economics Research Journal, 9(2), pp.271-289. YILANCI, Veli ve Şeref BOZOKLU; (2014), “Türk Sermaye Piyasasında Fiyat ve İşlem Hacmi İlişkisi: Zamanla Değişen Asimetrik Nedensellik Analizi”, Ege Akademik Bakış, 14(2), ss.211-220.