ORGANİZE PİYASALARDAKİ TÜREV ARAÇLARIN İŞLEM HACİMLERİNİN SİGORTA SEKTÖRÜNÜN GELİŞİMİNE ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 12 Sayı: 23, 495 - 509, 31.07.2020

Serhat Gülsu Özgür Akpınar

https://doi.org/10.14784/marufacd.782979

Cited By: 1

Öz

Sigorta şirketleri riskleri üstlenmeyi kendine meslek edinen kuruluşlardır. Riskleri üstlenerek kar elde etmeyi amaçlamaktadırlar. Sermaye piyasası araçları içerisinde yer alan türev araçlar ise finansal riskten korunmak ve kar elde etmek için tercih edilen yatırım araçlarıdır. Yapıları itibari ile benzer olan bu iki ürün faaliyetleri gereği birbirlerinden ayrılmaktadırlar.
Araştırmaya yönelmiş olduğumuz bu çalışmada organize piyasalarda yer alan türev araçların açık pozisyonları ile çeyrek bazlı prim üretiminin etkilerini hem Türk Lirası hem de Amerikan Doları ile birlikte inceleyerek aralarındaki ilişkinin varlığını ortaya koymuş bulunmaktayız.
Ülkemizde ekonomik yapı ile birlikte büyümekte olan sigorta sektörü, son yıllarda enflasyonun üzerinde büyüme gerçekleştirmektedir. Ancak söz konusu bu büyüme penetrasyon oranı ve ortalama kişi başı prim üretimi bakımından Avrupa ülkelerinin yaklaşık 12 katı gerisindedir. Bu sebeple büyüme potansiyelinin yüksek olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Sigorta sektörünün dengeli, sürdürülebilir ve karlı bir büyümenin varlığından söz edebilmek için finans ile birlikte büyümesinin ele alınması gerektiği önemli bir kriter olarak karşımıza çıkmaktadır.
Çalışmamızda 2005-2017 yılları arasında çeyrek dönemler halinde organize piyasalarda yer alan türev araçların açık pozisyonu ile birlikte prim üretimleri incelendi. Söz konusu incelemeler için SPSS programı kullanıldı ve genel olarak korelasyon ve basit doğrusal regresyon modelleri oluşturularak aralarındaki ilişkiler ele alındı.
Bu çalışmada Türk sigorta sektörünün gelişimi için öneriler oluşturulmaya çalışılmıştır. Tek taraflı olarak sigorta sektörünün gelişimine odaklanmanın sürdürülebilirlik ve kontrol açısından riskli olduğuna ilişkin incelemeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Organize Piyasalar, Türev Araçlar, Sigorta, Future, Opsiyon

Kaynakça

• ATRICK, Hugh T., Financial Development and Economic Growth in Underdeveloped Countries, Economic Development and Culturel Change, 1966.
• AYRIÇAY, Yücel, Türev Piyasaların Gelişmekte Olan Piyasalara Olası Etkileri, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Ocak 2013.
• BÖLÜKBAŞI, A. Gül – Pamukçu Baturalp, Sigortacılıkta Risk Yönetimi, 1. Basım, İstanbul: Türkmen Kitabevi, 2008.
• EĞİLMEZ, Mahfi, Değişim Sürecinde Türkiye, 2. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi, 2018.
• ERİŞKON, A. Devrim, Sigortacılıkta Alternatif Risk Finansman Yöntemleri, 1. Basım, İstanbul: Ceyma Matbaacılık, 2006.
• ERSOY, Ersan, Türkiye’de ve Dünyada Organize Türev Piyasaların Gelişimi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz 2011. KOY, Ayben, Türev Piyasalar, 1. Basım, İstanbul: Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar, 2008.
• LEVİNSON, Marc, Finansal Piyasalar Kılavuzu, Ege, İlhan – Yavilioğlu, Cengiz – Kurt, Gülüzar (çev.), 2. Basım, Ankara: Liberte Yayın Grubu, 2007.
• ÖZEROL, Hakan, Piyasaları Okumak, 8. Basım, İstanbul: Elma Yayınevi, 2008.
• RİTCHKEN, Peter, Derivative Markets Theory, Strategy and Applications, Harpercollins College Div: New York, Bölüm, 1996, Bölüm 1.-2.
• SCHUMPETER, Joseph, The Theory of Economic Development, Harvard University Press, 1932.
• SHARKEY, Robert, “The Use of Derivatives by Insurers”, International Association of Insurance Supervisors (IAIS)., 2006
• SHIU, Yung-Ming, “What Motivates Insurers to Use Derivatives: Evidence from the United Kingdom Life Insurance Industry”, The Geneva Papers on Risk and Insurance, 2011.
• SPK, BİST A.Ş., İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş.(hzl), Finansal Piyasalar, İstanbul.
• ÜNAL, Targan, Dünya’da ve Türkiye’de Menkul Kıymet Borsaları, İstanbul: İTO, 1993.
• YANPAR, Atila, İslami Finans, 2. Basım, İstanbul: Scala Yayıncılık, 2014.
• AYDEMİR, Aysel, Hedge Nedir? Forex Piyasalarında Hedge Nasıl Yapılır?
• https://www.gcmforex.com/egitim/makale-arsivi/hedge-nedir (Erişim Tarihi: 30.06.2016)
• Insurance Europe, https://insuranceeurope.eu/insurancedata (Erişim Tarihi: 16.01.2019)
• BIS, https://www.bis.org (Erişim Tarihi: 18.01.2019)
• Tureng Sözlük, https://tureng.com/ (Erişim Tarihi: 18.01.2019)
• Investing, https://tr.investing.com (Erişim Tarihi: 30.01.2019)
• National Association of Insurance Commissioners, https://www.naic.org/capital_markets_archive/110715.htm (Erişim Tarihi: 14.06.2020)
• Financial Stability Review , The Importance of Insurance Companies for Financial Stability, 2009, https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/fsr/art/ecb.fsrart200912en_05.pdf ((Erişim Tarihi: 25.06.2020)