TÜRK SİGORTACILIK SEKTÖRÜNDE UFRS 17’YE GEÇİŞ SÜRECİ VE SİGORTA ŞİRKETLERİNE OLASI ETKİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 26, 55 - 101, 31.01.2022

Gülcan Çağıl Cüneyt Tunç

https://doi.org/10.14784/marufacd.1055182

Öz

Finansal piyasaların önemli bileşenlerinden olan sigortacılık sektörü; aktüeryal, matematiksel, istatistiksel ve muhasebe gibi birçok uzmanlık alanını içerisinde barındırmaktadır. Sigortacılık faaliyetlerinin temelini oluşturan sigorta poliçelerinin yürülüğe girmesiyle başlayıp bitişine kadar geçen sürede meydana gelen mali işlemlerin takibi, kaydı ve raporlanması finansal performans açısından oldukça önemlidir. Finansal tablo okuyucuları ve potansiyel yatırımcılar açısından en önemli gösterge verilerin şeffaf, doğru, eksiksiz ve zamanında işlenerek standartlara uygun yayımlanmasıdır. Bu sebeple 2004’te yayımlanan, sigorta sözleşmelerini düzenleyen ve standart altına alan ilk uygulama olan UFRS 4’ün geçici bir standart olması, sigortacılık muhasebe ihtiyaçlarını tam anlamıyla karşılayamaması, yeni ve daha kapsamlı bir standart ihtiyacı doğurmuştur. Bu sebeple International Accounting Standars Board – Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) tarafından UFRS 17 Sigorta Sözleşmeleri Standardı yayımlanmıştır. Bu çalışma kapsamında Türk sigorta sektöründe faaliyet gösteren hayat ve hayat dışı sigorta şirketlerinin UFRS 17’ye geçiş sürecinde karşılaşacağı sorunların, meydana gelebilecek tüm geçiş risklerinin ve etkilerinin önceden tespit edilerek bertaraf edilmesinin ve sigorta şirketlerinin ilgili standart kapsamında farkındalık faktörlerinin tespit edilerek maliyet, insan kaynağı, zaman, operasyonel yük, bilgi teknolojileri, aktüeryal, eğitim, finansal ve sigortacılık etkileri ile ilişkisi Multinomial Lojistik Regresyon Modeli ile ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışma bulguları standardizasyon, bilgi düzeyi, denetim ve beklenti gibi UFRS 17 farkındalık boyutlarında meydana gelen değişimlerin Etki değişkenlerini ne ölçüde farklılaştırdığını göstermektedir. Buna göre farkındalık düzeyi yüksek, mevcut durumunu doğru tahlil eden sigorta şirketleri, geçiş sürecini zamanında, doğru ve eksiksiz tamamlayacaklardır.

Anahtar Kelimeler

Sigortacılık, UFRS 17, Sigorta Muhasebesi, Çok Kategorili (multinomial) Lojistik Regresyon modeli

Kaynakça

• ÇATIKKAŞ, Özgür. (2017), “Sigortacılık Sektöründe İç Denetim”, İstanbul, Yalın Yayıncılık,
• DİNÇ, Engin. & ATABAY, Esra. (2011). Muhasebe Meslek Mensuplarının Tfrs’ye Yönelik Düşünceleri Ve Uygulama Başarısına Etki Etmesi Muhtemel Faktörlere Yönelik Bir Araştırma – Trabzon Alt Bölgesi Örneği. World Of Ifrs Dergisi, 20, 1-13.
• Ernst & Young. (2017). Ifrs 17: What To Do Now? Implcatons For European Insurers. Eygm Lmted
• PARK, Ben H. (2013), An Introduction to Logistic Regression: From Basic Concepts to Interpretation with Particular Attention to Nursing Domain, Journal of Korean Acad Nurs, 43(2), 154-164, s:157.
• IASB (Internatonal Accountng Standards Board). (2004). Gudance On Implementng Ifrs 4 Insurance Contracts (Implementaton Gudance Ifrs 4). London: Internatonal Accountng Standards Commttee Foundaton (Iascf).
• IASB.(2017a). Ifrs 17 Insurance Contracts Effect Analyss. London: Ifrs Foundaton.
• IASB. (2017b). Ifrs 17 Insurance Contracts Fact Sheet. London: Ifrs Foundaton Kamu Gözetim Kurumu (Kgk), Tfrs 17 Sigorta Sözleşmeleri Taslak Metni
• KARABINAR, Selahattin., & CAN, Ahmet., & KAPLAN, Erdal. (2012). Muhasebeciler Tfrs Uygulamasına Geçmeye Hazır Mı? Sakarya Örneği. Iı. Uluslararası Türk Coğrafyasında Ufrs Sempozyumu, Trabzon Bildiri Kitabı, Mumeyek Vakfı Yayını, 4, 112-130.
• KARACAN, Sami., Sigorta İşletmeleri Ve Muhasebe Sistemi. S. Aslanoğlu(Ed.) Banka Ve Sigorta Muhasebesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, (2013) S.78-92.
• MCMİLLAN, James H. (1996). Educational Research: Fundamentals For The Consumer. New York: HarperCollins College Publishers.
• PALMBORG, Lina., LINDHOLM, Mathias., LINDSKOG, Filip (2021). Financial position and performance in IFRS 17, Scandinavian Actuarial Journal, Volume 2021, Issue 3
• OĞUZ Mustafa., (2018). Hayat Sigorta Sözleşmelerinin “Uluslararası Finansal Raporlama Standardı 17: Sigorta Sözleşmeleri” Kapsamında Muhasebeleştirilmesi Ve Raporlanması., S 225
• OĞUZ Mustafa., (2019). Sigorta Sözleşmelerinin Muhasebeleştirilmesi Ve Raporlanmasına İlişkin Olarak Ufrs/Tfrs 4 Ve Ufrs 17 Standartlarının Karşılaştırılması. Ida Academia Muhasebe Ve Maliye Dergisi, 2(1), 67-116.
• ÖZKAN Azzem.,& ÖZŞAHİN Filiz. (2012). Muhasebe Meslek Mensuplarının Kobi Finansal Raporlama Standartları Hakkındaki Görüşlerinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Muhasebe Ve Denetime Bakış Dergisi, 12(37), 47-68. R Alpar (2011), Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler, Detay Yayıncılık, Ankara, s:56.
• WASHİNGTON Simon., (2003), Statistical and Economic Methods for Transportation Data Analysis, Boca Raton FL, CRC Press, s:142. Sigortacılık Hesap Planı Ve İzahnames Hakkında Teblğ (Sgortacılık Muhasebe Sstem Teblğ). T.C. Resm Gazete, 25686, 30 Aralık 2004.
• YEL, Tülay. Ve ERDEM, Meziyet S. (2015), Muhasebe Meslek Mensuplarının UFRS Hakkındaki Farkındalık Düzeylerinin Tespiti: Bolu İli Örneği, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 11, Yıl 11, Sayı 2
• TUCKER, Gail., SEDELNİKOVA, Irina., SASLOW, Mary., MEURER, Holger., COUGHLAN, Anthony. (2017). Ifrs 17 Marks A New Epoch For Insurance Contract Accounting. Pricewaterhousecoopers No. Int2017-04. W. Yousuf, J. Stansfield, K. Malde, N. Mirin, R. Walton, B. Thorpe, J. Thorpe, C. Iftode, L. Tan, R. Dyble, A. Pelsser, A. Ghosh, W. Qin, T. Berry ve C. Er (2021). The IFRS 17 contractual service margin: a life insurance perspective. British Actuarial Journal, Volume 26 / 2021
• YAŞLIOĞLU, Murat M. (2017), Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması, İstanbul University Journal of the School of Business Özel Sayı 2017, 46, 74-85, s:75.
• Yazıcıoğlu, Yahşi. ve Erdoğan, Samiye, (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık. s.50
• https://www.iasplus.com/en/standards/ifrs/ifrs-17 (15.04.2021) https://www.ey.com/en_gl/insurance/ifrs-17-new-standard--six-things-to-do-now (10.04.2021) https://www.ifrs.org/issued-standards/list-of-standards/ (10.08.2020) https://www.ifrs.org/content/dam/ifrs/project/insurance-contracts/ifrs-standard/ifrs-17-effects-analysis.pdf (10.08.2020)
• https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TFRS/TFRS%2017%20Sigorta%20S%C3%B6zle%C5%9Fmeleri.pdf (11.07.2020)
• https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/UFRS/UFRS%2017%20Sunumu.pdf (11.07.2020)